Στην Ιρλανδία, οι σκελετοί 800 μωρών αποκαλύφθηκαν σε εγκαταλελειμμένο ίδρυμα φιλοξενίας ανύπαντρων μητέρων που λειτούργησε μέχρι και το 1961. Σύμφωνα με το BBC, οι γυναίκες που κατέφευγαν εκεί για να αποφύγουν το κοινωνικό στίγμα αναγκάζονταν να προσφέρουν υπηρεσίες αμισθί για να μετανοήσουν εμπράκτως για το «αμάρτημα» τους και μετά επέστρεφαν στην κοινωνία, χωρίς όμως τα παιδιά τους, τα περισσότερα από τα οποία αφήνονταν να πεθάνουν εκεί.
Στις ΗΠΑ, έξι φοιτήτριες δολοφονήθηκαν στις 23 Μαΐου και άλλα δεκατρία άτομα τραυματίστηκαν από έναν νεαρό που θεωρούσε -όπως ο ίδιος είχε εξηγήσει, χωρίς όμως αυτό να αξιολογηθεί από τις αρχές- ότι οι γυναίκες που ποθούσε έπρεπε σώνει και καλά να ανταποκριθούν στις ορέξεις του και ότι με την άρνησή τους τον προσέβαλαν. Γι΄ αυτό εκδικήθηκε συνολικά το φύλο, σκοτώνοντας μερικές πριν και ο ίδιος αυτοκτονήσει.
Στην Αίγυπτο, άνδρες έγδυσαν και περιέφεραν γυμνή μία γυναίκα στον δρόμο, πιθανόν για να γιορτάσουν(!) τη νίκη του στρατηγού Φατάχ αλ Σίσι στις πρόσφατες «εκλογές».
Πάνω από 200 κορίτσια απήχθησαν στη Νιγηρία τον προηγούμενο μήνα για να «χρησιμοποιηθούν» ως σύζυγοι. Μόλις προχθές, μερικές δεκάδες ακόμα γυναίκες απήχθησαν στην ίδια περιοχή από την ίδια οργάνωση, την Μπόκο Χαράμ – μέχρι στιγμής δεν έχει γνωστοποιηθεί για ποιον σκοπό.
Δύο έφηβες βιάστηκαν ομαδικά στην Ινδία πριν από λίγες εβδομάδες και στη συνέχεια οι βιαστές τους τις κρέμασαν – η αστυνομία είχε αγνοήσει τις καταγγελίες των γονέων για την εξαφάνιση των κοριτσιών.
Προ ημερών μία έγκυος γυναίκα καταδικάστηκε σε θάνατο για αποστασία (δηλαδή εγκατάλειψη της μουσουλμανικής πίστης) στο Σουδάν επειδή παντρεύτηκε χριστιανό – ο πατέρας της, ο οποίος δεν την είχε καν μεγαλώσει, ήταν μουσουλμάνος. Γέννησε στη φυλακή και ήδη έχει ξεκινήσει η εκδίκαση της έφεσης.
Άλλη νεαρή γυναίκα στο Πακιστάν δολοφονήθηκε από τους συγγενείς της επειδή θεώρησαν ότι με την απόφασή της να παντρευτεί αυτόν που αγαπούσε εξέθεσε την τιμή της οικογένειας. Ο εκλεκτός της καρδιάς της ομολόγησε ότι είχε ο ίδιος δολοφονήσει την πρώτη του σύζυγο για να παντρευτεί τη δεύτερη!
Οι θρησκείες, η φτώχεια, η έλλειψη εκπαίδευσης είναι οι βασικοί παράγοντες που υποκινούν τη βία εναντίον των γυναικών στον κόσμο.
Η θρησκεία: Ο ρόλος του Ισλάμ είναι προφανής στα προαναφερθέντα παραδείγματα, αλλά και ο Χριστιανισμός, η εβραϊκή θρησκεία και άλλες θεωρούν τη γυναίκα κατώτερο ον έναντι του άνδρα και περιορίζουν την ελευθερία και τη σεξουαλικότητά της. Για παράδειγμα, σε πολλές χριστιανικές χώρες απαγορεύεται ακόμα και σήμερα η έκτρωση για οποιοδήποτε λόγο, ακόμα και αν η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη οδηγεί στον θάνατο της μητέρας – όπως έχει συμβεί σε χώρες της Νότιας Αμερικής αλλά και στην Ευρώπη, στην Ιρλανδία, από όπου χιλιάδες γυναίκες κάθε χρόνο καταφεύγουν στην Αγγλία για τον σκοπό αυτό. Λες και οποιοσδήποτε άλλος εκτός από τη γυναίκα την ίδια μπορεί να έχει τον τελευταίο λόγο για μια τέτοια απόφαση.
Η φτώχεια: Οι έφηβες Ινδές είχαν βγει από το σπίτι τους για να πάνε στην υπαίθρια κοινόχρηστη τουαλέτα του χωριού. Πολλές γυναίκες στη χώρα αυτή υφίστανται κακοποίηση σε παρόμοιες περιπτώσεις, καθώς οποιαδήποτε ώρα της ημέρας ή της νύχτας, κυρίως, εκτίθενται ευάλωτες στις ορέξεις του κάθε κακοποιού. Ο αγώνας της επιβίωσης είναι πολύ επικίνδυνος για τους πιο αδύναμους.
Η έλλειψη παιδείας: Σε μια κοινωνία χωρίς παιδεία επικρατεί το δίκαιο του ισχυρού, το δίκαιο της δύναμης. Χωρίς παραδείγματα ισότητας, ίσης αντιμετώπισης, αξιοκρατίας ανεξαρτήτως φύλου, χωρίς εικόνα των δυνατοτήτων του κάθε ανθρώπου, οι γυναίκες είναι χαμένες από χέρι.
Συχνά αυτοί οι τρεις παράγοντες συνυπάρχουν σε ένα πραγματικά εκρηκτικό μείγμα για το γυναικείο φύλο. Τι μπορούμε να κάνουμε;
Μπορεί να αισθανόμαστε ανίσχυρες και ανίσχυροι, όμως δεν είμαστε (τελείως). Το πρώτο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μιλάμε. Να μην ανεχόμαστε περιστατικά βίας, προσβολής ή υποτίμησης στο περιβάλλον μας. Να μη διστάζουμε να βάζουμε στη θέση του όποιον φέρεται σεξιστικά. Να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας με πρότυπα ισότητας και σεβασμού για τον κάθε άνθρωπο.
Μπορούμε ακόμα να βοηθήσουμε προσφέροντας εθελοντική εργασία ή στηρίζοντας οικονομικά αναγνωρισμένες διεθνείς οργανώσεις που μάχονται για την εξάλειψη των φαινομένων αυτών και γενικότερα για την ανάπτυξη των γυναικών ανά τον κόσμο.
Κάποιοι από εμάς έχουμε τη δυνατότητα μέσω της δουλειάς μας να προωθήσουμε εικόνες και μηνύματα που όχι μόνο καταρρίπτουν τα σεξιστικά στερεότυπα των φύλων αλλά και δημιουργούν νέα, καλύτερα. Για παράδειγμα, διαφημιστικές εταιρίες στην Ινδία αναδεικνύουν το τεράστιο πρόβλημα της σεξουαλικής παρενόχλησης μέσω διαφημιστικών μηνυμάτων. Στον δυτικό κόσμο, εταιρίες επιλέγουν να χρησιμοποιούν εικόνες που δεν προάγουν τους στερεοτυπικούς ρόλους των φύλων. Άλλες ενισχύουν ΜΚΟ με ουσιαστικό σχετικό έργο μέσω προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
Πόσο αφορούν όλα αυτά την Ελλάδα; Περισσότερο από όσο νομίζουμε.
Τον Αύγουστο του 2013, στο Άργος, πατέρας πυροβόλησε και σκότωσε τη 17χρονη κόρη του για να εκδικηθεί τη γυναίκα του που ήθελε διαζύγιο. Ενδιαφέρον είναι ότι μέχρι να αποκαλυφθεί το κίνητρο του δράστη, η κοινή γνώμη θεωρούσε ότι ο πατέρας ήθελε να τιμωρήσει την κόρη του επειδή η ίδια είχε σχέσεις, ενδεικτικό της νοοτροπίας μέρους της κοινωνίας ως προς την αποδεκτή συμπεριφορά των γυναικών. Άλλο: Αυτές τις ημέρες διεξάγεται η δίκη κάποιου που σκότωσε τη γυναίκα τους και την τσιμέντωσε σε ένα άλσος στη Φιλοθέη. Ακόμα, στη νέα κυβέρνηση μετά τον ανασχηματισμό μετέχει εκ νέου ο κ. Λοβέρδος, που ως υπουργός υγείας είχε διαπομπεύσει στο πανελλήνιο οροθετικές εκδιδόμενες γυναίκες, τάχα για να προστατεύσει τη δημόσια υγεία.
Γι αυτό, μην μένουμε σιωπηλοί και σιωπηλές, μην είμαστε αδρανείς. Ας συμβάλλουμε όλοι ώστε αυτός ο κόσμος να γίνει πιο ασφαλής για τις γυναίκες. Θα είναι καλύτερος για όλους.
της Γεωργίας Πανοπούλου
