• Τι απαντά για τη βιωσιμότητα στον τουρισμό, τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, τις ελλείψεις εργαζόμενων, το τέλος ανθεκτικότητας και τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ • «Εδώ και 70 χρόνια ο ξενοδοχειακός κλάδος συμβάλλει στην τουριστική ανάπτυξη και πρόοδο του νησιού»
Σε μία εφ΄ όλης της ύλης συνέντευξη ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου, Γιάννης Παπαβασιλείου αναφέρεται στην πορεία της σεζόν, μιλά για την βιωσιμότητα της τουριστικής δραστηριότητας, σχολιάζει το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας του προορισμού και της ανταγωνιστικότητας του τοπικού τουριστικού brand. Σχολιάζοντας την συμβολή του ξενοδοχειακού κλάδου στο τουριστικό θαύμα της Ρόδου, δηλώνει ότι ο τουρισμός ξεκίνησε πριν από 70 χρόνια από 2-3 ξενοδοχεία. Στο διάβα των χρόνων, τα ξενοδοχεία αυξήθηκαν, οι επενδύσεις στον κλάδο της φιλοξενίας και η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών συνέβαλαν στην τουριστική ανάπτυξη του τόπου και συνεχίζουν να αναδεικνύουν τη Ρόδο ως έναν ώριμο, ποιοτικό τουριστικό προορισμό.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του κ. Γιάννη Παπαβασιλείου:
• Κύριε Παπαβασιλείου θα ήθελα να ξεκινήσουμε με ένα σχόλιό σας για την πορεία και τα αποτελέσματα της τουριστικής σεζόν.
Είναι αλήθεια ότι οι τουριστικές αφίξεις ακολουθούν μία θετική πορεία. Η σεζόν εξελίσσεται ομαλά. Ελπίζω να ολοκληρωθεί στις 15 Νοεμβρίου, χωρίς να μεσολαβήσει κάποιο απρόοπτο γεγονός που θα διακόψει την μέχρι τώρα ομαλή πορεία, όπως συνέβη το 2023 με τις πυρκαγιές.
Βέβαια η επιτυχής διαχείριση της πρωτοφανούς αυτής κρίσης που βιώσαμε τότε, θεωρώ ότι ενίσχυσε την καλή φήμη του νησιού και την εμπιστοσύνη απέναντι στον προορισμό, συμβάλλοντας στην φετινή επιτυχία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, η αύξηση των αφίξεων κυμαίνεται στο 15%. Τα έσοδα παρουσιάζουν αντίστοιχο ποσοστό αύξησης. Το πώς διαμοιράζονται, είναι ένα άλλο θέμα. Κάποια στιγμή θα πρέπει να εξετάσουμε πού καταλήγουν. Σε κάθε περίπτωση, τα επίσημα στοιχεία θα τα έχουμε στη διάθεσή μας στο τέλος του χρόνου από την Τράπεζα της Ελλάδας.
• Έχει ανοίξει μία μεγάλη συζήτηση σε πανελλαδική βάση για την βιωσιμότητα του τουρισμού… Τι απαιτείται για να είναι βιώσιμος και ανταγωνιστικός ο προορισμός;
Τη φέρουσα ικανότητα θα πρέπει καταρχάς να τη μετρήσουμε σε 12μηνη βάση. Δεν πρέπει ποτέ να εστιάζουμε στους δύο μήνες της υψηλής σεζόν. Γνωρίζουμε όλοι ότι η τουριστική περίοδος διαρκεί έξι με επτά μήνες. Υπάρχουν κατά συνέπεια περιθώρια περαιτέρω τουριστικής ανάπτυξης.
Αυτό που απαιτείται είναι οι υποδομές… Χρειάζεται λ.χ. να επεκταθεί η Εθνική Οδός Ρόδου – Λίνδου από τα Κολύμπια μέχρι τη Λίνδο. Θα πρέπει ο δήμος Ρόδου να μεριμνήσει για τη δημιουργία χώρων στάθμευσης κ.ο.κ.
Εμείς ως ξενοδόχοι συγκεντρώνουμε και καταβάλλουμε το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση που στα ξενοδοχεία 5 αστέρων ανέρχεται σε 10 ευρώ ημερησίως και στα 4 αστέρων στα 7,5 ευρώ. Γύρω στα 130 εκατ. συγκεντρώνονται το χρόνο από το συγκεκριμένο φόρο με τη συνεισφορά της Ρόδου και του Νοτίου Αιγαίου να είναι η υψηλότερη.
Είμαστε υπέρ της επιστροφής του φόρου αυτού στην ΤΑ και στην Περιφέρεια… προκειμένου να επενδυθεί στον τόπο και στις απαιτούμενες υποδομές. Διαφορετικά, ζητούμε την κατάργησή του διότι επιφέρει ένα επιπλέον υψηλό κόστος στους πελάτες και συμβάλει στη μείωση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού μας προϊόντος.
• Η επιβάρυνση των επισκεπτών με το τέλος ανθεκτικότητας… στερεί χρήματα από την τοπική αγορά;
Αυτά τα χρήματα καταλήγουν κατευθείαν στο ελληνικό Δημόσιο. Δεν μένουν στον τόπο. Φεύγουν από την τσέπη του καταναλωτή ο οποίος αναπροσαρμόζει το μπάτζετ του και αφαιρεί τα χρήματα αυτά από τις εξόδους, διασκέδαση κ.ο.κ…
• Η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου είναι ο μόνος φορέας ο οποίος ανταποκρινόμενος στη σχετική πρόταση της δημοτικής αρχής, κατέθεσε μία ολοκληρωμένη πρόταση για τον Τοπικό Πολεοδομικό Σχεδιασμό. Πώς κατάφερε η ΕΞΡ να ανταποκριθεί με τέτοια αμεσότητα στην πρόσκληση αυτή;
Είμασταν ήδη προετοιμασμένοι καθώς όπως είχαμε ανακοινώσει στην 1η γενική μας συνέλευση, θα ετοιμάσουμε με όλους τους φορείς ένα συνέδριο σχετικά με τις υποδομές και τα έργα που απαιτούνται στο νησί -βραχυχρόνια και μακροπρόθεσμα- έτσι ώστε το τουριστικό μας προϊόν να αποκτήσει περισσότερη αίγλη και ανταγωνιστικότητα σε σχέση με άλλους προορισμούς οι οποίοι επενδύουν πολλαπλάσια σε επίπεδο υποδομών. Επομένως είχαμε κάνει ήδη κάποια προετοιμασία και ήμασταν σε θέση να υποβάλουμε άμεσα τις προτάσεις μας.
Να αναφέρω επίσης ότι είναι σωστή η κατεύθυνση του Υπουργείου να καθορίσει ζώνες ανάπτυξης του κάθε τόπου. Και θα πρέπει σε κάθε περιοχή στο νησί της Ρόδου να ξέρει ο καθένας τι …επένδυση μπορεί να κάνει.
• Με ποιο τρόπο συμβάλλει η ΕΞΡ στην τουριστική προβολή και προώθηση του προορισμού;
Πράγματι, η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου στηρίζει ενεργά την τουριστική προβολή του νησιού, υποστηρίζοντας τις δράσεις του ΠΡΟΤΟΥΡ. Έχουμε επίσης στενή συνεργασία κει επικοινωνία με την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου. Θα συμμετέχουμε στις εκθέσεις του Λονδίνου και του Βερολίνου.
Η Ρόδος θεωρούμε ότι θα πρέπει να είναι στην κορυφή όλων των φόρουμ του τουρισμού. Τη βοήθειά μας την παρέχουμε χωρίς δισταγμό, οικονομική στελεχιακή και συμβουλευτική σε κάθε συναρμόδιο τοπικό φορέα και προσπαθούμε η κάθε πρωτοβουλία να κινείται στη σωστή κατεύθυνση και να οδηγεί στην ενίσχυση του brand name του προορισμού.
Να αναφέρω επίσης ότι η ΕΞΡ έχει ενισχυθεί με ένα έμπειρο στέλεχος, την κα Δώρα Αναστασιάδη, η οποία έχει αναλάβει ως γενική διευθύντρια να συντονίσει διάφορα project, μεταξύ των οποίων και αυτό της επιμήκυνσης της τουριστικής σεζόν σε συνεργασία με τους υπόλοιπους φορείς.
• Θα ήθελα όμως να σταθούμε στη συμβολή του ξενοδοχειακού κλάδου στην τουριστική ανάπτυξη της Ρόδου. Πόσο συμβάλουν οι επενδύσεις στον ξενοδοχειακό τομέα και η προσφορά ποιοτικών υπηρεσιών στην ενδυνάμωση του brand της Ρόδου;
Να σας θυμίσω ότι η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου λειτουργεί εδώ και 70 χρόνια. Ο τουρισμός ξεκίνησε από δύο-τρία ξενοδοχεία, τα οποία έγιναν στη συνέχεια δέκα, αυξήθηκαν έπειτα σε 20, σε 50, σε 100 και πάει λέγοντας. Δεν υπήρξαν beach bars, εστιατόρια, καταλύματα Αirbnb στο ξεκίνημα της τουριστικής δραστηριότητας. Μετά από 40-50 χρόνια έγιναν κάποια beach bars που στην αρχή ήταν καντίνες και σέρβιραν σάντουιτς και πορτοκαλάδες. Φτάσαμε στο 2024 να έχουμε beach bars υψηλού επιπέδου (θεωρούνται παράνομα δε αλλά αυτή είναι μία άλλη κουβέντα) που προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες.
Άρα λοιπόν, ο τουρισμός δεν ξεκίνησε από τα beach bars αλλά από τα ξενοδοχεία που εδώ και 70 χρόνια που με τις επενδύσεις τους και τις ποιοτικές υπηρεσίες που προσφέρουν, συνέβαλαν και συνεχίζουν να συμβάλουν στην τουριστική ανάπτυξη και πρόοδο του νησιού.
Τα ξενοδοχεία όλα έχον ανακαινιστεί πλήρως έχουν επενδύσει σε νέες τεχνολογίες σε νέους τρόπους λειτουργίας. Οι πρώτοι ξενοδόχοι ήταν άνθρωποι που προέρχονταν από άλλους κλάδους. Ήταν έμποροι, εργολάβοι, μηχανικοί… Σήμερα η δεύτερη και τρίτη γενιά ξενοδόχων είναι αφοσιωμένη στο ξενοδοχειακό μάνατζμεντ. To γεγονός αυτό, δίνει τη δυνατότητα της καλύτερης λειτουργίας κάθε ξενοδοχείου σε μία πιο επιστημονική βάση. Τα μέλη του διοικητικού μας συμβουλίου κατέχουν τουλάχιστον μάστερ εξωτερικού με επίκεντρο τον ξενοδοχειακό κλάδο… Οι μισοί διαθέτουν και διδακτορικό δίπλωμα.
Το μέλλον του ξενοδοχειακού κλάδου στη Ρόδο και κατ’ επέκταση του ροδιακού τουρισμού στηρίζεται σε γερές βάσεις, όπως αντιλαμβάνεστε.
Είναι γενικότερα δεδομένη η εξωστρέφεια της ΕΞΡ. Είμαστε ανταγωνιστικοί σε σύγκριση με άλλες περιοχές. Παρόλο που η γραφειοκρατία και η διαδικασία έγκρισης νέων αδειών δημιουργούν επίσης θέματα ανταγωνισμού… Διότι άλλες χώρες παρέχουν υπηρεσίες που εμείς απαγορεύεται να παρέχουμε.
• Δημιουργείται ανταγωνισμός από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις;
Οι επίσημες ξενοδοχειακές κλίνες είναι 103.000 στη Ρόδο. Αφορούν δίκλινα δωμάτια που πολλές φορές γίνονται 3κλινα ή τετράκλινα με την προσθήκη κρεβατιών για τα παιδιά.
Οι κλίνες των διαμερισμάτων και στούντιο είναι γύρω στις 30.000 και πρέπει να υπάρχουν γύρω στις 60-70.000 κλίνες στη βραχυχρόνια μίσθωση. Δεν έχουμε αντίρρηση με το Airbnb. Προσελκύει πελάτες που συμβάλλουν στην αύξηση των αεροπορικών συνδέσεων του νησιού… Η Ryanair και οι χαμηλού κόστους εταιρείες διακινούν κατά κύριο λόγο αυτούς τους πελάτες.
Αυτό που ζητάμε είναι να γίνει επίσημη καταγραφή των κλινών σε κάθε σπίτι και κάθε διαμέρισμα, έτσι ώστε να έχουμε μία τάξη μεγέθους για το πόσοι επισκέπτες είναι στο νησί κάθε φορά και που διαμένουν. Επίσης, πρέπει να θεσπιστούν συγκεκριμένες προδιαγραφές λειτουργίας για τα καταλύματα των βραχυχρόνιων μισθώσεων όπως η πυρασφάλεια, η ασφάλεια αστικής ευθύνης.
Να σας θυμίσω ότι το 2023 τα ξενοδοχεία εκκένωσαν τους χώρους χρησιμοποιώντας τις λίστες με τα ονόματα των φιλοξενούμενων. Δεν υπήρχε όμως τρόπος να διασταυρωθεί, αν οι βίλες στη Νότια Ρόδο είχαν εκκενωθεί και αν οι άνθρωποι κινδύνευαν. Εγώ προσωπικά με τον διοικητή του Α.Τ. της περιοχής περνούσαμε με το περιπολικό από κάθε βίλα και προσπαθούσαμε να παροτρύνουμε τους ενοίκους να απομακρυνθούν για να μην κινδυνεύσουν.
Νομίζω ότι η κυβέρνηση -προς όφελός της- δημιουργεί φορολογικές απαιτήσεις από τα καταλύματα των βραχυχρόνιων μισθώσεων οι οποίες είναι σχετικά δίκαιες. Δεν είναι κακό να πληρώνουν φόρο για επαγγελματική χρήση τα καταλύματα αυτού του είδους. Ακόμη καλύτερο θα ήταν βέβαια αν ένα μέρος των φόρων αυτών, επέστρεφε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
• Έχετε δηλώσει ότι η επιμήκυνση της σεζόν αποτελεί μία από τις προτεραιότητες της ΕΞΡ. Πώς μπορεί η Ρόδος να κερδίσει το στοίχημα αυτό;
Η πρότασή μας είναι δεδομένη και την έχουμε επικοινωνήσει δημόσια. Πρέπει να συσταθεί μία τουριστική επιτροπή με τη συμμετοχή εκπροσώπων της δημοτικής αρχής, της ΕΞΡ, των τουριστικών πρακτόρων, των εστιατόρων, του εμπορικού συλλόγου και του Επιμελητηρίου που θα αναλάβει να φέρει εις πέρας αυτή την αποστολή.
Θα πρέπει να διοργανώσουμε events και διαφημιστικές καμπάνιες για να προσελκύσουμε αεροπορικές εταιρείες και το χειμώνα στο νησί. Αν εξασφαλίσουμε την προσβασιμότητα θα εξασφαλίσουμε και την επέκταση. Όταν έρθει ο πελάτης θα πρέπει να έχει επιλογές. Πρέπει να δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα για τις πολιτιστικές επιλογές που προσφέρει το νησί το χειμώνα, από μουσεία, μέχρι events, μουσικές βραδιές κλπ.
Όλη η αγορά οφείλει να στηρίξει την προσπάθεια αυτή. Με λίγη καλή θέληση μπορούμε να τα καταφέρουμε. Ήδη η σεζόν διαρκεί μέχρι 15 Νοεμβρίου πράγμα που σημαίνει ότι ο Οκτώβριος είναι ένας μήνας με υψηλές πληρότητες. Ενισχύσαμε κατά συνέπεια τον Οκτώβριο και σταδιακά μπορούμε να επεκτείνουμε και άλλο τη διάρκεια της σεζόν.
Μία μεγάλη βοήθεια περιμένουμε από τη Fraport που διαχειρίζεται το αεροδρόμιο του νησιού. Οι προσφορές στα τέλη αεροδρομίου κατά τη χαμηλή, χειμερινή περίοδο, θα αποτελούσαν ένα επιπλέον κίνητρο για τις αεροπορικές εταιρείες.
• Μιλώντας για επιμήκυνση της σεζόν… υπάρχει ένα συγκεκριμένο όριο; Πόσο μπορεί να επεκταθεί η τουριστική περίοδος;
Μπορούμε να οδηγηθούμε βήμα, βήμα σε 12μηνο τουρισμό. Προφανώς και δεν μιλάμε για ένα βραχυπρόθεσμο στόχο. Αν πορευτούμε στοχευμένα και οργανωμένα, μπορούμε να φτάσουμε σταδιακά στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
• Υπάρχουν ακόμη ελλείψεις εργαζόμενων στον ξενοδοχειακό κλάδο; Έχουν καλυφθεί τα κενά με τις μετακλήσεις; Αν όχι, πώς σκέφτεστε να διαχειριστείτε την κατάσταση αυτή;
Αρχικά θέλω να πω ότι διαπιστώνω εργασιακή ειρήνη στο νησί την οποία επιδιώκουμε και απολαμβάνουμε. Επίσης, θέλω να συγχαρώ τον πρόεδρο Θανάση Σταμούλη για την επανεκλογή του.
Οι μετακλήσεις βοηθάνε. Παρόλα αυτά, υπάρχουν κενά κυρίως σε ειδικευμένο προσωπικό. Είμαστε τυχεροί καθώς στη Ρόδο οι ξενοδοχοϋπάλληλοι διαθέτουν εμπειρία ετών. Έχουν μάθει τη δουλειά εμπειρικά και προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες. Γι’ αυτό άλλωστε έχουμε δώσει τον υψηλότερο μισθό σε σύγκριση με άλλες περιοχές. Η τοπική συλλογική σύμβαση εργασίας, προβλέψει τις υψηλότερες αμοιβές για τους εργαζόμενούς μας.
Εκτιμούμε την προσπάθεια των υπαλλήλων μας. Γι’ αυτό (με αφορμή και τη συζήτηση για τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια) ζητούμε από την κυβέρνηση την αύξηση των όρων δόμησης, ώστε να μπορέσουμε να φτιάξουμε δωμάτια δίχωρα για την παραμονή εργαζόμενων. Με τον τρόπο αυτό θα είναι ευκολότερη η προσέλκυσή τους και η κάλυψη των αναγκών σε προσωπικό. Ταυτόχρονα θα τους δίνουμε τη δυνατότητα να φέρνουν και τις οικογένειες τους για διακοπές. Όλοι προσπαθούμε για το καλύτερο.
• Το ζήτημα της επαναφοράς των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ συνεχίζει να απασχολεί τους φορείς και την τοπική αγορά. Ποια η θέση της ΕΞΡ;
Δεν είναι δυνατόν να μη συνεργαστούμε όλοι οι φορείς και να ζητήσουμε από την κεντρική Πολιτεία την επαναφορά μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ. Αυτό είναι κάτι που δεν θα πάψω ποτέ να φωνάζω και να διεκδικώ.
Πρέπει να επιμείνει η Ρόδος. Επιβαρύνεται με πολύ υψηλότερα μεταφορικά κόστη σε σύγκριση με άλλες περιοχές της Ελλάδας. Το λειτουργικό κόστος ενός ξενοδοχείου στη Ρόδο έχει επτά μονάδες διαφορά από την Κω. Είναι ένα τεράστιο νούμερο.
Θέλω με την ευκαιρία να ευχαριστήσω και τον δήμαρχο Αλέξανδρο Κολιάδη που υποστηρίζει το αίτημά μας για την επαναφορά του μειωμένου ΦΠΑ, λέγοντας ότι ο ΦΠΑ διαμονής ανέρχεται στο 6%. Αυτό ίσχυε παλαιότερα, όσο δεν είχαμε χάσει το κεκτημένο δικαίωμα του μειωμένου ΦΠΑ, μέτρο που συνεχίζει να είναι σε ισχύ για την Κω και σε ορισμένα άλλα νησιά.
