Η Εκκλησία διώχνει τον «Αγιο» από το Καστελόριζο;

Είναι γνωστός ως «Αγιος» στο Καστελόριζο. Αυτή την εντύπωση είχα κι εγώ όταν τον πρωτογνώρισα στα Εξάρχεια, στο καφενείο «Μουριά». Ασκητική μορφή. Ηρεμος, λιπόσαρκος, με τη γενειάδα του να επιτείνει την εντύπωση πως είχα να κάνω μ’ έναν ξεχωριστό άνθρωπο. Εναν διαφορετικό. Παραμονές Χριστουγέννων και μόλις είχε επιστρέψει από το Καστελόριζο. Βρισκόταν στον δρόμο για το χειμωνιάτικο διάλειμμά του στο χωριό του, τον Γοργόμυλο Πρέβεζας.

Για αρκετά χρόνια αναζητούσε τη δική του Ιθάκη, όχι για να ολοκληρώσει τον προορισμό του. Νοιαζόταν να ξεκινήσει μια άλλη περιπέτεια στον χώρο της τέχνης. Τον έθελγε το σμίλεμα της πέτρας, ίσως να μιλούσαν οι φωνές των πετράδων παππούδων της Ηπείρου, που τον φίλεψαν με τα εργαλεία και το μεράκι τους στον νέο δρόμο που ξεκινούσε.

Κι ο κλήρος της καρδιάς του έπεσε στο Καστελόριζο. Εκεί βρήκε ξανά την ψυχή που ξανασυνάντησε το σώμα του στην παραλία του νησιού. Τόσο καιρό ένιωθε αυτή την ασύμπτωτη σχέση ανάμεσα στο σώμα του που βάδιζε τον δρόμο της καθημερινότητας και στην ψυχή του που το είχε εγκαταλείψει ψάχνοντας τον τόπο που θα έδινε νέο νόημα στη ζωή του. Εκεί, στην άκρη της Ελλάδας, κοντά στη μεγάλη πόρτα της Ανατολής, έστησε το εργαστήριο της γλυπτικής. Μεγάλες επιφάνειες που με την υπομονή και τη δεξιότητα των Ηπειρωτών προγόνων τις τιθασεύει.

Η Εκκλησία διώχνει τον «Αγιο» από το Καστελόριζο, έμαθα. Ξαφνιάστηκα. Υπάρχει άνθρωπος που να μη συμπαθεί τον Αλέξανδρο Ζυγούρη; Φαίνεται πως ο «Αγιος» πέφτει θύμα διεκδίκησης της κυριότητας ενός μικρού παλιού οικήματος, στο δεξιό άκρο της μπούκας του λιμανιού του Καστελόριζου. Συνηθισμένη τελευταία η ιστορία αυτή και σε άλλους τόπους.

Η τοπική εκκλησία διεκδικεί την ιδιοκτησία, που ανάγεται στον 17ο αιώνα. Τότε, πώς εξηγείται ότι ο δήμαρχος Μεγίστης το 1996 παραχώρησε στον καταξιωμένο γλύπτη Αλέξανδρο Ζυγούρη «τη δωρεάν χρήση του δημοτικού ακινήτου Γαζάδικο», που «είναι εγγεγραμμένο στο Κτηματολόγιο του Δήμου Μεγίστης», για όσο καιρό δραστηριοποιείται καλλιτεχνικά ο «Αγιος»;

Ο Ζυγούρης τίμησε το συμβόλαιο με τη νέα του πατρίδα, το Καστελόριζο. Σεβάστηκε την ιδιοκτησία, τη φρόντισε και επέστρεφε με την καλλιτεχνική του δραστηριότητα τη γενναιοδωρία των Καστελοριζιωτών. Ζει στο νησί από το 1979, κατοικεί από τότε, με συναίνεση του τοπικού δήμου, στο συγκεκριμένο κτήμα κι έχει μετατρέψει τον ελαιώνα σ’ ένα υπαίθριο εργαστήριο-εκθετήριο, που είναι επισκέψιμο, δωρεάν, από όλους, ντόπιους και ξένους. Είναι μια φωνή πολιτισμού που θα τη ζήλευαν πολλοί.

Αντί του μάννα, όμως, τον ποτίζουν χολή. Η Ενορία Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης (Καστελόριζου) προσέφυγε στη Δικαιοσύνη και με αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που υπέβαλε στο Ειρηνοδικείο Ρόδου ζητά να εγκαταλείψει ο Αλέξανδρος Ζυγούρης το νησί. Γιατί;

Το οίκημα αυτό η Μητρόπολη Σύμης, Χάλκης, Τήνου και Δωδεκανήσου, όπως αναφέρεται στην αίτηση, θέλει να το μετατρέψει σε εκκλησία «για να μη δημιουργείται η ψευδαίσθηση στους ξένους επισκέπτες και στους κακόπιστους εχθρούς της Ελλάδος ότι το Καστελόριζο έχει μουσουλμάνους». Κι αυτό γιατί, όπως τονίζεται, σε περίοπτη θέση του νησιού υπάρχει από την εποχή της Τουρκοκρατίας τζαμί, που έχει μετατραπεί σε μουσείο, αλλά «το Καστελόριζο κατοικείται αποκλειστικά από ορθόδοξους Ελληνες…».

Τον λόγο έχει η Δικαιοσύνη. Σέβομαι και τιμώ την Εκκλησία και τους τοπικούς εκπροσώπους της. Εχω την εντύπωση, όμως, πως θα έπρεπε να αποκηρύξουν τους απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς για τον «Αγιο», τους οποίους χρησιμοποιούν, φαντάζομαι, ως επιχείρημα για την αποβολή του από το κτίσμα. «Ο καθ’ ου η αίτηση… ζει ιδιόρρυθμα σε σκηνή χωρίς οικοσκευή, λαξεύει βράχους και περπατάει ξυπόλυτος».

Νομίζω, πατέρες, πως εκθέτει την Εκκλησία αυτή η χολή. Ο Ζυγούρης είναι ακτήμων και ζει ταπεινά, σύμφωνα με τον λόγο του Χριστού. Γιατί αυτή η χολή και ο περιφρονητικός λόγος προς έναν συνάνθρωπο;

Ο πατριάρχης και ο αρχιεπίσκοπος αυτούς τους ταπεινούς ανθρώπους του Αιγαίου τίμησαν με την επίσκεψή τους στη Λέσβο. Η ταπεινότητα και ο ανθρωπισμός είναι αυτά που διαφημίζουν τον τόπο μας. Σεβαστείτε τον «Αγιο». Η Ελλάδα έχει ανάγκη από τέτοιους ανθρώπους. Μπουχτίσαμε από τους ιδιοτελείς.

*Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

efsyn.gr