Η αναγκαστική «βαριά» προσγείωση του Καναντέρ CL-215 ανέδειξε την… ηλικία των 45 χρόνων πτήσεων, των πυροσβεστικών αεροσκαφών αυτού του τύπου, και την οξυδέρκεια και αυτοθυσία των χειριστών του. Τα τελευταία χρόνια, έχουν καταπέσει τρία από αυτά, με το τελευταίο να κάνει αναγκαστική προσγείωση σαν την χθεσινή στα Δερβενοχώρια, στις 17 Ιουλίου 2015, στο χωριό Φαρακλό Λακωνίας, όπου οι σμηναγοί Χρήστος Λύτρας 36 ετών και Παναγιώτης Τσάμης 33 ετών, είχαν σωθεί.
Η τραγωδία όμως των εναέριων «σωτήρων» είχε γραφτεί στις 22 Ιουλίου, το φρικτό καλοκαίρι του 2007, στα Στύρα Ευβοίας. Η πυρκαγιά είχε ξεσπάσει στην περιοχή Τσακαίοι, και λόγω των ισχυρών ανέμων κινούνταν προς τον προς τον οικισμό Διλησός. Ο 34χρονος σμηναγός Δημήτρης Στοϊλίδης και ο 28χρονος υποσμηναγός Γιάννης Χατζούδης, χειριστές του «καινούργιου» Καναντέρ CL-415 επιχείρησαν χαμηλή πτήση και ρίψη νερού προκειμένου να αποτρέψουν την είσοδο της φωτιάς στα σπίτια του οικισμού. Μετά τη ρίψη, το αεροσκάφος είχε απώλεια στήριξης και καρφώθηκε στο έδαφος παρασύροντας στον θάνατο τους ηρωικούς χειριστές του. Ο σμηναγός είχε στο ενεργητικό του 996 ώρες πτήσης, ενώ ο υποσμηναγός είχε 146 ώρες πτήσης. Ο Δημήτρης Στοϊλίδης ήταν έγγαμος και πατέρας δύο δίδυμων παιδιών. Στον μοιραίο λόφο των Νέων Στύρων, στο σημείο της πτώσης βρίσκονται επιβλητικές οι προτομές τους.
Στις 15 Ιουλίου του 2000, είχε συντριβεί Καναντέρ τύπου CL-215 στην Αργαλαστή του Πηλίου, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δύο ακόμη πιλότοι.
Τα «γερασμένα» αεροσκάφη
Στην εναέρια πυρόσβεση το φετινό καλοκαίρι είναι ετοιμοπόλεμα 8 Καναντέρ CL-215, τα οποία χρονολογούνται τη δεκαετία του 1970, και 4 Καναντέρ CL-415, που είναι 15ετίας. Επίσης, επιχειρούν πέντε ελικόπτερα (δύο Σούπερ Πούμα και τρία ΡΚ), και 10 ακόμη νοικιασμένα ελικόπτερα εκ των οποίων τρία βαρέως τύπου. Όλα τα παραπάνω εναέρια μέσα αρκετές φορές λόγω παλαιότητάς τους καθηλώνοντας στο έδαφος με βλάβες ή για «ξεκούραση».
Τα CL-215 λόγω της ηλικίας τους δεν μπορούν να πετάξουν όταν η θερμοκρασία ξεπερνά τους 38 βαθμούς Κελσίου με αποτέλεσμα να γίνεται πολλές φορές μεταστάθμευσή τους για να επιχειρήσουν σε τόπους με χαμηλότερη θερμοκρασία. Αυτή φαίνεται να ήταν η αιτία της μοιραίας πτώσης το 2007, παρότι πετούσαν με Καναντέρ νέας γενιάς, καθώς οι χειριστές πέταξαν χαμηλά, μέσα σε καπνούς και ισχυρά ρεύματα θερμών μαζών, τα οποία προκάλεσαν την αιφνιδιαστική απώλεια στήριξης.
Τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης έχουν περάσει έναν επιπλέον χρόνο σκληρής καταπόνησης, με τους αξιωματικούς του Πυροσβεστικού Σώματος να εύχονται να μην υπάρξουν ταυτόχρονες φωτιές υψηλής έντασης σε απομακρυσμένα γεωγραφικά σημεία, καθώς η ανταπόκρισή τους θα είναι εξαιρετικά μειωμένη, παρά τις αξιέπαινες προσπάθειες των χειριστών τους.
Οχήματα και μία… φόρμα
Στα παραπάνω «ηλικιακά» προβλήματα προστίθεται ο γερασμένος στόλος των περίπου 3.000 οχημάτων του Πυροσβεστικού Σώματος, εκ των οποίων τα 1.700 υδροφόρα. Τα υπόλοιπα είναι γερανοφόρα, κλιμακοφόρα, διασωστικά και μεταφοράς προσωπικού. Από αυτόν τον στόλο οχημάτων περίπου το 40%, βρίσκεται τακτικά στο συνεργείο, ενώ στις περιπτώσεις πυρκαγιών καταπονούνται περισσότερο με μικρότερο χρονικό περιθώριο επισκευής των προβληματικών. Η «ηλικία» των οχημάτων του Πυροσβεστικού Σώματος στην πλειοψηφία τους είναι πάνω από 25 χρόνια και πολύ λίγα κάτω από τα 20 έτη.
Οι ελλείψεις δεν αφορούν μόνο τα εναέρια μέσα και τα οχήματα αλλά και τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό του προσωπικού. Πολλοί μάχιμοι πυροσβέστες δεν έχουν… δεύτερη φόρμα να αλλάξουν. Η συγκεκριμένη κατάσταση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην διαρκή μείωση της χρηματοδότησης που προβλέπει ο προϋπολογισμός για την Πυροσβεστική, καθώς κάθε χρόνο τα χρήματα είναι 15-20% λιγότερα από τον προηγούμενο. Κάθε χρόνο ξεκινούν «διαπραγματεύσεις» με τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου προκειμένου να γίνουν οι προμήθειες σε κράνη, στολές, άρβυλα.
Η «λίστα θανάτου»
Το Καναντέρ τύπου CL-415, που είχε πέσει στα Στύρα Ευβοίας οδηγώντας στο θάνατο τους χειριστές του, ήταν από εκείνα που είχε παραλάβει η Ελλάδα το 2004, κατασκευής του 2001, προκειμένου να αντικαταστήσουν σταδιακά τα παλαιότερα CL-215. Τα καινούργια διαθέτουν τουρμπίνες και είναι ικανά να πετάνε με θερμοκρασίες μεγαλύτερες από των 38 βαθμών Κελσίου, ενώ τα παλιά καθηλώνονται. Το αεροσκάφος που έπεσε το 2007 είχε πραγματοποιήσει 1.400 ώρες πτήσης.
Πριν από επτά χρόνια, στις 15 Ιουλίου του 2000, είχε συντριβεί Καναντέρ τύπου CL-215 στην Αργαλαστή του Πηλίου, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δύο πιλότοι. Δυστυχήματα είχαμε και με δύο πυροσβεστικά τύπου Πεζετέλ, το πρώτο τον Αύγουστο του 2000 στην Κέρκυρα και το δεύτερο τον Αύγουστο του 2003 στη Λέσβο, όπου είχαν χάσει τη ζωή τους οι πιλότοι τους.
Η λίστα των ηρωικών πιλότων:
7 Αυγούστου 2000. Χάνει τη ζωή του ο 28χρονος υποσμηναγός, Θανάσης Μπεσλεμές, κατά τη διάρκεια κατάσβεσης πυρκαγιάς στην περιοχή Αλειμματάδων, της Κέρκυρας. Ο άτυχος πιλότος ανασύρεται ζωντανός λίγο μετά την πτώση του αεροσκάφους και μεταφέρεται στο Νομαρχιακό Νοσοκομείο της Κέρκυρας. Λίγο αργότερα υποκύπτει στα βαριά τραύματα του.
25 Αυγούστου 2003. Ο 42χρovoς Στέφανος Κουρελιάς σκοτώνεται κατά τη διάρκεια πυρόσβεσης σε δασική πυρκαγιά στα Βασιλικά της Λέσβου. Ο εν αποστρατεία επισμηναγός της Πολεμικής Αεροπορίας, που είχε ανακληθεί στην υπηρεσία του, ήταν ένας πολύ πεπειραμένος πιλότος, ο οποίος είχε γράψει 4.500 ώρες πτήσεις σε μεταγωγικά αεροσκάφη C-130 και κατόπιν είχε εργαστεί για ιδιωτική αεροπορική εταιρεία και λίγο καιρό πριν από τον θάνατο του είχε βραβευθεί μαζί με άλλους πιλότους για το έργο τους.
27 Αυγούστου 2009. Σκοτώνεται ο 55χρovoς Στ. Κωτούλας, πατέρας δύο παιδιών. Η συνολική πτητική εμπειρία του ήταν 4.025 ώρες πτήσης σε μαχητικά, μεταγωγικά και ψεκαστικά αεροσκάφη, εκ των οποίων 524 ώρες σε Πετζετέλ.
Ο κατάλογος εκείνων που διασώθηκαν:
17 Μαΐου 1984. Πυροσβεστικό αεροσκάφος έπεσε σε δασική περιοχή στο Καπανδρίτι, πήρε φωτιά και καταστράφηκε. Ο πιλότος, Ευάγγελος Μαρκάκης, κατάφερε και σύρθηκε έξω από τα συντρίμμια. Τη γλίτωσε με μώλωπες στο σώμα και εγκεφαλική διάσειση.
23 Ιουλίου 1984. Καρφώθηκε στα πεύκα πολιτικό πυροσβεστικό αεροπλάνο μπροστά στα μάτια του τότε αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Άμυνας, Αντώνη Δροσογιάννη, κατά τη διάρκεια της προσπάθειας του πιλότου να κατέβει όσο πιο χαμηλά μπορούσε για να σβήσει μεγάλη δασική πυρκαγιά στην Οινόη. Ο πιλότος Μιχάλης Καραμανλής, 35 ετών, μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας και σώθηκε.
26 Ιουνίου 1985. Πέφτει Πετζετέλ κατά τη διάρκεια αεροπυρόσβεσης. Ο χειριστής του διασώθηκε.
7 Αυγούστου 1986. Συνετρίβη Πετζετέλ σε αγροτική περιοχή των χωριών Κάτω Πούλιες και Λευκοχώρι Ηρακλείου. Ο πιλότος Αναστάσιος Ευαγγέλου, 34 χρόνων, τραυματίστηκε ελαφρά.
15 Αυγούστου 1991. Πυροσβεστικό αεροσκάφος τύπου Πετζετέλ έπεσε στη θαλάσσια περιοχή των Καμένων Βούρλων. Ο χειριστής του αεροσκάφους Αθανάσιος Παπαγεωργίου διασώθηκε.
Συνολικά από την πρώτη μέρα πτήσεων των εναέριων μέσων αεροπυρόσβεσης, η χώρα μας έχει θρηνήσει εννέα χειριστές σε ισάριθμες πτώσεις Καναντέρ (CL-215), τέσσερις σε πτώσεις δύο αεροσκαφών Καναντέρ (CL-415), δύο σε εννέα πτώσεις «Grumman».
