Του Σπύρου Δημητρέλη
Η ώρα για την έκδοση των φετινών εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ πλησιάζει. Σύμφωνα με πληροφορίες τα εκκαθαριστικά του φετινού φόρου ακινήτων θα εκδοθούν έως το τέλος του Αυγούστου και ο φόρος θα πρέπει να πληρωθεί σε πέντε μηνιαίες δόσεις, από τον Σεπτέμβριο έως και τον Ιανουάριο 2019. Όμως για να πληρώσουν οι φορολογούμενοι τον φόρο που πραγματικά τους αναλογεί και όχι περισσότερο ή λιγότερο θα πρέπει να είναι σωστά δηλωμένη η ακίνητη περιουσία τους στο έντυπο ακίνητης περιουσίας Ε9.
Οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα ανά πάσα στιγμή να υποβάλλουν διορθωτική και τροποποιητική δήλωση Ε9. Καλό θα ήταν όμως η υποβολή διορθωτικής δήλωσης να πραγματοποιηθεί πριν την έκδοση των φετινών εκκαθαριστικών προκειμένου να γίνει σωστή εκκαθάριση και βεβαίωση του φετινού φόρου. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων έχει εκδώσει αναλυτικό οδηγό των κυριότερων ερωτήσεων και των αντίστοιχων απαντήσεων για το Ε9.
1. Ποιοι είναι υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων (έντυπο Ε9);
Υποχρέωση για υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων έχει:
– Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κάθε είδους νομική οντότητα που έχει ακίνητα ή εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων στην Ελλάδα, καθώς και εμπράγματα ή ενοχικά δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης θέσης στάθμευσης, βοηθητικού χώρου και κολυμβητικής δεξαμενής, που βρίσκονται σε κοινόκτητο τμήμα του ακινήτου και αποτελούν παρακολούθημα εμπραγμάτων δικαιωμάτων.
– Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κάθε είδους νομική οντότητα που έχει οποιαδήποτε μεταβολή στα ακίνητά του τα οποία είχαν περιληφθεί σε δηλώσεις στοιχείων ακινήτων τα προηγούμενα έτη.
– Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κάθε είδους νομική οντότητα που νέμεται ακίνητα.
2. Από πότε αναγράφονται τα ακίνητα στη δήλωση στοιχείων ακινήτων;
Τα ακίνητα ή τα εμπράγματα δικαιώματα σε αυτά, ανεξάρτητα από τη μεταγραφή τους, αναγράφονται στην οικεία δήλωση από:
– τον κύριο του ακινήτου, από την ημερομηνία σύνταξης του οριστικού συμβολαίου κτήσης,
– τον κύριο του ακινήτου, από την ημερομηνία τελεσιδικίας της δικαστικής απόφασης καταδίκης σε δήλωση βουλήσεως ή της δικαστικής απόφασης με την οποία αναγνωρίζεται δικαίωμα κυριότητας ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα σε ακίνητο από οποιαδήποτε αιτία,
– τον υπερθεματιστή, από την ημερομηνία σύνταξης της κατακυρωτικής έκθεσης, σε περιπτώσεις πλειστηριασμού,
– τους κληρονόμους ακίνητης περιουσίας και συγκεκριμένα:
*από τους εκ διαθήκης κληρονόμους κατά το ποσοστό τους, εφόσον έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της δήλωσης έτους,
*από τους εξ αδιαθέτου κληρονόμους κατά το ποσοστό τους, εφόσον δεν έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της δήλωσης έτους,
*από όσους έχουν αποκτήσει ακίνητο με οριστικό συμβόλαιο δωρεάς αιτία θανάτου, εφόσον ο θάνατος επήλθε μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της δήλωσης έτους,
*τον νομέα επίδικων ακινήτων,
*τον εκ προσυμφώνου αγοραστή ακινήτου στις περιπτώσεις προσυμφώνου με δικαίωμα αυτοσύμβασης, με εξαίρεση τα εργολαβικά προσύμφωνα,
*τους δικαιούχους ακινήτου από το Δημόσιο ή τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας ή Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή Ν.Π.Δ.Δ. που έχουν παραλάβει αυτά χωρίς οριστικά παραχωρητήρια.
*τον υπόχρεο γονέα, για την ακίνητη περιουσία των προστατευόμενων τέκνων του. Τέκνο το οποίο έχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος υποβάλει αυτοτελώς δήλωση στοιχείων ακινήτων,
*τον κηδεμόνα, για την ακίνητη περιουσία σχολάζουσας κληρονομιάς, διαχωρισμένη από την ατομική του περιουσία, για όσο διάστημα τη διαχειρίζεται,
*τον εκτελεστή διαθήκης ή τον εκκαθαριστή, διαχωρισμένη από την ατομική του περιουσία, για την κληρονομιαία ακίνητη περιουσία για όσο διάστημα τη διαχειρίζεται και τη διοικεί
– τον μεσεγγυούχο ακίνητης περιουσίας, για την υπό μεσεγγύηση περιουσία, διαχωρισμένη από την ατομική του περιουσία, για όσο διάστημα διαρκεί η μεσεγγύηση,
– τον κάτοχο ακινήτου που ανήκει σε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, χωρίς τη συναίνεσή του,
-κάθε συνιδιοκτήτης δηλώνει το ποσοστό συνιδιοκτησίας του.
3. Πότε υποβάλλεται η δήλωση στοιχείων ακινήτων;
Η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται εντός τριάντα (30) ημερών από την ημέρα σύστασης, απόκτησης και κάθε άλλης μεταβολής στα δικαιώματα του υπόχρεου.
4. Πότε υποβάλλεται η δήλωση στοιχείων ακινήτων σε περιπτώσεις κληρονομικής διαδοχής;
Σε περίπτωση κληρονομικής διαδοχής, ο φορολογούμενος υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων εντός τριάντα (30) ημερών από την παρέλευση της προθεσμίας αποποίησης της κληρονομιάς (4μηνο για τους κατοίκους Ελλάδος και 12μηνο για τους κατοίκους εξωτερικού).
5. Ποια είναι η διαδικασία υποβολής της δήλωσης στοιχείων ακινήτων;
Η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται ατομικά από κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, στο έτος που προκύπτει υποχρέωση και μόνο ηλεκτρονικά με τους προσωπικούς του κωδικούς διαδικτυακά μέσω του ΟΠΣ – Περιουσιολογίου ακινήτων.
Ειδικά, υποβάλλονται χειρόγραφα στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. συνοδευόμενες από τα οικεία παραστατικά:
– Οι δηλώσεις των αποβιωσάντων από όλους τους κληρονόμους του ή από οποιονδήποτε εξ αυτών.
– Οι δηλώσεις των νομικών προσώπων, που έχουν διακόψει τις εργασίες τους.
6. Υποβάλλεται δήλωση κάθε χρόνο;
Όχι. Η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται μία (1) φορά, στο έτος πουαποκτάται ακίνητο ή δικαίωμα επ’ αυτού, καθώς και όταν υπάρχει μεταβολή στην περιουσιακή κατάσταση.
Δεν απαιτείται υποβολή μηδενικής δήλωσης στοιχείων ακινήτων.
7. Ποια ακίνητα γράφονται στον πίνακα 1 και ποια στον πίνακα 2 του εντύπου Ε9;
Στον πίνακα 1 αναγράφονται όλα τα κτίσματα που βρίσκονται στην Ελλάδα, ανεξάρτητα αν είναι εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού καθώς και τα γήπεδα εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού.
Στον πίνακα 2 αναγράφονται όλα τα γήπεδα-εκτάσεις, που είναι εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού.
8. Εάν υποβληθεί δήλωση στοιχείων ακινήτων σε ένα έτος, μέχρι ποιο έτος θα πρέπει να μεταφερθεί;
Η δήλωση στοιχείων ακινήτων που υποβάλλεται σε ένα έτος θα πρέπει να μεταφερθεί και στα επόμενα έτη μέχρι και το τρέχον έτος, προκειμένου να ενημερωθεί η περιουσιακή εικόνα για όλα τα έτη, εφόσον υφίσταται σχετική υποχρέωση. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ελέγχεται, πριν από την οριστική υποβολή, η προεπισκόπηση της περιουσιακής κατάστασης και εφόσον διαπιστώνεται ότι είναι ορθή, θα υποβάλλεται η μεταφερόμενη δήλωση.
9. Πού μπορώ να βρω οδηγίες για τον τρόπο συμπλήρωσης της δήλωσης στοιχείων ακινήτων;
Αναλυτικές οδηγίες για τον τρόπο αναγραφής των ακινήτων έχουν δοθεί με την ΠΟΛ.1237/2014 (ΑΔΑ: ΩΧ9ΒΗ-ΟΟΛ) εγκύκλιο Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων.
10. Τι κυρώσεις προβλέπονται σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης στοιχείων ακινήτων;
Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης στοιχείων ακινήτων επιβάλλεται το αυτοτελές πρόστιμο του άρθρου 4 του ν. 2523/1997 (Α’ 179), για δηλώσεις που αφορούν τα έτη μέχρι το έτος 2013 και από το έτος 2014 επιβάλλεται το πρόστιμο του άρθρου 54 του ν. 4174/2013 (Α’ 170).
