Προσπαθούμε να βγάλουμε τη χώρα από την επιτροπεία αλλά ταυτόχρονα να στηρίξουμε τους ασθενέστερους και να χτυπήσουμε τις πελατειακές σχέσεις και τη διαφθορά. Οι συσχετισμοί δύναμης και οι τρεις τάσεις που επικρατούν στην Ευρώπη.
«Το αίτημα της Αριστεράς είναι ένας λιγότερο άνισος κόσμος αλλά το κρίσιμο ερώτημα είναι αν μπορούμε να ανατρέψουμε τους σημερινούς συσχετισμούς δύναμης», τόνισε ο πρωθυπουργός μιλώντας σε ευρωπαϊκό συνέδριο για τις ανισότητες. «Η απάντηση είναι δεν ξέρω αν μπορούμε ή δεν μπορούμε ξέρω ότι πρέπει, είναι αναγκαίο να προσπαθήσουμε σε αυτή την κατεύθυνση».
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι υπάρχουν θέματα ανισότητας σε όλο τον κόσμο. Μεταξύ περιοχών, μεταξύ των ίδιων των χωρών. Σε όλες είμαστε στον ίδιο παρονομαστή: τη στιγμή που αμύθητα ποσά πλούτου συσσωρεύονται στα χέρια λίγων εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο στερούνται την πρόσβαση σε βασικά κοινωνικά αγαθά.
Τα παραπάνω δημιουργούν την προσφυγική κρίση που δεν είναι ένα παροδικό φαινόμενο. Θα ενταθούν γιατί έχουμε πια «ωκεανούς φτώχειας» σε όλο τον πλανήτη και αποσταθεροποιημένες περιοχές.
Αναφερόμενος στην Ευρώπη σημείωσε ότι μετά το β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η εργατική τάξη και η Αριστερά κατάφεραν να υποχρεώσουν τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα υπέρ των εργαζόμενων και να στηρίξουν το κοινωνικό κράτος. Ούτε εκείνη η περίοδος ήταν ρόδινη, αλλά σήμερα φαίνεται ότι ήταν περίοδος περιορισμού της εξουσίας του κεφαλαίου και των οικονομικών ελίτ.
Σήμερα πρέπει να επιχειρηματολογήσουμε για τα αυτονόητα: την άμυνα των εργαζόμενων απέναντι σε ένα ασύδοτο καπιταλισμό. Η νέα κυρίαρχη αντίληψη, είπε ο πρωθυπουργός έγινε ότι πρέπει να αφήσουμε το κεφάλαιο να κάνει ότι θέλει. Στη βάση αυτής της αντίληψης οι κοινωνικές κατακτήσεις ήταν κάτι αρνητικό.
Κατά τον Αλέξη Τσίπρα αυτοί που άσκησαν κριτική στο σύστημα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, μεταξύ αυτών και η Αριστερά στην Ελλάδα είχαν δίκιο. Το άνοιγμα των αγορών μπορεί να δημιούργησε πλούτο αλλά δημιούργησε και τεράστιες ανισότητες. Χωρίς αναδιανομή του πλούτου, όμως, δεν δημιουργείς κοινωνική ευημερία. Ολο αυτό έσκασε σαν φούσκα στην κρίση. Τα κέρδη των ελίτ όχι μόνο δεν εξασφάλισαν κοινωνική ευημερία αλλά και οι ζημιές της μετατράπηκαν σε κοινωνική δυστυχία.
Αυτό εμείς στην Ελλάδα το γνωρίσαμε καλά και υπό ένα τρόπο γίναμε ένα διεθνές πείραμα για το πώς μπορεί σε ελάχιστο διάστημα μέσα από ένα σκληρό μοντέλο εσωτερικής υποτίμησης να εφαρμόσεις συσσωρευμένα όλες τις νεοφιλελεύθερες ιδέες που δεν είχαν εφαρμοστεί τόσο γρήγορα σε μια χώρα. Από τις συνταγές του ΔΝΤ την περίοδο 2010-2014 χάσαμε το 25% του ΑΕΠ και η ανεργία εκτινάχθηκε στο 27%.
Αυτό κάποιοι λένε ότι έγινε για να σωθεί το ευρωπαϊκό ιδεώδες. Εγώ λέω να θυμηθούμε αυτό που είπε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ ότι αυτά έγιναν με βασικό στόχο να σωθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες.
Ο πρωθυπουργός θύμισε ότι οι ανισότητες αυξήθηκαν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης που χτυπήθηκαν από την κρίση. Δεν υπάρχει τίποτα που να μας δείχνει ότι η Ευρώπη οδεύει προς μια κατεύθυνση μείωσης των ανισοτήτων.
Νέα φαινόμενα έκαναν την εμφάνισή τους και όλα τα παραδοσιακά κόμματα στην Ευρώπη κλυδωνίζονται αλλά αυτά που φαίνεται να ανεβαίνουν είναι της ακροδεξιάς, ενώ ένας άγονος και δεξιός ευρωσκεπτικισμός αναδύεται.
Η κυβέρνηση
Μέσα σε δύσκολες συνθήκες αγωνιζόμαστε να βγάλουμε τη χώρα από την επιτροπεία αλλά ταυτόχρονα με κάθε τρόπο, σε αυτές τις συνθήκες, προσπαθεί να στηρίξει τους ασθενέστερους και να εξαλείψει τις πελατειακές σχέσεις και την διαφθορά.
Το πιο σημαντικό τώρα που βγαίνουμε από την κρίση είναι να περάσουν οι θετικοί δείκτες το γρηγορότερο στην κοινωνία ως θέσεις αξιοπρεπούς εργασίας και με κοινωνική προστασία.
Το γενικό πλαίσιο όμως στην Ευρώπη παραμένει, τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας και το ερώτημα είναι τι πρέπει να κάνουμε για να αλλάξουν τα πράγματα.
Το πρώτο είναι να πιστέψουμε ότι μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα. Δεν αρκεί να φωνάζουμε «κάτω οι ανισότητες». Αυτό το λένε και στελέχη των πολυεθνικών. Πρέπει να δούμε πώς μπορεί να γίνει αυτό. Αυτό που λείπει είναι η εμπιστοσύνη σε ένα εναλλακτικό σχέδιο και η πίστη ότι μπορεί να είναι εφικτό.
Σύμφωνα με τον Αλέξη Τσίπρα απαιτείται δίκαιη φορολογία του πλούτου και του κέρδους ώστε να εξασφαλιστούν πόροι για δημόσιες επενδύσεις και κοινωνικό κράτος, όρια στην χρηματοπιστωτική κερδοσκοπία, κατάργηση φορολογικών παραδείσων, περιορισμός μισθολογικών ανισοτήτων. Αιτήματα καθαρά και υλοποιήσιμα.
Πρέπει να συγκροτούμε συμμαχίες για ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις και η Αριστερά είναι μια από τις βασικές δυνάμεις σε μια τέτοια συμμαχία. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και ένα τμήμα της σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη, εκτίμησε. «Πρέπει να καθορίσουμε ελάχιστους κοινωνικούς στόχους με τις δυνάμεις αυτές».
Οι τρεις τάσεις
Όπως είπε πολλοί στην Ευρώπη βλέποντας ότι συνομιλεί με Πράσινους, Αριστερούς, Σοσιαλδημοκράτες τον ρωτούν «τι είσαι;». Όπως είπε υπάρχουν τρεις τάσεις στην Ευρώπη:
* Η μια πιστεύει ακόμα και σήμερα ότι η απάντηση είναι η πλήρη απελευθέρωση των αγορών, η κατάργηση κάθε δικαιώματος και η κατάργηση του κράτους πρόνοιας. Πιστεύει στην ελευθερία του κεφαλαίου να κινείται σε φορολογικούς παραδείσους. «Δεν χρειάζεται προσπάθεια να σκεφτεί κανείς πιο κόμμα εκπροσωπεί αυτή την τάση στην Ελλάδα». Είναι η τάση του νεοφιλελευθερισμού,κυρίως δεξιού αλλά κάποιες φορές και κεντροαριστερού προσανατολισμού.
* Η δεύτερη τάση είναι το ακροδεξιού λαϊκισμού και του εθνικιστικού σωβινισμού. Θεωρούν ότι υπεύθυνοι είναι οι πιο αδύναμοι: πρόσφυγες, μειονότητες ή οι τεμπέληδες του Νότου που ζουν πάνω από τις δυνατότητές τους. Υπόσχεται ευημερία και ασφάλεια με την εθνική περιχαράκωση.
* Απέναντι σε αυτές τις τάσεις βρίσκεται η αριστερή-προοδευτική ιδεολογία που θέτει την ανάγκη να κάνουμε τον κόσμο πιο ανθρώπινο με τη συνεργασία των λαών. Αυτή είναι η μόνη βιώσιμη εναλλακτική σε ένα κόσμο που διευρύνει τα χάσματα. Γι’ αυτό οφείλουμε να αγωνιστούμε ώστε να γίνει ρεαλιστική προοπτική.
Να σημειωθεί ότι ειδική αναφορά έκανε ο πρωθυπουργός στο τρομοκρατικό χτύπημα στην Αίγυπτο. «Η τυφλή τρομοκρατία δεν έπεσε από τον ουρανό. Σχετίζεται με τις συνθήκες που επικρατούν σήμερα στον κόσμο: ανασφάλεια, φτώχεια, ανισότητα και απουσία προσδοκιών για τους ανθρώπους δημιουργούν κενό και αυτό δημιουργεί προϋποθέσεις για αύξηση του θρησκευτικού φανατισμού, σημείωσε.
