Με αφορμή την συμπλήρωση δύο ετών από το πρώτο λοκ ντάουν στην χώρα μας, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού αλλά κι ενόψει της κατάθεσης του νομοσχεδίου περί των σχεδιαζόμενων μεταρρυθμίσεων στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) και το ΕΣΥ, μίλησε στην «δημοκρατική» ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ), κ. Αθανάσιος Εξαδάκτυλος.
Όπως αναφέρει, δυστυχώς διαχρονικά, δεν εισακούγονται οι θέσεις του ιατρικού κόσμου για μεταρρυθμίσεις σε θέματα Υγείας, ενώ σχετικά με την επιδημιολογική εξέλιξη της πανδημίας του κορωνοϊού, υπογραμμίζει πως βρίσκεται μεν σε ύφεση, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να πλήξει τις ευάλωτες ομάδες και κυρίως, τους άνω των 65 ετών και ανεμβολίαστους των οποίων κινδυνεύει η ζωή τους.
Λέει ακόμη πως ‘είμαστε στο τέλος της επείγουσας φάσης’ και όχι στο τέλος της πανδημίας, ενώ μιλάει και για τα όπλα στην φαρέτρα των επιστημόνων που είναι πλέον τα νέα φάρμακα τα οποία βοηθούν στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού.
• Κύριε Εξαδάκτυλε, να ξεκινήσουμε από την αναδιοργάνωση του συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Θα ήθελα να μας ενημερώσετε για τις δικές σας θέσεις.
Κατ’ αρχάς πρέπει να πούμε ότι είναι απολύτως αναγκαίο να υπάρξει ένα καθολικό σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που να καλύπτει όλους τους Έλληνες και ο καθένας, να αντιστοιχεί σε έναν γιατρό που θα τηρεί τον ατομικό του φάκελο. Αυτό είναι κάτι που στην χώρα μας, επιχειρήθηκε για πρώτη φορά το 1929 αλλά όλες οι προσπάθειες, μέχρι και το 2018, ήταν ανεπιτυχείς. Κοινός παρονομαστής όλων των προσπαθειών ήταν ότι αγνοήθηκαν οι εκάστοτε προτάσεις του ιατρικού κόσμου. Αυτή τη στιγμή, έχουμε την δηλωμένη πρόθεση από πλευράς του υπουργείου Υγείας, να προχωρήσει σε αυτό –κάτι που κρίνεται σαν θετικό. Γνωρίζουμε κάποιες από τις βασικές αρχές οι οποίες είναι σε ρεαλιστική βάση και περιμένουμε να δούμε το πλήρες σχέδιο για να τοποθετηθούμε. Από τις συζητήσεις που έχουμε κάνει με το υπουργείο Υγείας, μπορούμε να αισιοδοξούμε. Όλα όμως, βρίσκονται υπό την αίρεση του τελικού σχεδιασμού, όπως θα προβλέπεται σε ένα γραπτό κείμενο.
• Ποιες θα είναι οι δικές σας θέσεις, σε αυτή την διαπραγμάτευση;
Εμείς, έχουμε καταθέσει την πρότασή μας από το καλοκαίρι του 2020 όταν είχαμε το μεγάλο θέμα της πανδημίας και θεωρούσαμε ότι τότε θα μπορούσε να γίνει αυτή η προσπάθεια. Η βασική μας θέση είναι ότι θα πρέπει να υπάρχει ελεύθερη επιλογή γιατρού και η Πολιτεία, θα πρέπει να εκμεταλλευτεί και να αξιοποιήσει, το σύνολο του ιατρικού πλούτου που διαθέτει –ο οποίος αφορά, στον μεγάλο αριθμό γιατρών που βρίσκονται εκτός νοσοκομείων.
• Έχουν ακουστεί κάποιες προτάσεις από τον Β’ Βαθμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης (περιφερειάρχες) που ζητούν να έχουν πιο ενεργό ρόλο στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα και στις προσλήψεις, αφού γνωρίζουν καλύτερα τις ελλείψεις και τις ανάγκες στις περιοχές τους. Σας βρίσκει σύμφωνο αυτό;
Εκείνο που μπορούμε να πούμε, είναι ότι οπωσδήποτε η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να έχει ένα ρόλο και σίγουρα, η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας θα πρέπει να αποτελεί ένα ξεχωριστό σύστημα από το ΕΣΥ. Οπότε ναι, είναι κάτι πολύ λογικό και θα πρέπει να ενσωματωθεί και αυτή η θέση.
• Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η επιδημιολογική κατάσταση; Παρακολουθούμε ότι συνεχίζεται η μετάδοση αλλά όχι με τόση σφοδρότητα όπως στις προηγούμενες μεταλλάξεις.
Αυτή την στιγμή, έχουμε μια ‘αναζωπύρωση’ σε ό,τι αφορά στην διασπορά σε όλη την Ευρώπη –και στην χώρα μας. Αυτό οφείλεται –αφενός- στο ό,τι τα μέτρα είναι λιγότερα, τα οποία όμως, μας τα επιτρέπει η ηπιότερη νόσος που συνοδεύει την μετάλλαξη Όμικρον αλλά και την Όμικρον-2 που είναι πιο μεταδοτική. Αφετέρου, υπάρχει πολύ μεγαλύτερο ποσοστό εμβολιασμένου πληθυσμού από ό,τι είχαμε πριν από μερικούς μήνες. Οπωσδήποτε, παρακολουθούμε ακόμη πολύ στενά την κατάσταση και δεν θα θέλαμε να επανακάμψουν οι σκληροί αριθμοί σε ανοδική πορεία. Θα πρέπει να σημειώσω ότι αυτό που προανέφερα για την ηπιότερη νόσο, αφορά στους πάντες, εκτός από τους ανεμβολίαστους άνω των 60 ετών.
• Είναι γεγονός πάντως, πως ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού άνω των 60 – 65 ετών και μάλιστα άνθρωποι άνω των 80, παραμένουν ανεμβολίαστοι. Στην δική μας περιοχή π.χ. έχουν χάσει την ζωή τους πολλά άτομα μεγάλης ηλικίας που κόλλησαν τον ιό αλλά ήταν ανεμβολίαστοι.
Εδώ να σημειώσω λοιπόν, πως οι άνθρωποι που χάνουν την ζωή τους κατά δεκάδες τις τελευταίες εβδομάδες στην χώρα μας, έχουν έναν μέσο όρο ηλικίας, άνω των 80 ετών οι οποίοι στην πλειοψηφία τους, είναι ανεμβολίαστοι. Επίσης, οι ανεμβολίαστοι άνω των 60 ετών εάν εκτεθούν και στην μετάλλαξη Όμικρον, είναι υποψήφιοι για νόσηση που θα χρειαστεί νοσηλεία κι ενδεχομένως σε εντατική ή να χάσουν αδίκως, την μάχη με τον κορωνοϊό.
• Όσον αφορά στα διαγνωστικά τεστ, τα self-test και rapid-tests έχουν αυξηθεί κατά πολύ. Αυτό τελικά, συμβάλλει στον εντοπισμό κρουσμάτων σε σχέση με την αρχή της πανδημίας, κατά την άποψή σας;
Οπωσδήποτε ο μεγάλος αριθμός τεστ, βοηθάει πολύ. Θα πρέπει να σημειώσουμε πως σε ό,τι αφορά στα τεστ που γίνονται στα σχολεία, η Ελλάδα έχει κάνει περισσότερα σε σχέση με κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Γι’ αυτό και καταφέραμε, να λειτουργούν απρόσκοπτα τα σχολεία, από τον Σεπτέμβριο του 2021. Παρ’ όλα αυτά, η ελαφρύτερη νόσος και το επίπεδο του εμβολιασμού των συνανθρώπων μας, μας επιτρέπει να αναθεωρήσουμε την αναγκαιότητα του αριθμού των τεστ καθώς αυτή, συνοδεύεται από ένα πολύ υψηλό κόστος: τα σελφ τεστ κοστίζουν… τέσσερα εκατομμύρια ευρώ την εβδομάδα (!) Συνεπώς, δεν θα πρέπει να σπαταλάμε ούτε οικονομικούς πόρους, ούτε και φυσικούς, εφόσον αυτοί δεν είναι αναγκαίοι. Κι αυτό το αναφέρω διότι, μπορεί να βρεθούμε αντιμέτωποι με μία άλλη μορφή του ιού, αργότερα, που να είναι πιο επικίνδυνη (αν και δεν υπάρχει πουθενά κάτι τέτοιο στον πλανήτη μας μέχρι στιγμής, αλλά δεν μπορούμε να αποκλείσουμε κανένα ενδεχόμενο). Άρα, το να κάνουμε οικονομία δυνάμεων –συνολικά- είναι πολύ σημαντικό.
Επιπλέον, υπάρχει ακόμη μια διάσταση την οποία δεν έχουμε συζητήσει ακόμη: είναι η οικολογική. Όλα αυτά, αφήνουν ένα πολύ…. βαρύ οικολογικό αποτύπωμα αφού αποτελούν απορρίμματα, μη ανακυκλώσιμα. Κι επειδή μιλάμε πλέον για εκατομμύρια ανά τον πλανήτη, θα πρέπει και αυτό, να μας κάνει να τα χρησιμοποιούμε, όπου υπάρχει πραγματική ανάγκη.
• Πόσο καιρό θα πρέπει να συνεχίσουμε να ζούμε με τον κορωνοϊό και να τηρούμε τα μέτρα;
Εμείς, δεν ζούμε με τον κορωνοϊό! Ζούμε με τον ιό εδώ και δύο χρόνια, αλλά όχι με τον ίδιο τρόπο. Ο τρόπος αλλάζει, διότι η επιστήμη, μας δίνει την δυνατότητα να έχουμε καλύτερη και πιο φυσιολογική ζωή. Άρα θα ζήσουμε με τον κορωνοϊό, όσο εκείνος θα υπάρχει μαζί μας.
Τα συνολικά μέτρα δημόσιας υγείας, θα είναι αναγκαία ολοένα και λιγότερο αλλά θα υπάρξει πλέον, πολύ μεγάλο θέμα ατομικής ευθύνης και ατομικής τήρησης των μέτρων. Όπως ανέφερα, πολλοί συνάνθρωποί μας άνω των 60 παραμένουν ανεμβολίαστοι, αναλαμβάνοντας μια προσωπική ευθύνη γι’ αυτό που κάνουν, έναντι της υγείας τους.
• Υπάρχουν επιστήμονες, που λένε ότι ίσως βρισκόμαστε στο τέλος της πανδημίας. Πώς το σχολιάζετε;
Είμαστε στο τέλος της επείγουσας φάσης! Κι αυτό γιατί διαθέτουμε και εμβόλια, και φάρμακα. Επίσης, διαθέτουμε κοινωνίες εκπαιδευμένες πλέον, να αντιδράσουν πολύ καλύτερα από όσο στην αρχή της πανδημίας. Να μην ξεχνάμε ότι πριν από δύο χρόνια υπήρχε πολύ μεγάλη δυσκολία στο πώς θα φορέσουμε μια μάσκα προστασίας –το απλούστερο προστατευτικό μέσο. Σήμερα, είμαστε όλοι εκπαιδευμένοι. Άρα, βαδίζουμε προς την σωστή κατεύθυνση!
• Σε σχέση με τις καινούργιες θεραπείες, ποια είναι τα τελευταία νέα; Έχουμε και πολύ καλά και αισιόδοξα νέα από τα αντιϊκά φάρμακα, νέο εμβόλιο και περισσότερα όπλα στην φαρέτρα μας.
Αυτό είναι αληθές αλλά δεν σημαίνει ότι οι ανεμβολίαστοι σε μεγάλες ηλικίες, μπορούν να νιώθουν ασφαλείς επειδή υπάρχουν φάρμακα. Αυτά που διατίθενται σήμερα στην χώρα μας έχουν μια αποτελεσματικότητα της τάξης του 50% ενώ τα εμβόλια έχουν μια αποτελεσματικότητα (ως προς την πρόληψη που είναι πάντα καλύτερη από την θεραπεία) της τάξης του 90-95%. Δηλαδή ακόμη και αν είχαμε εμβολιασμένα 10 εκατομμύρια ανθρώπων περίπου μερικές χιλιάδες ή ένα εκατομμύριο από αυτούς και πάλι δεν θα είχαν άμυνα απέναντι στον ιό. Γι’ αυτούς προορίζονται τα φάρμακα. Οι υπόλοιποι όμως, θα πρέπει να εμβολιαστούν.
