«Το 2014, όταν οι φίλοι μου μάθαιναν ότι θα επέστρεφα στην Ελλάδα, με κοιτούσαν σαν εξωγήινη!», λέει και γελάει. Ηταν δικαιολογημένη η αντίδραση που περιγράφει η Μυρτώ Τσίμα. Είχε σπουδάσει Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Γουόρικ, είχε κάνει μεταπτυχιακό στο London School of Economics και εργαζόταν ως σύμβουλος στρατηγικής επιχειρήσεων στο Λονδίνο. Είχε ξεκινήσει μια πολλά υποσχόμενη καριέρα. Γιατί να την αφήσει; «Γιατί δεν άντεχα: ούτε τον καιρό ούτε το να ζω μακριά από την οικογένειά μου». Πίσω στην Αθήνα, όμως, δεν άφησε ούτε μία μέρα αναξιοποίητη. Δημιούργησε το instalaw, μια διαδικτυακή πλατφόρμα παροχής νομικών υπηρεσιών κατά παραγγελία, η οποία έχει μέχρι στιγμής ενώσει 70 δικηγόρους. «Η Ελλάδα είναι η χώρα με τους περισσότερους δικηγόρους στην Ευρώπη: περίπου 44.000. Οι περισσότεροι από τους μισούς βρίσκονται στην Αθήνα, με την κρίση υποαπασχολούνται, δεν μπορούν να πληρώσουν ούτε τις ασφαλιστικές εισφορές τους. Στόχος μας ήταν να φτιάξουμε ένα νέο, εκσυγχρονισμένο μοντέλο, το οποίο θα ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες τόσο των πολιτών όσο και των δικηγόρων», εξηγεί.
Με το ίδιο πάθος μιλάει για τη δουλειά της και η Ζωή Ζενιώδη, αν και ο δικός της χώρος είναι άλλος: η μουσική. Από τα έξι της χρόνια ξεκίνησε πιάνο, μπαλέτο και γαλλικά – φόρος τιμής στις μικρασιάτικες ρίζες της. Αλλά αφοσιώθηκε στην τέχνη της μούσας Ευτέρπης. «Δεν θυμάμαι τον εαυτό μου χωρίς μουσική, δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς αυτήν, αγαπώ τις ατελείωτες ώρες μελέτης. Τότε που, σχεδόν διαλογιστικά, μένεις “εξαντλητικά” μόνος και έχεις τη δυνατότητα απεριόριστης συγκέντρωσης και εξερεύνησης», λέει. Πολύ γερές και οι δικές της σπουδές: πτυχίο και μεταπτυχιακές σπουδές στο πιάνο, στο λονδρέζικο Royal College of Music, εξειδίκευση στην πιανιστική συνοδεία φωνής στο Μοτσαρτέουμ του Σάλτσμπουργκ, διδακτορικό στη διεύθυνση ορχήστρας από το Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι.
Εχει ζήσει και εργαστεί σε Αυστρία, Αγγλία και ΗΠΑ, είτε ως πιανίστα είτε ως μαέστρος. Αλλά επέστρεψε στην Ελλάδα. «Κι εγώ για λόγους προσωπικούς. Από αγάπη για τη χώρα μου. Κι ας μην είναι καθόλου ρόδινη η ζωή εδώ για έναν επαγγελματία μουσικό, ειδικά σε καιρό κρίσης». Αλλά το παλεύει. Αυτή την περίοδο έχει αναλάβει τη διεύθυνση της Ελληνοτουρκικής Ορχήστρας Νέων.
Βρισκόμαστε στη βρετανική πρεσβευτική κατοικία (το ιστορικό Μέγαρο Βενιζέλου), στο δωμάτιο που κάποτε ήταν το γραφείο του Ελευθέριου Βενιζέλου. Αφορμή για τη συνάντησή μας η Εβδομάδα Καινοτομίας, που διοργανώθηκε από την πρεσβεία της Μεγάλης Βρετανίας σε συνεργασία με το Βρετανικό Συμβούλιο. Ανάμεσα στα πρόσωπα με πρωταγωνιστικό ρόλο στις φετινές εκδηλώσεις είναι εννέα απόφοιτοι βρετανικών πανεπιστημίων που επέστρεψαν και σταδιοδρομούν στην Ελλάδα ακολουθώντας αντίθετη πορεία από το brain drain.
Aυτήν που επέλεξαν, δηλαδή, η Μυρτώ και η Ζωή αλλά και η τρίτη της παρέας, η Αντιγόνη Δήμα, ερευνήτρια Γενετικής του Ανθρώπου στο Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμινγκ». Σπούδασε Βιολογία στο Imperial College του Λονδίνου, έκανε μεταπτυχιακό στην Οξφόρδη και διδακτορικό στο Κέμπριτζ. Το επόμενο βήμα θα ήταν να φύγει για την Αμερική. Δεν το έκανε. Το 2011 αποφάσισε να γυρίσει στην πατρίδα. «Είπα ότι θα έκανα ό,τι μπορούσα ώστε να εξασφαλίσω τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για να το παλέψω στη χώρα μου. Ηξερα ότι θα ήταν δύσκολα τα πράγματα. Δεν φανταζόμουν, βέβαια, ότι κάθε χρόνο από τότε η κατάσταση θα χειροτέρευε. Οι περισσότεροι νέοι επιστήμονες φεύγουν. Εχω βγάλει από τον Σεπτέμβριο προκήρυξη για ένα νέο πρότζεκτ και δεν βρίσκω συνεργάτες», λέει.
Ομως δεν το βάζει κάτω. Συνεχίζει την έρευνά της σε τρία μέτωπα: τη μελέτη του λιπώδους ιστού με στόχο να γίνει κατανοητό πώς το σπλαχνικό λίπος συνδέεται με τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τον διαβήτη· την εύρεση νέων μεταλλάξεων που συνδέονται με κληρονομικές μορφές καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών· και, πρόσφατα, με χρηματοδότηση ύψους 1,5 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ερευνας, έχει επικεντρωθεί στις μοριακές συνέπειες της διατροφής, στο βιολογικό αποτύπωμα, δηλαδή, που αφήνει στα ανθρώπινα κύτταρα.
Ζητώ από τις τρεις συνομιλήτριές μου να μουν πουν αν το μετάνιωσαν που επέστρεψαν. Οχι, με διαβεβαιώνουν. Και πώς φαντάζονται τη ζωή τους έπειτα από μία δεκαετία; Κοινός παρονομαστής στις απαντήσεις τους, η υγεία και οι χαρούμενες στιγμές με τους δικούς τους ανθρώπους. Αλλά και η δουλειά έχει το δικό της –και μάλιστα μεγάλο– μερίδιο στα όνειρά τους. «Θα ήθελα να εξελίσσομαι διαρκώς και να δουλεύω με σημαντικούς καλλιτέχνες. Και να έχω πραγματοποιήσει ένα… τρελό όνειρο: να έχω συνεργαστεί με τον αγαπημένο μου Τομ Γουέιτς», λέει η Ζωή Ζενιώδη. «Το instalaw vα έχει εμπλουτιστεί με νέες υπηρεσίες κι εγώ να έχω προχωρήσει και σε άλλα πρότζεκτ. Είναι σημαντικό οι νέοι να είναι δημιουργικοί, να μη φοβούνται τα ρίσκα και να δημιουργούν στον χώρο των start-ups. Η χώρα το χρειάζεται», τονίζει η Μυρτώ Τσίμα. Και η σειρά της Αντιγόνης Δήμα: «Δεν είμαι γιατρός για να θεραπεύω, αλλά ως γενετίστρια αυτό είναι κάθε πρωί το κίνητρό μου για να σηκωθώ από το κρεβάτι και να πάω στη δουλειά: να κάνω μια ανακάλυψη που θα έχει αντίκτυπο στη ζωή των ανθρώπων»…
Καθημερινή
