Σε ενημέρωση προς τους δημοσιογράφους, προχώρησε χτες ο ιχθυολόγος του Υδροβιολογικού Σταθμού Ρόδου και του ΕΛΚΕΘΕ κ. Γεράσιμος Κονδυλάτος, αναφορικά με τους ‘λεσεψιανούς’ μετανάστες, τα επικίνδυνα δηλαδή ψάρια που έχουν εισβάλει στις θάλασσες της Ελλάδας και βέβαια, ψαρεύονται κατά κόρον τόσο στην Ρόδο όσο και στα υπόλοιπα νησιά μας.
Η ενημέρωση έγινε στον απόηχο της σχετικής ημερίδας που πραγματοποιήθηκε στο Ενυδρείο Ρόδου την περασμένη εβδομάδα, από επιστήμονες που συζήτησαν εκτενώς τα ζητήματα αυτά.
Μιλώντας για το θέμα, ο κ. Κονδυλάτος, τόνισε τα εξής:
«Η Μεσόγειος αυτή την στιγμή, καταμετρά περίπου 1000 είδη τέτοιων ψαριών. Δεν είναι όλα στην κατηγορία των «λεσεψιανών», αλλά ένα ποσοστό ανήκει σε αυτά –προερχόμενα από την Ερυθρά, τον Ινδικό και Ειρηνικό Ωκεανό μέσω της Διώρυγας του Σουέζ. Είναι πάρα πολλά τα είδη κι εμείς παρακολουθούμε την εξέλιξή τους, δηλαδή πώς επεκτείνονται και ιδρύουν πληθυσμό εδώ στην Μεσόγειο. Σίγουρα, στα δικά μας ύδατα (είναι πολύ σημαντικό το σημείο που βρίσκεται η Ρόδος) διότι αποτελούν ‘κομβικό’ σημείο της εξάπλωσής τους από την Ανατολή (τα νερά της Λεβαντίνης) προς το Αιγαίο και κατ’ επέκταση προς το Ιόνιο, την Αδριατική και την Δυτική Μεσόγειο, γενικότερα.
Μέσα από το πρόγραμμα που πραγματοποιούμε και επεξεργαζόμαστε τα δεδομένα που έχουμε συλλέξει, παρατηρούμε ότι αυτή την στιγμή το μεγαλύτερο μέρος της -βιομάζας του αλιεύματος, αποτελεί ο λαγοκέφαλος. Ειδικότερα για τα εργαλεία με αγκίστρι (παραγάδια και καθετές).
-Ένα ακόμη είδος που παίρνει μεγάλο κομμάτι είναι το λεοντόψαρο και η τρομπέτα. Είναι και τα τρία βασικά είδη με τα οποία κάναμε στοχευμένη, πειραματική αλιεία. Τα καλά νέα, είναι ότι το λεοντόψαρο και η τρομπέτα, μπορούν να καταλήξουν στο πιάτο μας (!) καθώς ο αλιέας μπορεί να τα πουλήσει.
Ο λαγοκέφαλος, δυστυχώς, καταγράφει πολύ μεγάλους αριθμούς φτάνοντας το… 65% του συνολικού αλιεύματος, όλων των δειγματοληψιών που κάναμε!!! Είναι πάρα πολύ μεγάλο το ποσοστό –πάνω από 500 κιλά- ενώ εκτοπίζει άλλα είδη. Και μάλιστα, καταναλώνει είδη τα οποία, αφενός είναι απαραίτητα στο οικοσύστημα, αφετέρου είναι απαραίτητα για τους ψαράδες όπως π.χ. χταπόδια, καλαμάρια, σουπιές –ενώ καταστρέφει και τα… δίχτυα! Είναι δηλαδή καταστροφικά από κάθε άποψη και μπορεί να φτάσει τα εννέα κιλά!».
Δυστυχώς, ο λαγοκέφαλος, δεν έχει εχθρούς. Τα άλλα είδη τον αποφεύγουν όπως και οι γλάροι –γνωρίζοντας τον κίνδυνο.
Οι επιστήμονες αναζητούν, από ειδικά προγράμματα, εναλλακτικές λύσεις που κάνουν τον λαγοκέφαλο χρήσιμο. Π.χ. μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην κοσμετολογία, σε παρασκευάσματα τροφών, σε φαρμακευτική παραγωγή, σε κολλαγόνο κ.ά. «Τουλάχιστον δεν θα είναι ένα είδος που ο αλιέας θα το πετάει. Θα γίνει ένα είδος το οποίο θα μπορούν οι ψαράδες να το αλιεύσουν και να αξιοποιείται. Μέσα από ειδικά προγράμματα, μπορούμε να βρούμε εναλλακτικές εφαρμογές και για τα λεοντόψαρα όπως π.χ. στα είδη καλλυντικών ίσως και σε χυμούς.
Αυτά όλα, ίσως να αποτελέσουν το κίνητρο για να περιοριστεί και ο πληθυσμός αυτών των ψαριών. Δεν θα μειωθεί, αλλά θα δούμε μια σταθεροποίηση. Σε δεύτερο χρόνο θα πρέπει να εξετάσουμε εάν όλα αυτά είναι βιώσιμα και εφαρμόσιμα…», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ερωτηθείς ο κ. Κονδυλάτος, για το πώς αξιοποιούνται αυτά τα είδη ψαριών στις χώρες από τις οποίες προέρχονται, απάντησε πως δεν τα αξιοποιούν καθόλου ενώ σε περιοχές όπως η Καραϊβική, παρουσιάζονται πάρα πολλά προβλήματα από την αλιεία τους.
«Πρέπει να μάθουμε να βάζουμε στο πιάτο μας, όσα μπορούμε» -ανέφερε.
Είπε ακόμη ότι καταγράφεται η εμφάνιση ενός ακόμη τοξικού είδους ψαριού με τσίμπημα, όπως του σκορπιού, το οποίο εμφανίζεται στην Ατάλεια, αλλά δεν εμφανίζεται σε μεγάλους πληθυσμούς.
«Η εισαγωγή των λεσεψιανών στην Μεσόγειο, δεν είναι φυσιολογικό φαινόμενο. Είναι ανθρωπογενές.
Είναι πολλά τα είδη που προκαλούν πρόβλημα στο οικοσύστημα όπως ο λαγοκέφαλος αλλά και ο γερμανός που βόσκει πάνω από τις πέτρες όλα τα φύκη που φυτρώνουν και πολλές περιοχές τα αφήνει… γυμνά (!) ενώ υπάρχουν και άλλα είδη που έρχονται να αναπληρώσουν κενά σε είδη τα οποία είτε έχουν υπερ-αλιευτεί, είτε έχουν εξαφανιστεί μετακινούμενα προς βορρά, λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας της θάλασσας.
Ωστόσο, αυτό που μας ενδιαφέρει είναι τα εισβολικά είδη (10 στην Ελλάδα)».
Φέτος, είχαν εμφανιστεί αχινοί με πολύ μεγάλα αγκάθια –που όμως, σημειώθηκαν μαζικοί αφανισμοί αυτού του είδους και κανείς δεν ξέρει πώς θα εξελιχθεί. Πάντως, αυτοί οι αχινοί, είναι μεν τοξικοί, αλλά είναι βρώσιμοι!
-Ερωτηθείς τέλος σχετικά με τις τοξικές μέδουσες, ο ιχθυολόγος απάντησε πως εμφανίσθηκαν και στην Ρόδο αλλά σε πολύ περιορισμένο αριθμό, ενώ η εμφάνισή τους θεωρείται παροδικό φαινόμενο.
Προβληματίζει η εισβολή «λεσεψιανών» ψαριών
