Του Μηνά Τσαμόπουλου
Η γεωπολιτική κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια υπήρξε ασταθής, με αποτέλεσμα να επηρεάσει ιδιαίτερα την κρουαζιέρα, δημιουργώντας προβλήματα στον κλάδο.
Οι περισσότεροι επισκέπτες στο Αιγαίο επιθυμούσαν να συνδυάσουν κρουαζιέρα με επισκέψεις σε Ελλάδα και Τουρκία ή σε γειτονικές περιοχές, όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ, ιδιαίτερα αυτοί που έρχονται από μακριά.
Από το 2015 και μετά, όμως, η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Τυνησία μπήκαν σε δύσκολες θάλασσες. Τρομοκρατικές επιθέσεις και πολιτικές αναταραχές οδήγησαν στην έκδοση ταξιδιωτικών οδηγιών, μεταξύ άλλων, από τα υπουργεία Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας και των ΗΠΑ. Ο αριθμός τουριστών από αυτές τις χώρες μειώθηκε λοιπόν δραματικά. Πρόκειται για ένα τουριστικό κύμα το οποίο επί δεκαετίες κατευθυνόταν προς τις τρεις αυτές χώρες, οι οποίες ως δυνατά σημεία είχαν τον ήλιο, τις ποικίλες και ιδιαίτερες κουλτούρες αλλά και τις συμφέρουσες τιμές. Φτάνοντας στο χαμηλότερο σημείο το 2016, το εμπόριο και ο τουρισμός σε αυτές τις γειτονικές στην Ελλάδα χώρες άρχισαν από πέρυσι να ανακάμπτουν. Και όπως εκτιμούν οι ειδικοί του κλάδου της κρουαζιέρας, «αν δεν υπάρξει κανένα σοβαρό περιστατικό, αυτό το καλοκαίρι θα δουν αύξηση του μεριδίου τους από ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο».
Η Celestyal Cruises ήταν η πρώτη εταιρεία που ανακοίνωσε την επιστροφή της, από το 2019, σε αυτούς τους προορισμούς. Σύμφωνα με τα στελέχη της που μίλησαν στο «business stories», «ήταν η κατάλληλη στιγμή να γίνει το πρώτο βήμα σε αυτή την κατεύθυνση γιατί ο κλάδος της κρουαζιέρας αναπτύσσεται δυναμικά και ο κόσμος αναζητά νέες επιλογές προορισμών και μάλιστα εκτός θερινής περιόδου».
Σε αυτό το πλαίσιο, η Celestyal Cruises ανακοίνωσε την έναρξη της 7ήμερης κρουαζιέρας «3 Ηπειροι» το 2019 και πέντε κρουαζιέρες για τον Δεκέμβριο του 2019 – πάντα με λιμάνι αφετηρίας τον Πειραιά. Ο απόπλους για την εκτέλεση του πρώτου δρομολόγιου είναι προγραμματισμένη στις 2 Δεκεμβρίου, ενώ το πέμπτο και τελευταίο στις 30 Δεκεμβρίου. Η κρουαζιέρα «3 Ηπειροι» θα προσεγγίζει ιστορικούς προορισμούς όπως την Αλεξάνδρεια, το λιμάνι Πορτ Σάιντ στην Αίγυπτο, το λιμάνι Ασντοντ στο Ισραήλ, το Κουσάντασι (Εφεσος), τη Λεμεσό και τη Ρόδο.
Τα συγκεκριμένα δρομολόγια θα συνεχιστούν και το 2020, ενώ από το 2019 θα εντάξει και νέα 7ήμερη κρουαζιέρα με την ονομασία «Εκλεκτό Αιγαίο», πραγματοποιώντας 6 δρομολόγια από τις 21 Οκτωβρίου μέχρι τις 25 Νοεμβρίου 2019. Αυτή η «εκλεκτή κρουαζιέρα» περιλαμβάνει για πρώτη φορά ως προορισμό τον Βόλο, για να δώσει την ευκαιρία στους επιβάτες της να επισκεφτούν τα εντυπωσιακά βουνά των Μετεώρων και το Τσανάκαλε της Τουρκίας, την Τροία και την Καλλίπολη.
«Πρόκειται για μία προσπάθεια που αποσκοπεί στον στρατηγικό στόχο που έχει θέσει η Celestyal Cruises, που είναι να επιμηκύνει την τουριστική περίοδο μέχρι τον Δεκέμβριο. Με την προσθήκη προορισμών σε Τουρκία και Αίγυπτο αλλά και τη Λεμεσό και τον Βόλο γίνεται ουσιαστικά ένα πρώτο βήμα προκειμένου κρουαζιέρες στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο να διοργανώνονται όλο τον χρόνο», τονίζουν στελέχη της εταιρείας.
Περιπετειώδης Τουρκία
Οι τουρκικές ακτές προσφέρουν χρυσαφένιες παραλίες, ημερήσιες εκδρομές στα βουνά και τις πόλεις των θερέτρων με ζωντανή νυχτερινή ζωή και παζάρια. Οι πτήσεις προς την Αττάλεια, την Αλικαρνασσό (Bodrum) και το Νταλαμάν έχουν πρόσβαση στην Ακτή Τυρκουάζ, ενώ η Σμύρνη είναι η πύλη προς την ακτή του Αιγαίου και την Εφεσο, μία από τις μεγαλύτερες και σπουδαιότερες πόλεις του αρχαίου κόσμου.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η Κωνσταντινούπολη, η μόνη πόλη στον κόσμο που απλώνεται δύο ηπείρους, κρατά τη λάμψη και τη γοητεία που είχε για τους επισκέπτες της. Και αυτό γιατί κανείς δεν εφησυχάζει μετά τις ταξιδιωτικές οδηγίες που έχουν εκδοθεί σχεδόν από όλες τις χώρες της Δύσης, οι οποίες αποθαρρύνουν τις μετακινήσεις ιδιαίτερα σε περιοχές κοντά στα σύνορα με τη Συρία. Για την υπόλοιπη Τουρκία, οι τουρίστες καλούνται να έχουν το διαβατήριό τους και τις θεωρήσεις έτοιμες για ελέγχους. Ελεγχοι οι οποίοι έχουν αυξηθεί μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα το 2016.
Μετά τον υψηλό αριθμό που έφτασε τα 2,5 εκατομμύρια το 2014, οι αφίξεις από τη Μεγάλη Βρετανία προς στην Τουρκία μειώθηκαν σε περίπου 1,7 εκατομμύρια το 2016. Υπήρξαν σημάδια ανάκαμψης το 2017, με σχεδόν 1,8 εκατομμύρια αφίξεις. Πρόσφατα στοιχεία από την εταιρεία έρευνας αγοράς GfK δείχνουν αύξηση στις κρατήσεις από Μεγάλη Βρετανία για Τουρκία με ρυθμό 80% ετησίως.
Πολλά υπουργεία Εξωτερικών προειδοποιούν για τον κίνδυνο τρομοκρατικής ενέργειας στην Τουρκία, αλλά αναγνωρίζουν ότι η τουρκική κυβέρνηση έχει ενισχύσει την ασφάλεια.
Επιπλέον, μετά την πτώση της στερλίνας, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες της Μεγάλης Βρετανίας εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία να προσθέσουν χιλιάδες επιπλέον θέσεις πτήσης προς την Τουρκία, όπου η διαμονή είναι άφθονη και φθηνή. Με αυτούς τους συνδυασμούς, η Τουρκία αναμένεται να δει τη μεγαλύτερη ανάκαμψη.
Ο Κρις Μότερσχεντ, διευθύνων σύμβουλος του Thomas Cook, έχει επισημάνει: «Είναι ακόμα νωρίς, αλλά η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Τυνησία πωλούν καλά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Γι’ αυτό το καλοκαίρι προβλέπουμε κρατήσεις για την Τουρκία που θα προσεγγίσουν τα επίπεδα του 2015. Η Τουρκία απευθύνεται σε όσους αναζητούν καλή αξία και υψηλή ποιότητα. Είναι ενδιαφέρον ότι έχει υψηλότερο ρυθμό ζήτησης από οποιονδήποτε άλλο από τους κύριους προορισμούς μας».
Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και το Classic Collection Holidays. Ο Γκάρι Μπόγερ, επικεφαλής γι’ αυτή την αγορά, τόνισε: «Οι πραγματικές πωλήσεις που υπάρχουν μέχρι αυτή τη στιγμή για το καλοκαίρι του 2018 και τον χειμώνα 2018-2019 βλέπουν την Τουρκία μπροστά κατά 67%. Είναι το πιο ενθαρρυντικό στατιστικό στοιχείο που είχαμε εδώ και καιρό, αλλά και σημάδι ότι η ζήτηση για τον συγκεκριμένο προορισμό ανακάμπτει».
Κλασική Αίγυπτος
Η ανάκαμψη στον τουρισμό είναι πιο ανομοιογενής στην Αίγυπτο, αλλά τα σημάδια εξακολουθούν να είναι θετικά. Από το υψηλό των σχεδόν 920.000 τουριστών το 2014, οι αφίξεις ενδεικτικά από το Ηνωμένο Βασίλειο στην Αίγυπτο μειώθηκαν σε περίπου 230.000 το 2016. Πέρυσι σημειώθηκε σημαντική ανάκαμψη, με σχεδόν 320.000 αφίξεις. Και οι δύο πρώτοι μήνες του τρέχοντος έτους είδαν μια αύξηση 39% κατά την ίδια περίοδο πέρυσι.
Παρόλο που το υπουργείο Εξωτερικών της Αγγλίας εξακολουθεί να παρέχει συμβουλές κατά όλων των ουσιαστικών ταξιδιών προς το αεροδρόμιο του Σαρμ Ελ Σέιχ, οι κρατήσεις στην Αίγυπτο αυξάνονται κατά 65%. Ωστόσο, το μερίδιο αγοράς είναι μικρότερο από την Τουρκία.
Οι αεροπορικές εταιρείες όπως οι easyJet, Thomas Cook και TUI εξακολουθούν να εκτελούν τακτικές γραμμές από τη Μεγάλη Βρετανία στην Αίγυπτο, με την εβδομαδιαία συχνότητα να αυξάνεται από 18 σε 25 πτήσεις το καλοκαίρι. Και οι τρεις αεροπορικές εταιρείες πετούν στην παραθαλάσσια πόλη της Χουργκάντα, ενώ η αεροπορική γραμμή προς την επερχόμενη πόλη του θερέτρου Μάρσα Αλάμ αυξήθηκε, με τον Thomas Cook να ξεκινάει πτήσεις από το Γκάτγουικ και το Μπέρμιγχαμ, προσχωρώντας στην υπάρχουσα υπηρεσία TUI από το Γκάτγουικ.
Η Αίγυπτος διαθέτει έναν ισχυρό σύμμαχο, που είναι μεγάλες και διεθνείς αλυσίδες ξενοδοχείων, ενώ σύντομα αναμένεται το άνοιγμα του πρώτου «Waldorf Astoria» και της πρώτης ιδιοκτησίας του St Regis στην Αίγυπτο, που αποδεικνύει την ανανεωμένη εμπιστοσύνη στον τουρισμό της χώρας. Επιπλέον, το πολυαναμενόμενο άνοιγμα του Μεγάλου Αιγυπτιακού Μουσείου στα τέλη του τρέχοντος έτους θα δώσει ώθηση στο Κάιρο.
Στελέχη του τουρισμού σημειώνουν το αυξημένο ενδιαφέρον των πελατών που αναζητούν να κλείσουν την Αίγυπτο: «Μέχρι πριν από έξι μήνες, η πιο συνηθισμένη ερώτηση που παίρναμε ήταν: “Είναι ασφαλές;”. Η Αίγυπτος έχει αποσυρθεί από τα καθημερινά δελτία ειδήσεων και οι πελάτες είναι πιο συνειδητοποιημένοι ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα μιας τρομοκρατικής επίθεσης είτε βρίσκονται στο Παρίσι, είτε στις Βρυξέλλες, είτε στο Λονδίνο, όπως ακριβώς στην Αίγυπτο».
Αλλοι υποστηρίζουν: «Θα έπρεπε να διαφοροποιηθούν οι συμβουλές για ταξίδια προς το Σαρμ ελ Σέιχ, κάτι που θα βοηθούσε πάρα πολύ τις πωλήσεις στην Αίγυπτο, καθώς υπάρχει μεγάλη ζήτηση. Εάν το αεροδρόμιο του Σαρμ ελ Σέιχ επανέλθει στην πώληση, θα μπορούσαμε να στραφούμε γρήγορα σε ένα αποκλειστικό φυλλάδιο για την Αίγυπτο και να το διανείμουμε για να καλύψουμε την αυξανόμενη ζήτηση».
Δύσκολη η επανάκαμψη στην Τυνησία
Από τις τρεις χώρες, η Τυνησία είχε την πιο δύσκολη αποστολή για να ξανακερδίσει τη θέση της λόγω των παρατεταμένων απαγορεύσεων. Αλλά και πάλι, ο μοναδικός συνδυασμός «αμμώδεις παραλίες, βόλτες με καμήλες, αμμόλοφοι και μπαχαρικά με ζεστή φιλοξενία» συνιστά έναν σημαντικό τουριστικό πόλο έλξης – ιδιαίτερα για τη βρετανική αγορά. Το 2014, 420.000 επισκέπτες από το Ηνωμένο Βασίλειο, (αριθμός-ρεκόρ), ταξίδεψαν στην Τυνησία. Ωστόσο, μετά την καταστροφική τρομοκρατική επίθεση στο θέρετρο Σους και τις επακόλουθες προειδοποιήσεις από το υπουργείο Εξωτερικών, οι αριθμοί αυτοί μειώθηκαν σημαντικά.
Οι συμβουλές κατά των μετακινήσεων άρθηκαν τον Ιούλιο του 2017 και ο Thomas Cook ήταν ο πρώτος ταξιδιωτικός πράκτορας της Μεγάλης Βρετανίας που ξανάρχισε το πρόγραμμά του στην Τυνησία, με με τις πρώτες πτήσεις τον Φεβρουάριο του 2018.
