Με το βλέμμα στα αυριανά αποτελέσματα της τριπλής κάλπης, αλλά και το νέο πολιτικό τοπίο που αυτά θα διαμορφώσουν βρίσκονται τα κομματικά επιτελεία, και κυρίως το Μέγαρο Μαξίμου και η Πειραιώς, καθώς για τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Ν.Δ. η έκβαση των ευρωεκλογών θα καθορίσει το κλίμα εντός του οποίου θα δοθεί η «μητέρα των μαχών», δηλαδή οι εθνικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν, το αργότερο, τον Οκτώβριο.
Ο πρωθυπουργός και ο πρόεδρος της Ν.Δ. έδωσαν σκληρή προεκλογική μάχη και πλέον στρέφουν την προσοχή τους στα «κλειδιά» της αναμέτρησης της Κυριακής: Πρώτον, στο βασικό δίλημμα που έθεσαν στο σώμα των ψηφοφόρων, που επί της ουσίας ήταν το «συνέχεια» από πλευράς Τσίπρα και «πολιτική αλλαγή» από τον κ. Μητσοτάκη.
Ο κ. Τσίπρας ουσιαστικά διεκδικεί στην ευρωκάλπη ένα αποτέλεσμα που δεν θα απειλήσει τη σταθερότητα της κυβέρνησης, αλλά κυρίως θα δημιουργεί ελπίδες ανατροπής στις επερχόμενες εθνικές εκλογές. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τις δημόσιες αναφορές του πρωθυπουργού για «νίκη» στην αυριανή αναμέτρηση, σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες τους κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν πως ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι δεύτερο κόμμα, και θέτουν ως στόχο η διαφορά από τη Ν.Δ. να είναι «καθαρά» κάτω από 5%. Από την πλευρά του, ο κ. Μητσοτάκης έχει ως στόχο οι ευρωεκλογές να αποτελέσουν πρόκριμα νίκης της Ν.Δ. ενόψει εθνικών εκλογών.
Η «απήχηση» των διλημμάτων που έθεσαν οι δύο μονομάχοι θα κρίνει, παράλληλα, εάν τελικώς στις ευρωεκλογές θα αναβιώσει ο δικομματισμός, ή εάν θα επικρατήσει η «χαλαρή ψήφος» που παραδοσιακά διέκρινε τις ευρωεκλογές στην Ελλάδα. Πάντως, οι δημοσκοπήσεις των τελευταίων εβδομάδων προοιωνίζονται ότι τα μικρότερα κόμματα θα δεχθούν ισχυρή πίεση στις αυριανές κάλπες.
Δεύτερο σημείο-κλειδί για το αποτέλεσμα είναι το εύρος της συμμετοχής, που ενισχύει τα μεγαλύτερα κόμματα, και κυρίως το πρώτο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των κομματικών επιτελείων, η συμμετοχή στην αυριανή αναμέτρηση θα είναι μεγάλη. Αρχικά επειδή έχουν περάσει σχεδόν τέσσερα χρόνια από την τελευταία εκλογική αναμέτρηση, αλλά και επειδή η ταυτόχρονη διεξαγωγή των περιφερειακών και δημοτικών εκλογών θα στείλει περισσότερους ψηφοφόρους στις κάλπες.
Επίσης, καθοριστική για το αυριανό αποτέλεσμα θα είναι η στάση των νέων ψηφοφόρων, περιλαμβανομένων και των περίπου 500.000 που θα ασκήσουν για πρώτη φορά το εκλογικό τους δικαίωμα. Το 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ είχε μεγάλη απήχηση στο συγκεκριμένο ακροατήριο, αλλά η συγκεκριμένη τάση, ως φαίνεται, δεν ισχύει πλέον.
Η συμφωνία των Πρεσπών
Τέλος, σε σημαντική παράμετρο για την τελική έκβαση του αποτελέσματος μπορεί να αποδειχθεί η ψήφος στη Βόρεια Ελλάδα. Με δεδομένο ότι εκεί ψηφίζουν περί τα 2 εκατ. ψηφοφόροι, είναι κρίσιμο εάν και σε ποιο βαθμό ο ΣΥΡΙΖΑ «επούλωσε» τις πληγές που δημιούργησε στην εκλογική του βάση η συμφωνία των Πρεσπών. Εξίσου κρίσιμο είναι, εάν το πακέτο των παροχών στο οποίο προχώρησε ο κ. Τσίπρας, με βασικότερο μέτρο το επίδομα στους συνταξιούχους, θα «εξαργυρωθεί» στην κάλπη από το κυβερνών κόμμα.
Με δεδομένο ότι η Ν.Δ. φθάνει στις κάλπες με δημοσκοπικό προβάδισμα έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, στο παρασκήνιο έχουν επανέλθει τα σενάρια για πιθανές πολιτικές κινήσεις του πρωθυπουργού. Ο κ. Τσίπρας ακόμη και μεσούσης της προεκλογικής περιόδου δέχθηκε εισηγήσεις –ειδικά εάν η διαφορά από τη Ν.Δ. είναι μικρή– να προχωρήσει στην προκήρυξη εθνικών εκλογών τον Ιούνιο. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός επιμένει στην εξάντληση της τετραετίας για δύο λόγους. Πρώτον, επειδή εκτιμά πως το κλίμα στην οικονομία θα βελτιωθεί περαιτέρω τους επόμενους μήνες λόγω των εσόδων από τον τουρισμό. Και, δεύτερον, διότι μέχρι τον Οκτώβριο θα έχει ανοικτό «παράθυρο» για νέα φιλολαϊκά μέτρα, όπως η κατάργηση της μείωσης του αφορολογήτου, αλλά και για πρόσθετες παροχές.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει ότι ο κ. Τσίπρας θα προχωρήσει σε ανασχηματισμό της κυβέρνησης, προκειμένου να σηματοδοτήσει ότι έλαβε το «μήνυμα» της κάλπης. Υπενθυμίζεται ότι σε ανάλογη κίνηση είχε προχωρήσει ο τότε πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς μετά την επικράτηση, με 3,5%, του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές του 2014. Πάντως, οι αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα στην παρούσα φάση θα είναι δύσκολο σταυρόλεξο για τον κ. Τσίπρα. Πρώτον, διότι δεν θα είναι εύκολο να διαταράξει τις ισορροπίες στο κυβερνητικό σχήμα, όταν το αργότερο τον Οκτώβριο θα πραγματοποιηθούν εθνικές εκλογές. Και, δεύτερον, επειδή στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και μεταξύ των στελεχών της λεγόμενης Προοδευτικής Συμμαχίας, δεν υπάρχουν σημαντικές εφεδρείες, η αξιοποίηση των οποίων θα μπορούσε να μεταβάλει ουσιαστικά το πολιτικό κλίμα.
Κωστής Π. Παπαδιόχος
