Βερολίνο, 25
Διπλό είναι το «χτύπημα» από το Βερολίνο τις τελευταίες ώρες, καθώς από τη μια διαψεύσθηκαν πλήρως οι πληροφορίες που ήθελαν την Άνγκελα Μέρκελ να εξετάζει μέτρα για το ελληνικό χρέος πιο σύντομα από το αναμενόμενο, ενώ από την άλλη, πληροφορίες του περιοδικού Spiegel αναφέρουν πως στο γερμανικό υπουργείο Οικονομικών δεν θεωρούν πιθανό η Ελλάδα να βγει στις αγορές και ως εκ τούτου ένα τέταρτο μνημόνιο είναι πιθανό.
Το Spiegel αναφερόμενο στις εκτιμήσεις που έχουν διατυπωθεί για πιθανό νέο πρόγραμμα για την Ελλάδα χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ γράφει: «Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο αντί Διεθνές Νομισματικό Ταμείο; Μέρκελ και Σόιμπλε δεν έχουν πλέον ψευδαισθήσεις: δεν μπορούν να ελπίζουν μελλοντικά στη βοήθεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου εάν η Ευρωζώνη πέσει σε αναταράξεις. Σε ενδεχόμενες νέες κρίσεις οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους. Και αυτές οι κρίσεις θα μπορούσαν να έρθουν πολύ πιο γρήγορα από όσο πιστεύει κανείς. Στο υπουργείο Οικονομικών, οι ειδικοί του Σόιμπλε δεν πιστεύουν ότι η Ελλάδα μετά το τέλος του τρέχοντος προγράμματος θα καταφέρει μόνη της να δανειστεί χρήματα από τις αγορές. Η συνέπεια: ένα τέταρτο πρόγραμμα είναι πιθανό – και σε αυτό δεν πρόκειται να συμμετάσχει πια το ΔΝΤ».
Νωρίτερα, τόσο η αναπληρώτρια εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης Ουλρίκε Ντέμερ όσο και η εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών Φριντερίκε φον Τίζενχαουζεν, διέψευσαν τις πληροφορίες της Handelsblatt ότι η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ και η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ κατέληξαν την Τετάρτη σε συνεννόηση σε ό,τι αφορά το ελληνικό χρέος.
Αποφεύγοντας να απαντήσει ευθέως, η κ. Ντέμερ δήλωσε πως εξακολουθεί να ισχύει αυτό που έχει συμφωνηθεί στο Eurogroup τον Μάιο του 2016. Δηλαδή ότι, σε περίπτωση που κριθούν αναγκαία, τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το ελληνικό χρέος θα εξεταστούν το 2018. Προϋπόθεση για αυτό είναι «η πλήρης εφαρμογή του προγράμματος» από την Ελλάδα. Παράλληλα εξέφρασε την άποψη ότι τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ήδη υλοποιούνται από τον ΕSM «και συμβάλλουν ουσιαστικά στη βιωσιμότητα του χρέους».
Παρεμβαίνοντας η εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών φον Τιζενχάουζεν ανέφερε ότι «η υλοποίηση των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων θα έχει σημαντική επίδραση στη βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους». Παραπέμποντας στο Eurogroup δήλωσε ότι για τη διαχείριση του χρέους θα «ληφθούν αποφάσεις το 2018. Και αυτό εξακολουθεί να ισχύει για εμάς».
Αναφερόμενη στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις, η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος τόνισε πως «βασικά δεν έχει αλλάξει τίποτα». Εξακολουθεί να ισχύει ο στόχος ότι θεσμοί και Ελλάδα θα πρέπει να συμφωνήσουν σε «κοινές προϋποθέσεις». Σε ό,τι αφορά την επιστροφή των τεχνικών κλιμακίων των θεσμών στην Αθήνα την ερχόμενη εβδομάδα, η κ. Ντέμερ τόνισε ότι «βάση για την επιστροφή είναι η κοινή αντίληψη για τους βασικούς όρους των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, για τους οποίους έχουν συμφωνήσει θεσμοί και Ελλάδα τη Δευτέρα στο Eurogroup».
Σε παράλληλους κόσμους
δανειστές και κυβέρνηση για την αξιολόγηση
Δύο διαφορετικές αφηγήσεις παρουσιάζουν η κυβέρνηση και οι δανειστές γύρω από τη β’ αξιολόγηση, με την ελληνική κοινή γνώμη να βρίσκεται για άλλη μια φορά μπροστά σε δύο παράλληλους κόσμους για το τι πραγματικά συμβαίνει στο μέτωπο των διαπραγματεύσεων.
Πέπλο μυστηρίου καλύπτει και την πρόσφατη απόφαση του Eurogroup για την επιστροφή των Θεσμών στην Αθήνα, καθώς ουδείς -πλην της κυβέρνησης- γνωρίζει με βεβαιότητα τι ακριβώς συμφωνήθηκε και ποιες παραχωρήσεις έγιναν, προκειμένου οι επικεφαλής του κουαρτέτου να εκδώσουν τα αεροπορικά τους εισιτήρια για την ελληνική πρωτεύουσα.
Η μεν κυβέρνηση σε πανηγυρικούς τόνους υποστηρίζει -δια στόματος του πρωθυπουργού- ότι η …λιτότητα τελείωσε και ότι το Eurogroup ήταν «εξαιρετική επιτυχία», οι δε δανειστές εμφανίζονται να ζητούν επιτακτικότερα μέτρα, π.χ. στο αφορολόγητο και στις συντάξεις, ακόμη και από το 2018, παραπέμποντας για το τέλος του προγράμματος τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.
Την Παρασκευή ο πρωθυπουργός στη Βουλή επέμεινε στο πλαίσιο ότι για κάθε ευρώ χαμένο θα υπάρχει και ένα ευρώ κερδισμένο και ότι δεν θα υπάρξουν νέες επιβαρύνσεις, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει πώς θα λειτουργήσουν τα λεγόμενα αντισταθμιστικά μέτρα.
Η στάση των δανειστών
Από την άλλη πλευρά, οι διεθνείς πιστωτές της χώρας ξεκαθαρίζουν ότι δεν υπάρχει πολιτική συμφωνία. Όπως είπε ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ τη Δευτέρα, «πρέπει να γίνει πολλή δουλειά ακόμη». Σε ερώτηση μάλιστα αν η συμφωνία του Eurogroup σημαίνει και το τέλος της λιτότητας στην Ελλάδα, ο κ. Ντάισελμπλουμ είπε ότι ως υπουργός Οικονομικών δεν μπορεί να εγγυηθεί το τέλος της λιτότητας.
Σημειώνεται ότι παρόλο που ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε για ορόσημο της 20ής Μαρτίου, ο επικεφαλής του Eurogroup έχει πει πως χρόνος υπάρχει αρκετός, δεδομένου ότι η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει προβλήματα ρευστότητας έως το καλοκαίρι.
Εκτός αυτού, η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών έθεσε την Τετάρτη θέμα μείωσης συντάξεων όχι ως προληπτικό μέτρο από το 2019 αλλά ήδη από το 2018, λέγοντας: «Το συνταξιοδοτικό είναι μία από τις μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνεται στο τρέχον πρόγραμμα, άρα πρέπει να εκπληρωθεί στο τρέχον πρόγραμμα».
Το ελληνικό ζήτημα βρέθηκε την Τετάρτη στο τραπέζι των συζητήσεων μεταξύ της γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ και της διευθύντριας του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ. Χωρίς να έχει γίνει γνωστό το περιεχόμενο των συνομιλιών και χωρίς να κάνουν δηλώσεις, δημοσιεύματα όπως της γερμανικής Handelsblatt, αναφέρουν ότι οι δύο γυναίκες συμφώνησαν πως «τώρα θα πρέπει να ενταθεί η πίεση στον Αλέξη Τσίπρα ώστε να εκπληρώσει όλους τους όρους».
Μόνο όταν η Αθήνα έχει τελειώσει με τις μεταρρυθμίσεις και έχει ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος θα συγκεκριμενοποιηθούν οι χειρισμοί που αφορούν το χρέος, γράφει η εφημερίδα.
Αργά το απόγευμα της Παρασκευής, το Βερολίνο επαναδιατύπωσε πάντως τη θέση ότι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το ελληνικό χρέος θα εξεταστούν το 2018 και αφού θα έχει εφαρμοστεί πλήρως το ελληνικό πρόγραμμα.
Ο ρόλος του ΔΝΤ
Αίσθηση προκάλεσε επίσης και η δήλωση της Κριστίν Λαγκάρντ στο γερμανικό κρατικό κανάλι ARD ότι «δεν είμαστε σε καλό δρόμο» με την Ελλάδα, προειδοποιώντας ότι χρειάζονται και άλλες μεταρρυθμίσεις στην φορολογία, στο ασφαλιστικό, στην αγορά εργασίας και στις τράπεζες.
Άλλωστε το ίδιο το Ταμείο μετά το Eurogroup της Δευτέρας εμφανίστηκε ιδιαίτερα επιφυλακτικό λέγοντας σε ανακοίνωσή του ότι απαιτείται περισσότερη πρόοδος στην προσπάθεια γεφύρωσης των διαφορών σε άλλα σημαντικά ζητήματα, ενώ τονίζεται ότι είναι πολύ νωρίς ακόμη για να γίνει κάποιος σχολιασμός σχετικώς με τις προοπτικές να υπάρξει συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο κατά την διάρκεια της αποστολής των τεχνικών κλιμακίων.
Στο μεταξύ, την θέση ότι η οικονομική κρίση της Ελλάδας είναι κατά κύριο λόγο πρόβλημα της Ευρώπης εξέφρασε ο νέος υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Steven Mnuchin. «Συνομιλούμε με τους Ευρωπαίους εταίρους μας και το ΔΝΤ αναφορικά με αυτό, αλλά προφανώς τον πρώτο λόγο έχουν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ.
Όπως σχολιάζουν οι συντάκτες της WSJ, οι δηλώσεις του σε συνδυασμό με τη συνομιλία που είχε με τη γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Christine Lagarde την Τρίτη, υποδηλώνουν ότι η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα ενθαρρύνει το Ταμείο να διατηρήσει τη σκληρή γραμμή του αναφορικά με την Ελλάδα, κρατώντας το εκτός του τρίτου προγράμματος στήριξης για το ορατό μέλλον.
Η στάση της νέας κυβέρνησης στις ΗΠΑ στο ΔΝΤ ενδέχεται να επηρεάσει το ελληνικό πρόγραμμα, οδηγώντας το σε αδιέξοδο, εάν τα νούμερα δεν βγαίνουν.
