Περισσότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι διέσχισαν τη Μεσόγειο την τελευταία πενταετία με σκοπό να αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον στην Ευρώπη.
Οι αντιδράσεις των χωρών στις οποίες καταφτάνουν έχουν ποσοτικοποιηθεί πολλάκις από ερευνητικά κέντρα και είναι πλέον ευρέως γνωστές.
Ωστόσο, μια νέα έρευνα της διαΝΕΟσις φέρνει στο προσκήνιο μια άγνωστη πτυχή του μεταναστευτικού ζητήματος, χαρτογραφώντας για πρώτη φορά τις απόψεις του νέου κύματος μεταναστών και προσφύγων, και συγκρίνοντας τις απαντήσεις τους με παλαιότερα μεταναστευτικά κύματα που ζουν στη χώρα μας και έχουν πλέον ενσωματωθεί.
Πρόκειται, αδιαμφισβήτητα, για μια χρήσιμη έρευνα που δεν έχει πραγματοποιηθεί ξανά σε αντίστοιχη κλίμακα. Οκτακόσιοι μετανάστες κλήθηκαν να απαντήσουν στις ερωτήσεις ενός περιεκτικού ερωτηματολογίου, υπό τον συντονισμό της καθηγήτριας Συγκριτικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Λάιντεν, Βασιλικής Τσαγκρώνη και του καθηγητή Σπουδών Παγκοσμιοποίησης στο Πανεπιστήμιο του Μπράιτον, Βασίλη Λεοντίτση, σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών ΚΑΠΑ Research.
Σε μεγάλο βαθμό, τα ευρήματα της έρευνας καταρρίπτουν μία σειρά από στερεότυπα της ελληνικής κοινωνίας τα οποία επιμένουν. Ο ερευνητικός οργανισμός ξεχωρίζει ως σημαντικότερο την ψευδαίσθηση πως η πλειοψηφία του πληθυσμού που καταφτάνει στα ελληνικά νησιά αντιστοιχεί σε οικονομικούς μετανάστες. Συγκεκριμένα, το 91% των νεότερων μεταναστών και προσφύγων δηλώνει ως κύρια αιτία μετανάστευσης την «αποφυγή βίας» –κάτι που συγκριτικά δηλώνει λιγότερο από το 5% των Γεωργιανών.
«Το θέμα αυτό είναι πολύ σοβαρό και συχνά παραγνωρίζεται στον δημόσιο διάλογο, όπου μετανάστες και πρόσφυγες, ανεξαρτήτως προέλευσης, θεωρούνται κάτι ενιαίο», αναφέρει χαρακτηριστικά η διαΝΕΟσις, προσθέτοντας πως το 75% των ερωτηθέντων νέων μεταναστών έχει βιώσει αεροπορικές επιδρομές και το 53% έχει δει το σπίτι του να καταστρέφεται.
Εξίσου κατατοπιστικά είναι τα ευρήματα της έρευνας όσον αφορά τη θρησκοληψία των προσφύγων και μεταναστών, καθώς το 77% των ερωτηθέντων αναφέρει πως δεν λαμβάνει ποτέ μέρος ή συμμετέχει σπάνια σε θρησκευτικές τελετές. Η θρησκεία μοιάζει να παίζει πολύ μικρότερο ρόλο στις ζωές των προσφύγων απ’ ό,τι αντιλαμβάνεται η ελληνική κοινωνία.
Η σύγκριση με τα παλαιότερα μεταναστευτικά κύματα φανερώνει και την εκ διαμέτρου διαφορετική πραγματικότητα που βιώνουν οι δύο πληθυσμοί.
Η πλειονότητα των πρόσφατων μεταναστών ζει σε κοντέινερ σε καταυλισμούς, ενώ αντιθέτως, οι Αλβανοί μετανάστες ζουν σε κάποιο δικό τους σπίτι. Ωστόσο, μεταξύ των δύο ομάδων συναντά κανείς και μια ευχάριστη σύγκλιση.
Στην ερώτηση για τα συναισθήματα που νιώθουν απέναντι στους Ελληνες, οι παλαιοί μετανάστες επέλεξαν σε ποσοστό 65% την «ευγνωμοσύνη» (52% για τους νέους) και 56% την «αγάπη» (55% οι νέοι).
Λέξεις αρνητικής χροιάς, όπως «φόβος» και «απελπισία», έλαβαν και στις δύο περιπτώσεις μονοψήφια ποσοστά.
