Τα Χριστούγεννα στη Ρόδο είναι συνυφασμένα με μία επίσκεψη στις ζωντανές φάτνες που εδώ και πολλά χρόνια δημιουργούν οι πολιτιστικοί σύλλογοι στα χωριά του νησιού μας. Αυτή η συνήθεια που μετράει δεκαετίες στη Ρόδο, παραμένει μοναδική σε όλη την Ελλάδα. Η «δημοκρατική» παρουσιάζει, σε ένα αφιέρωμα, τις πιο εντυπωσιακές και ξεχωριστές φάτνες που λατρεύουν μικροί και μεγάλοι!
Φάτνη Σαλάκου
Η ζωντανή φάτνη της Σαλάκου είναι από τις πιο ξεχωριστές. Με την ίδια αγάπη, αφοσίωση και πιστοί στο όραμα, την παράδοση και τα ήθη και έθιμα του τόπου μας τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Σαλάκου «Το Σπήλαιο», διοργανώνουν τη μοναδική, ζωντανή Φάτνη, στον μαγευτικό χώρο της Νύμφης Σαλάκου.
Αποτελεί πλέον παράδοση και τρόπο ζωής για ολόκληρο το χωριό, που προετοιμάζεται να υποδεχθεί τους χιλιάδες επισκέπτες. Επί 34 χρόνια με αμείωτη διάθεση, κέφι και χαρά προσμένουν οι κάτοικοι όλου του νησιού την επίσκεψή τους στη φάτνη της Σαλάκου.
Πάντα περιμένουν πολλές εκπλήξεις τους επισκέπτες κάθε ηλικίας, όπως το σπίτι του Αγ. Βασίλη, με το έλκηθρο και τον τάρανδο, ελαφάκια, άλογα για βόλτες, πάπιες, γαϊδουράκια, το έλκηθρο του άγιου Βασίλη, το χωριό των νάνων, το κιόσκι των ευχών, οι μοναδικές λίμνες και καταρράκτες, κιόσκια με παραδοσιακά προϊόντα, σουβλάκια κρασί και σούμα και φυσικά το μοναδικό τσάι Σαλάκου που κέρδισε όχι μόνο τους ροδίτες αλλά και τους ευρωπαίους!
Οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν δωρεάν το μοναδικό τσάι με βότανα του βουνού και να προμηθεύονται μοναδικά χειροποίητα τοπικά προϊόντα τα οποία θα εκθέτονται κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της Φάτνης.
Μιλώντας στη «δ» για το ξεκίνημα και την εξέλιξη του εγχειρήματος, ο πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου το Σπήλαιο, Παναγιώτης Εγγλέζος δηλώνει: «Η Μοναδική Ζωντανή Φάτνη στη Νύμφη Σαλάκου γιορτάζει 34 χρόνια παράδοσης. Πριν από 34 χρόνια μια ομάδα από κατοίκους του χωριού ξεκίνησαν αυτήν την προσπάθεια και παράλληλα την δημιουργία του συλλόγου, όπου φέρει και το όνομα «Σπήλαιο».
Την εποχή εκείνη υπουργός πολιτισμού ήταν η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη, η οποία έδωσε στην τοπική κοινότητα ένα χρηματικό ποσό 2000 δραχμές για να γίνει κάτι στο χωριό. Ο πρόεδρος του χωριού και το τότε συμβούλιο είχαν κάποιες προτάσεις.
Μεταξύ άλλων ήταν να αγοραστεί ένα μεγάλο γουρούνι και να γίνει γλέντι στην πλατειά του χωριού για να φάει ο κόσμος και να ευχαριστήσουν την υπουργό.
Κάποιοι όμως είχαν άλλη άποψη …στο χωριό υπήρχε μια φυσική σπηλιά, η σπηλιά του Μακαρούνα, όπως την έλεγαν, την οποία χρησιμοποιούσαν για στάβλο.
Σκέφτηκαν λοιπόν να φτιάξουν μια φάτνη (αφού το σπήλαιο ήταν μοναδικό) και να βάλουν μέσα παιδιά και ζώα να λειτουργεί τα Χριστούγεννα και να έρχεται ο κόσμος να βλέπει και τα λεφτά να «έπιαναν τόπο», όπως έλεγαν.
Έτσι επικράτησε αυτή η γνώμη και ξεκίνησε ο καθαρισμός του σπηλαίου από τις κοπριές και τα χώματα.
Από τότε μέχρι και σήμερα όλο και κάτι νέο προστίθεται στο φυσικό και μοναδικό τοπίο ώστε οι χιλιάδες επισκέπτες, να νιώθουν την μοναδική μαγεία του τοπίου και να αισθάνονται τις άγιες τούτες μέρες όλο και πιο ζεστά .
Να σημειωθεί ότι από την φάτνη της Σαλάκου έχουν περάσει όλες οι ηγετικές μορφές του τόπου μας καθώς και ο τότε πρόεδρος της δημοκρατίας κ. Χρ. Σαρτζετάκης, διάφοροι υπουργοί των ελληνικών κυβερνήσεων, βουλευτές Άγιοι πατέρες και ο εκάστοτε μητροπολίτης Ρόδου κάθε χρόνο πραγματοποιεί αρτοκλασία στην είσοδο της σπηλιάς».
Επίσημη έναρξη της λειτουργίας της Φάτνης 24 Δεκεμβρίου 2016, στις 5 το απόγευμα με τη συνοδεία φιλαρμονικής όπου έγινε η είσοδος της παναγίας στην φάτνη. Στης 26 Δεκεμβρίου θα πραγματοποιηθεί αρτοκλασία χοροστατούντος του μητροπολίτη Ρόδου κ.κ. Κύριλλου.
Ημέρες λειτουργίας της φάτνης 25-26/12-2016 καθώς 1-2 και 6-7-8 Ιανουαρίου 2017.
Φάτνη Μαριτσών
Η ζωντανή φάτνη στα Μαριτσά ξεκίνησε πριν από περίπου 31 χρόνια. Σήμερα ο πολιτιστικός σύλλογος ο «Ο Κερωνιάτης», δίνει το πρόσταγμα, ενώ σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του χωριού βοηθούν για τη δημιουργία και τη λειτουργία της. Τόσο οι Μαριτσενοί, όσο και οι υπόλοιποι κάτοικοι της Ρόδου δεν μπορούν να φανταστούν τα Χριστούγεννα χωρίς μία επίσκεψη σ’ αυτή την ξεχωριστή φάτνη. Ο αριθμός των επισκεπτών ξεπερνά τις 15.000.
Η φάτνη των Μαριτσών βρίσκεται σε ένα σπήλαιο 30 μέτρων (αρχικά ήταν 70 μέτρα, συρρικνώθηκε ωστόσο λόγω λάξευσης των βράχων απ’ όπου συλλεγόταν χώμα για την αποκατάσταση του διαδρόμου αποπροσγείωσης στο αεροδρόμιο Διαγόρας). Μικρά παιδιά αναπαριστούν τα θεϊκά πρόσωπα (Μαρία, Ιωσήφ), ενώ υπάρχουν πολλά όμορφα ζωάκια.
Στον περιβάλλοντα χώρο υπάρχει ζεστό τσάι, προσφορά του πολιτιστικού συλλόγου Μαριτσών και διάφορα εδέσματα που παρασκευάζουν τα μέλη του γυναικείου συλλόγου του χωριού. Όποιος επιθυμεί, μπορεί να πάρει και σουβλάκια.
Οι τεχνητοί καταρράκτες, οι φιγούρες των μάγων και ο στολισμός του περιβάλλοντος χώρου, τα άλογα και τα ζώα, συνθέτουν ένα πολύ όμορφο σκηνικό που μαγεύει μικρούς και μεγάλους.
Φέτος θα υπάρχει για πρώτη φορά πατινάζ με ρόδες και το χωριουδάκι του Αϊ Βασίλη, ενισχύοντας τις εμπειρίες που μπορεί να βιώσει κανείς στη φάτνη Μαριτσών.
«Περισσότεροι από 150 άνθρωποι εργάζονται για τρεις μήνες προκειμένου να στηθεί και να λειτουργήσει η φάτνη. Γίνεται μία τεράστια προσπάθεια από τον πολιτιστικό σύλλογο και από άλλους συλλόγους και φορείς αλλά και από μεμονωμένους πολίτες για να δημιουργήσουμε κάθε χρόνο τη φάτνη, η οποία προσελκύει χιλιάδες κόσμο. Χαιρόμαστε που η επίσκεψη στη φάτνη μας, δίνει μεγάλη χαρά σε μεγάλους και παιδιά και συνεχώς προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε», δήλωσε στη «δ» ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου «Ο Κερωνιάτης», Λάζαρος Κασέκας.
Η φάτνη στα Μαριτσά λειτουργεί στις 25&26/12/2016 καθώς και στις 1,2,6,7,8/1/ 2017 από τις 11 το πρωί μέχρι τις 6 το απόγευμα.
Φάτνη Παραδεισίου
Ξεχωριστή είναι και η ζωντανή Φάτνη «ΒΗΘΛΕΕΜ Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ» που με μεράκι δημιουργεί κάθε χρόνο ο Πολιτιστικός Σύλλογος Παραδεισίου «Βιλλανόβα». Η φάτνη βρίσκεται παραπλεύρως του Ναϋδρίου του Αγίου Φανουρίου, στο παλιό «Πετροκοπιό», σε μία τοποθεσία με πανοραμική θέα το Παραδείσι και το αεροδρόμιο. Εκεί αναβιώνει η γέννηση του Θεανθρώπου που δίνει χαρά και ελπίδα στον κόσμο.
Η πόλη της Βηθλεέμ «αναπαρίσταται» με μεράκι και πολλή προσπάθεια από τα μέλη του συλλόγου. Τα μικρά σπιτάκια, τα ρυάκια, τα δέντρα, τα βουνά, οι λεπτομέρειες που υπάρχουν σε καθετί εντυπωσιάζουν τους επισκέπτες κάθε ηλικίας.
Δεν λείπουν βέβαια και τα ζωάκια, όπως γαϊδουράκι, άλογο, προβατάκια, κατσικάκια, περιστέρια, κουνελάκια καθώς και ένα μικρό πόνι που θα περιμένει τα παιδιά για να τα κάνει βόλτα με την άμαξα.
Η Φάτνη, θα είναι ανοικτή τις Άγιες ημέρες των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων και συγκεκριμένα στις 25 & 26 Δεκεμβρίου και 1, 2 & 6 Ιανουαρίου από τις 11:00 το πρωί έως και τις 17:00 το απόγευμα.
Οι επισκέπτες μας θα έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν δίπλα στο τζάκι και μέσα σε γιορτινό κλίμα ζεστό τσάι και γλυκίσματα που θα προσφέρει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Παραδεισίου «Βιλλανόβα». Την εορταστική ατμόσφαιρα θα ζεστάνουν πλήθος εκδηλώσεων που έχουν προγραμματιστεί στον ειδικά διαμορφωμένο προαύλιο χώρο της Ζωντανής μας Φάτνης.
Ο κος. Παραμυθάς και η κα. Μουσική θα ταξιδέψουν μικρούς και μεγάλους τη Δευτέρα 26-12-2016 και ώρα 12:00 στον μαγικό κόσμο των παραμυθιών και αγαπημένων μελωδιών, ενώ τη Δευτέρα 2-01-2017 και ώρα 12:00 ο Άγιος Βασίλης θα μοιράσει δώρα σε όλους τους μικρούς μας φίλους.
Η ιδιαίτερη χειροποίητη φάτνη στην είσοδο
του δημοτικού θεάτρου
Ένα αφιέρωμα στις ξεχωριστές φάτνες της Ρόδου δεν θα γινόταν να μην περιλαμβάνει και τη χειροποίητη και ιδιαίτερη φάτνη που φιλοτέχνησε με κόπο, μεράκι και περισσή μαεστρία στην είσοδο του δημοτικού θεάτρου ο κ. Βασίλης Καρελλάς. Έμαθε την τέχνη από τον πατέρα του Νίκο Καρελλά, ο οποίος ξεκίνησε αυτή την παράδοση πριν από 40 χρόνια.
Πριν από δύο χρόνια και μετά από πολύ καιρό, ο Βασίλης Καρελλάς, αποφάσισε να αναβιώσει τη φάτνη και να την αφιερώσει στη μνήμη του πρωτομάστορα πατέρα του. Η προσπάθεια ήταν επίπονη και απαιτητική, το αποτέλεσμα όμως ενθουσίασε και συγκίνησε όλους όσοι είδαν το ξεχωριστό αυτό δημιούργημα.
Οικογενειάρχες οι οποίοι είχαν φωτογραφίες ως παιδιά με τους γονείς τους μπροστά στη μοναδική αυτή χειροποίητη φάτνη, συγκινούνται που μπορούν να βγάλουν πλέον ως γονείς φωτογραφίες με τα δικά τους παιδιά. Τα μικρά παιδιά από την πλευρά τους ενθουσιάζονται με τη λεπτομέρεια που έχει η κατασκευή.
Η φάτνη κατασκευάζεται από ανακυκλώσιμα υλικά και μπάζα, τα οποία στα χέρια του Βασίλη παίρνουν σχήμα και ζωή. Περίπου 220 μοτέρ από παλιές ηλεκτρικές συσκευές χρησιμοποιήθηκαν για να δώσουν κίνηση στις φιγούρες και στα κινητά μέρη! Τα γύψινα σπιτάκια με τους φωτισμούς είναι μαγευτικά όμορφα.
«Η διαδικασία για την κατασκευή της φάτνης είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Χαίρομαι όμως πολύ για την αγάπη και τον ενθουσιασμό του κόσμου. Αυτή είναι για ‘μένα η μεγαλύτερη ανταμοιβή.
Αυτή τη φάτνη την ξεκίνησε ο πατέρας μου με μεράκι και αφοσίωση. Έμαθα δίπλα του την τέχνη και με χαρά τη συνεχίζω σήμερα. Εύχομαι κάθε χρόνο να είναι όλο και πιο όμορφη και εντυπωσιακή η φάτνη. Με την απαιτούμενη υποστήριξη, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ακόμη καλύτερο», αναφέρει μιλώντας στη «δ» ο κ. Βασίλης Καρελλάς.
