Συνέντευξη στην
Πέγκυ Ντόκου
Η Μητρόπολη Σύρου είναι η πλέον “πολυνησιακή” στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Αποτελείται από 12 νησιά, την Τήνο, την Άνδρο, την Κέα, την Μύκονο, την Μήλο, την Σίφνο, την Σέριφο, την Κίμωλο, την Κύθνο, τη Φολέγανδρο και την Σίκινο. Έχει πολύ πλούσια δραστηριότητα σε πολλά επίπεδα (εκκλησιαστικά, κοινωνικά, εκπαιδευτικά, πολιτιστικά κ.λπ.
Ο Σεβ. Μητροπολίτης Σύρου κ. Δωρόθεος, μιλάει σήμερα στην “δημοκρατική” για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στο ποιμαντικό έργο του λόγω του πολυνησιωτικού χαρακτήρα της περιοχής, για την στροφή του κόσμου στην Εκκλησία τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης που διέρχεται η χώρα μας, για τις πλούσιες δραστηριότητες της Μητρόπολης ενώ σχολιάζει και τις σχέσεις ανάμεσα στο ορθόδοξο και ρωμαιοκαθολικό ποίμνιο που υπάρχει σε Σύρο και Τήνο.
• Σεβασμιώτατε, μιλήστε μας για την Μητρόπολη Σύρου. Το γεγονός ότι είναι “πολυνησιακή” ποιες δυσκολίες δημιουργεί;
Ποιμαίνουμε μία Μητρόπολη, η οποία έχει τη μοναδική ιδιαιτερότητα από όλες τις άλλες Μητροπόλεις της Ελλάδος να αποτελείται από 12 νησιά και να εκτείνεται από τις ακτές τις Αττικής, τη Μακρόνησο, μέχρι τις υπώρειες του Κρητικού Πελάγους, τη Μήλο.
Το γεγονός αυτό, φυσικά, δημιουργεί τεράστιες δυσκολίες στο ποιμαντικό μας έργο, αρκεί να υπολογίσει κανείς τόσο το συχνά τρικυμιώδες Αιγαίο, όσο και τις δυσχέρειες στις ατμοπλοϊκές συγκοινωνίες.
Παρ’ όλα αυτά, δεν διστάζουμε να χρησιμοποιούμε κάθε πλωτό και εναέριο μέσο, προκειμένου να βρισκόμαστε, όσο συχνότερα μπορούμε, κοντά στους ευλογημένους νησιώτες μας, οι οποίοι φυλάγουν Θερμοπύλες στα μικρά νησιά και στις απομακρυσμένες και ολιγάνθρωπες Ενορίες.
Σας ευχαριστώ, μάλιστα, γιατί μου δίνετε την αφορμή για πολλοστή φορά να ευχαριστήσω δημόσια τις ακτοπλοϊκές εταιρείες, που εξυπηρετούν τα νησιά μας, και τα πληρώματα των πλοίων τους, για τις διευκολύνσεις και την αγάπη τους.
Με τη βοήθεια του Θεού, όμως, και τη Σκέπη της Κυρίας Θεοτόκου, προσπαθούμε να ανταποκριθούμε στην αποστολή και το έργο μας, μη φειδόμενοι κόπων και μη υπολογίζοντες τρικυμίες.
• Το γεγονός ότι η χώρα μας βρίσκεται αντιμέτωπη τα τελευταία χρόνια με την κρίση, έχει στρέψει τον κόσμο προς την Εκκλησία. Περιγράψτε μας πώς έχουν τα πράγματα στην δική σας Μητρόπολη.
Η δύσκολη οικονομική συγκυρία προκάλεσε μεγάλες αλλαγές και ανατροπές στον τρόπο σκέψης και ζωής των Ελλήνων. Έχασαν κάθε βεβαιότητα και ελπίδα, ζουν σε ένα διαρκές άγχος και ανασφάλεια, για τους ίδιους και τα παιδιά τους.
Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, στρέφεται προς το μόνο θεσμό, που παραμένει όρθιος, σταθερός και ακλόνητος, την Εκκλησία, στην οποία προσβλέπει ως Κιβωτό Σωτηρίας.
Άλλωστε, στη συλλογική μνήμη του λαού μας έχει χαραχθεί ανεξάλειπτα η διαχρονική προσφορά της Εκκλησίας στις εθνικές και κοινωνικές δυσχέρειές του.
Έτσι, όπως συμβαίνει στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών και σε κάθε Ιερά Μητρόπολη της εν Ελλάδι Εκκλησίας, ο ταλαιπωρημένος και απογοητευμένος, ο σταυρωμένος, θα λέγαμε, λαός μας, στρέφεται και πάλι προς την Εκκλησία Του, αναμένοντας απ’ αυτήν να τον στηρίξει υλικά και πνευματικά, προσφέροντάς του λόγο παραμυθίας και σωτηρίας, το Λόγο του Θεού.
• Βλέπουμε ότι κατά την διάρκεια της ποιμαντορίας σας έχετε αναπτύξει πολλές κοινωνικές και ποιμαντικές δραστηριότητες. Θα ήθελα να μας μιλήσετε γι’ αυτές. Ποιο είναι το φιλανθρωπικό έργο της Μητρόπολής σας; Υπάρχει ανταπόκριση και βοήθεια είτε από ιδιωτική πρωτοβουλία, είτε από εθελοντές που θέλουν να σταθούν αρωγοί σας;
Η Ιερά μας Μητρόπολη παρουσιάζει ένα ευρύτατο έργο κοινωνικής και φιλανθρωπικής προσφοράς, που καλύπτει σχεδόν όλο το φάσμα των ανθρώπινων αναγκών και εξικνείται και στα 12 Κυκλαδονήσια, που την απαρτίζουν, παρὰ τις υπάρχουσες δυσκολίες συγκοινωνίας.
Το έργο αυτό έχει εκτιμηθεί από φορείς, οργανώσεις, εταιρείες και επιχειρήσεις και εκτός Ι. Μητροπόλεως, που σπεύδουν να το ενισχύσουν, ιδιαίτερα τα τελευταία κρίσιμα χρόνια.
Το κύριο βάρος φέρει τό Κεντρικό Φιλόπτωχο Ταμείο, από το οποίο ἐνισχύονται φοιτητές, καταβάλλονται ἐνοίκια σπουδαστῶν σέ διάφορες πόλεις τῆς Ἑλλάδος, ἀλλά καί στό ἐξωτερικό, ἀποπληρώνονται δικαστικές ὀφειλές, ἀνεξόφλητοι λογαριασμοί, νοσήλεια, φάρμακα καί ἀνακουφίζονται καθημερινές ἀνάγκες των χριστιανῶν.
Το 2004 ιδρύθηκε Παιδικός Σταθμός, υπό την ἐπωνυμία «Στην Παλάμη του Θεού», που στεγάζεται σε πτέρυγα της Ι. Μονής Αγ. Βαρβάρας, στην παραθεριστική περιοχή του Κινίου της Σύρου, στον οποίο ενσωματώθηκε το 2010 και Νηπιαγωγείο.
Οι κτιριακές εγκαταστάσεις εὶναι υπερσύγχρονες, το Σχολείο έχει χαρακτηρισθεί από τα δημόσια αρμόδια όργανα ως πρότυπο και προσφέρει σωστή αγωγή σε παιδιά εργαζομένων κυρίως οικογενειών.
Στην Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου Ταλάντων Σύρου λειτουργεί Οίκος Ευγηρίας, στον οποίο, από την ίδρυσή του, το 1977, μέχρι και σήμερα έχουν φιλοξενηθεί με αγάπη και φροντίδα πάνω από 900 γέροντες,γερόντισσες αλλά και ανέστιοι και εμπερίστατοι άνθρωποι από την Σύρο και τα γύρω νησιά των Κυκλάδων.
Λειτουργεί, επίσης, εξαώροφη Φοιτητική Εστία της Ιεράς Μητροπόλεως στην Αθήνα, επί της οδού Αχαρνών 303, που φιλοξενεί φοιτητές και σπουδαστές από τη Μητρόπολη, αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό, η οποία αποτελεί πρότυπο λειτουργούσης Φοιτητικής Εστίας.
Στην Ερμούπολη της Σύρου συστήθηκε το 2003 Ξενώνας δωρεάν φιλοξενίας των συνοδών των ασθενών από τα νησιά των Κυκλάδων, που ὲρχονται γιά νοσηλεία στο «Βαρδάκειο και Πρώιο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο της Σύρου», με την επωνυμία «Το Σπίτι του Ταξιδιώτη», στον οποίο, επιπροσθέτως, φιλοξενούνται και μαθητές από τα νησιά με τις οικογένειές τους, που καταφθάνουν στη Σύρο για εκπαιδευτικά προγράμματα, εκπαιδευτικοί, και μέλη αθλητικῶν συλλόγων.
Μια άλλη πτυχή του ενδιαφέροντος της Ιεράς μας Μητροπόλεως για τους νέους είναι η ίδρυση και λειτουργία τριών Κατασκηνωτικών Κέντρων, στη Σύρο, σε χώρο της Ιεράς Μονὴς Αγ.Βαρβάρας, αποτελούμενο από μικρούς οικίσκους, με την επωνυμία «Το χωριό της Αθηνάς», στην Τήνο, σε χώρο του Μοναστηριακού Προσκυνήματος της Παναγίας της Βουρνιώτισσας, και στην Άνδρο, στην Ιερά
Μονή «Τρομαρχίων», πτέρυγα της οποίας διαμορφώθηκε για το σκοπό αυτό.
Η επελθούσα δυσμενής οικονομική συγκυρία δημιούργησε νέα δεδομένα και αύξησε υπέρμετρα το βάρος της ευθύνης μας απέναντι σε όσους πλήττονται, τους ανέργους και ιδιαίτερα προς τις οικογένειες, που έχουν μικρά παιδιά και αδυνατούν να ανταποκριθούν και στις στοιχειώδεις υποχρεώσεις και ανὰγκες τους.
Έτσι, παρά τη μείωση των εσόδων της Ιεράς Μητροπόλεως και λόγω της πάσης μορφής φορολογίας, που έχει επιβληθεί, από το Νοέμβριο τουῦ 2011 θέσαμε σε εφαρμογή το Πρόγραμμα «ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ», με το οποίο εφοδιάζονται σε τακτά και έκτακτα χρονικά διαστήματα 350 άπορες οικογένειες των νησιών της Μητροπόλεως, κατά πλειοψηφία με μικρά και ανήλικα παιδιά, με πακέτα, που περιέχουν αρκετή ποσότητα τροφίμων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης.
Aπό το περασμένο Ακαδημαϊκό έτος, μάλιστα, ξεκινήσαμε, παρά τις υφιστάμενες δυσχέρειες και Πρόγραμμα Φοιτητικής Μέριμνας, με την εφ` άπαξ χορήγηση φοιτητικού επιδόματος σε άπορους φοιτητές και σπουδαστές των νησιών μας.
Όπως διαπιστώνετε, πρόκειται για ένα τεράστιο έργο, το οποίο δεν θα μπορούσαμε να αναλάβουμε, ούτε να το υλοποιήσουμε, πρώτα-πρώτα χωρίς τη βοήθεια του Θεού και ύστερα χωρίς τη συμπαράσταση του πιστού λαού, αλλά και ευγενών δωρητών και ευεργετών, όπως της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, Τραπεζών, Επιχειρηματιών, κλπ, οι οποίοι παρακολουθώντας τον αγώνα μας και εκτιμώντας τα αποτελέσματά του, σπεύδουν να μας συνδράμουν και να μας στηρίξουν.
• Σεβασμιώτατε, θα ήθελα να σας ζητήσω ένα σχόλιο με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψη του Πάπα στο Φανάρι. Σας βρίσκουν σύμφωνο αυτές οι προσεγγίσεις;
Ποιμαίνουμε μια Ιερά Μητρόπολη, σε δύο νησιά της οποίας, τη Σύρο και την Τήνο, διαμένει πολυάριθμη Ρωμαιο – Καθολική Κοινότητα, με τα μέλη και τους Ηγέτες της οποίας φροντίζουμε, με κάθε τρόπο και ενίοτε με σκληρό και πικρό προσωπικό τίμημα, να διατηρήσουμε σχέσεις αγάπης, καταλλαγής και συνεργασίας, προς αντιμετώπιση των πολλών και κοινών κοινωνικών προβλημάτων.
Πηδάλιο και οδηγό στις σχέσεις μας με τους ετεροδόξους αδελφούς μας έχουμε τη διδαχή του συγχρόνου Πατρός της Εκκλησίας μας Αγίου Νεκταρίου:
«Ὁ ἐπίσκοπος ὀφείλει νά ἐμμένῃ ἀείποτε ἐν ταῖς ἠθικαῖς τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου ἀρχαῖς καί οὐδέποτε νά ἐξέρχηται τούτων ἤ νά παραβαίνῃ αὐτάς δῆθεν λόγῳ δογματικῶν διαφορῶν….Ἡ Χριστιανική ἀγάπη ἐστίν ἀναλλοίωτος, δι’ ὅ οὐδ’ ἡ τῶν ἑτεροδόξων χωλαίνουσα πίστις δύναται ν’ ἀλλοιώσῃ τό πρός αὐτούς τῆς ἀγάπης συναίσθημα…Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε χάριν δογματικῆς τινος διαφορᾶς πρέπον νά θυσιάζηται. Παράδειγμα ἔστω ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν, ὅστις ἐξ ἀγάπης καί πρός αὐτούς τούς Σταυρωτάς τοῦ Χριστοῦ ηὔχετο ἀνάθεμα εἶναι αὐτῶν. Ὁ μή ἀγαπῶν τούς ἑτεροδόξους ἐπίσκοπος, ὁ μή καί ὑπέρ αὐτῶν ἐργαζόμενος, ἀπό ψευδοῦς κινεῖται ζήλου, διότι ὅπου ἡ ἀγάπη ἐκεῖ καί ἡ ἀλήθεια καί τό φῶς!» («Ποιμαντική», σελ. 192).
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΥΡΟΥ – ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Σεβασμιώτατος κ. Δωρόθεος, κατά κόσμον Σταύρος Πολυκανδριώτης, γεννήθηκε στη Μύκονο τον Οκτώβριο του 1953 και είναι το πρώτο παιδί του Χρήστου Πολυκανδριώτη και της Αικατερίνης Ορφανουδάκη και έχει ένα αδελφό, το Νικόλαο, που γεννήθηκε το 1956.
Είναι αριστούχος της Θεολογικής Σχολής Αθηνών και πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης. Πτυχιούχος της Θεολογικής Σχολής ορκίστηκε στις 15 Ιουλίου 1977 και ακολούθως μετά δύο μέρες, 17 Ιουλίου 1977, εορτή της Αγίας Μαρίνας εκάρη Μοναχός στο Καθολικό της Μονής Τουρλιανής στην Ανω Μερά Μυκόνου, από τον Ηγούμενο Αρχιμανδρίτη Φιλάρετο και έλαβε το μοναχικό όνομα Δωρόθεος.
Χειροτονήθηκε 31 Ιουλίου 1977 Διάκονος στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου Καλλιθέας Αθηνών από τον Μακαριστό Προκάτοχό του Δωρόθεο Α΄ και διορίστηκε αμέσως Ιεροκήρυκας της Μητροπόλεως Σύρου, και το 1978 χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος από τον ίδιο Μητροπολίτη, στις 20 Αυγούστου, στο Καθολικό της Ιεράς Μονής Τουρλιανής.
Το 1989 διορίστηκε στην Ιερά Σύνοδο, στην Αθήνα, Γραμματέας Συνοδικών Επιτροπών και Επιμελητής του ημερολογίου της Εκκλησίας της Ελλάδος των «Διπτύχων». Το ποιμαντικό, κηρυκτικό και συγγραφικό του έργο είναι πλουσιότατο, ενώ διοργάνωσε συνέδρια και συνοδικές εκδηλώσεις και επί εξαετία διεύθυνε την Φοιτητική Εστία της Ι.Μ. Σύρου, που βρίσκεται στην Αθήνα, πλησίον του Ναού της Οσίας Ξένης, στην οδό Αχαρνών.
Μητροπολίτης Σύρου εξελέγη την 14η Δεκεμβρίου 2001, και χειροτονήθηκε την 15η του ίδιου μήνα στον Μητροπολιτικό Ναό των Αθηνών από το Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλο και πλειάδα Αρχιερέων, ενθρονισθείς στην Ερμούπολη την 19η Ιανουαρίου 2002, ως Δωρόθεος Β’.
Η Ιερά Σύνοδος τον έχει διορίσει Πρόεδρο της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Χριστιανικών Μνημείων και Πρόεδρο της Εστίας Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης, ενός ΝΠΙΔ που ασχολείται με την σίτιση και διαμονή των Ιεροσπουδαστών σε όλα τα εκκλησιαστικά Σχολεία, όλων των βαθμίδων, που βρίσκονται διεσπαρμένα ανά την Ελλάδα. Παράλληλα, είναι Πρόεδρος της Διοικούσας το Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου Επιτροπής και των Δ.Σ. Κληροδοτημάτων της Σύρου.
Έχει πλούσιο συγγραφικό έργο.
