Η Εθελοντική Ομάδα Αντιμετώπισης Καταστροφών Σαλάκου έκλεισε 10 χρόνια ζωής, έχοντας να επιδείξει σημαντικό έργο.
Δέκα χρόνια στην πρώτη γραμμή της προσφοράς και του εθελοντισμού, η παρέα των 10 εθελοντών που ξεκίνησε από την Σάλακο το 2013 κατάφερε να κάνει τη διαφορά και η ομάδα να είναι σήμερα αναγνωρίσιμη για το έργο της, όχι μόνο στη Ρόδο, αλλά σε όλη την Ελλάδα.
Για τη διαδρομή των 10 ετών, τις προσπάθειες, τις εμπειρίες και τους στόχους μιλά σήμερα στη «δημοκρατική» ο επικεφαλής της Εθελοντικής Ομάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών Σαλάκου κ. Παναγιώτης Εγγλέζος,
• Κύριε Εγγλέζο, πρόσφατα η Εθελοντική Ομάδα Αντιμετώπισης Καταστροφών Σαλάκου, έκλεισε 10 χρόνια ζωής. Πώς ξεκίνησε αυτή η ιδέα;
Αρχικά, ήμουν μέλος στην Εθελοντική Ομάδα Πρόληψης Καταστροφών με πρόεδρο τον Ντίνο Μαντικό. Το 2011 συνειδητοποίησα ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί κάτι για να προστατεύσουμε τον φυσικό πλούτο της περιοχής μας, τον Προφήτη Ηλία. Το 2011 ξεκίνησε η προσπάθεια και το 2013 κατάφερα να δημιουργήσω την Εθελοντική Ομάδα Αντιμετώπισης Καταστροφών Σαλάκου με 10 άτομα από το χωριό. Η ομάδα δημιουργήθηκε με μια τροποποίηση του καταστατικού του Πολιτιστικού Συλλόγου και ήμασταν πρωτοπόροι σε αυτή τη διαδικασία η οποία αφού έγινε αποδεκτή από το Νομικό Συμβούλιο της Πολιτικής Προστασίας, στη συνέχεια ακολουθήθηκε και από άλλους Συλλόγους ανά την Ελλάδα.
Ο αρχικός σχεδιασμός και η πατρότρυνση του τότε διοικητή της ΠΥΡ του κ. Γαϊτανίδη ήταν η ομάδα αυτή να εξελιχθεί σε εθελοντικό πυροσβεστικό κλιμάκιο, κάτι παρόμοιο με το εθελοντικό κλιμάκιο Αταβύρου. Ξεκίνησαν οι διαδικασίες με δικά μας έξοδα, όμως δυστυχώς στην μελέτη που καταθέσαμε για το κτήριο υπήρχαν κάποιες εκκρεμότητες που μάλλον σε καλό μάς βγήκαν, καθώς εξαιτίας αυτών δεν μας επετράπη να γίνουμε εθελοντικό πυροσβεστικό κλιμάκιο. Κι έκτοτε ολοκληρώσαμε τις διαδικασίες ως εθελοντική ομάδα και τελικά δικαιωθήκαμε διότι είμαστε πιο λειτουργικοί, πιο ευέλικτοι. Μετά από την πιστοποίηση που πήραμε αλλά και από τον αριθμό μητρώου από την Πολιτική Προστασία, υπαγόμαστε στις διαταγές και στη διάθεση της ΠΥΡ από την 1η Μαΐου μέχρι και 31 Οκτωβρίου. Καθημερινά το καλοκαίρι κάνουμε βάρδιες στο Πυροφυλάκιο που δημιουργήσαμε μόνοι μας, με τη βοήθεια φίλων και χορηγών αλλά και με τη συνδρομή της Δημοτικής Ενότητας Καμείρου με αντιδήμαρχο τον κ. Φλοσκάκη και με τη συνδρομή της Περιφέρειας με τον αντιπεριφερειάρχη Χρήστο Ευστρατίου, όπως επίσης του αντιδημάρχου Τηλέμαχου Καμπούρη και του προέδρου του ΔΟΠΑΡ Αλέξανδρου Κολιάδη.
• Πόσα άτομα είσαστε στην ομάδα, η οποία ομολογουμένως είναι αρκετά δραστήρια;
Ξεκινήσαμε με 10 άτομα και σήμερα η ομάδα έχει φτάσει στα 32, από τα οποία τα 22 είναι πιστοποιημένα, έχουν περάσει δηλαδή από την σχολή εκπαίδευσης της Πυροσβεστικής Ακαδημίας. Εχουμε πάρει πιστοποίηση για δασοπυρόσβεση και δασοπροστασία. Δεν έχουμε ασχοληθεί με το κομμάτι της αστικής φωτιάς διότι απαιτεί πλούσιο εξοπλισμό και όπως καταλαβαίνετε ένας εθελοντής δεν μπορεί να καλύπτει τα έξοδα αυτά από την τσέπη του.
• Τα έξοδα για να επιχειρείτε τα καλύπτετε εσείς;
Ολα τα έξοδα τα καλύπταμε μέχρι σήμερα από την τσέπη μας, εκτός από τον τελευταίο χρόνο που για πρώτη φορά τα καύσιμα για να μεταβαίνουμε στα συμβάντα και οπουδήποτε κληθούμε από την Πολιτική Προστασία του Δήμου και της Περιφέρειας, πλέον μας τα καλύπτει ο Δήμος.
• Οι εθελοντές που συμμετέχουν στην ομάδα είναι όλοι από την Σάλακο;
Κατάγονται ή έχουν σχέση με την ευρύτερη περιοχή της Σαλάκου. Υπάρχουν μόνο δύο εξαιρέσεις, η μία αφορά μέλος το οποίο προσαρτήθηκε επειδή είχαμε συνδράμει στην εξαφάνιση συγγενικού του προσώπου και το θεώρησε ως υποχρέωση να μας υποστηρίξει και μια ακόμα που αφορά εθελοντή από γειτονικό χωριό τον οποίο θεωρούμε δικό μας άνθρωπο διότι μάς έχει βοηθήσει πάρα πολύ σε ό,τι του έχουμε ζητήσει. Με την ευκαιρία που μου δίνετε να σας πω ότι μας ζητήθηκε από μια ομάδα ανθρώπων της Ελεούσας και της Διμυλιάς να τους βοηθήσουμε για να δημιουργήσουν μια εθελοντική ομάδα υπό την επίβλεψή μας και με χαρά ανταποκριθήκαμε. Με τη λειτουργία και αυτής της ομάδας έχουμε πλέον κάλυψη σχεδόν όλου του Προφήτη Ηλία, γιατί οι βάρδιες που γίνονται στην περιοχή “Φουντουκλί”, καλύπτουν την περιοχή Διμυλιά, Ελεούσα, Αρχιπολη δηλαδή εκεί που δεν μπορούμε να φτάσουμε εμείς από το δικό μας εθελοντικό πυροσβεστικό φυλάκιο.
• Ομως πέρα από τις φωτιές, παρεμβαίνετε και σε άλλα συμβάντα.
Ναι, επιχειρούμε σε πλημμύρες, σε φυσικές καταστροφές αλλά βοηθάμε ακόμα και σε καλύψεις αγώνων ή μεγάλων εκδηλώσεων όπως π.χ. σε μεγάλα πανηγύρια όπως του Αγίου Σουλά ή στο camping στην Ιστριο, που πραγματοποιούνται υπό την δική μας επίβλεψη και βεβαίως και των άλλων εθελοντικών ομάδων στο νησί που είναι εξίσου δραστήριες.
• Σας έχουμε δει να συμμετέχετε και σε έρευνες για τον εντοπισμό συμπολιτών μας.
Βεβαίως, ανήκουμε στην ομάδα του Silver Alert Δωδεκανήσου όπως και άλλες εθελοντικές ομάδες του νησιού οπότε ανάλογα με την περιοχή ερευνών για εξαφάνιση ή οποιασδήποτε παροχής βοήθειας, επεμβαίνουμε. Υπάρχει μια άτυπη θα λέγαμε συμφωνία, ότι τον πρώτο λόγο στις έρευνες έχει η ομάδα στην γεωγραφική περιοχή κάλυψης της οποίας διεξάγονται οι έρευνες, επειδή ακριβώς γνωρίζει την περιοχή. Το ίδιο συμβαίνει και με περιστατικά έκτακτης ανάγκης και το καλό είναι ότι όλες οι εθελοντικές ομάδες λειτουργούμε ως μία και αυτό μας δίνει ακόμα μεγαλύτερη δύναμη.
• Η έγκαιρη παρέμβαση πάντως της ομάδας ήταν καταλυτική και σε αρκετά περιστατικά.
Ηταν πράγματι, όπως έχει συμβεί και με άλλες εθελοντικές ομάδες. Φωτιές που ξέσπασαν στην δική μας ευρύτερη περιοχή και οι οποίες θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε τραγωδία για το νησί, αντιμετωπίστηκαν χάρις στην άμεση επέμβαση της δικής μας ομάδας όπως επίσης και σε συμβάντα μέσα στο χωριό της Σαλάκου όπως φωτιά σε σπίτι από φιάλη υγραερίου, φωτιά από φωτοβολίδα την Ανάσταση σε αυλή σπιτιού αλλά και συμβάντα στην κοντινή μας περιοχή όπως ο Αγιος Σουλάς όπου λόγω της γεωγραφικής ενότητας και της περιοχής που καλύπτουμε, μπορούμε και μεταβαίνουμε πρώτοι μαζί με την Πυροσβεστική. Πήραμε μέρος και στις έρευνες για τον εντοπισμό συμπολίτη μας από τον Εμπωνα. Μέρος της άσκησής μας είναι η μάθηση της γεωγραφικής εμβέλειας και της περιοχής που καλύπτουμε. Σε όποια συμβάντα κληθούμε, όπως λέμε στην Πυροσβεστική τα πρώτα 10 λεπτά είναι κρίσιμα, άρα αν γνωρίζεις πώς να μεταβείς πιο γρήγορα, σημαίνει ότι μπορείς να επιχειρήσεις και πιο γρήγορα.
• Υπάρχει ενδιαφέρον για συμμετοχή νέων ανθρώπων σε αυτή την ομάδα;
Εχουμε ξεκινήσει μια νέα προσπάθεια εδώ και δύο χρόνια, να εντάξουμε και νέα παιδιά στην ομάδα. Στην πρόσφατη άσκηση που πραγματοποιήσαμε, είχαμε τη χαρά να φιλοξενούμε και οκτώ νέα παιδιά κάτω των 15 ετών που έρχονται κοντά στην ομάδα και θέλουμε κι εμείς να αποτελούν τη βάση μας. Ολοι εμείς οι μεγάλοι, έχουμε εντάξει τα παιδιά μας σε αυτή την ομάδα. Τα καινούργια άτομα, είναι παιδιά μελών στην εθελοντική ομάδα που βλέποντας την αγωνία και την προσπάθεια να διατηρήσουμε την ομάδα, έρχονται κοντά.
• Ποια περιστατικά θυμάστε πιο έντονα από αυτά τα 10 χρόνια προσφοράς;
Ενα περιστατικό που θυμάμαι έντονα ήταν όταν κληθήκαμε να βοηθήσουμε σε μια φωτιά σε σπίτι στ΄Αφάντου όπου συνδράμαμε για να βγάλουμε έξω συμπολίτη μας, ο οποίος είχε πάρα πολλά εγκαύματα. Ηταν το πρώτο περιστατικό που μάς στιγμάτισε γιατί είδαμε άνθρωπο σε άσχημη κατάσταση. Ενα μεγάλο γεγονός το οποίο θα θυμάμαι ήταν η φωτιά στην Απολακκιά, όπου λόγω του ό,τι έχουμε μικρά και ευέλικτα οχήματα, μπορούσαμε να είμαστε μέσα στις κατοικημένες περιοχές. Θυμάμαι την αγωνία των κατοίκων, των ηλικιωμένων, που μας τραβούσαν για να σώσουν τις περιουσίες τους κι εμείς δεν μπορούσαμε να τους βοηθήσουμε όλους επειδή ήταν μεγάλης έκτασης η φωτιά… Θυμάμαι και την μεγάλη φωτιά που έκαιγε στην περιοχή του Καλαμώνα. Οταν φτάσαμε στο συμβάν πίσω από το οινοποιείο του Τριανταφύλλου άρχισαν να καίγονται σπίτια και άνθρωποι μάς ζητούσαν απεγνωσμένα βοήθεια… Οταν ακούσαμε στον ασύρματο για πρώτη φορά να ζητείται εκκένωση οικισμών. Εκεί παγώσαμε όλοι. Η πρώτη εκκένωση που μάς ζητήθηκε να συνδράμουμε ήταν στην περιοχή Θεολόγου και εν συνεχεία στην περιοχή των Μαριτσών, που τελικά ευτυχώς δεν ολοκληρώθηκε διότι προλάβαμε και κόψαμε τη φωτιά. Αυτά ήταν γεγονότα τα οποία θεωρώ ότι δικαίωσαν την απόφασή μας για τη λειτουργία της ομάδας, γιατί καταφέραμε κι εμείς μαζί σε συνεργασία με την στήριξη που είχαμε και φυσικά με την επίβλεψη της ΠΥΡ, να βοηθήσουμε για να περιορίσουμε την καταστροφή στον τόπο μας.
• Κι αυτό δείχνει κ. Εγγλέζο και τη σπουδαιότητα του εθελοντισμού…
Τα μέλη μας, όπως και τα μέλη άλλων εθελοντικών ομάδων, κοιμόμαστε 24 ώρες το 24ωρο και τις 365 ημέρες του χρόνου με έναν ασύρματο στο χέρι για να μπορέσουμε να φανούμε χρήσιμοι και να βοηθήσουμε εθελοντικά και μόνο. Αν κοστολογήσουμε τον εξοπλισμό του κάθε εθελοντή μιλάμε για μια περιουσία, κι αυτή η περιουσία καλύπτεται από εμάς τους ίδιους. Για πρώτη φορά φέτος η Πολιτική Προστασία του Δήμου Ρόδου μερίμνησε και μας έδωσε ρουχισμό και εξοπλισμό όπως επίσης και η άριστη συνεργασία με την Περιφέρεια, έχει διευκολύνει πολύ το έργο μας. Η δική μου ομάδα είχε την τιμή πρόσφατα να αξιολογηθεί και μάλιστα πρώτη στη σειρά, από την WWF και να μας χορηγηθεί εξοπλισμός αφού αξιολογηθήκαμε ανάμεσα σε 129 εθελοντικές ομάδες. Μας έδωσαν ρούχα, άρβυλα τα οποία είναι κατάλληλα για φωτιές και γάντια, εξοπλισμό για πεζοπόρο τμήμα και κράνη προστασίας. Αυτά είναι τα όπλα που αρχίσαμε να παίρνουμε το τελευταίο διάστημα αφού περάσαμε όλες τις αξιολογήσεις και όλα τα τεστ που προβλέπονται. Ολα τα προηγούμενα χρόνια, επιχειρούσαμε καθαρά με δικά μας ατομικά μέσα και βέβαια με δικά μας χρήματα. Ακόμα και τα καύσιμα έπειτα από την κλήση των αρμόδιων υπηρεσιών για να μεταβούμε για να καλύψουμε συμβάντα, τα βάζαμε από την τσέπη μας. Είχαμε ένα ταμείο και ο κάθε εθελοντής κάθε εβδομάδα έβαζε ένα ευρώ για να έχουμε καύσιμα στα οχήματα της ομάδας ώστε να μπορούμε να μεταβαίνουμε στα συμβάντα.
• Και όλα αυτά μέσα στην οικονομική κρίση.
Βεβαίως. Παρόλα αυτά, κανείς από εμάς που πιστεύουμε και υπηρετούμε τον εθελοντισμό, δεν υπολογίσαμε το κόστος όλα αυτά τα χρόνια. Στερήσαμε από την οικογένειά μας έστω αυτά τα πέντε ευρώ τον μήνα ή οτιδήποτε άλλο προέκυπτε για τις ανάγκες της ομάδας, για να είμαστε ενεργοί και χρήσιμοι. Η αγάπη μας για την ομάδα και την προσφορά στον τόπο μας είναι πολύ μεγαλύτερη από οτιδήποτε άλλο.
• Σε όλα αυτά τα περιστατικά, υπήρχαν φορές που κινδυνεύσατε;
Βέβαια. Πάρα πολλές φορές κινδυνεύσαμε και μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις ήταν και πολύ σοβαρά τα πράγματα. Δεν θα ξεχάσω όταν στη μεγάλη φωτιά στα Λάερμα δύο μέλη της ομάδας μας σώθηκαν από την πυρκαγιά, με δική μου παρέμβαση την τελευταία στιγμή. Τα άτομα αυτά διακομίστηκαν στο νοσοκομείο με αναπνευστικά προβλήματα και ήταν μια τρομακτική και τραγική εμπειρία για εμένα ως επικεφαλής της ομάδας την οποία δεν θέλω να ξαναβιώσω. Οπως και προσωπικά εγώ, σε κάποια συμβάντα μαζί με πυροσβέστες, μας κύκλωσε η φωτιά που είναι και ο μεγαλύτερος κίνδυνος όταν αλλάζει η φορά του ανέμου. Ολα αυτά βέβαια αντιμετωπίζονται χάρις στην εκπαίδευση και σε αυτό το σημείο θέλω να ευχαριστήσω δημόσια την ΠΥΡ και τους αξιωματικούς οι οποίοι μάς έχουν εκπαιδεύσει, μάς έχουν αγκαλιάσει και μας θεωρούν κομμάτι της Πυροσβεστικής. Σε τακτά χρονικά διαστήματα μας εκπαιδεύουν, μας υπενθυμίζουν όλα αυτά που μας έχουν μάθει ώστε να μπορούμε να προστατευτούμε αφενός και αφετέρου να είμαστε χρήσιμοι και για τους ίδιους.
• Ουσιαστικά θέτετε στη διάθεση του νησιού όχι μόνο τις υπηρεσίες σας αλλά και τη σωματική σας ακεραιότητα, τη ζωή σας.
Ναι ακριβώς, γι’ αυτό στις φωτιές και στα συμβάντα δεν συμμετέχουν τα μη πιστοποιημένα μέλη μας. Τα μη εκπαιδευμένα μέλη βοηθούν επικουρικά στα συμβάντα, μακριά από τα μέτωπα. Πολλές φορές κυρία Φώτη, μας παρασύρει το πάθος μας να προλάβουμε να σώσουμε έστω και ένα δέντρο που καίγεται, χωρίς να υπολογίζουμε τη σωματική μας ακεραιότητα… Γι’ αυτό πάντα στις ομάδες που επιχειρούμε, έχω φροντίσει να υπάρχει ο πιο ψύχραιμος ο οποίος θα συγκρατεί και όλους εμάς τους υπόλοιπους. Πορωνόμαστε, να το πω ξεκάθαρα, με την προσπάθεια να σώσουμε έστω κι ένα δέντρο αγνοώντας πλήρως τον κίνδυνο όταν βρισκόμαστε στο πεδίο, κάτι που συμβαίνει βέβαια και στην Πυροσβεστική.
• Ποια είναι τα συναισθήματα, και οι σκέψεις μετά τη λήξη του κάθε συμβάντος;
Ενα συμβάν θεωρείται ότι πάει καλά, όταν καταφέρουμε να περιορίσουμε τη ζημιά στον μικρότερο δυνατό βαθμό. Παρόλα αυτά, όταν καίγονται στρέμματα γης είναι πάντα μια μεγάλη απώλεια. Οταν επιστρέφουμε με τα οχήματά μας στη βάση μας μετά το συμβάν, περνώντας μέσα από τα χωριά οι άνθρωποι βγαίνουν και χειροκροτούν τα μέλη της ομάδας μας. Αυτό το έχουμε ζήσει πάρα πολλές φορές και πολύ περισσότερο στην τελευταία φωτιά στις Πεταλούδες, όπου επί τρία μερόνυχτα ήμασταν εκεί χωρίς να λείψει κανένα μέλος της ομάδας. Οταν έληξε το συμβάν και επιστρέφαμε στη βάση μας, ειδικά στη Σορωνή, στις Φάνες, και στα Καλαβάρδα απ΄όπου περνάμε για να φτάσουμε στη Σάλακο, ο κόσμος βγήκε στο δρόμο και μας χειροκροτούσε. Αυτή ήταν η καλύτερη ανταμοιβή και η ικανοποίηση που θα μπορούσαμε να πάρουμε ως εθελοντές. Το ευχαριστώ και το χειροκρότημα του κόσμου δεν κοστολογούνται, δεν πληρώνονται.
• Φαντάζομαι ότι αυτή η πορεία των 10 ετών θα σας έχει δέσει με τα παιδιά της ομάδας.
Εχουμε δεθεί. Και γι αυτό το λόγο έχουμε επιλέξει η ομάδα να είναι κλειστή, να είμαστε άτομα που γνωρίζει ο ένας τον άλλον γιατί όταν πας στο συμβάν, πρέπει να ξέρεις ποιος είναι πίσω σου και τι δυνατότητες έχει αυτός για να μπορέσει να σε προστατεύσει. Εμείς πλέον μεταξύ μας είμαστε μια μεγάλη οικογένεια. Γι αυτό έχουμε επιβιώσει, έχουμε καταφέρει να αντέξουμε 10 χρόνια. Η ομάδα κατά κοινή ομολογία είναι αναγνωρίσιμη, τόσο στη Ρόδο όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα μεταξύ των εθελοντικών ομάδων κι αυτή είναι η επιτυχία μας. Είναι θέμα εμπιστοσύνης μεταξύ μας, εμπιστευόμαστε τη σωματική μας ακεραιότητα, τη ζωή μας το ένα μέλος στα χέρια του άλλου… Οταν φτάσεις στο μέτωπο, δεν ξέρεις τι σε περιμένει. Γι αυτό πρέπει να αισθάνεσαι σιγουριά για την ομάδα που σε πλαισιώνει.
• Κύριε Εγγλέζο, ο στόχος ποιος είναι;
Να καταφέρω και τον τελευταίο νεαρό άνδρα ή κοπέλα του χωριού να ενταχθεί σε αυτή την ομάδα που κοσμεί τη Σάλακο και το νησί, και να υπάρχει συνέχεια σε αυτή την προσπάθεια που ξεκινήσαμε πριν από 10 χρόνια.
