Ο Σύλλογός μας έχει σε πολλές περιπτώσεις τονίσει ότι η ανάπτυξη του νησιού της Ρόδου πρέπει να αρχίσει να γίνεται πιο αειφορική και να βασίζεται σε στέρεες βάσεις όπως είναι οι υποδομές. Μια από τις πιο βασικές υποδομές είναι ο Αερολιμένας Ρόδου «ΔΙΑΓΟΡΑΣ», στον οποίο διακινούνται περίπου 5,5 εκατομ. επιβάτες, δηλαδή πάνω από το 80% των επισκεπτών του τουριστικού “θαύματος” Ρόδος.
Στο νησί μας όμως κανείς δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι η επιχειρησιακή λειτουργία αυτής της υποδομής είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο. Με την επιστολή μας αυτή θα αναφερθούμε στα περιβαλλοντικά προβλήματα και σε προτάσεις που μπορούν να ανακουφίσουν χιλιάδες κατοίκους και επισκέπτες του νησιού.
Ο εφησυχασμός, όπως είπε η Ελένη Γλύκατζη –Αρβελέρ, είναι δειλία. Όταν αρνείσαι το δικαίωμα της συμμετοχής και της επιλογής, αρνείσαι την ελευθερία σου. Στην αρχαία Ελλάδα σε περιόδους κρίσεων επιβαλλόταν πρόστιμο σε όποιον πολίτη δεν έπαιρνε θέση.
Το πρόβλημα
1. Στην πόλη της Ρόδου ο αεροπορικός θόρυβος, εκτός από την όχληση και ενδεχομένως τις επιπτώσεις στη στατική επάρκεια της Μεσαιωνικής Πόλης (Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς), δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στην ποιοτική οργάνωση εκδηλώσεων που φιλοξενούνται σε ανοιχτούς χώρους, όπως το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, το θέατρο «Μελίνα Μερκούρη», το Αρχαίο Στάδιο και ο θερινός κινηματογράφος «Ρόδον». Οι οχλήσεις από τις υπερπτήσεις αεροσκαφών ξεπερνούν τα όρια ανοχής καλλιτεχνών και θεατών.
2. Οι κάτοικοι της Κοινότητας Παραδεισίου, εκτός του ότι επί Δικτατορίας έχασαν τα εύφορα χωράφια τους μετά από βίαιη απαλλοτρίωση για τη κατασκευή του αερολιμένα, καταδικάστηκαν ταυτόχρονα να ζουν ισόβια σε απάνθρωπες συνθήκες. Αφέθηκαν εντελώς απροστάτευτοι στον Αεροπορικό Θόρυβο και τη Μόλυνση του αέρα από τις πάσης φύσεως εκπομπές καυσαερίων της επιχειρησιακής λειτουργίας του αερολιμένα. Το απρόσωπο κεντρικό κράτος, με τη απαράδεκτη συμμετοχή βέβαια των εκάστοτε Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) και της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), δεν φρόντισε ποτέ να
δοθούν κίνητρα μετεγκατάστασης των πολιτών, ούτε υπήρξε μέριμνα για μέτρα περιβαλλοντικής διαχείρισης, ηχοπροστασίας των κατοικιών ή άλλα αντισταθμιστικά οφέλη.
3. Κάτοικοι και επισκέπτες των Δημοτικών Ενοτήτων Ιαλυσού και Πεταλούδων αναζητούν εναγωνίως 2-3 ώρες για να μπορέσουν να κοιμηθούν ήρεμα κατά τη θερινή περίοδο.
4. Δυτικά του διαδρόμου, οι διαδικασίες αναχώρησης VANES 2L και CODIC 2L, που τέθηκαν σε ισχύ το 2008, ταλαιπωρούν οικιστικές περιοχές και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Σημειώνεται ότι πριν την τεχνολογική αναβάθμιση του Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας με Ραντάρ το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του αεροδρομίου σε αυτή την περιοχή ήταν αποδεκτό.
Κύριες αιτίες που συνέβαλαν στην εξέλιξη της κατάστασης αυτής είναι:
Α) Η έλλειψη χωροταξικής ρύθμισης χρήσεων γης στην περιαερολιμενική ζώνη,
Β) Η έλλειψη σχεδιασμού για τον έλεγχο και περιορισμό της ηχορύπανσης
Στη χώρα μας -με εξαίρεση το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος»- δεν έχει λειτουργήσει αποτελεσματικά κάποιο πλαίσιο ενεργειών, με στόχο τη βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των αερολιμένων.
Κλασικό παράδειγμα: η κατάσταση που επικρατεί στον αερολιμένα Ρόδου.
Το γενικό σχέδιο ανάπτυξης (masterplan) του αεροδρομίου «Διαγόρας» που κατέθεσε η Fraport, όπως και το προηγούμενο του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, σε αντίθεση με τη διεθνή πρακτική, δεν κάνουν αναφορά σε περιβαλλοντικά θέματα.
Ταυτόχρονα τόσο οι ΟΤΑ, όσο και η ΥΠΑ αδιαφόρησαν για την ύπαρξη του Προεδρικού Διατάγματος 1178/81 (ΦΕΚ 293/Α/6-10-1981) που καθόριζε χρήσεις γης στην περιαερολιμενική ζώνη με αποτέλεσμα να εξακολουθεί να συντελείται το “έγκλημα” επέκτασης δομημένου περιβάλλοντος μέχρι την περίφραξη του αερολιμένα.
Η τοπική κοινωνία ανέχεται οριακά την κατάσταση αντιλαμβανόμενη τα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη που επιφέρει η λειτουργία του αεροδρομίου. Επιμένει όμως για εφαρμογή μέτρων με στόχο τη μείωση της ηχορύπανσης
ΤΙ ΖΗΤΑΜΕ ΝΑ ΓΙΝΕΙ;
1ον – ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑ ΡΟΔΟΥ
Με πρότυπο το «Ελευθέριος Βενιζέλος», το οποίο διαθέτει περιβαλλοντική υπηρεσία πιστοποιημένη κατά ISO 14001, θα πρέπει και στον αερολιμένα Ρόδου να εκπονείται ετήσιο περιβαλλοντικό σχέδιο με ιδιαίτερο βάρος στα παρακάτω προγράμματα:
ü εκπαίδευσης προσωπικού,
ü ελέγχου / παρακολούθησης θορύβου αεροσκαφών,
ü ποιότητας αέρα και νερού,
ü κατανάλωσης πόρων – προώθησης ΑΠΕ
ü βιοπαρακολούθησης, ελέγχου και μείωσης του κινδύνου από τα πτηνά
ü διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων
ü Πρωτοβουλίες του αερολιμένα για την χρηματοδότηση κατασκευαστικών έργων, περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος, στις κοινότητες που βρίσκονται κοντά στο αεροδρόμιο.
2ον – ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓ. ΑΠΟΦ. ΥΠΕΝ/ΔΝΕΠ/27136/1793/2018 ΩΣΤΕ ΝΑ ΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΥΠΟΨΗ Η ΕΠΟΧΙΚΟΤΗΤΑ
Η παραπάνω ΚΥΑ (ΦΕΚ 6108Β_2018)σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2002/49/ΕΕ. περιλαμβάνει την σύνταξη χαρτών ισοθορυβικών καμπύλων 55 και 65 dB και σχεδίων δράσης για μεγάλους αερολιμένες με παραπάνω από 50.000 κινήσεις (απογειώσεις και προσγειώσεις) και σε δεύτερη φάση άνω των 30.000 κινήσεων τον χρόνο, χωρίς όμως να λαμβάνεται υπόψη η έντονη εποχικότητα λειτουργίας αερολιμένων.
Το 80% της ετήσιας κίνησης του αερολιμένα Ρόδου συγκεντρώνεται μεταξύ Ιουνίου και Οκτωβρίου με 180 έως και πάνω από 300 κινήσεις ημερησίως. Κατά τη θερινή περίοδο, δηλαδή, έχει χαρακτηριστικά αερολιμένα 60.000 κινήσεων. Παρόλα αυτά προς το παρόν δεν εμπίπτει στις διατάξεις της ανωτέρω Υπουργικής Απόφασης.
ΟΤΑ, βουλευτές και άλλοι φορείς θα πρέπει να ασκήσουν πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
3ον – ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΗΧΟΡΥΠΑΝΣΗΣ
Στρατηγικές στην κατεύθυνση αυτή είναι:
ü Η απομάκρυνση του ήχου από κατοικημένες περιοχές
Εφαρμόζοντας διαδικασίες άφιξης – αναχώρησης μειωμένης ηχορύπανσης (noiseabatementprocedures) και περιορίζοντας τον θόρυβο λειτουργίας των αερολιμένων (ΥΠΑ-ΑΙΑ-Fraport),
ü Η επιβολή ενδεδειγμένων χωροταξικών μέτρων και τεχνικών ηχοπροστασίας Στοχεύοντας, δηλαδή, ο άνθρωπος να κρατηθεί μακριά από τον αεροπορικό θόρυβο (Πολεοδομία – ΟΤΑ)
Η Διεθνής Οργάνωση Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας (CANSO) και το Διεθνές Συμβούλιο Αεροδρομίων (ACI) προτείνουν για την διαχείριση του αεροπορικού θορύβου εργαλεία που μπορούν να βελτιώσουν αισθητά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του αερολιμένα.
Α) Για την πόλη της Ρόδου
Σήμερα η χρήση δορυφορικής τεχνολογίας επιτρέπει ευέλικτες διαδρομές με κατακόρυφη καθοδήγηση μέχρι και 3 ΝΜ στην τελική διαδρόμου, επιτυγχάνοντας έτσι την αποφυγή υπέρπτησης κατοικημένων περιοχών. Διαδικασίες R-NAV (Area Navigation), RNP (Required Navigation Performance), PBN (Performance based Navigation), που βασίζονται στις επιδόσεις ναυτιλίας του α/φους, μπορούν να απαλλάξουν εντελώς την πόλη της Ρόδου από τον Αεροπορικό Θόρυβο.
Β) Για τις περιοχές Ιαλυσού και Κρεμαστής
Ένα από τα προτεινόμενα εργαλεία είναι η μετατόπιση του κατωφλιού (Threshold) διαδρόμου. Η Ρόδος διαθέτει τον μεγαλύτερο διάδρομο προσγειω-απογειώσεων από όλους τους περιφερειακούς αερολιμένες της χώρας, με διαφορά 591 m από τον δεύτερο του Ηρακλείου. Ταυτόχρονα όλα τα σύγχρονα επιβατικά αεροπλάνα δεν χρειάζονται στην επιχειρησιακή τους λειτουργία πάνω από 2.800 m διάδρομο σε αερολιμένες στο επίπεδο της θάλασσας.
Η αντικατάσταση του συστήματος ενόργανης προσέγγισης ILS (Instrument Landing System) στον Αερολιμένα Ρόδου αποτελεί μοναδική ευκαιρία για μετατόπιση του κατωφλιού (Displaced Threshold) διαδρόμου 24 κατά τουλάχιστον 400 μέτρα (Υπάρχει δυνατότητα μέχρι 600 μέτρα). Ταυτόχρονα θα πρέπει να αυξηθεί η γωνία προσέγγισης μέχρι και 40.Με μόλις 400 mμετατόπιση κατωφλιού και 3,30 γωνία Glide Path επιτυγχάνεται ανύψωση του ίχνους κατολίσθησης των αεροπλάνων πάνω από Ιαλυσό κατά τουλάχιστον 200 ftκαι πάνω από Κρεμαστή κατά 100 ft.
Γ) Για την Κοινότητα Παραδεισίου
Πολλοί περιορισμοί με στόχο τη μείωση της ηχορύπανσης, που ισχύουν σε πολλά ευρωπαϊκά αεροδρόμια, μπορούν να υιοθετηθούν και από τον αερολιμένα Ρόδου, όπως:
ü Απαγόρευση προσγειώσεων και απογειώσεων σε επιλεγμένες ίσως ημέρες της εβδομάδας και σε διάρκεια τουλάχιστον 3 ωρών, π.χ. μεταξύ 02:30 και 05:30
ü Προγραμματισμός πτήσεων και αναπροσαρμογή των τελών προσγείωσης ανάλογα με την ώρα
ü Εγκατάσταση συστήματος μέτρησης – καταγραφής αεροπορικών θορύβων με σκοπό να βοηθήσει τους ελεγκτές εναερίου κυκλοφορίας στο σχεδιασμό διαδικασιών προσέγγισης – αναχώρησης Α/Φ, καθώς επίσης με σκοπό τη δημιουργία συστήματος επιβολής προστίμων σε παραβάτες κυβερνήτες, στις περιπτώσεις που δεν ακολουθούν συγκεκριμένα ύψη, ίχνη και διαμόρφωση α/φους
(Τα παραπάνω μέτρα αφορούν και Ιαλυσό/Κρεμαστή)
ü Η χρήση «αναστροφής» κινητήρων κατά τη διάρκεια της νύχτας πρέπει να περιορίζεται μόνο σε περιπτώσεις ασφάλειας ή για ιδιαίτερους επιχειρησιακούς λόγους.
Μεταξύ των βασικών χαρακτηριστικών ποιότητας των παρεχόμενων Υπηρεσιών Εναέριας Κυκλοφορίας, με βάση το εγκεκριμένο εγχειρίδιο του Συστήματος Διαχείρισης της Ποιότητας (Quality Management System – QMS) της ΥΠΑ είναι η Προστασία του Περιβάλλοντος.
ü Εφαρμογή διαδικασιών αναχώρησης όπως η ήδη υπάρχουσα εγκεκριμένη VANES2A ή αντίστοιχων R-NAV RNP διαδικασιών αντί των VANES2Lκαι CODIC2L, επιτυγχάνουν τεράστια μείωση κατανάλωσης καυσίμων (πάνω από 1.000 ton) και εκπομπής CO2 (4.000 ton) ετησίως, ενώ ταυτόχρονα ανακουφίζουν πολίτες και επισκέπτες στην προέκταση του διαδρόμου 24 από τον Αεροπορικό θόρυβο.
ü Προώθηση ηλεκτροκίνητων οχημάτων στην πίστα (APRON) και περιορισμοί λειτουργίας των APU σε σταθμευμένα α/φη
1. ΕΠΙΓΕΙΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΙΣΧΥΟΣ – Ground Auxiliary Power Units
Στο έδαφος (APRON) τα α/φη χρειάζονται ενέργεια για τα συστήματα φωτισμού, κλιματισμού και υδραυλικών συστημάτων, η οποία παρέχεται συχνά από έναν θορυβώδη και ενεργοβόρο στροβιλοκινητήρα που βρίσκεται στο ουραίο πτέρωμα του αεροπλάνου (APU) ή από φορητές επίγειες ντιζελοκινητήριες μονάδες ισχύος. Επίγειες μονάδες APU που λειτουργούν με μπαταρίες δεν εκπέμπουν αέρια θερμοκηπίου και δεν κάνουν καθόλου θόρυβο. – Σημαντική μείωση ηχορύπανσης Παραδεισίου (αν εφαρμοστεί σε όλα τα α/φη στο έδαφος)
2. Σήμερα υπάρχουν στην αγορά όλα τα απαιτούμενα για την επίγεια εξυπηρέτηση α/φών οχήματα με ηλεκτροκίνηση.
– ΑΝΥΨΩΤΕΣ ΦΟΡΤΙΟΥ, το Champ 70 της Trepel, μπορεί να ανυψώσει έως και επτά τόνους φορτίου σε ύψος 5,60 μέτρων
– ΤΡΑΚΤΕΡ PUSHBACK ΜΕ ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ, όπως το TPX-100 της TLD
– Όλα τα υπόλοιπα απαιτούμενα οχήματα eGSE (electric Ground Support Equipment) βρίσκονται ευκολότερα στην αγορά
ü Τοποθέτηση ηχοπετασμάτων στη δυτική περίφραξη του αερολιμένα θα συμβάλλει σε μερική ανακούφιση των κατοίκων Παραδεισίου από τον θόρυβο επιχειρησιακής λειτουργίας του αερολιμένα
Αρκετοί φορείς εκμετάλλευσης αερολιμένων σε όλο τον κόσμο εφαρμόζουν πρωτοβουλίες για το κλίμα, όπως εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών για την τροφοδοσία με ηλεκτρική ενέργεια του αεροσταθμού και αεροσκαφών στο έδαφος.
ü Ο Αερολιμένας Ρόδου πέραν της ενεργειακής τροφοδοσίας των αναγκών του από ΑΠΕ, θα πρέπει να παρέχει, ως αντισταθμιστικά οφέλη, δωρεάν ηλεκτρική ενέργεια σε οικιστικές περιοχές της περιαερολιμενικής ζώνης. Η αξιοποίηση της πρότασης αυτής ευνοείται από κατάλληλες καιρικές συνθήκες
ü Χρηματοδότηση κατασκευαστικών έργων περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος, όπως Αναπλάσεις πλατιών, Πεζοδρομήσεις, Ποδηλατοδρομήσεις, Παιδικές χαρές, Διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων – Ανακύκλωση – Κομποστοποίηση, κλπ.
Τέλος, κάτοικοι και επισκέπτες στην περιαερολιμενική ζώνη γίνονται θεατές μιας χαώδους κατάστασης με παρκαρισμένα αυτοκίνητα σε όλο το μήκος του οδικού άξονα νότια των ορίων του αερολιμένα. Μια εικόνα που υποβαθμίζει περιβαλλοντικά και δυσφημίζει την περιοχή και όλο το νησί
ü Ένα κτίριο στάθμευσης αυτοκινήτων με 550 θέσεις στοιχίζει από 1.650.000 μέχρι 5.500.000 Ευρώ. Η απόσβεση μιας τέτοιας επένδυσης μπορεί να ολοκληρωθεί σε 3-4 χρόνια.
Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ρόδου
Το ΔΣ του Συλλόγου
ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ
1. ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ
2. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ
3. FRAPORT HELLAS
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ
· ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΝΟΜΟΥ
· ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
· ΔΗΜΟΣ ΡΟΔΟΥ
