Στη δημοσιότητα έδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τετάρτη (24/07) την ετήσια έκθεση προόδου για το κράτος δικαίου σε όλες τις χώρες της ΕΕ.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, η Επιτροπή εντοπίζει βήματα προόδου σε ό,τι αφορά την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και απευθύνει τέσσερις συστάσεις για τη βελτίωση του κράτους δικαίου στη χώρα.
Συγκεκριμένα, η Κομισιόν κάνει λόγο για ανάγκη να υπάρξουν περισσότερες προσπάθειες για αποφάσεις κατά της διαφθοράς και ιδιαίτερα όταν αυτές αφορούν κακουργήματα, επιπλέον βήματα για την προστασία των δημοσιογράφων από τις καταχρηστικές αγωγές (SLAPPs) και τις επιθέσεις σε βάρος τους, όπως επίσης και επιτάχυνση των προσπαθειών για πιο αποτελεσματική και έγκαιρη διαβούλευση για τους νόμους.
Όσον αφορά τις συστάσεις της Έκθεσης για το Κράτος Δικαίου για το 2023, η Επιτροπή τονίζει ότι η Ελλάδα «εφάρμοσε πλήρως τη σύσταση για την αντιμετώπιση της ανάγκης εμπλοκής του δικαστικού σώματος στον διορισμό Προέδρου και Αντιπροέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για τους διορισμούς δικαστών».
Παράλληλα, σύμφωνα με την Έκθεση, υπήρξε «κάποια περαιτέρω πρόοδος» όσον αφορά την εντατικοποίηση των προσπαθειών για τη δημιουργία μιας σταθερής και αξιόπιστης βάσης με σειρά εγκλήσεων και τελεσίδικων αποφάσεων σε υποθέσεις διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένων υποθέσεων διακεκριμένης διαφθοράς κακουργηματικού βαθμού.
«Κάποια περαιτέρω πρόοδος» καταγράφεται και στην περίπτωση της προώθησης της διαδικασίας έγκρισης μη νομοθετικών διασφαλίσεων ενώ ως σημαντική η Κομισιόν χαρακτηρίζει, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, την πρόοδο στην έναρξη της νομοθετικής διαδικασίας σε σχέση με την προστασία των δημοσιογράφων, με βάση τις δραστηριότητες που ξεκίνησε η Task Force, ιδίως όσον αφορά τις καταχρηστικές αγωγές κατά δημοσιογράφων και την ασφάλειά τους, σύμφωνα με το εγκριθέν Μνημόνιο Συνεννόησης και λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για την προστασία των δημοσιογράφων.
Η Επιτροπή αναφέρει ότι έχει επιτευχθεί «κάποια πρόοδος» όσον αφορά τη διασφάλιση της αποτελεσματικής και έγκαιρης διαβούλευσης στην πράξη με τους ενδιαφερομένους σχετικά με σχέδια νομοθεσίας, μεταξύ άλλων με την παροχή επαρκούς χρόνου για δημόσια διαβούλευση. Επιπλέον, «Κάποια περαιτέρω πρόοδος» έχει σημειωθεί όσον αφορά τη λήψη περαιτέρω βημάτων για την αξιολόγηση του τρέχοντος συστήματος εγγραφής για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ άλλων με την έναρξη διαρθρωμένου διαλόγου με τις Οργανώσεις Κοινωνίας Πολιτών, και την αξιολόγηση κατά πόσον υπάρχει ανάγκη τροποποίησής του.
Οι τέσσερις συστάσεις της Κομισιόν στην Ελλλάδα
Σε αυτή τη βάση, και λαμβάνοντας υπόψη άλλες εξελίξεις που έλαβαν χώρα κατά την περίοδο αναφοράς, και εκτός από την υπενθύμιση των σχετικών δεσμεύσεων που ανελήφθησαν στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απευθύνει στην Ελλάδα τέσσερις συστάσεις:
Πρώτον, να συνεχιστούν οι προσπάθειες για τη δημιουργία μιας σταθερής και αξιόπιστης βάσης με σειρά εγκλήσεων και τελεσίδικων αποφάσεων σε υποθέσεις διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένων υποθέσεων διακεκριμένης διαφθοράς κακουργηματικού βαθμού.
Δεύτερον, να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος με τη διαδικασία θέσπισης νομοθετικών και μη νομοθετικών διασφαλίσεων για τη βελτίωση της προστασίας των δημοσιογράφων, ιδίως όσον αφορά τις καταχρηστικές αγωγές κατά δημοσιογράφων και την ασφάλειά τους, σύμφωνα με το εγκριθέν Μνημόνιο Συνεννόησης και λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για την προστασία των δημοσιογράφων.
Τρίτον, να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής και έγκαιρης διαβούλευσης στην πράξη με τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με σχέδια νομοθεσίας, μεταξύ άλλων με την τήρηση του θεσμοθετημένου χρονοδιαγράμματος για τη δημόσια διαβούλευση.
Τέταρτον, να ενισχυθούν οι προσπάθειες για την αξιολόγηση του ισχύοντος νομικού πλαισίου για το σύστημα εγγραφής των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και αξιολόγηση της ανάγκης τροποποίησής του, προχωρώντας παράλληλα σε ένα δομημένο διάλογο με τις Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών.
