Στο περιφερειακό συμβούλιο η προγραμματική σύμβαση για τη Μεσαιωνική Πόλη

Συζητείται σήμερα στο περιφερειακό συμβούλιο, με εισηγητή τον περιφερειάρχη Γ. Χατζημάρκο, η προγραμματική σύμβαση για την Μεσαιωνική Πόλη.
Το θέμα που εισάγεται προς συζήτηση έχει, ως εξής:
«Έγκριση σύναψης Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Υπουργείου Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, του Δήμου Ρόδου, του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.Ρ.) και του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Νότιας Δωδεκανήσου για το έργο «Προστασία, Διαχείριση και Βιώσιμη Ανάπτυξη της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου» με προϋπολογισμό 5.660.000,00 €».
Στην εισήγησή του ο κ. Γιώργος Χατζημάρκος αναφέρει τα εξής:
Το Περιφερειακό Συμβούλιο προτίθεται να εγκρίνει τη σύναψη Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Υπουργείου Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, του Δήμου Ρόδου, του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.Ρ.) και του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Νότιας Δωδεκανήσου για την υλοποίηση του έργου «Προστασία, Διαχείριση και Βιώσιμη Ανάπτυξη της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου».
Η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, η οποία καταλαμβάνει μία έκταση 35 εκταρίων, ενώ η περίμετρος των τειχών της είναι 3,5 χιλιόμετρα, είναι ένα από τα σπάνια, αν όχι και το μοναδικό, μεσαιωνικό οικιστικό σύνολο που σώζεται σχεδόν ακέραιο με τις οχυρώσεις, την πολεοδομική οργάνωση, τα δημόσια κτήρια, τους ναούς και τις οικίες του. Υλική μαρτυρία του διαχρονικού χαρακτήρα της πόλης αποτελούν τα μνημεία αντιπροσωπευτικά όλων των ιστορικών περιόδων, τα οποία διατηρούνται μέσα στην τειχισμένη πόλη: αρχαιολογικοί χώροι των κλασικών χρόνων, βυζαντινές εκκλησίες, ιπποτικοί ναοί, οθωμανικά τεμένη, εβραϊκές συναγωγές, δημόσια κτήρια και κατοικίες της ιπποτικής και της οθωμανικής περιόδου.
Με την εγγραφή της το έτος 1988 στον Κατάλογο των Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, εντάχθηκε στην ομάδα των επίλεκτων μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας, με εξέχουσα αξία για την παγκόσμια κοινότητα, ενώ το 1993 εντάχθηκε στην ιδρυτική πράξη του Οργανισμού Πόλεων Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Οι σύγχρονες πολυδιάστατες προκλήσεις, όπως η ανάγκη προώθησης των απαραίτητων θεσμικών ρυθμίσεων, η περαιτέρω συντήρηση και διαχείριση του μνημειακού πλούτου της Μεσαιωνικής Πόλης, η διατήρηση του ενεργού οικισμού που λειτουργεί ταυτόχρονα ως αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής της σύγχρονης πόλης της Ρόδου, η βελτίωση της ποιότητας ζωής, η προσέλκυση νέων κατοίκων μέσω συγκεκριμένων προγραμμάτων, η εξυγίανση των υποδομών και η ολοκλήρωση των κοινωφελών έργων, η αντιμετώπιση των κινδύνων που απειλούν και υποβαθμίζουν τη Μεσαιωνική Πόλη, απαιτούν συντονισμένες ενέργειες όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι συμβαλλόμενοι φορείς είτε αυτοτελώς είτε από κοινού, ανάλογα με τις αρμοδιότητές τους, υλοποιούν σειρά δράσεων στην Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου οι οποίες περιγράφονται αναλυτικά στο σχέδιο της Προγραμματικής Σύμβασης.
Σκοπός της παρούσας προγραμματικής σύμβασης είναι:
α) η υλοποίηση ενός ενιαίου και συνεκτικού προγράμματος, μελετών, έργων και δράσεων για την προστασία, ανάδειξη διαχείριση και βιώσιμη ανάπτυξη της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου, των μνημείων του περιβάλλοντος της καθώς και της περιμετρικής παράκτιας ζώνης εκτός των τειχών,
β) ο προσδιορισμός των τρόπων και των διαδικασιών υλοποίησης των έργων και δράσεων ώστε να διατηρηθεί και να αναδειχθεί ο μνημειακός και ιστορικός χαρακτήρας του εξέχοντος μνημειακού συνόλου, να ικανοποιηθούν οι σύγχρονες ανάγκες του ενεργού οικισμού και να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα οι υποχρεώσεις που προκύπτουν από τον χαρακτηρισμό της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου ως Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Για την υλοποίηση του ανωτέρω σκοπού, είναι απαραίτητος ο συντονισμός, η συνεργασία μεταξύ των ως άνω συμβαλλόμενων φορέων και η συλλογική τους δράση.
Η παρούσα Π.Σ. στοχεύει στην προστασία του εξέχοντος μνημειακού συνόλου της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου και παράλληλα στην ικανοποίηση των κοινωνικοοικονομικών αναγκών των κατοίκων και των επισκεπτών στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης, με γνώμονα τη διατήρηση και την ανάδειξη της εξέχουσας οικουμενικής αξίας της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου ως αγαθού παγκόσμιας κληρονομιάς ιδίως δε της αυθεντικότητας και της ακεραιότητας των πολιτιστικών αξιών που ενσωματώνουν η ιστορία, η τέχνη, η αρχιτεκτονική και γενικότερα η πολιτιστική κληρονομιά της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου.
Ειδικότερα η Προγραμματική Σύμβαση θέτει τους ακόλουθους στόχους:
α. Την προστασία και διαχείριση των μνημείων της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου και του περιβάλλοντός της.
β. Την αισθητική αναβάθμιση, την εξυγίανση, την επίλυση λειτουργικών προβλημάτων και την αναζωογόνηση του ενεργού οικισμού της Μεσαιωνικής Πόλης σε βιώσιμη και αειφόρο βάση.
γ. Την ανάδειξη της Μεσαιωνικής Πόλης σε κέντρο πολιτισμού διεθνούς εμβέλειας με αξιοποίηση του συγκριτικού πλεονεκτήματος που προσφέρει η ιδιαίτερη ταυτότητά της, βελτιώνοντας παράλληλα την ποιότητα του τουρισμού και συμβάλλοντας στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.
δ. Την ανάδειξη του νησιωτικού χαρακτήρα της Ρόδου. Η Ρόδος είναι το μεγαλύτερο νησί του συμπλέγματος της Δωδεκανήσου αποτελώντας κέντρο εξυπηρέτησης και πόλο ανάπτυξης για την ευρύτερη περιοχή. Η γεωγραφική της θέση είναι στρατηγικής σημασίας. Παράλληλα, η γεωμορφολογία και το φυσικό της κάλλος, η ιστορικότητα και η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της, την καθιστούν ένα από τα πιο επισκέψιμα ελληνικά νησιά, γεγονός που μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο ανάπτυξης για όλο το νοτιοανατολικό Αιγαίο. Συνεπώς, οι δράσεις που λαμβάνονται στην κατεύθυνση της διατήρησης της προαναφερθείσας ιστορικότητας είναι ταυτόσημες με την ενίσχυση ενός νησιού με ιδιαίτερη δυναμική.
ε. Την εξασφάλιση χρηματοδότησης μέσω του ετήσιου προϋπολογισμού των συμβαλλομένων, της ένταξης έργων σε συγρηματοδοτούμενα προγράμματα από Ευρωπαϊκούς και Εθνικούς πόρους και της απόδοσης μέρους των εσόδων του ΤΑΠΑ από εισιτήρια, μισθώσεις ακινήτων και παραχωρήσεις μνημείων. Επιπλέον οι συμβαλλόμενοι δεσμεύονται να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την μελλοντική εξεύρεση πόρων για την υλοποίηση έργων.
Ο συνολικός προϋπολογισμός της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των 5.660.000,00 €, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. 24%. Οι πόροι χρηματοδότησης των έργων θα προέλθουν από πιστώσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, του Δήμου Ρόδου, του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, της ΔΕΥΑΡ και του ΔΛΤΝΔ.
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου προτίθεται να χρηματοδοτήσει δράσεις για την υλοποίηση του έργου με το ποσό των 100.000,00 €. Το έργο είναι ενταγμένο στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων 2019 της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (ΚΑΕ 9479).
Μετά τα παραπάνω προτείνεται η λήψη Απόφασης, από το Σώμα του Περιφερειακού Συμβουλίου, έγκρισης σύναψης Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Υπουργείου Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, του Δήμου Ρόδου, του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.Ρ.) και του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Νότιας Δωδεκανήσου για την υλοποίηση του έργου «Προστασία, Διαχείριση και Βιώσιμη Ανάπτυξη της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου».