«Εμφύλιος» για τα… ελάφια

Η φωτιά που κατέκαψε πριν από μια εβδομάδα 18.000 στρέμματα δασικών εκτάσεων και καλλιεργειών στη Ρόδο έρχεται να επιδεινώσει την ήδη προβληματική σχέση ανάμεσα στους αγρότες και το προστατευόμενο τοπικό είδος ελαφιού. Οι αγρότες διαμαρτύρονταν τους τελευταίους μήνες ότι είχαν αυξηθεί τα περιστατικά καταστροφής καλλιεργειών από τα ελάφια, φαινόμενο που λογικά θα επιδεινωθεί λόγω της πρόσφατης καταστροφής του βιότοπού τους. Το μεγαλύτερο πρόβλημα των ελαφιών της Ρόδου πάντως είναι… η καλή νομική εκπροσώπηση των «αντιπάλων» τους: τα δεκάδες χιλιάδες αιγοπρόβατα, τα οποία παρότι προφανώς προκαλούν μεγαλύτερη ζημιά, τυγχάνουν ευνοϊκότερης μεταχείρισης, όντας ιδιοκτησία κάποιων.

Ο «εμφύλιος» ανάμεσα στους φορείς της Ρόδου για το θέμα των ελαφιών δεν είναι κάτι νέο. «Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση του πληθυσμού των ελαφιών στο νησί της Ρόδου και κυρίως στις περιοχές της νότιας Ρόδου. Η καταστροφή των δασών από τις πυρκαγιές, η παρατεταμένη ανομβρία και η έλλειψη τροφής έχουν ως αποτέλεσμα τις τεράστιες ζημιές στις καλλιέργειες και κατά συνέπεια την οικονομική καταστροφή των αγροτών», ξεκινά την επιστολή που έστειλε προ μηνός στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης η συντονιστική επιτροπή των αγροτών της νότιας Ρόδου.

«Τα ελάφια δεν βρίσκουν αρκετή τροφή στα δάση και κατεβαίνουν στα πεδινά, προκαλώντας τεράστιες ζημιές στις καλλιέργειες. Το πρόβλημα όμως είναι ότι το νομικό πλαίσιο δεν προβλέπει την αποζημίωση των πληγέντων, όπως γίνεται λ.χ. στη βόρεια Ελλάδα με την αρκούδα, με αποτέλεσμα οι αγρότες να είναι σε απόγνωση», λέει ο αντιδήμαρχος Ρόδου για θέματα πρωτογενούς τομέα Γιώργος Πόκκιας.

Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, στην οποία υπάγονται οι δασικές υπηρεσίες του νησιού, δεν αμφισβητεί την ύπαρξη εκτεταμένων ζημιών σε αγροτικές καλλιέργειες, έχει ωστόσο μια διαφορετική εκτίμηση για τα αίτια. «Μέσα στις δασικές εκτάσεις του νησιού υπάρχουν περισσότερα από 100.000 αιγοπρόβατα, πολύ περισσότερα από όσα μπορεί να αντέξει το οικοσύστημα. Με την υπερβόσκηση, τα αιγοπρόβατα “εκδιώκουν” τα ελάφια, που δεν ξεπερνούν τα 1.500-2.000», λέει ο γενικός γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, Νίκος Θεοδωρίδης. «Ομως τα αιγοπρόβατα έχουν συνήθως ιδιοκτήτη. Και όταν ο ιδιοκτήτης του κοπαδιού είναι ο γείτονας, τότε δεν είναι εύκολο να στραφείς εναντίον του. Οπότε στρέφεσαι ενάντια στα ελάφια».

Η πυρκαγιά της προηγούμενης εβδομάδας έρχεται να επιδεινώσει αυτή την ήδη δύσκολη σχέση. Από τα 18.000 στρέμματα που κάηκαν, τα μισά ήταν δάση ή δασικές εκτάσεις (να σημειωθεί ότι ένα μέρος αυτών είχε καεί ξανά σε πυρκαγιές το 1992 και το 2003). «Μέσα στην καμένη περιοχή περιλαμβάνεται ένας λόφος πάνω από το χωριό Απολακκιά, όπου ζούσαν ελάφια. Ως αποτέλεσμα, τα ελάφια έχουν μετακινηθεί προς το κέντρο του νησιού, σε συστάδες που δεν έχουν καεί», εξηγεί η διευθύντρια Δασών Δωδεκανήσου, Κατερίνα Μπαλατσούκα. «Το πρόβλημα πλέον είναι διπλό. Η έλλειψη τροφής, λόγω της πυρκαγιάς και η έλλειψη νερού, λόγω του άνυδρου φετινού χειμώνα».

Πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση; Είναι νωρίς για προβλέψεις. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η διεύθυνση Δασών Δωδεκανήσου, η οποία ανήκει στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου θα δυσκολευθεί να ασκήσει στενό έλεγχο στη Ρόδο, διαθέτοντας μόλις 5 δασολόγους για όλα τα Δωδεκάνησα, κανένα τοπικό δασαρχείο στα νησιά και κανέναν κυρωμένο δασικό χάρτη…