Τα ανδρικά κάστρα γκρεμίζονται το ένα μετά το άλλο. Αυτό το αποδεικνύουν οι τρεις δυναμικές γυναίκες οδηγοί της ΡΟΔΑ. Η Μαρία Καρώνη, η Παρασκευή Χατζηαντωνίου και η Ειρήνη Καστρουνή κρατούν γερά το τιμόνι των αστικών λεωφορείων και δηλώνουν στη «δημοκρατική» ότι μία γυναίκα μπορεί να καταφέρει τα πάντα, αρκεί να το θέλει!
Διαβάστε παρακάτω τις συνεντεύξεις των τριών οδηγών.
Μαρία Καρώνη
Η Μαρία Καρώνη μένει μόνιμα στην Τρίπολη. Έχει διαγράψει χιλιάδες χιλιόμετρα ως επαγγελματίας οδηγός, καθώς εξασκεί το επάγγελμα εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Η ίδια λέει ότι αγαπά την οδήγηση όσο τίποτε άλλο. Έτσι, δεν δίστασε να πάρει μέρος στην προκήρυξη για την πρόσληψη εποχικού προσωπικού στη ΡΟΔΑ και να εγκατασταθεί στη Ρόδο. Θεωρεί ότι το νησί θα τις παρέχει πολλές περισσότερες δυνατότητες να ασχολείται με το επάγγελμα που λατρεύει από την ιδιαίτερη πατρίδα της.
• Πώς βρεθήκατε στη θέση του οδηγού του τρένου της ΡΟΔΑ; Η ιστορία σας έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον απ΄ όσο έχω πληροφορηθεί…
Να αναφέρω αρχικά ότι δεν είμαι από τη Ρόδο. Κατάγομαι από το νομό Αρκαδίας. Από το 1998 εργάζομαι ως οδηγός. Υπήρξα εποχική πυροσβέστης και δούλευα επίσης σε εργολάβο στα ορυχεία της ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη.
Έχοντας πέμπτης κατηγορίας δίπλωμα οδήγησης, αποφάσισα να πάρω μέρος στην προκήρυξη εποχικού προσωπικού της ΡΟΔΑ και τελικά με επέλεξαν. Έτσι ήρθα στη Ρόδο και ξεκίνησα να δουλεύω στη δημοτική επιχείρηση συγκοινωνιών ως οδηγός του τουριστικού τρένου. Με τη λήξη της τουριστικής σεζόν στο τέλος Οκτώβρη ξεκίνησα δρομολόγια με τα αστικά λεωφορεία.
• Πόσο εύκολη ήταν η απόφαση να εγκαταλείψετε την πόλη σας και να έρθετε στη Ρόδο;
Είμαι φύσει ριψοκίνδυνος και τολμηρός άνθρωπος. Δεν διστάζω να παίρνω ρίσκα. Σκέφτηκα ότι η Ρόδος είναι ένας τουριστικός προορισμός, ένα νησί με περισσότερες δυνατότητες από την Αρκαδία. Τουλάχιστον προσφέρει περισσότερες προοπτικές στο δικό μου επάγγελμα. Κάπως έτσι πήρα την απόφαση και συμμετείχα στην προκήρυξη… Ήταν μία λύση βιοπορισμού, παράλληλα όμως αυτή η δουλειά μου δίνει τη δυνατότητα να ασχοληθώ με κάτι που αγαπώ πάρα πολύ!
Εκτιμώ αφάνταστα το γεγονός ότι άνοιξε για εμένα μία πόρτα στη ΡΟΔΑ και κατ’ επέκταση μία πόρτα στη Ρόδο. Αυτή τη δουλειά δεν την κάνω τυχαία. Την αγαπώ πάρα πολύ, όπως είπα και πριν. Αυτή έμαθα μεγαλώνοντας, μ’ αυτή πρωτοασχολήθηκα και αυτή συνεχίζω να κάνω.
• Όταν τελειώσει η σύμβαση στη ΡΟΔΑ, σκέφτεστε παραμείνετε στο νησί; Είχατε άλλες προτάσεις;
Στη ΡΟΔΑ θα είμαι μέχρι τα τέλη Μαρτίου οπότε και λήγει η σύμβασή μου. Ήδη έχω δεχθεί προτάσεις για την καλοκαιρινή σεζόν από ιδιωτικές εταιρείες. Χαίρομαι που η Ρόδος μου προσφέρει αυτή την προοπτική που αναζητούσα…
• Πόσο αντισυμβατική είναι τελικά κατά τη γνώμη σας η εικόνα μίας γυναίκας στο τιμόνι ενός λεωφορείου;
Δεν θα έλεγα ότι αυτό το επάγγελμα αποτελεί μία αντισυμβατική επιλογή για μία γυναίκα. Προφανώς και υπάρχουν ακόμη κάποια στερεότυπα, υπάρχουν όμως και ευκαιρίες για τις γυναίκες που τολμούν. Όλες οι δουλειές έχουν το δικό τους βαθμό δυσκολίας και ξεχωριστές απαιτήσεις. Ακόμη όμως και στα πιο απαιτητικά καθήκοντα μπορούν να αντεπεξέλθουν οι γυναίκες το ίδιο καλά με τους άνδρες. Έχουμε δει γυναίκες να διακρίνονται ως σεφ, ως γιατροί, ως μάνατζερ, ως αρχιτέκτονες, γιατί να μη δούμε και γυναίκες οδηγούς λεωφορείων; Γιατί θα πρέπει να μας ξαφνιάζει μία τέτοια εικόνα; Χωρίς να θέλω να φανώ υπερβολική, πιστεύω ότι οι γυναίκες λόγω της φύσης τους, μπορούν να κάνουν τη δουλειά του επαγγελματία οδηγού καλύτερα από ένα άνδρα. Μία δυναμική γυναίκα μπορεί να οδηγεί πιο υπεύθυνα. Έχει διαφορετικές προσλαμβάνουσες. Λαμβάνει πάντα υπόψη κάθε παράμετρο στο δρόμο. Αυτό το λέω με βεβαιότητα, βλέποντας πώς οδηγούν οι άνδρες και πώς συμπεριφέρονται στο δρόμο στην καθημερινότητά τους.
• Πώς εξοικειωθήκατε όμως με την οδήγηση ώστε να ακολουθήσετε αυτή την πορεία;
Από μικρό παιδί, θυμάμαι τον εαυτό μου να μην παίζει τόσο πολύ με κούκλες αλλά με αυτοκίνητα. Είχα φτιάξει ένα αμαξοστάσιο και μου άρεσε να στοιχίζω τις μπετονιέρες μου και όλα τα οχήματα…
Ο πατέρας μου ασχολούταν με το γενικό εμπόριο, οπότε τα φορτηγά ήταν μέρος της ζωής του. Επίσης, ο αδελφός μου υπήρξε επί σειρά ετών πρόεδρος της λέσχης μοτοσικλετιστών Τρίπολης. Ήταν δε ο ιδρυτής της λέσχης! Διοργανώναμε μαζί αγώνες endurο. Έχω λοιπόν τέτοια οικογενειακά βιώματα. Η ζωή μου είναι οι μοτοσικλέτες, τα αυτοκίνητα και τα άλογα… Δεν έχω πολλά γυναικεία χόμπι. Έχω όμως μηχανή μεγάλου κυβισμού.
• Ο κόσμος τι σας λέει; Πώς σας αντιμετωπίζουν οι επιβάτες των αστικών λεωφορείων ή οι επιβάτες στο τρενάκι;
Οι τουρίστες ενθουσιάζονταν που βρισκόταν μία γυναίκα το τιμόνι ενός τέτοιου αμαξώματος. Πολλές φορές ζητούσαν να φωτογραφηθούμε μαζί. Συγκινούμαι όμως ιδιαίτερα με την επαφή που έχω με τους κατοίκους της Ρόδου. Εκτελώ το ίδιο δρομολόγιο της γραμμής 12 και πλέον έχουμε γνωριστεί με τους επιβάτες. Υπάρχουν αρκετοί τακτικοί επιβάτες στο λεωφορείο. Παρόλο που δεν είμαι από εδώ, υπάρχουν άνθρωποι που με αισθάνονται δικό τους άνθρωπο. Όταν έχω ρεπό ρωτάνε τους συναδέλφους για εμένα… Δε θα ξεχάσω ποτέ τις γυναίκες που μου φέρνουν το μπολάκι με το φαγητό όπως θα έκανε η μητέρα μου. Με νοιάζονται και θα μου φέρουν κάτι που έχουν μαγειρέψει για να μου προσφέρουν… Πραγματικά μου δίνει απερίγραπτη χαρά αυτό. Αισθάνομαι τόσο όμορφα να βρίσκομαι σε ένα μέρος με το οποίο δεν είχα ποτέ στο παρελθόν κάποια ιδιαίτερη σχέση και να μου φέρονται τόσο όμορφα οι άνθρωποι.
Με σκλαβώνει αυτή η συμπεριφορά και αισθάνομαι την ανάγκη να προσφέρω κι εγώ κάτι σε αυτό τον τόπο που μου δίνει ψωμί. Πρότεινα στην επιχείρηση, όταν κάποιες φορές έχω ρεπό, να γίνονται δωρεάν βόλτες με το τρενάκι για τους πολίτες της Ρόδου. Πολύ ευχαρίστως θα εργαζόμουν αμισθί στο ρεπό μου, έτσι ώστε οι κάτοικοι του νησιού, μαθητές, οικογένειες με παιδιά κλπ να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν δωρεάν βόλτες με το τρένο. Εάν κρίνει η διοίκηση της επιχείρησης και η δημοτική αρχή, ότι αυτό θα ήταν εφικτό, εγώ προσφέρομαι. Το αξίζουν αυτό οι κάτοικοι του νησιού κι εγώ το θεωρώ υποχρέωσή μου. Γιατί να μην παρέχεται αυτή η δυνατότητα κατά τη διάρκεια του χειμώνα; Οι εποχές είναι τόσο δύσκολες για τον καθένα, όλοι μας πληρώνουμε τόσα πολλά, μία δωρεάν βόλτα με το τρενάκι πιστεύω ότι την αξίζουν όλοι.
• Ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στις γυναίκες οι οποίες σκέφτονται να εξασκήσουν ένα επάγγελμα που δεν θα ήταν κλασικά γυναικείο;
Θα τους έλεγα πολύ απλά να τολμήσουν και να πιστέψουν στον εαυτό τους. Η εμπιστοσύνη στον εαυτό μας είναι το παν. Εάν δεν πιστέψεις στις δυνατότητές σου, τότε δύσκολα θα ανταποκριθείς στις απαιτήσεις. Όταν ξέρεις τι σου γίνεται και εμπιστευτείς εσύ η ίδια τις δυνατότητές σου, τότε όλα βαίνουν καλώς.
Παρασκευή Χατζηαντωνίου
Η Παρασκευή Χατζηαντωνίου είναι η πρώτη γυναίκα που έπιασε το τιμόνι των αστικών λεωφορείων της ΡΟΔΑ το 2007. Έχει οδηγήσει λεωφορεία στο αεροδρόμιο «Διαγόρας», λεωφορεία του ΚΤΕΛ, ακόμη και διώροφο τουριστικό λεωφορείο.
Όπως αναφέρει η ίδια, το τιμόνι είναι η μεγάλη της αγάπη. Προβλέπει δε ότι στο μέλλον όλο και περισσότερες γυναίκες θα κάθονται στη θέση του οδηγού των λεωφορείων.
• Πώς επιλέξατε να γίνετε επαγγελματίας οδηγός λεωφορείων;
Από το 2000 ασχολούμαι ως επαγγελματίας οδηγός λεωφορείων. Είναι μεγάλη η αγάπη μου για το τιμόνι. Από νεαρή ηλικία μου άρεσε να οδηγώ. Δεν δίσταζα να τα …βάλω ακόμη και με μηχανές που ήταν στα κυβικά μου. Χειριζόμουν το τρακτέρ του πατέρα μου βοηθώντας τον στις γεωργικές εργασίες. Έχω δίπλωμα οδήγησης και για τρακτέρ! Πιστεύω λοιπόν ότι το επάγγελμα που εξασκώ ήλθε ως μία φυσιολογική εξέλιξη αυτής της αγάπης που τρέφω για το τιμόνι.
• Πόσα χρόνια κάνετε αυτή τη δουλειά;
Αρκετά… Έχω εργαστεί ως οδηγός λεωφορείων αρχικά στο αεροδρόμιο, όπου δούλεψα επίσης ως χειρίστρια ανυψωτικών μηχανημάτων. Στη ΡΟΔΑ μπήκα για πρώτη φορά το 2007. Εργάστηκα κάποια χρόνια εδώ με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Την τελευταία δεκαετία έχω εργαστεί ως οδηγός στα ΚΤΕΛ αλλά και σε διώροφο τουριστικό λεωφορείο!
• Πώς σας αντιμετωπίζουν οι επιβάτες; Οι τουρίστες τι σας έλεγαν;
Οι περισσότεροι θετικά. Οι φωτογραφίες μου έχουν φτάσει σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Όλοι ζητούσαν να φωτογραφηθούν μαζί μου. Στα λεωφορεία βάζω πάντα μουσική. Επιλέγω κυρίως παλιά λαϊκά τραγούδια. Αυτό το κάνω γιατί έχω δει τη διάθεση του κόσμου να αλλάζει μόλις μπαίνει το λεωφορείο. Βλέπω ανθρώπους να έρχονται κατσουφιασμένοι, προβληματισμένοι και κατηφείς και αμέσως να χαμογελούν. Μου λένε ότι με τα τραγούδια αυτά θυμούνται τα νιάτα τους, τις παλιές εποχές. Κάποιοι τραγουδάνε κιόλας. Κατεβαίνοντας μου δίνουν την ευχή τους. Χαίρομαι να κάνω τον κόσμο να αισθάνεται καλύτερα… Ενίοτε τους κερνώ και κατιτίς, έτσι για να ανεβαίνει η διάθεση. Την τελευταία ημέρα της σύμβασής σκέφτομαι να κάνω κάτι ιδιαίτερο για τους επιβάτες του λεωφορείου μου…
• Βλέπετε τον κλάδο σας ως ένα ανδροκρατούμενο κλάδο;
Δεν θα το έλεγα. Σε λίγα χρόνια θα μας φαίνεται παράξενο να βλέπουμε άνδρες οδηγούς.
• Γιατί το λέτε αυτό;
Κοιτάξτε, δεν μπορώ να πω ότι είναι μία βαριά δουλειά την οποία δεν μπορεί να εξασκήσει μία γυναίκα. Προσωπικά πιστεύω ότι το επάγγελμα της καμαριέρας είναι πολύ πιο δύσκολο, πιο επίπονο σωματικά, χρειάζεσαι περισσότερες αντοχές. Βέβαια το τιμόνι απαιτεί υπευθυνότητα αλλά οι γυναίκες λόγω της φύσης μας είμαστε πάντα υπεύθυνες και προσεκτικές. Και πρέπει να είσαι προσεκτικός όταν μεταφέρεις επιβάτες και έχεις να κάνεις με ανθρώπινες ζωές. Πιστεύω ότι στο μέλλον πάρα πολλές γυναίκες θα επιλέγουν αυτό το επάγγελμα.
• Γνωρίζετε δηλαδή γυναίκες που θέλουν να κάνουν την ίδια δουλειά με εσάς;
Γνωρίζω γυναίκες που ξεκινούν δειλά-δειλά να πιάνουν δουλειά σε τουριστικά λεωφορεία. Τυχαίνει να έρχονται και να μου λένε ότι ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με το επάγγελμα. Ζητούν συμβουλές από εμένα και προσπαθώ να τις ενημερώνω όσο καλύτερα γίνεται.
• Πιστεύετε ότι είστε πρότυπο για τις γυναίκες αυτές; Είστε η πρώτη γυναίκα που στην κλειστή κοινωνία της Ρόδου …κατέκτησε αυτό το αντρικό κάστρο.
Ίσως και να είμαι. Δεν το γνωρίζω. Αν όντως συμβαίνει αυτό, είναι κάτι ιδιαίτερα όμορφο και ξεχωριστό για εμένα.
• Οι άνδρες συνάδελφοί σας, σας αντιμετωπίζουν ισότιμα;
Ναι, βέβαια…. Πολλές φορές με επαινούν κιόλας. Δεν μπορώ να πω ότι αισθάνομαι πώς βρίσκομαι σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον. Δεν υπάρχουν καθόλου τέτοιες αντιλήψεις στη ΡΟΔΑ. Άλλωστε αυτή τη φορά δεν είμαι η μόνη γυναίκα οδηγός, έχω και άλλες δύο συναδέλφισσες. Το κλίμα μεταξύ μας είναι γενικώς μια χαρά.
• Τι σας λένε οι κόρες σας; Πώς αισθάνονται που έχουν μία τόσο δυναμική μητέρα; Θα φανταζόσασταν τις κόρες σας ως επαγγελματίες οδηγούς;
Έχω δύο κόρες. Αισθάνονται υπερήφανες και καμαρώνουν για τη μαμά τους. Εννοείται ότι θα φανταζόμουν τις κόρες μου να κάνουν κάτι αντίστοιχο. Ήδη η μεγάλη έχει μάθει να οδηγεί από τα 15 της χρόνια. Βασικά νομίζω έχει γεννηθεί μαθημένη. Πήρε αμέσως τον αέρα. Σύντομα θα βγάλει το δίπλωμά της. Ήδη βαδίζει στα χνάρια μου. Πήγε στο τεχνικό λύκειο για να ακολουθήσει την ειδικότητα της μηχανικού και τελικά επέλεξε την ειδικότητα της μηχανικού πλοίων.
• Ένα μήνυμα που θα θέλατε να στείλετε στις γυναίκες που σκέφτονται να εξασκήσουν ένα ..αντρικό επάγγελμα; Τι θα τις συμβουλεύατε;
Εγώ θα τις συμβούλευα να το τολμήσουν. Αν δεν τολμήσεις δεν μπορείς να ξέρεις εάν κάτι σου ταιριάζει ή όχι.
Ειρήνη Καστρουνή
Για την Ειρήνη Καστρουνή το επάγγελμα της οδηγού λεωφορείου ήλθε ως λύση ανάγκης. Οι συνθήκες την οδήγησαν να βγάλει επαγγελματικό δίπλωμα οδήγησης ,ακολουθώντας μία εντελώς διαφορετική επαγγελματική πορεία. Η ίδια τονίζει ότι στις δύσκολες εποχές που διανύουμε, όπου η επιβίωση είναι δύσκολη, ο καθένας θα πρέπει να προσαρμόζεται για να επιβιώσει.
• Είναι σπάνιο για μία γυναίκα να κάθεται στη θέση του οδηγού ενός λεωφορείου. Πώς προέκυψε αυτό;
Το δίπλωμα το έβγαλα το 2012. Αναγκάστηκα να μπω σε αυτή τη διαδικασία γιατί είχα μείνει χωρίς δουλειά.
• Τι δουλειά κάνατε πριν;
Είμαι απόφοιτος των ΤΕΙ Αθηνών και του τμήματος Οινολογίας και Τεχνολογίας Ποτών. Εργαζόμουν για 17 χρόνια στο υποκατάστημα της ΚΟΚΑ ΚΟΛΑ στη Ρόδο. Αποπλύθηκα όταν έγιναν μαζικές απολύσεις το 2006. Στη συνέχεια απασχολήθηκα σε τοπική ποτοποιία. Κάποια στιγμή έμεινα άνεργη και έπρεπε να κάνω κάτι για να επιβιώσω.
• Και πώς πήρατε την απόφαση να πιάσετε το τιμόνι…
Μπήκα στη διαδικασία να βγάλω επαγγελματικό δίπλωμα αφού είχα απασχοληθεί εποχικά ως εκδότρια στη ΡΟΔΑ. Κατά τη διάρκεια της απασχόλησής μου αυτής, είχα την ευκαιρία να δω πώς λειτουργούν τα πράγματα. Κάπως έτσι πήρα την απόφαση…
• Από πότε εργάζεστε ως επαγγελματίας οδηγός;
Είχα απασχοληθεί το 2012 με μία δίμηνη σύμβαση στη ΡΟΔΑ λόγω έκτακτων αναγκών. Είχε βγει μία έκτακτη προκήρυξη τότε. Έπειτα εργάστηκα ως οδηγός στο ειδικό σχολείο. Στη συνέχεια προσελήφθην από τουριστικό πρακτορείο ως οδηγός σε mini bus. Αυτή είναι η τρίτη οκτάμηνη σύμβαση που έχω στη ΡΟΔΑ.
• Πώς αντιμετωπίζει ο κόσμος μία γυναίκα οδηγού λεωφορείου;
Ποικίλλουν οι αντιδράσεις. Υπάρχουν κάποιοι που το βλέπουν καλοπροαίρετα και βέβαια υπάρχουν και οι κακοπροαίρετοι. Γενικά όμως το δέχονται θετικά.
• Τελικά πρόκειται για ένα ανδρικό επάγγελμα;
Κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις. Επικρατεί η άποψη ότι είναι ένα αντρικό κάστρο. Είναι όμως κάστρο, όπου εισχωρούν όλο και περισσότερες γυναίκες τελευταία με ό,τι και αν αυτό συνεπάγεται.
• Είναι μία δύσκολη δουλειά για μία γυναίκα;
Καμία δουλειά δε είναι εύκολη. Πόσω δε μάλλον όταν είσαι σε ένα περιβάλλον που θεωρείται και είναι ακόμη ανδροκρατούμενο.
• Τελικά, είστε ικανοποιημένη με την επαγγελματική σας επιλογή;
Άλλη εντύπωση είχα σχηματίσει αρχικά και τελικά άλλα προέκυψαν στην πορεία. Όμως οι εποχές είναι πάρα πολύ δύσκολες. Ο καθένας πρέπει να προσπαθεί να επιβιώνει. Δεν έχεις και πάρα πολλές επιλογές…