Τις τελευταίες ημέρες , από τις 14 Αυγούστου μέχρι και σήμερα με συχνές αναζωπυρώσεις της φωτιάς, όπως αυτή της 19 Αυγούστου, έχουμε συνεχή καύση σκουπιδιών και κάθε «φαντασίας» και υπόστασης αντικειμένων στον ευρύτερο χώρο του κατά όνομα και μόνο, ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ, στη πραγματικότητα δε και επί της ουσίας ΧΑΔΑ (Χωματερής).
Οι κάτοικοι των γύρω περιοχών αλλά και επισκέπτες, όπως της Νετιάς, παραπονούνται έντονα για αυτή την κατάσταση, ενώ αρκετοί από αυτούς προσέρχονται στο Κέντρο Υγείας με συμπτώματα που σχετίζονται με εισπνοή προϊόντων καύσεως . Όλοι αναφέρουν δυσάρεστες οσμές και αποπνικτική ατμόσφαιρα, στην γύρω περιοχή και όχι μόνο.
Θα πρέπει η δημοτική αρχή να πάρει άμεσα όλα τα αναγκαία μετρά για την λύση του προβλήματος, έτσι ώστε να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω η υγεία των κάτοικων της Σκάλας Πάτμου και των γύρω περιοχών της Χωματερής .
Τα αιωρούμενα σωματίδια είναι πιθανόν να διεισδύσουν μέχρι το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα (πνεύμονες), ενώ τα μικρότερης διαμέτρου μικροσωματίδια ενδέχεται να περάσουν και στην κυκλοφορία του αίματος.
Η προσωρινή υπερσυγκέντρωση αυτών των ουσιών καθώς και η μεταφορά τους με τη βοήθεια του ανέμου σε γειτνιάζουσες περιοχές ενδέχεται να δημιουργήσουν βραχυπρόθεσμα ή και μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας στο γενικό πληθυσμό και ιδίως στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Τα κυριότερα περιβαλλοντικά προβλήματα που δημιουργούνται από την ανεξέλεγκτη – ορισμένες φορές και από την ελεγχόμενη – διάθεση των απορριμμάτων, είναι:
1. Κίνδυνοι έκρηξης και πυρκαγιάς, Ο παραγόμενος καπνός περιέχει κατά κανόνα αυξημένες συγκεντρώσεις τοξικών ουσιών, όπως π.χ. διοξίνες και πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες.
2. Μεταφορά τοξικών στερεών αποβλήτων από τον άνεμο με τη μορφή σκόνης σε επιφανειακά νερά, σε γειτονικές καλλιέργειες και ακόμη στον αέρα κατοικημένων περιοχών.
3. Εκπομπή τοξικών και δύσοσμων αερίων τα οποία σχηματίζονται με την επίδραση χημικών ή βιολογικών παραγόντων.
4. Ρύπανση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων με τοξικές ουσίες που από τα στερεά απόβλητα μεταφέρονται σ’ αυτά.
Η διαμόρφωση των Χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) προβλέπεται να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε τοξικά, οργανικά και άλλα απόβλητα από το χώρο απόθεσης να μη διαφεύγουν στο γύρω περιβάλλον ή στον υδροφόρο ορίζοντα τυχόν κατοικημένων περιοχών που βρίσκονται σε μικρή απόσταση. Αυτό επιτυγχάνεται με τη στεγανοποίηση των απορριμμάτων με τσιμέντο, χώμα, πλαστικές μεμβράνες και άλλα υλικά.
Αυτό πάντως δεν το βλέπουμε να γίνεται στην ουσιαστικά ανεξέλικτη Χωματερή , την ονομαζόμενη εικονικά ΧΥΤΑ.
Τα κύρια ζητήματα που σχετίζονται με τις επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου είναι η απόδοση της καύσης και οι αέριες εκπομπές. Συγκεκριμένα, τα βαρέα μέταλλα και οι διοξίνες είναι ομάδες ουσιών οι οποίες παράγονται κατά την καύση απορριμμάτων και έχουν σημαντικές επιδράσεις στην ανθρώπινη υγεία. Μια επιπρόσθετη ομάδα χημικών ουσιών που γεννά ανησυχία είναι αυτές που προκύπτουν ως παραπροϊόντα της διαδικασίας καύσης, όπως τα προϊόντα ατελούς καύσης. Επίσης, τα εισπνεόμενα σωματίδια δύναται να μεταφέρουν επιλεκτικά πολλές καρκινογόνες ουσίες (ιδιαίτερα ορισμένα μέταλλα και πολυκυκλικές οργανικές ενώσεις), οι οποίες έχουν έτσι τη δυνατότητα να ταξιδέψουν και να έρθουν σε άμεση επαφή με τους ιστούς των πνευμόνων όταν εισπνέονται.
Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες παθοφυσιολογικών μηχανισμών δράσης των διαφόρων επικίνδυνων ουσιών και στατιστικών δεδομένων που αφορούν επιπτώσεις στην υγεία , αυτό που προέχει είναι η άμεση επίλυση του προβλήματος από την Δημοτική αρχή Πάτμου.
Ο Υπεύθυνος επιστημονικού συντονισμού Κ.Υ Πάτμου
Γ. Τσουκαλάς
