Η κυβέρνηση ήδη προχώρησε στις πρώτες μειώσεις επιβαρύνσεων στην ακίνητη περιουσία, ενώ δρομολογεί ελαφρύνσεις στους φόρους εισοδημάτων φυσικών και νομικών προσώπων. Μήπως ήρθε η ώρα για δραστικές παρεμβάσεις και στους φόρους κατανάλωσης, που ροκανίζουν το διαθέσιμο εισόδημα;
Η νέα συγκριτική μελέτη του Tax Foundation είναι λίαν αποκαλυπτική, καθώς δείχνει ότι η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά στον… πάτο της βαθμολογίας- στην 31η θέση επί συνόλου 36- υποφέροντας από ένα συνδυασμό υψηλών και περίπλοκων φόρων κατανάλωσης. Όπως σημειώνει, δε, ο ΟΟΣΑ στους δείκτες Φορολογικής Ανταγωνιστικότητας, η Ελλάδα έχει έναν από τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ, ο οποίος εφαρμόζεται σε μια από τις στενότερες βάσεις.
Ο συντελεστής ΦΠΑ 24%, που ισχύει από τη 2η αξιολόγηση του 3ου Μνημονίου, είναι ο υψηλότερος στην Ευρωζώνη (24% έχει και η Φινλανδία) κι όπως προκύπτει από τα ιστορικά στοιχεία της μελέτης, είναι μια από τις βαριές κληρονομιές της πολυετούς κρίσης και της θηριώδους δημοσιονομικής προσαρμογής. Αυτό που θα πρέπει, ωστόσο, να επισημανθεί είναι ότι η πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποκάλυψε ότι παρά την αλματώδη αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ, η “τρύπα” των εισπράξεων διευρύνθηκε και ξεπέρασε τα 7 δισ ευρώ μέσα σε μια χρονιά!
Ο ΦΠΑ ανά τον κόσμο
| 2010 | 2011 | 2017 | 2018 | 2019 | Μειωμένοι συντελεστές | |
| ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ | 10,0 | 10,0 | 10,0 | 10,0 | 10,0 | 0,0 |
| ΑΥΣΤΡΙΑ | 20,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | 10.0/13.0 |
| ΒΕΛΓΙΟ | 21,0 | 21,0 | 21,0 | 21,0 | 21,0 | 0.0/6.0/12.0 |
| ΚΑΝΑΔΑΣ | 5,0 | 5,0 | 5,0 | 5,0 | 5,0 | 0,0 |
| ΧΙΛΗ | 19,0 | 19,0 | 19,0 | 19,0 | 19,0 | – |
| ΤΣΕΧΙΑ | 20,0 | 20,0 | 21,0 | 21,0 | 21,0 | 10.0/15.0 |
| ΔΑΝΙΑ | 25,0 | 25,0 | 25,0 | 25,0 | 25,0 | 0,0 |
| ΕΣΘΟΝΙΑ | 20,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | 0.0/9.0 |
| ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ | 22,0 | 23,0 | 24,0 | 24,0 | 24,0 | 0.0/10.0/14.0 |
| ΓΑΛΛΙΑ | 19,6 | 19,6 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | 2.1/5.5/10.0 |
| ΓΕΡΜΑΝΙΑ | 19,0 | 19,0 | 19,0 | 19,0 | 19,0 | 7,0 |
| ΕΛΛΑΔΑ | 19,0 | 23,0 | 24,0 | 24,0 | 24,0 | 6.0/13.0 |
| ΟΥΓΓΑΡΙΑ | 25,0 | 25,0 | 27,0 | 27,0 | 27,0 | 5.0/18.0 |
| ΙΣΛΑΝΔΙΑ | 25,5 | 25,5 | 24,0 | 24,0 | 24,0 | 0.0/11.0 |
| ΙΡΛΑΝΔΙΑ | 21,0 | 21,0 | 23,0 | 23,0 | 23,0 | 0.0/4.8/9.0/13.5 |
| ΙΣΡΑΗΛ | 16,0 | 16,0 | 17,0 | 17,0 | 17,0 | 0,0 |
| ΙΤΑΛΙΑ | 20,0 | 20,0 | 22,0 | 22,0 | 22,0 | 4.0/5.0/10.0 |
| ΙΑΠΩΝΙΑ | 5,0 | 5,0 | 8,0 | 8,0 | 8,0 | – |
| ΚΟΡΕΑ | 10,0 | 10,0 | 10,0 | 10,0 | 10,0 | 0,0 |
| ΛΕΤΟΝΙΑ | 21,0 | 22,0 | 21,0 | 21,0 | 21,0 | 5.0/12.0 |
| ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ | 21,0 | 21,0 | 21,0 | 21,0 | 21,0 | 5.9/9.0 |
| ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ | 15,0 | 15,0 | 17,0 | 17,0 | 17,0 | 3.0/8.0/14.0 |
| ΜΕΞΙΚΟ | 16,0 | 16,0 | 16,0 | 16,0 | 16,0 | 0,0 |
| ΟΛΛΑΝΔΙΑ | 19,0 | 19,0 | 21,0 | 21,0 | 21,0 | 9,0 |
| ΝΕΑ ΖΗΛΑΝΔΙΑ | 12,5 | 15,0 | 15,0 | 15,0 | 15,0 | 0,0 |
| ΝΟΡΒΗΓΙΑ | 25,0 | 25,0 | 25,0 | 25,0 | 25,0 | 0.0/12.0/15.0 |
| ΠΟΛΩΝΙΑ | 22,0 | 23,0 | 23,0 | 23,0 | 23,0 | 5.0/8.0 |
| ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ | 20,0 | 23,0 | 23,0 | 23,0 | 23,0 | 6.0/13.0 |
| ΣΛΟΒΑΚΙΑ | 19,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | 10,0 |
| ΣΛΟΒΕΝΙΑ | 20,0 | 20,0 | 22,0 | 22,0 | 22,0 | 9,5 |
| ΙΣΠΑΝΙΑ | 16,0 | 18,0 | 21,0 | 21,0 | 21,0 | 4.0/10.0 |
| ΣΟΥΗΔΙΑ | 25,0 | 25,0 | 25,0 | 25,0 | 25,0 | 0.0/6.0/12.0 |
| ΕΛΒΕΤΙΑ | 7,6 | 8,0 | 8,0 | 7,7 | 7,7 | 0.0/2.5/3.7 |
| ΤΟΥΡΚΙΑ | 18,0 | 18,0 | 18,0 | 18,0 | 18,0 | 1.0/8.0 |
| ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ | 17,5 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | 0.0/5.0 |
Σύμφωνα με τους Δείκτες του ΟΟΣΑ, πάνω στους οποίους βασίζεται η μελέτη, η Ελβετία παραμένει στην 1η θέση, έχοντας την καλλίτερη δομή φόρων κατανάλωσης, με ένα χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 7,7%, ο οποίος εφαρμόζεται στο 68% της τελικής κατανάλωσης, που είναι η 6η ευρύτερη βάση επιβολής τέτοιων φόρων. Δεν είναι, όμως, μόνο αυτό. Η Ελβετία κερδίζει πόντους και στην εφαρμογή, καθώς απαιτούνται μόλις 8 ώρες ετησίως για τη συμμόρφωση με τους σχετικούς κανόνες. Ποια είναι η βαθμολογία της Ελλάδας; Ο συντελεστής 24% εφαρμόζεται σε μια βάση 43,7%, ενώ απαιτούνται 69 ώρες ετησίως για τη συμμόρφωση φυσικών- νομικών προσώπων, γεγονός που αναδεικνύει την πολυπλοκότητα του συστήματος.
Οι πρώτες κινήσεις στο πεδίο των φόρων κατανάλωσης έγιναν πριν από τις εκλογές, με τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση- αν και η εξαίρεση συγκεκριμένων προϊόντων προφανώς επέτεινε την πολυπλοκότητα του πλαισίου- και μετατάξεις αγαθών στο χαμηλό συντελεστή 13%. Οι επόμενες κινήσεις θα ενσωματωθούν στο αναμενόμενο φορολογικό νομοσχέδιο και αφορούν στη μείωση του ΦΠΑ στα βρεφικά είδη και στα κράνη. Πρόθεση της κυβέρνησης είναι να χαμηλώσει τους συντελεστές του ΦΠΑ κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες στο δεύτερο μισό της θητείας της, ενώ με ενδιαφέρον αναμένεται το αν θα γίνουν κινήσεις και στο πεδίο των ΕΦΚ, κυρίως στα καύσιμα.
Η βαθμολογία των φόρων κατανάλωσης
| ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ | 13 | 13 | 15 | -2 |
| ΓΑΛΛΙΑ | 20 | 20 | 21 | -1 |
| ΓΕΡΜΑΝΙΑ | 12 | 12 | 10 | 2 |
| ΕΛΛΑΔΑ | 31 | 31 | 31 | 0 |
| ΟΥΓΓΑΡΙΑ | 35 | 35 | 35 | 0 |
| ΙΣΛΑΝΔΙΑ | 17 | 18 | 19 | -1 |
| ΙΡΛΑΝΔΙΑ | 23 | 23 | 23 | 0 |
| ΙΣΡΑΗΛ | 14 | 14 | 13 | 1 |
| ΙΤΑΛΙΑ | 21 | 24 | 27 | -3 |
| ΙΑΠΩΝΙΑ | 3 | 3 | 3 | 0 |
| ΚΟΡΕΑ | 2 | 2 | 2 | 0 |
| ΛΕΤΟΝΙΑ | 29 | 26 | 29 | -3 |
| ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ | 27 | 28 | 24 | 4 |
| ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ | 4 | 4 | 4 | 0 |
| ΜΕΞΙΚΟ | 26 | 27 | 25 | 2 |
| ΟΛΛΑΝΔΙΑ | 10 | 11 | 12 | -1 |
| ΝΕΑ ΖΗΛΑΝΔΙΑ | 6 | 6 | 6 | 0 |
| ΝΟΡΒΗΓΙΑ | 19 | 19 | 18 | 1 |
| ΠΟΛΩΝΙΑ | 36 | 36 | 36 | 0 |
| ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ | 32 | 32 | 32 | 0 |
| ΣΛΟΒΑΚΙΑ | 34 | 33 | 33 | 0 |
| ΣΛΟΒΕΝΙΑ | 28 | 29 | 30 | -1 |
| ΙΣΠΑΝΙΑ | 15 | 15 | 14 | 1 |
| ΣΟΥΗΔΙΑ | 16 | 16 | 16 | 0 |
| ΕΛΒΕΤΙΑ | 1 | 1 | 1 | 0 |
| ΤΟΥΡΚΙΑ | 24 | 22 | 20 | 2 |
| ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ | 22 | 21 | 22 | -1 |
| ΗΠΑ | 5 | 5 | 5 | 0 |
| Source: 2019 International Tax Competitiveness Index |
