Δεν κατέληξε σε συμφωνία – ούτε καν σε κοινό ανακοινωθέν – στην αποψινή του τηλεδιάσκεψη το Eurogroup σχετικά με τρόπους ανάληψης συντονισμένης δράσης σε κεντρικό επίπεδο για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομίας απέναντι στην κρίση του κορωνοϊού. Υπήρξε πρόοδος σχετικά με την ενεργοποίηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) στη μάχη κατά της βαθιάς ύφεσης που γεννά η πανδημία. Παράλληλα, συζητήθηκε η δυνατότητα θεσμοθέτησης, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενός «ταμείου αντασφάλισης ανεργίας» για τη στήριξη των εθνικών επιδομάτων ανεργίας. Στο τραπέζι βρέθηκε και το ενδεχόμενο έκδοσης των λεγόμενων «κορωνο-ομολόγων» – χρεογράφων που θα εξέδιδε από κοινού η Ευρωζώνη προς όφελος των μελών της που πλήττονται από τη νέα κρίση, χωρίς να επιβαρύνονται με νέα χρέη οι χώρες αυτές (το στηρίζει ένθερμά η Γαλλία, μαζί με την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία· αντιτίθενται Γερμανία, Ολλανδία και Φινλανδία).
Το χάσμα μεταξύ των δύο διαχρονικά αντιπαρατιθέμενων στρατοπέδων ήταν υπερβολικά μεγάλο για να γεφυρωθεί. Η επιμονή ειδικά της Ολλανδίας ότι τυχόν προσφυγή στο ESM θα είναι περίπου απαράλλακτη με τα προγράμματα της ευρω-κρίσης (με αυστηρή αιρεσιμότητα) και ότι «πρέπει να είναι η ύστατη καταφυγή» (όπως γράφει σε επιστολή προς το ολλανδικό κοινοβούλιο ο υπουργός Οικονομικών της χώρας Γ. Χέκστρα) έχει δυσχεράνει σημαντικά τη δυνατότητα εξεύρεσης λύσης
Ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο δήλωσε στην ψηφιακή συνέντευξη Τύπου μετά το τέλος της συνεδρίασης ότι υπήρξε «ευρεία στήριξη» για την πρόταση χρήσης ενός υφιστάμενου προληπτικού εργαλείου του ESM, του Enhanced Conditions Credit Line (ECCL), ως «ένα προστατευτικό μέτρο απέναντι στην κρίση της πανδημίας». Το εργαλείο αυτό, τόνισε ο Πορτογάλος υπουργός Οικονομικών, αν υλοποιηθεί, «θα είναι διαθέσιμο σε όλα τα κράτη-μέλη», που θα έχουν την επιλογή ατομικά να προσφύγουν σε αυτό ή όχι. «Το μέγεθός του θα κυμαίνεται γύρω στο 2% του ΑΕΠ του κάθε κράτους-μέλους», πρόσθεσε. Η σχετική συζήτηση, ωστόσο, «μόλις ξεκίνησε και χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να φτάσουμε στη γραμμή του τερματισμού».
Ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, στη δική του παρέμβαση, σημείωσε ότι το πρόγραμμα ECCL είναι το ιδανικό εργαλείο για την «άνευ προηγουμένου παγκόσμια κατάσταση εκτάκτου ανάγκης» που αντιμετωπίζει η Ευρωζώνη. Υπενθυμίζοντας ότι το οπλοστάσιο του ESM φτάνει τα 410 δισ. ευρώ, ο κ. Ρέγκλινγκ χαρακτήρισε το υπό διαμόρφωση νέο εργαλείο «ασφάλιση» έναντι σοκ «που πλήττουν χώρες που βρίσκονταν σε καλή κατάσταση» από άποψη οικονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Ανέφερε ότι το μέγεθος των προγραμμάτων μπορεί και να ξεπεράσει το 2% του ΑΕΠ αν συμφωνηθεί κάτι τέτοιο σε περιπτώσεις όπου οι επιπτώσεις της πανδημίας είναι εξαιρετικά σφοδρές. Πρόσθεσε η όποια αιρεσιμότητα θα αφορά τη διασφάλιση ότι οι πόροι θα δαπανηθούν για την ενίσχυση του υγειονομικού τομέα της χώρας που θα τους διεκδικήσει και για την άμβλυνση της ύφεσης, και – μεσοπρόθεσμα – την επάνοδο στην οικονομική και δημοσιονομική σταθερότητα.
Σε μία έμμεση απάντηση στη σκληρή γραμμή της Ολλανδίας, ο κ. Σεντένο σημείωσε στις δηλώσεις του: «Η πρόκληση που αντιμετωπίζουν σήμερα οι οικονομίες μας δεν μοιάζει κατά κανένα τρόπο με την προηγούμενη κρίση. Είναι ένα συμμετρικό, εξωγενές σοκ. Δεν έχουν βάση εδώ σκέψεις περί ηθικού κινδύνου. Πρέπει να το λάβουμε υπ’ όψη μας αυτό όταν αναλογιζόμαστε εξειδικευμένα εργαλεία για τον κορωνοϊό. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση των εργαλείων του ESM που συστάθηκαν κατά την προηγούμενη κρίση». Ο Ολλανδός ομόλογός του, μετά το Eurogroup, δήλωσε ότι «ακόμα οδηγούμε στην ομίχλη και δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι η επόμενη φάση της κρίσης», προσθέτοντας ότι «καμία χώρα δεν βρίσκεται σε τόσο δεινή θέση που να χρειάζεται τον ESM».
Όπως ανέφερε ο κ. Σεντένο, θα παρουσιάσει το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων στους ηγέτες των «27» στην τηλεδιάσκεψη που θα έχουν την Πέμπτη. Η εκτίμησή του είναι ότι το Eurogroup θα συνεχίσει να συναντιέται τακτικά εξ αποστάσεως σε εβδομαδιαία βάση για το προσεχές μέλλον. Κατά τα άλλα, έκανε μία ανακεφαλαίωση των δημοσιονομικών μέτρων τόνωσης της οικονομίας που έχουν ληφθεί ως σήμερα – που ισοδυναμούν, όπως είπε, με 2% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης – και των μέτρων ενίσχυσης της ρευστότητας, που σε σχέση με την περασμένη εβδομάδα «κλιμακώθηκαν από το 10% στο 13% και πλέον του ΑΕΠ».
Σχετικά με τα «κορωνο-ομολόγα», ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Πάολο Τζεντιλόνι επιβεβαίωσε ότι «είναι ένα από τα εργαλεία στο τραπέζι», αλλά σημείωσε «ότι πρέπει να οικοδομήσουμε συναίνεση» για την υλοποίησή τους. Για το ταμείο αντασφάλισης ανεργίας, ανέφερε ότι η Κομισιόν συνεχίζει εντατικές εργασίες, αλλά εξέφρασε την ανησυχία ότι δεν θα έχει τους αναγκαίους πόρους για να καλύψει τις ανάγκες που θα δημιουργηθούν.
«Χρειαζόμαστε μία συντονισμένη απάντηση, που προϋποθέτει συμβιβασμούς», τόνισε. «Η νέα κρίση μπορεί να μας επιτρέψει να ξεπεράσει τις διαιρέσεις της προηγούμενης». Μπορεί – αλλά δεν θα είναι εύκολο.
