Η ανακοίνωση της Τουρκίας για τη σύναψη συμφωνίας με τη Συρία σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ των δύο χωρών, προκάλεσε αντιδράσεις, με την Ελλάδα και την Κύπρο να εκφράζουν την απόρριψη μιας τέτοιας πρότασης. Η πρόταση αυτή φέρνει στο μυαλό μια παρόμοια συμφωνία που είχε συνάψει η Τουρκία με τη Λιβύη το 2019, η οποία επίσης προκάλεσε τότε την οργή της Αθήνας και άλλων ευρωπαϊκών και αραβικών πρωτευουσών. Μπορεί λοιπόν η Άγκυρα να επαναλάβει την ίδια συμφωνία με τη Δαμασκό μετά την ανατροπή του καθεστώτος του πρώην προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, ειδικά από τη στιγμή που η τουρκική πλευρά υποστήριξε τις παρατάξεις που ανέτρεψαν το πρώην καθεστώς;
Αν και ο Τούρκος υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, Αμπντουλκαντίρ Ουράλογλου, δήλωσε ότι η χώρα του σκοπεύει να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Συρία για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων στη Μεσόγειο Θάλασσα, προσθέτοντας ότι οποιαδήποτε συμφωνία για ενεργειακές έρευνες στη Μεσόγειο Θάλασσα με τη Συρία «στο μέλλον θα είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο», ωστόσο η παρουσίαση της πρότασης αυτής από τον Τούρκο υπουργό στους δημοσιογράφους την Τρίτη, στην πρωτεύουσα Άγκυρα, εγείρει πολλά ερωτηματικά.
Σύμφωνα με τους ειδικούς το πρώτο εμπόδιο για μια μελλοντική συμφωνία είναι ότι η Τουρκία αρνήθηκε να υπογράψει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982, η οποία αποτελεί το κύριο νομικό σημείο αναφοράς για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων.
Η τουρκική πρόταση σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων με τη Συρία και με τους χάρτες από την τουρκική πλευρά που είδαν το φως της δημοσιότητας, έχει πολλά κοινά στοιχεία αλλά και διαφορές με το τουρκολιβυκό σύμφωνο.
Η ομοιότητα μεταξύ των δύο περιπτώσεων είναι ότι υπάρχει μια κυβέρνηση στη Δαμασκό που συμμαχεί με την Άγκυρα όπως συνέβη και στη Λιβύη. Αλλά στη Συρία η κυβέρνηση αυτή δεν έχει τη διεθνή και εσωτερική νομιμοποίηση που απαιτείται για να ασκήσει τα καθήκοντά της συνάπτοντας διεθνείς συμφωνίες.
Η κατάσταση στη Συρία είναι επίσης παρόμοια με την κατάσταση στη Λιβύη όσον αφορά τα τουρκικά βήματα που προσπαθεί να κάνει η Άγκυρα όσον αφορά την οριοθέτηση και την επιβολή των θαλάσσιων συνόρων, καθώς και το ζήτημα της εκμετάλλευσης όσων μπορούν να αξιοποιηθούν στο εσωτερικό της Συρίας με τη μορφή επενδύσεων που ωφελούν την τουρκική πλευρά.
Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Τουρκία ενδιαφέρεται επίσης για την ελάχιστη δυνατότητα διατήρησης του αλ Σαράα στην εξουσία, επειδή έχει παρουσιαστεί ως ο de facto ηγέτης της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) αλλά και ολόκληρης της Συρίας.
Όμως οποιαδήποτε υπαναχώρηση ή αποτυχία της HTS σε αυτή την αποστολή θα γυρίσει μπούμερανγκ στην Τουρκία και θα είναι υπεύθυνη για αυτή την αποτυχία. Οπότε από τη μία πλευρά προσπαθεί να επωφεληθεί οικονομικά και από την άλλη προσπαθεί να επιτύχει ένα ελάχιστο επίπεδο διεθνούς στήριξης και υποστήριξης για τον αλ Σαράα, ώστε να μπορεί να διαχειριστεί τις υποθέσεις της χώρας, ιδίως υπό το πρίσμα της οικονομικής κατάρρευσης από την οποία υποφέρει η Συρία.
Η Συρία αποτελεί στρατηγικό στόχο για την Τουρκία, ιδίως για το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP)» και βλέπει τις τρέχουσες συνθήκες ως μια ιστορική ευκαιρία για να εδραιώσει την παρουσία της.
Η Τουρκία έχει οικονομικούς στόχους στη Μεσόγειο και κρατά επίσης τις διεθνείς οδούς στο εσωτερικό της Συρίας, γι’ αυτό και συναλλάσσεται με τις ένοπλες παρατάξεις στη Συρία εδώ και χρόνια, μέχρι και τη σημερινή κυβέρνηση στη Δαμασκό, με την οποία επιδιώκει να συνάψει συμφωνία.
Στο πλαίσιο αυτό η Τουρκία προσπαθεί να συνάψει γρήγορες συμφωνίες με τη Συρία πριν υπάρξει κοινοβούλιο και κυρίαρχα κυβερνητικά όργανα που μπορεί να αντιταχθούν σε τέτοιες συμφωνίες, οπότε η θαλάσσια συμφωνία μεταξύ Συρίας και Τουρκίας θα μπορούσε να είναι παρόμοια με την αντίστοιχη της Λιβύης.
Ο υπουργός Μεταφορών της Τουρκίας δήλωσε την Τρίτη ότι η χώρα του ετοιμάζει συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ της χώρας του και της Συρίας, λίγες εβδομάδες μετά την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ.
Ο Τούρκος υπουργός πρόσθεσε ότι η πρόοδος στη διαπραγμάτευση μιας συμφωνίας για τα θαλάσσια σύνορα απαιτεί μια σταθερή πολιτική εξουσία στη Συρία, προσθέτοντας ότι η Τουρκία θέλει να συνεργαστεί σε έργα υποδομής, συμπεριλαμβανομένων των λιμανιών.
Εντύπωση όμως προκαλεί ότι το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Libre, δεν γνωρίζει τίποτα για την οριοθέτηση που ανακοίνωσε ο Υπουργός Μεταφορών της Τουρκίας, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει στο μυαλό της Άγκυρας.
Όσον αφορά στην αντίδραση της Αθήνας η διαρροή έγινε σε συγκεκριμένα μέσα ενημέρωσης αφήνοντας να αιωρείται ότι η δυσαρέσκεια προς την τουρκική ηγεσία προέρχεται από το Υπ. Εξωτερικών…
Σπύρος Σιδέρης
Πηγή: libre.gr
