«Το κοινό διψά για τα καλά βιβλία και θέλει να προβληματίζεται αναζητώντας διέξοδο σε διλήμματα της ζωής. Η λογοτεχνία πετυχαίνει ακριβώς αυτό. Σε κάνει να σκέφτεσαι. Και όταν σκέφτεσαι και μοιράζεσαι τους προβληματισμούς και τις απορίες της ζωής, παραμένεις αληθινός άνθρωπος και μπορείς να διαχειριστείς τα πράγματα με όχημα την αγάπη η οποία έχει εκλείψει στις μέρες μας», δηλώνει σε συνέντευξή της στη «δ», η Έλενα Αρτζανίδου, πολυγραφότατη συγγραφέας παιδικών βιβλίων, η οποία έχει επίσης κάποιους τίτλους ενήλικης λογοτεχνίας στο ενεργητικό της.
Η Έλενα Αρτζανίδου μιλά για τη σχέση της με τη Ρόδο, η οποία ξεκίνησε πριν από 30 χρόνια όταν πρωτοδιορίστηκε στην εκπαίδευση και υπηρέτησε ως νηπιαγωγός σε σχολεία του νησιού. Δηλώνει ότι αγαπά την ενέργεια του τόπου ενώ οι μυρωδιές του γιασεμιού και του νυχτολούλουδου καθώς περπατά στις παραδοσιακές γειτονιές ξυπνούν όμορφες αναμνήσεις.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης της Έλενας Αρτζανίδου:
• Κυρία Αρτζανίδου παραμένετε πιστή στο ραντεβού σας με τη Ρόδο κάθε χρόνο. Τι είναι για εσάς η Ρόδος;
Η σχέση μου με τη Ρόδο μετρά περισσότερα από 30 χρόνια, ξεκίνησε από τότε που διορίστηκα στην εκπαίδευση. Σε αυτά τα 30 χρόνια, όπως αντιλαμβάνεστε, έχουν δημιουργηθεί φιλίες και γνωριμίες οι οποίες είναι ανθεκτικές και αποτελούν αφορμή να συνεχίσω να επισκέπτομαι το νησί.
Είναι πολλά αυτά που με συνδέουν με τη Ρόδο. Εδώ παρουσίασα το πρώτο μου βιβλίο με τίτλο «Φιλαρέτη και Πάτης» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη στο βιβλιοπωλείο το Δέντρο με την αείμνηστη Βούλα Μάστορη. Κλείνω 25 χρόνια στον χώρο της λογοτεχνίας και αρκετοί Ρόδιοι με στήριξαν από την αρχή, διάβαζαν τα βιβλία μου και με ενθάρρυναν να συνεχίσω.
Φαντάζομαι ότι η Ρόδος αρέσει για διαφορετικούς λόγους στον καθένα. Προσωπικά αγαπώ την ενέργεια του νησιού. Με συνεπαίρνουν οι μυρωδιές του γιασεμιού και του νυχτολούλουδου καθώς περπατώ στις γειτονιές. Μου φέρνουν μία γλυκιά νοσταλγία για πολλά όμορφα πράγματα.
• Το νέο σας βιβλίο με τίτλο «Θα έδινα τα πάντα» αγαπήθηκε αμέσως από το κοινό. Τι πραγματεύεται και που οφείλεται η μεγάλη αυτή αποδοχή;
Το βιβλίο αυτό που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός είναι crossover, απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες. Είναι ένα εικονοβιβλίο με σύντομο κείμενο, όπως απαιτεί το συγκεκριμένο είδος. Προσωπικά πίστευα ότι δεν μπορούσα να γράψω ένα εικονοβιβλίο, έχει εντελώς διαφορετικούς κώδικες από αυτούς που χειρίζομαι συνήθως. Το τόλμησα, και στο τόλμημά μου αυτό οφείλω να πω ότι είχα την πολύτιμη υποστήριξη του εκδοτικού οίκου. Το τελικό αποτέλεσμα φέρνει ασφαλώς και τη σφραγίδα της εικονονογράφου Έφης Λαδά που έκανε καταπληκτική δουλειά.
Το μήνυμα του βιβλίου δεν το είχα αποφασίσει εξαρχής. Δεν σκέφτηκα δηλαδή ότι θέλω να γράψω ένα κείμενο για ένα συγκεκριμένο θέμα. Προέκυψε χωρίς να το καταλάβω. Είχα δει ένα ντοκιμαντέρ στην ΕΡΤ με τίτλο «ο Δρόμος προς το σχολείο» με πρωταγωνιστές διαφορετικά παιδιά που διηγούνταν τις δικές τους ιστορίες. Σε ένα από τα επεισόδια άκουσα από μία 12χρονη Νορβηγίδα να λέει ότι θα έδινε τα πάντα να δει τα χρώματα. Κατάλαβα εκείνη τη στιγμή ότι έβλεπε μόνο σκιές. Αυτή η ατάκα εντυπώθηκε στο μυαλό μου χωρίς να το αντιληφθώ. Τα μεσάνυχτα ξύπνησα και έγραψα το δικό μου «Θα έδινα τα πάντα». Θα έδινα τα πάντα για τη ζωή, για το φως, για ένα ποτήρι γάλα, για ένα σπυρί από σιτάρι, για την οικογένεια, τους φίλους, τα ζώα, για την αγάπη και τον άνθρωπο.
Αυτό που συνειδητοποίησα γράφοντας το βιβλίο, ήταν ό,τι κι εγώ είχα χάσει την πυξίδα της ζωής όπως όλοι μας. Έπρεπε να συνειδητοποιήσω τι είναι αυτό το «πάντα» στη ζωή μας που μας κάνει ανθρώπους.
Όντως, το βιβλίο αγαπήθηκε αμέσως από το κοινό. Μέσα σε 40 μέρες από τον Απρίλιο που κυκλοφόρησε πωλήθηκαν 3.500 αντίτυπα. Αυτό δηλώνει ότι το κοινό διψά για τα καλά βιβλία και θέλει να προβληματίζεται αναζητώντας διέξοδο σε διλήμματα της ζωής. Η λογοτεχνία πετυχαίνει ακριβώς αυτό, σε κάνει να σκέφτεσαι. Και όταν σκέφτεσαι και μοιράζεσαι τους προβληματισμούς και τις απορίες της ζωής, παραμένεις αληθινός άνθρωπος και μπορείς να διαχειριστείς τα πράγματα με όχημα την αγάπη, την αγάπη που έχει εκλείψει στις μέρες μας. Η αγάπη μας φέρνει κοντά και λύνει τα προβλήματα όχι δια μαγείας, αλλά με κοινή προσπάθεια. Αν πορευτούμε μαζί με κατανόηση και με αγώνα, καλλιεργούμε το έδαφος για ένα καλύτερο αύριο. Τέτοια μηνύματα εμπεριέχει το βιβλίο τα οποία θα εντοπίσουν όσοι το διαβάσουν.
• Γνωρίζω ότι πάντα κάτι καινούριο ετοιμάζετε. Να περιμένουμε κάποιο νέο σας βιβλίο;
Η αλήθεια είναι ότι έχω επικεντρωθεί στο τελευταίο μου βιβλίο… Έχει ακόμη αρκετό δρόμο να διανύσει το «Θα έδινα τα πάντα». Έχω παραδώσει βέβαια στον εκδότη μου νέα δουλειά, παρόλο που δεν προγραμμάτιζα να γράψω. Είδα όμως κάτι το οποίο με συγκίνησε και με παρακίνησε να γράψω. Την νέα χρονιά λοιπόν θα κυκλοφορήσει πάλι από τις εκδόσεις Ψυχογιός το νέο μου βιβλίο, το οποίο απευθύνεται σε παιδιά και όχι μόνο. Και αυτό το βιβλίο, αναφέρεται σε θέματα που θα μας προβληματίσουν, και τα παιδιά και τους ενήλικες.
• Αναφέρατε πριν ότι ένα ντοκιμαντέρ σας ενέπνευσε να γράψετε το «Θα έδινα τα πάντα». Η ίδια όμως πρωταγωνιστείτε σε ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τη μετανάστευση, ως μέλος μίας οικογένειας «γκασταρμπάιτερ». Πότε και πού θα δούμε το ντοκιμαντέρ αυτό;
Αναφέρεστε προφανώς στο ντοκιμαντέρ «Η Μητέρα του Σταθμού» της καταξιωμένης σκηνοθέτιδας Κωστούλας Τωμαδάκη, που πραγματεύεται τη μετανάστευση από την οπτική της γυναίκας. Η δημιουργός με εντόπισε με αφορμή το βιβλίο μου «Γκάσταρμπάιτερην, η οδυνηρή φυγή» και μου πρότεινε να είμαι ένα από τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν. Εκπροσωπούνται σε αυτό το ντοκιμαντέρ τρεις γενιές μεταναστριών οι οποίες, μέσα από τις προσωπικές τους εμπειρίες και τα βιώματά τους, φωτίζουν το μεγάλο αυτό ιστορικό γεγονός της μετανάστευσης.
Τα γυρίσματα ολοκληρώθηκαν εδώ και κάποιο καιρό και το ντοκιμαντέρ θα αρχίσει να προβάλλεται σε φεστιβάλ ανά τον κόσμο, στη Βομβάη, στο Μόντρεαλ και στο Σίδνεϋ. Στην Ελλάδα εξ όσων γνωρίζω, πρόκειται να προβληθεί στο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης τον Μάρτιο του 2023. Όταν ολοκληρωθεί ο κύκλος της προβολής του στα διάφορα φεστιβάλ, θα προβληθεί και από την ΕΡΤ.
Ήταν μία ιδιαίτερη εμπειρία για μένα η συμμετοχή μου σε αυτή την παραγωγή και θέλω να ευχαριστήσω την Κωστούλα Τωμαδάκη που με επέλεξε. Εύχομαι το ντοκιμαντέρ να γνωρίσει την αποδοχή του κοινού, αν και κάτι μέσα μου μου λέει ότι θα έχει την προσδοκώμενη επιτυχία.
• Κλείνοντας κυρία Αρζτανίδου, ήθελα να σας ρωτήσω εάν θα συνεχίσετε τις επισκέψεις σας σε σχολεία… Θα σας δούμε σε κάποιο σχολείο της Ρόδου;
Ελπίζω και εύχομαι να συνεχίζω να έρχομαι στη Ρόδο και να ξεκινήσω ξανά τις επισκέψεις στα σχολεία, όπως πριν την πανδημία. Ο συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας πρέπει να είναι κοντά στα παιδιά. Εύχομαι να υπάρξουν νέες προσκλήσεις τη φετινή χρονιά και τα παιδιά να γνωρίσουν τους δημιουργούς των αγαπημένων τους βιβλίων. Τα σχολεία δεν πρέπει να περιορίζονται απλά στην παροχή γνώσης, αλλά να λειτουργούν με εξωστρέφεια. Όπως έλεγε ο αείμνηστος παιδαγωγός, Χρήστος Φράγκος το σχολείο δεν πρέπει να κλειδώνει αλλά να ανοίγει τις πύλες του, να φέρνει τα παιδιά κοντά με συγγραφείς, με επιστήμονες, γιατρούς, αθλητές κοκ., να δίνει ερεθίσματα στους μαθητές να ανακαλύπτουν τον κόσμο.
Δυστυχώς λόγω της πανδημίας, η λογοτεχνία έμεινε μακριά από τα σχολεία. Περιμένουμε όμως ότι θα χτίσουμε ξανά γέφυρες επικοινωνίας με τη σχολική κοινότητα, ότι θα έρθουμε κοντά στους μαθητές. Θέλω λοιπόν να παρακαλέσω τους εκπαιδευτικούς να ανοίξουν ξανά τα σχολεία στους συγγραφείς, καλλιτέχνες, επιστήμονες… όπως έκαναν πριν την πανδημία.
Ελενα Αρτζανίδου: «Το κοινό διψά για τα καλά βιβλία και θέλει να προβληματίζεται αναζητώντας διέξοδο σε διλήμματα της ζωής»
