Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι επιστήμονες, καθώς φυσικές καταστροφές, όπως είναι οι σεισμοί, τα τσουνάμι και οι ηφαιστειακές εκρήξεις, καταγράφουν αυξητική τάση, την ίδια ώρα που οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνονται ολοένα και πιο αισθητές.
Για να προετοιμαστούν για αυτήν την πραγματικότητα, το Μουσείο Ζαν Πολ Γκετί στο Λος Άντζελες, η ελληνική κυβέρνηση και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο συνεργάστηκαν για να βοηθήσουν τα μουσεία να προστατεύσουν τις συλλογές τους από σεισμούς, σε ένα κοινό ερευνητικό πρόγραμμα, το οποίο υπογράφηκε τον Φεβρουάριο.
Το Μουσείο Ζαν Πολ Γκετί και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού συνεργάζονται για εκθέσεις από το 2011, οπότε και υπέγραψαν συμφωνία πολιτιστικής συνεργασίας. Ωστόσο, είναι η πρώτη φορά που οι δύο θεσμοί -οι οποίοι εδρεύουν σε περιοχές ιδιαίτερα ευάλωτες σε φυσικές καταστροφές και ειδικότερα σε σεισμούς- συνεργάζονται επισήμως σε ένα κοινό έργο.
Σκοπός της κοινής προσπάθειας είναι να αναπτυχθούν βελτιώσεις στα αντικραδασμικά στηρίγματα και ειδικές βάσεις -σήμα κατατεθέν του Γκετί- οι οποίες εμποδίζουν τα σπάνια και ανεκτίμητα αντικείμενα τέχνης από το να πέφτουν από τις προθήκες τους. Κατά την ολοκλήρωση της συνεργασίας, θα κατασκευαστεί ένα νέο πρωτότυπο, το οποίο θα ενσωματώνει τις βελτιώσεις που προέκυψαν ως αποτέλεσμα της έρευνας.
Ο κ. ΜακΚένζι Λόρι, συντηρητής έργων τέχνης και κατασκευαστής στηριγμάτων, εξήγησε μιλώντας στο «Αrtnet», ότι σε περίπτωση σεισμού οι συσκευές που χρησιμοποιούνται σήμερα στο Γκετί επιτρέπουν σε μία προθήκη να παραμείνει, ουσιαστικά, ακίνητη ενώ το έδαφος κουνιέται. Οι συσκευές δεν είναι τέλειες, παραδέχεται ο κ. Λόρι, αλλά μπορούν να μειώσουν τις δυνάμεις επιτάχυνσης που προκαλούνται από τους σεισμούς έως και 90%.
«Είναι μια σημαντική μείωση των αποτελεσμάτων μίας από τις πιο καταστροφικές δυνάμεις» δηλώνει.
Τι μπορεί, όμως, να συμβεί σε ένα έργο τέχνης κατά τη διάρκεια ενός ισχυρού σεισμού;
Στο βίντεο που ακολουθεί μπορείτε να δείτε πώς η τεχνολογία που αναπτύχθηκε από το Μουσείο Γκετί για τη σεισμική μόνωση προστατεύει ασταθή αντικείμενα:
Σύμφωνα με τον διευθυντή του Γκετί, Τίμοθι Ποτς, το μουσείο έχει αναπτύξει τέτοιες συσκευές εδώ και 30 χρόνια και έχει αρκετή εξειδίκευση σε αυτόν τον τομέα. Μαζί με τον καθηγητή Βλάση Κουμούση, ειδικό του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στην τεχνολογία αυτή, θα διεξαχθεί 18μηνη έρευνα με χρηματοδότηση του Γκετί, τα αποτελέσματα της οποίας θα μπορούσαν να σώσουν χιλιάδες πολύτιμα αντικείμενα από έναν καταστροφικό σεισμό. Όταν θα ολοκληρωθεί η ερευνητική συνεργασία, μέχρι και 10 από τις νέες συσκευές που θα κατασκευαστούν θα εγκατασταθούν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.
«Το Μουσείο Ζαν Πολ Γκετί έχει διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη αντισεισμικών στηριγμάτων για μουσειακές συλλογές, τις οποίες έχουμε μοιραστεί με διάφορα ιδρύματα σε όλο τον κόσμο» δήλωσε ο Ποτς. «Αυτό θα ωφελήσει άμεσα τους Έλληνες συναδέλφους μας, ενώ τα αποτελέσματα της έρευνας θα βοηθήσουν επίσης τα μουσεία σε όλο τον κόσμο» πρόσθεσε.
Τα πρώτα νέα στηρίγματα θα εγκατασταθούν στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας
«Το Μουσείο Γκετί συνεργάζεται με το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για ένα ερευνητικό έργο προστασίας μουσειακών αντικειμένων σε περίπτωση σεισμού» αναφέρει η ανακοίνωση του Μουσείου Γκετί.
Το Μουσείο σημειώνει μεταξύ άλλων πως το κοινό ερευνητικό πρόγραμμα αναμένεται να ολοκληρωθεί σε διάστημα 18 μηνών.
«Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο θα διεξαγάγει έρευνες και μελέτες για την ακριβή δυναμική συμπεριφορά του σημερινού σχεδιασμού και τον εντοπισμό πιθανών βελτιώσεων. Το νέο πρωτότυπο που θα κατασκευαστεί θα εγκατασταθεί σε επιλεγμένο αριθμό μουσειακών αντικειμένων στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας» καταλήγει η ανακοίνωση.
To μαρμάρινο άγαλμα του Ερμή του Πραξιτέλη (330 π.Χ.) στο μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας – «Η σεισμική μόνωση προσφέρει μία ολοκληρωμένη λύση»
Το 2009 πραγματοποιήθηκε στο Τόκιο μία διεθνής Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης για την ανάγκη έρευνας στην αντισεισμική προστασία και τις εφαρμογές της στην πολιτιστική κληρονομιά. Στη συζήτηση, που έγινε χορηγία του Διεθνούς Ινστιτούτου Συντήρησης Ιστορικών και Καλλιτεχνικών Έργων (International Institute for Conservation of Historic and Artistic Works, IIC), πήραν μέρος επιστήμονες από όλο τον κόσμο, οι οποίοι συμφώνησαν να μοιραστούν τις γνώσεις και την εμπειρία τους. Μεταξύ αυτών και ο καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου κ. Βλάσης Κουμούσης.
O κ. Κουμούσης κατά τη διάρκεια της Συζήτησης παρουσίασε το σύστημα σεισμικής μόνωσης που εγκαταστάθηκε στο μνημειακό μαρμάρινο άγαλμα του Ερμή, το οποίο φιλοξενείται στο αρχαιολογικό μουσείο της Ολυμπίας. Ειδικότερα, το άγαλμα, η βάση του οποίου βρίσκεται πάνω σε μία πλάκα, έχει μονωθεί από σύστημα σεισμικής μόνωσης τοποθετημένο σε φρέαρ κάτω από το δάπεδο.
«Η σεισμική μόνωση προσφέρει μία ολοκληρωμένη λύση» ανέφερε ο κ. Κουμούσης το 2009 στη διεθνή Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης.
«Ύστερα έρχεται το θέμα των μοναδικών και ογκωδών αντικειμένων που χρειάζονται ειδική προσοχή και προσπάθεια, όπως ”οι Πύλες της Κολάσεως” του Rodin, στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο Τόκιο, ή ” ο Ερμής του Πραξιτέλη» στο νέο Μουσείο της Ολυμπίας. Η ύψιστη προστασία αυτών των αντικειμένων πρέπει να βασίζεται στη σεισμική μόνωση κάνοντας χρήση της ήδη αναπτυγμένης τεχνολογίας που υπάρχει για τα κτήρια και τις γέφυρες, αφού η μόνωση ολόκληρων κτηρίων θα προσφέρει την ύψιστη και ασφαλέστερη προσέγγιση» είπε ο κ. Κουμούσης.
