Οι υψηλοί φόροι, τα μεγάλα διοικητικά βάρη λόγω της συνεχιζόμενης γραφειοκρατίας, αλλά και η Δικαιοσύνη που δεν θεωρείται και πολύ ανεξάρτητη κρατούν σε χαμηλά επίπεδα τον δείκτη οικονομικής ελευθερίας στην Ελλάδα για μία ακόμη χρονιά. Σύμφωνα με τη φετινή έκθεση του καναδικού Ινστιτούτου Φρέιζερ με τίτλο «Η οικονομική ελευθερία στον κόσμο», η οποία αφορά τα στοιχεία του 2016, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 108η θέση μεταξύ 162 χωρών.
Η άνοδός της κατά τρεις μόλις θέσεις σε σύγκριση με την περυσινή αντίστοιχη έκθεση (που αφορούσε τα στοιχεία του 2015) δεν μπορεί να θεωρηθεί ιδιαίτερη πρόοδος, ειδικά μάλιστα καθώς κανένα άλλο ευρωπαϊκό κράτος δεν βρίσκεται τόσο χαμηλά στην κατάταξη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα μοιράζεται την 108η θέση με την Κίνα και τη Σουαζιλάνδη, ενώ την αμέσως επόμενη χειρότερη επίδοση από την Ελλάδα μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει η Κροατία (στην 75η θέση). Θα πρέπει, βεβαίως, να σημειωθεί εδώ ότι ακριβώς επειδή πρόκειται για έκθεση που μελετά την οικονομική ελευθερία, η αξιολόγηση γίνεται μέσα από το πρίσμα του οικονομικού φιλελευθερισμού με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα ζητήματα που σχετίζονται με το επίπεδο των φόρων, την αγορά εργασίας και την επιχειρηματική δραστηριότητα του κράτους. Ο συνεργάτης του Ινστιτούτου Φρέιζερ στην Ελλάδα είναι το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών «Μάρκος Δραγούμης» (ΚΕΦίΜ).
Η γενική βαθμολογία που συγκεντρώνει η Ελλάδα σε μία κλίμακα από το 1 έως το 10, όπου το 10 σημαίνει μέγιστη οικονομική ελευθερία είναι 6,46 βαθμοί έναντι 6,45 βαθμών στην περυσινή έκθεση. Η συνολική αυτή βαθμολογία προκύπτει από την αξιολόγηση των επιδόσεων της χώρας σε πέντε τομείς:
• Το μέγεθος του κράτους: η Ελλάδα παίρνει βαθμό κάτω από τη βάση, 4,38, με τη χειρότερη επίδοσή της να αφορά το επίπεδο των φόρων εισοδήματος. Δεν είναι τυχαίο ότι ως προς αυτό το κριτήριο η Ελλάδα βαθμολογείται με βαθμό… 2! Οι αποκρατικοποιήσεις και η προσέλκυση κάποιων επενδύσεων τα τελευταία χρόνια είχαν ως αποτέλεσμα να αυξηθεί η βαθμολογία της στο 6 από 4 στην περυσινή έκθεση σε ό,τι αφορά το κριτήριο «Κρατικές επιχειρήσεις και επενδύσεις».
• Κράτος δικαίου και δικαιώματα περιουσίας: η επίδοση της Ελλάδας είναι 5,78, όμως στα επιμέρους κριτήρια προκαλούν μεγάλο προβληματισμό τρία συγκεκριμένα στοιχεία. Πρώτον, η βαθμολογία ως προς τους αμερόληπτους δικαστές είναι μόλις 2,28, δεύτερον, ως προς την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης ο βαθμός είναι 4,69, ενώ εξαιρετικά χαμηλός, 4,13, είναι και ο βαθμός που λαμβάνει η χώρα σε ό,τι αφορά τη νομική εφαρμογή των συμφωνιών.
• Ρυθμιστικό περιβάλλον στην τραπεζική πίστη, στα εργασιακά και στην επιχειρηματικότητα: η επίδοση της Ελλάδας είναι 6,43 με τις χειρότερες επιδόσεις να καταγράφονται στις απαιτήσεις που έχει η δημόσια διοίκηση από μια επιχείρηση (π.χ. δικαιολογητικά, άδειες κ.ά.) και ο βαθμός να διαμορφώνεται σε 2,18, στο «δικαίωμα» της επιστράτευσης εργαζομένων με τον βαθμό να είναι 3 και στους κανόνες πρόσληψης και απόλυσης (βαθμός 4,11). Η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και διαπραγματεύσεων τα προηγούμενα χρόνια είχε ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να εμφανίζει βελτιωμένη επίδοση στη φετινή έκθεση σε σύγκριση με το παρελθόν (βαθμός 5,64 για τη χρονιά 2016 έναντι 3,51 το 2010).
• Ελευθερία στο διεθνές εμπόριο: η Ελλάδα λαμβάνει σχετικά υψηλό βαθμό, 7,68, με τη χώρα μάλιστα να λαμβάνει και το μοναδικό της «δεκάρι», λόγω της απουσίας «μαύρης αγοράς» συναλλάγματος.
• Πρόσβαση σε ισχυρό νόμισμα: πρόκειται για τον τομέα όπου η Ελλάδα σημειώνει την καλύτερή της επίδοση, λαμβάνοντας βαθμό 8,04. Η επίδοση αυτή συνδέεται σε σημαντικό βαθμό με τον χαμηλό πληθωρισμό στην Ελλάδα.
Στις τρεις πρώτες θέσεις της κατάταξης του δείκτη οικονομικής ελευθερίας βρίσκονται το Χονγκ Κονγκ, η Σιγκαπούρη και η Νέα Ζηλανδία.
