Ο Σάββας Καλεντερίδης είναι Έλληνας αξιωματικός εν αποστρατεία, πρώην πράκτορας της ΕΥΠ και μετέπειτα συγγραφέας και γεωστρατηγικός αναλυτής, γνωστός για τη συμμετοχή του στην «Υπόθεση Οτσαλάν».
Σε συνέντευξή του στην «δημοκρατική» εξηγεί την κατάσταση όπως αυτή διαμορφώνεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία μετά την εισβολή των ρωσικών δυνάμεων, ενώ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τον ρόλο της Τουρκίας, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν, εκμεταλλευόμενος την κατάσταση, παίζει τον διαμεσολαβητή, κερδίζοντας συνεχώς έδαφος αφού η Δύση (ΗΠΑ και Ευρώπη) τον στηρίζουν συνεχώς.
Όπως υπογραμμίζει «είναι ένας πόλεμος σε πολλά μέτωπα» και ασχέτως του αποτελέσματος των επιχειρήσεων στην Ουκρανία, «οδεύουμε προς έναν καινούργιο κόσμο»…
• Κύριε Καλεντερίδη θα ήθελα να ξεκινήσουμε, από τον ρόλο που προσπαθούν να παίξουν στην όλη κατάσταση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Τουρκία και ο Ταγίπ Ερντογάν. Τελικά, βγαίνει κερδισμένος με το να κάνει τον διαμεσολαβητή;
Η Τουρκία έχει έναν στόχο: να γίνει αυτοδύναμη, αυτάρκης στον αμυντικό τομέα κι έτσι να αποκτήσει ανεξάρτητη πολιτική. Δηλαδή, να συμμετέχει στο ΝΑΤΟ, να γίνει μέλος στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά με τους δικούς της όρους. Δεν θα επιβάλει η Συμμαχία τους όρους στην Τουρκία –εκείνη κρατάει το δικαίωμα να ακολουθεί την δική της πολιτική.
Για να μπορέσει όμως να αποκτήσει αυτή την πολυδιάστατη πολιτική ανεξαρτησία, στράφηκε προς την Ρωσία (επειδή υπήρξαν προβλήματα στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ που συνδέονται κυρίως με την πολιτική της Αμερικής στην Συρία, όπου στηρίζουν τους Κούρδους, κάτι που θεωρεί η Τουρκία ως μείζονα εθνική απειλή) και ανέπτυξε τις μεταξύ τους σχέσεις, σε αρκετούς τομείς. Ήδη έχουν δύο αγωγούς φυσικού αερίου – Blue Stream και TurkStream, το υπό κατασκευή εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας στο Ακκούγιου στην επαρχία Μερσίν της Τουρκίας, έχουν αναπτύξει τον τουρισμό με την Ρωσία σε ποσοστά υπερπολλαπλάσια από ό,τι η Ελλάδα (μιλάμε για έξι εκατομμύρια τουρίστες μόνον από εκεί κάθε χρόνο) και ακόμη, έχουν αναπτύξει το διμερές εμπόριο υπέρ τους.
Η τουρκική αγροτιά, σε μεγάλο βαθμό, ζει από τις εξαγωγές προς την Ρωσία (οπωροκηπευτικά, νωπά προϊόντα κ.λπ.) Μάλιστα, ενώ ξεκίνησε ο πόλεμος και είχαν επιβληθεί κυρώσεις στην Ρωσία, ο Σύλλογος Εξαγωγέων οπωροκηπευτικών, λαχανικών, φρούτων κ.λπ. συναντήθηκε με τον Ρώσο πρέσβη και συμφώνησαν να διευρύνουν την συνεργασία τους.
Επίσης, υπάρχει πολύ στενή συνεργασία στον τομέα των δημοσίων έργων και υποδομών, που αναλαμβάνουν μεγάλες τουρκικές τεχνικές εταιρείες στην Ρωσία. Συνεπώς, αναπτύσσοντας αυτό το πλέγμα (με επιστέγασμα τους S-400), παρότι δεν γίνονται σε στρατηγικούς τομείς, αν όλα αυτά συναθροιστούν, η σχέση της Τουρκίας με την Ρωσία γίνεται τελικά, στρατηγική. Γι’ αυτό και όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, η Τουρκία ήθελε να συνεχίσει τις καλές σχέσεις της με την Ρωσία (ειδάλλως θα οδηγούνταν σε οικονομική κατάρρευση).
Ο Ερντογάν, επέλεξε να διατηρήσει τις σχέσεις με την Ρωσία και την ίδια στιγμή, δεν έστειλε ούτε μια… σφαίρα δωρεάν στην Ουκρανία ενώ πούλησε ακριβά, οπλισμένα μη επανδρωμένα σκάφη! Κι έτσι βγήκε κερδισμένος σε όλα τα επίπεδα ενώ έπαιξε και το χαρτί του διαμεσολαβητή! Και όταν οι δυτικοί καλούν την Τουρκία να επιβάλει κυρώσεις, επικαλείται αυτό τον ρόλο και λέει ότι δεν έχει άλλη επιλογή. Μιλάμε για έναν κανονικό ‘εμπαιγμό’ της Δύσης από την Τουρκία! Υπό αυτή την έννοια, ο Ερντογάν και η Τουρκία είναι πολλαπλώς κερδισμένοι από την κρίση στην Ουκρανία…
• Γι’ αυτό και βλέπουμε την Δύση να κάνει ‘τα στραβά μάτια’ στις απειλές της Τουρκίας κατά της Ελλάδας και της Ευρώπης –κατ’ επέκταση;
Η Ελλάδα, καταδικάζοντας –σωστά- την ρωσική εισβολή και δείχνοντας αλληλεγγύη σε ένα κράτος που δέχεται εισβολή, παραβίαση συνόρων, παραβίαση διεθνούς δικαίου και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, στην ουσία υπερασπίζεται τον εαυτό της.
Κι αυτό γιατί όταν αναδεικνύεις αυτά τα ζητήματα, αυτά αποτελούν φραγμό για τις αντίστοιχες ορέξεις της ‘γείτονος’ προς την Ελλάδα. Είχαμε πει όμως ότι όταν γίνονται δημοσίως τέτοιες δηλώσεις με αποδέκτη την διεθνή κοινότητα, πρέπει να γίνονται και αναφορές στις αντίστοιχες ενέργειες της Τουρκίας στην Κύπρο (με την εισβολή) και στην Ελλάδα (με τις επεκτατικές βλέψεις).
Δυστυχώς, λοιδορηθήκαμε κι αυτό διότι στην χώρα
Πολλοί άγονται και φέρονται από συγκεκριμένα κέντρα, τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού, αναμασούν και μηρυκάζουν συνθήματα που τους τα δίνουν έτοιμα και δεν βάζουν το μυαλό τους να δουλέψει για το πώς πρέπει να ακολουθήσουμε μια συνετή πολιτική αρχών στο ζήτημα της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και τα εθνικά μας δίκαια. Εάν το είχαμε κάνει αυτό σε επίπεδο ΝΑΤΟ και ΕΕ, δεν θα ήταν στρωμένος με… ροδοπέταλα ο δρόμος του Ερντογάν, για να κάνει ό,τι θέλει. Τελικά, αναδείξαμε τον Τούρκο Πρόεδρο σε ένα νέο σουλτάνο στην περιοχή, τον οποίο προσκυνούν σχεδόν όλοι (από τις ΗΠΑ, την Γερμανία, την Ολλανδία κ.λπ.) Με όλα αυτά, η Τουρκία συνεχίζει να κάνει ό,τι θέλει απέναντι στην χώρα μας και ας ελπίσουμε να παραδειγματίσει πολλούς, για την άστοχη πολιτική που ακολούθησαν απέναντί της στα τελευταία χρόνια.
• Να περάσουμε στον πόλεμο στην Ουκρανία. Ποιες είναι οι δικές σας εκτιμήσεις;
Η ιστορία της ανθρωπότητας δεν ξεκινάει στις 23 Φεβρουαρίου που ξεκίνησε η εισβολή. Ούτε η ιστορία της περιοχής αυτής. Εκεί έγιναν συγκεκριμένες ενέργειες: το 2008 στο Βουκουρέστι, το ΝΑΤΟ έλαβε μια απόφαση (στην οποία συμμετείχε και η Ελλάδα) όπου ανακοίνωσε ότι η Ουκρανία και η Γεωργία θα είναι υποψήφια προς ένταξη μέλη. Αυτό, μπορούμε να πούμε ότι αποτέλεσε και την αντίστροφη μέτρηση για να φτάσουμε εδώ. Φυσικά, το γεγονός αυτό, δεν αθωώνει τον εισβολέα. Απλά αναφέρουμε τα αίτια. Από εκεί κι ύστερα, και η Ουκρανία έκανε συγκεκριμένες ενέργειες –τις οποίες όμως ίσως η Ρωσία να μπορούσε να τις αντιμετωπίσει σε διπλωματικό επίπεδο ώστε να πάμε σε μια λύση χωρίς πολεμική σύρραξη. Πιθανότατα, η Ρωσία τις χρησιμοποίησε ως άλλοθι και αφορμή, για να εισβάλει και να υλοποιήσει τα δικά της επεκτατικά σχέδια σε βάρος της Ουκρανίας.
Θεωρώ πως επιχειρησιακά, ο τρόπος με τον οποίο η Ρωσία επέλεξε να εισβάλει ήταν ‘μαξιμαλιστικός’ αφού άνοιξε τέσσερα διαφορετικά μέτωπα, σε μια, αχανή εδαφική έκταση. Εάν συνυπολογιστεί ότι οι Ουκρανοί εκπαιδεύονταν χρόνια (τόσο από Αμερικανούς όσο και από Άγγλους) γι’ αυτή την μέρα –που σημαίνει πως κάποιοι γνώριζαν τι θα επακολουθήσει ή το προετοίμαζαν- ο ρωσικός στρατός βρέθηκε προ εκπλήξεων με την αντίσταση στις κατοικημένες πόλεις. Υπάρχει ένα δεδομένο: όταν κάποιος αποφασίσει να αμυνθεί μέσα σε κατοικημένο τόπο, δεν υπάρχει άλλος τρόπος αν δεν ξεθεμελιώσεις την πόλη: το είδαμε στην Μοσούλη όπου οι δυνάμεις τότε, ισοπέδωσαν την πόλη για να εκδιώξουν το Ισλαμικό Κράτος. Το ίδιο έγινε και στο Χαλέπι, στην Ιεράπολη, στο Κομπάνι. Ανεξαρτήτως ποιοι είναι εισβολείς, όταν πρόκειται για κατοικημένο τόπο, δεν υπάρχει άλλος τρόπος παρά να ισοπεδώσεις τον τόπο. Γι’ αυτό δεν ήταν έτοιμη η Ρωσία και είδαμε ότι σε βασικές πόλεις είχε αποτυχίες.
• Θα καθυστερήσουμε να δούμε το τέλος αυτής της σύρραξης;
Προσωπικά, πιστεύω πως κάποιοι δεν θέλουν να τελειώσει αυτός ο πόλεμος. Είναι ένας πόλεμος φθοράς για την Ρωσία, καταστρέφεται η Ουκρανία με νεκρούς αμάχους, παιδιά κ.λπ. και εκατομμύρια πρόσφυγες.
Εάν δούμε την μεγαλύτερη εικόνα, παρατηρούμε ότι γίνεται ένας πόλεμος σε πολλά μέτωπα: ο ενεργειακός πόλεμος ξεκίνησε πριν την εισβολή της Ρωσίας, με το σαμποτάζ των ΗΠΑ στον αγωγό Nord Stream 2.
Είναι ένας οικονομικός πόλεμος με στόχο την οικονομική εξόντωση της Ρωσίας αλλά και ένας πόλεμος εξουσίας. Επίσης είναι κι ένας πόλεμος υποδούλωσης της Ευρώπης η οποία αντιμετωπίζει ενεργειακή πενία, και είναι υποχρεωμένη να στραφεί αλλού ενώ το ΝΑΤΟ, έδειξε απίστευτα αντανακλαστικά. Όσον αφορά στην ΕΕ προσπαθεί να συνέλθει από την γεωπολιτική αφασία που την διακρίνει.
Εν κατακλείδι… οδεύουμε προς έναν καινούργιο κόσμο –ασχέτως του αποτελέσματος των επιχειρήσεων στην Ουκρανία.
