Ξαναζωντάνεψαν όσα έζησαν οι κάτοικοι του μαρτυρικού νησιού την φοβερή εκείνη περίοδο
Μεγάλο αφιέρωμα στη Ρόδο και την κατάσταση που επικρατεί έξι μήνες μετά την καταστροφική πυρκαγιά του περασμένου Ιουλίου, παρουσίασε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του σταθμού το κρατικό κανάλι της Γερμανίας ARD.
Ο δημοσιογράφος Moritz Pompl με συνεργείο του κρατικού καναλιού της Γερμανίας βρέθηκε στις αρχές του Ιανουαρίου στη Ρόδο και κατέγραψε την εικόνα που επικρατεί σήμερα στις καμένες περιοχές αλλά και τα βήματα που έχουν γίνει από τότε μέχρι σήμερα.
Στο αφιέρωμα, το οποίο αναπαρήχθη και από τοπικά κανάλια αλλά και site της Γερμανίας, αποτυπώνεται η σημερινή κατάσταση αλλά και η προσπάθεια ιδιωτών και εθελοντών για να αποκατασταθούν οι μεγάλες πληγές που άφησε πίσω της η πυρκαγιά, με τη συνδρομή των αρμόδιων υπηρεσιών.
Για την προσπάθεια αυτή μίλησαν στην κάμερα της κρατικής τηλεόρασης της Γερμανίας η ηγουμένη της Μονής Υψενής Μύριαμ, ο Παναγιώτης Εγγλέζος ως επικεφαλής της Εθελοντικής Ομάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών Σαλάκου, ο Νεκτάριος Καλογήρου ως επικεφαλής της Κοιν.Σεπ «Για τη Φύση» που έχει αναλάβει ένα μεγάλο μέρος της αποκατάστασης των καμένων σε συνεργασία με το Δασαρχείο, την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, την Ενωση Ξενοδόχων Ρόδου και τη στήριξη πολλών φορέων υπό την εποπτεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, και ο επιχειρηματίας Δημήτρης Ζαράρης.
Στο ρεπορτάζ του ARD αλλά και στα δημοσιεύματα που ακολούθησαν της προβολής του, δίνεται μεγάλη έμφαση στην επόμενη ημέρα αλλά και στον χρόνο που θα απαιτηθεί για την αποκατάσταση των ζημιών:
«Μεταξύ ελπίδας και φόβου – έξι μήνες μετά τις δασικές πυρκαγιές στη Ρόδο φυτεύουν σημάδια ελπίδας: φυτεύονται ελιές στο έδαφος που θα φέρουν τον πρώτο καρπό σε τρία χρόνια. Σχεδόν μισό χρόνο μετά τις καταστροφικές δασικές πυρκαγιές, υπάρχει μεγάλη δραστηριότητα στη Ρόδο. Παντού ξαναχτίζεται. Εξάλλου, το 80 τοις εκατό του πληθυσμού ζει από τον τουρισμό. Όμως, αναμεμειγμένος με την αισιοδοξία είναι ο φόβος ότι θα μπορούσαν να ξανασυμβούν δασικές πυρκαγιές όπως η περσινή. Ο δημοσιογράφος Moritz Pompl επισκέφτηκε το νησί και συνάντησε ανθρώπους που προσπαθούν να αναδιοργανώσουν την καθημερινότητά τους.
Καλοκαίρι 2023: Μεγάλη δασική πυρκαγιά βγαίνει εκτός ελέγχου στη Ρόδο. Οι φλόγες φτάνουν γρήγορα στην ακτή νότια του δημοφιλούς αρχαιολογικού χώρου της Λίνδου. Υπάρχουν δεκάδες ξενοδοχεία εκεί.
Δεκάδες χιλιάδες τουρίστες πρέπει να βγουν βιαστικά από τα ξενοδοχεία τους. Μεταβαίνουν στις παραλίες του νησιού και περιμένουν βοήθεια από αέρος.
Σήμερα, έξι μήνες μετά, μοιάζει σαν να είχε μόλις ξεσπάσει φωτιά στο Κιοτάρι στα νότια της Ρόδου. Το δάσος έχει εξαφανιστεί, απανθρακωμένα κούτσουρα δέντρων παντού…
Ένα μεγάλο ποσοστό των κατοίκων έχει χάσει σχεδόν τα πάντα. Κάποιοι λένε πώς ξέφυγαν από τη φωτιά και διέφυγαν στην παραλία. Έπρεπε να αφήσουν πίσω τα υπάρχοντά τους. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Ρόδου ζουν από τον τουρισμό.
Μέχρι στιγμής, η ανοικοδόμηση ήταν πολύ γρήγορη μόνο σε μέρη όπου υπάρχουν πολλά πολυτελή θέρετρα. Κάποια από αυτά υπέστησαν σοβαρές ζημιές το περασμένο καλοκαίρι.
Τα πράγματα φαίνονται διαφορετικά λίγο πιο πέρα σε έναν κόλπο. Το δάσος γύρω του κάηκε ολοσχερώς. Τα απανθρακωμένα υπολείμματα δύο μεγάλων beach bar στέκουν στην παραλία. Αυτό πιθανότατα θα καθαριστεί μόνο όταν τα δέντρα μεγαλώσουν και η παραλία γίνει ξανά ενδιαφέρουσα για τον τουρισμό.
Σε άλλα μέρη δίνεται χείρα βοηθείας στη φύση, για παράδειγμα στο μοναστήρι της Παναγίας Υψενής. Μέχρι το περασμένο καλοκαίρι βρισκόταν στη μέση ενός καταπράσινου δασικού τοπίου. Τώρα το δάσος και οι ελαιώνες κάηκαν, όλα είναι μαύρα. Τα κούτσουρα του δέντρου μυρίζουν ακόμα φωτιά…
Εργαζόμενοι φορέα προστασίας του περιβάλλοντος θέλουν να φυτέψουν ελαιόδεντρα μαζί με ομάδα μαθητών προκειμένου να αποκαταστήσουν τους ελαιώνες της ιεράς μονής. Το ελαιόλαδο ήταν σημαντική πηγή εισοδήματος για τις καλόγριες.
Κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών, μερικές μοναχές αναζήτησαν καταφύγιο στην εκκλησία. Λέει μια μοναχή: «Είδαμε την καταιγίδα να κινείται προς το μέρος μας από την κορυφή του βουνού, σαν ένα τεράστιο γούνινο παλτό. Εκείνη τη στιγμή προσευχηθήκαμε στη Μητέρα του Θεού».
Σήμερα υπάρχουν εκεί 33 νεαρά ελαιόδεντρα. Μια μικρή, συμβολική νέα αρχή. Σε τρία χρόνια τα δέντρα μπορούσαν να φέρουν τις πρώτες ελιές. Σε λίγο θα υπάρχουν και πάλι μελίσσια εδώ, γιατί κάηκαν κι αυτά. Το δάσος πρέπει επίσης να καθαριστεί και να αναδασωθεί. Εκεί που έγινε φωτιά για πρώτη φορά, η φύση μπορεί να αναγεννηθεί. Ωστόσο, όπου έχουν ήδη εκδηλωθεί πολλές φορές πυρκαγιές, πρέπει να παρέχεται βοήθεια γιατί τα δέντρα δεν μπορούσαν πλέον να απελευθερώσουν τους σπόρους στο έδαφος.
Ενώ η φύτευση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη στα καμένα δάση, υπάλληλοι της οργάνωσης προστασίας του περιβάλλοντος εργάζονται σε μια μελέτη αναδάσωσης για να καταλάβουν πού ακριβώς πρέπει να γίνει βοήθεια.
Ένας εθελοντής πυροσβέστης λέει ότι η ομάδα του ήταν η πρώτη που έσπευσε στην φωτιά, που ξέσπασε ανάμεσα σε δασικούς λόφους στο κέντρο του νησιού. Αυτός και οι δικοί του υποψιάζονται: “(…) Εμπρησμό πίσω από τις πυρκαγιές. Οι έρευνες συνεχίζονται ακόμη. Ήμασταν εντελώς μόνοι μας για οκτώ ημέρες. Η βοήθεια του κράτους συγκεντρώθηκε κυρίως στα ξενοδοχεία του νότου, ώστε να μην κινδυνεύσει ο τουρισμός”.
Δεν υπήρχε σχεδόν καμία βοήθεια από τον αέρα εδώ· περιγράφει τον συντονισμό ως ανεπαρκή. Η πολιτεία πρέπει να ενισχύσει την εθελοντική πυροσβεστική. Η κλιματική αλλαγή θα έκανε τις πυρκαγιές να εξαπλωθούν ακόμα πιο εύκολα. Χρειάζεται καλύτερη εκπαίδευση και οργάνωση για την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων.
“Είναι εγγυημένο ότι θα έχουμε ξανά πυρκαγιές. Η κλιματική αλλαγή βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Δυστυχώς, μέχρι στιγμής δεν έχουν αλλάξει πολλά όσον αφορά στην προστασία από καταστροφές ή την εθελοντική εργασία”, καταγγέλλει ο εθελοντής πυροσβέστης.
Τα καλοκαίρια στη Ρόδο είναι ήδη μεγαλύτερα και πιο ζεστά. Τα νεαρά ελαιόδεντρα του μοναστηριού πρέπει πρώτα να ποτιστούν. Τα νέα δέντρα στο δάσος πρέπει να προστατεύονται από τα άγρια ζώα. Αυτά με τη σειρά τους αναζητούν επειγόντως τροφή.
Κι όμως υπάρχει ελπίδα: στον οργανισμό προστασίας του περιβάλλοντος υπάρχουν άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών από όλο τον κόσμο που θέλουν να βοηθήσουν, είπε ένας υπάλληλος. Το νησί μπορεί επομένως να γίνει πρότυπο για το πώς η κοινωνία μπορεί να συνεργαστεί και να πετύχει σπουδαία πράγματα. Μαζί θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν ότι η φύση στη Ρόδο θα ξαναζωντανέψει…».
Στο ρεπορτάζ, παρουσιάστηκε και η δράση της Κοιν.Σεπ «Για τη Φύση» την ημέρα της δενδοφύτευσης στην Μονή της Υψενής σε συνεργασία με τον πρόεδρο του παρροδιακού συλλόγου Αμερικής – καθηγητή Ηλία Τομάζο, τα μέλη του συλλόγου, τους φοιτητές / φοιτήτριες που ταξίδεψαν από την Αμερική για αυτόν τον σκοπό.
