Ο δημόσιος διάλογος καταπιάνεται συχνά με σύνθετους οικονομικούς όρους. Στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και τις πολιτικές συζητήσεις με φίλους, εμφανίζονται όροι όπως spreads, αναδιάρθρωση χρέους, ποσοτική χαλάρωση, πρωτογενές πλεόνασμα κ.ο.κ.
Η ευρεία αποδοχή μύθων για θέματα όπως το φερόμενο ως φουσκωμένο έλλειμμα, oι αιτίες χρεοκοπίας των ασφαλιστικών ταμείων και οι δυνατότητες του Αρτέμη Σώρρα να διασώσει τη χώρα, έχει δημιουργήσει την αίσθηση ότι η κοινή γνώμη –αλλά και πολλοί από όσους τη διαμορφώνουν– έχει μάλλον θολή εικόνα της οικονομικής πραγματικότητας. Η έρευνα που διεξήγαγε η ΚΑΠΑ Research (σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.500 Ελλήνων, ηλικίας 18 έως 65 ετών) για την Τράπεζα της Ελλάδος επιβεβαιώνει πανηγυρικά την άποψη.
Περισσότεροι από το 70% των Ελλήνων έχουν σοβαρές ελλείψεις στις χρηματοοικονομικές τους γνώσεις. «Μελέτες δείχνουν ότι το επίπεδο οικονομικού αναλφαβητισμού στη χώρα είναι υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε.» δηλώνει στην «Κ» ο Πάνος Τσακλόγλου, καθηγητής του Οικονομικού Παν. Αθηνών. «Ομως η κατάταξη ορισμένων σημαντικών χωρών (π.χ. Ιταλία) ήταν ακόμα χαμηλότερη από αυτή της χώρας μας». Η έρευνα της Standard & Poor’s για το 2014 τοποθετεί το επίπεδο αναλφαβητισμού στη χώρα μας στο 55%, έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 48%. Στις χώρες της Β. Ευρώπης (Γερμανία, Ολλανδία, Δανία, Σουηδία), το ποσοστό κυμαίνεται κάτω από 35%.
Σύμφωνα με τον κ. Τσακλόγλου, το μικρό μέγεθος της συντριπτικής πλειονότητας των επιχειρήσεων στην Ελλάδα αποτελεί αρνητικό παράγοντα για τη χρηματοοικονομική τους κατάρτιση. Οσο για τους πολιτικούς, «το επίπεδο είναι αποκαρδιωτικό, καθώς δεν είναι ασυνήθιστο το φαινόμενο να μην μπορούν να αρθρώσουν δημοσίως ένα συνεκτικό οικονομικό επιχείρημα», σημειώνει.
Ως προς την έρευνα, στην ερώτηση για τον ανατοκισμό (σχετικά με το πόσα χρήματα θα έχει στον λογαριασμό του έπειτα από πέντε χρόνια κάποιος που τοποθέτησε 1.000 ευρώ εκεί με επιτόκιο 2%), απάντησε σωστά («πάνω από 1.100 ευρώ») το 43% των ερωτηθέντων. Στην ερώτηση για τον πληθωρισμό, απάντησε σωστά –ότι μειώνεται η αγοραστική αξία καταθέσεων με επιτόκιο 1% όταν ο πληθωρισμός είναι 2%– το 78%, ενώ το 64% γνώριζε ότι οι μετοχές είναι πιο ριψοκίνδυνο επενδυτικό προϊόν από τα αμοιβαία κεφάλαια, τα ομόλογα και τις καταθέσεις. Το 26% των ερωτηθέντων 25-65 ετών απάντησε σωστά και στις τρεις ερωτήσεις (το αντίστοιχο ποσοστό σε πανομοιότυπη έρευνα στη Γαλλία ήταν 34%).
Ως προς τα εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά των ερωτηθέντων, σωστά απάντησε σε όλα το 50% των κατόχων μεταπτυχιακού τίτλου, το 36% των αποφοίτων ΑΕΙ/ΤΕΙ, το 22% Λυκείου/ΙΕΚ και το 16% Γυμνασίου. Η κατηγορία με τις καλύτερες επιδόσεις ήταν οι ερωτηθέντες 35-54 ετών (29%), ενώ πιο οικονομικά αναλφάβητοι αναδείχθηκαν οι μεγαλύτεροι (55-65 ετών), μόλις ένας στους πέντε απάντησε σωστά και στις τρεις ερωτήσεις.
Οι άνδρες τα πήγαν καλύτερα από τις γυναίκες (28%-24%), ενώ οι άνεργοι και οι συνταξιούχοι φάνηκαν πιο αδιάβαστοι από τους μισθωτούς και τους αυτοαπασχολούμενους. Τέλος, οι Αριστεροί φαίνεται να κατανοούν καλύτερα από τους Δεξιούς τον πληθωρισμό και τα επιτόκια, αλλά να υπολείπονται στην κατανόηση του χρηματοοικονομικού ρίσκου.
Καθημερινή
