Στις συμπληγάδες του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) βρίσκεται τον τελευταίο καιρό η φορολογική διοίκηση, καθώς σύμφωνα με το ανώτατο δικαστήριο ερμηνεύει λανθασμένα τη νομοθεσία σε αρκετά ζητήματα.
Μετά τις αποφάσεις για τον χρόνο παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων (δεν μπορούν να ξεπερνούν την πενταετία), το ΣτΕ ερμηνεύοντας τον νόμο 3986/2011 σχετικά με την απαλλαγή από την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος στους ελεύθερους επαγγελματίες κατά τα πρώτα πέντε έτη από την πρώτη έναρξη εργασιών, έκρινε ότι στην περίπτωση που η έναρξη αφορά διαφορετική επαγγελματική δραστηριότητα ισχύει η πενταετής απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος, κάτι το οποίο όμως δεν ίσχυε μέχρι σήμερα για την εφορία, η οποία επέβαλε κανονικά τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντική μείωση εσόδων από την εν λόγω πηγή, καθώς πολλοί επαγγελματίες τα χρόνια της κρίσης άλλαξαν δραστηριότητα, πληρώνοντας όμως κανονικά το τέλος επιτηδεύματος.
Είναι εξαιρετικά πιθανό να κληθεί η κυβέρνηση να επιστρέψει αναδρομικά τα ποσά αυτά στους επαγγελματίες. Σημειώνεται ότι τα έσοδα από το τέλος επιτηδεύματος ξεπερνούν ετησίως τα 500 εκατ. ευρώ.
Το ανώτατο δικαστήριο έκρινε ότι για την επιβολή τέλους επιτηδεύματος δεν αρκεί μόνο η πάροδος πενταετίας από την έναρξη εργασιών σε οποιοδήποτε επάγγελμα, όπως υποστηρίζει η διοίκηση, αλλά θα πρέπει η άσκηση αυτή να είναι κατ’ αντικείμενο επαγγελματικής δραστηριότητας.
Δηλαδή εάν κάποιος έκανε έναρξη επαγγέλματος ως δικηγόρος και κάποια στιγμή έκλεισε τα βιβλία του και προχώρησε σε έναρξη εργασιών ως λογιστής για παράδειγμα, ισχύει νέα πενταετής απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος καθώς πρόκειται για διαφορετικά αντικείμενα.
Σύμφωνα με το ΣτΕ «προϋπόθεση για την επιβολή τέλους επιτηδεύματος στους ελεύθερους επαγγελματίες είναι η εκ μέρους τους άσκηση της αυτής κατ’ αντικείμενο επαγγελματικής δραστηριότητας επί πενταετία από της οικείας ενάρξεως εργασιών. Ελεύθεροι, αντιθέτως, επαγγελματίες, οι οποίοι είχαν μεν προβεί, κατά το παρελθόν, σε έναρξη εργασιών, πλην, όμως, σε επάγγελμα διαφορετικό του ενεστώτος επαγγέλματός τους, εν συνεχεία, όμως, διέκοψαν την επαγγελματική τους δραστηριότητα, εξαιρούνται επί πενταετία από την υποχρέωση καταβολής τέλους επιτηδεύματος για την άσκηση του νέου επαγγέλματός τους».
Αντιθέτως, η φορολογική διοίκηση με την εγκύκλιο 1223/2011 σημειώνει: «Οσον αφορά την εξαίρεση των ελεύθερων επαγγελματιών και των ατομικών εμπορικών επιχειρήσεων κατά τα πέντε πρώτα έτη από την πρώτη τους έναρξη, διευκρινίζεται ότι στις περιπτώσεις που ο επιτηδευματίας έχει πραγματοποιήσει στο παρελθόν και άλλη έναρξη, δεν εξαιρείται».
Σημειώνεται ότι το ΣτΕ έλαβε τη σχετική απόφαση έπειτα από προσφυγή δικηγόρου. Στη συγκεκριμένη πιλοτική δίκη, δικαιώθηκε ο δικηγόρος ο οποίος προέβη το 2015 σε έναρξη εργασιών με αντικείμενο τη δικηγορία – παροχή νομικών συμβουλών, ενώ παλαιότερα (το 2007) είχε προβεί επίσης σε έναρξη εργασιών ως ελεύθερος επαγγελματίας, με διαφορετικό αντικείμενο όμως (την παροχή επιχειρηματικών συμβουλών) για περίπου έξι μήνες. Κατά τα δύο πρώτα έτη άσκησης του επαγγέλματος του δικηγόρου (2015 και 2016), του επιβλήθηκε τέλος επιτηδεύματος καθώς η φορολογική διοίκηση ακολούθησε τις οδηγίες της εγκυκλίου 1223/2011.
