Η Αθήνα, ιδίως η Πλατεία Βικτορίας, ξαναγέμισε πρόσφυγες λόγω των βομβαρδισμών στο Χαλέπι και του επικείμενου χειμώνα που θα κάνει το ταξίδι από την Τουρκία ως τη βόρεια Ευρώπη πιο επικίνδυνο. «Τις τελευταίες μέρες δεχθήκαμε τεράστιες ροές επειδή οι Ρώσοι και οι δυνάμεις του Άσαντ βομβάρδισαν το Χαλέπι. Την Κυριακή έφυγαν με 9 μποφόρ από την Τουρκία. Βιάζονται επειδή χαλάει ο καιρός», εξήγησε μιλώντας σε δημοσιογράφους τη Δευτέρα το βράδυ ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Γιάννης Μουζάλας.
«Οι ροές στην Αθήνα κατεγράφησαν και στα πλαίσια της πολιτικής ότι δεν πρέπει να μένουν οι πρόσφυγες για πολλές μέρες στα νησιά. Αυτό συνέπεσε και με ένα μπλοκάρισμα των χρημάτων των Αφγανών. Γνωρίζουμε ότι στην Πλατεία Βικτορίας υπάρχει πρόβλημα. Ευτυχώς σήμερα [Δευτέρα] δεν περιμένουμε πάρα πολλούς».
Ο κ. Μουζάλας, που μόλις είχε επιστρέψει από τις Βρυξέλλες και την άτυπη μίνι σύνοδο κορυφής για το προσφυγικό, εξήγησε ότι στις 50.000 θέσεις φιλοξενίας που δεσμεύτηκε ότι θα δημιουργήσει η Ελλάδα, ο πρόσφυγες θα μένουν από δύο ως τέσσερις μήνες, μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για την μετεγκατάστασή τους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το παράδοξο είναι ότι, αν και η Ελλάδα δέχθηκε 48.000 αφίξεις προσφύγων μόνο την περασμένη εβδομάδα, αναζητούνται οι πρώτοι 30 – 40 πρόσφυγες που θα μετεγκατασταθούν στο Λουξεμβούργο. Αυτό συμβαίνει διότι, για να έχει δικαίωμα ένας πρόσφυγας να συμμετάσχει στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης, πρέπει προηγουμένως να καταθέσει αίτηση ασύλου στην Ελλάδα. Οι πρόσφυγες όμως που καταφθάνουν καταγράφονται και δακτυλοσκοπούνται, αλλά μετά αναχωρούν με δικά τους μέσα προς βόρεια Ευρώπη αρνούμενοι να καταθέσουν αίτηση για άσυλο στη χώρα μας. Ο κ. Μουζάλας ελπίζει ότι, αν ολοκληρωθούν οι πρώτες μετεγκαταστάσεις με επιτυχία, ενδεχομένως και στα μέσα Νοεμβρίου, θα διαδοθεί ανάμεσα στους πρόσφυγες μια διαφορετική γραμμή.
«Όχι» στο τερατούργημα
«Η διαρροή σε γερμανικά έντυπα για το τερατούργημα ενός στρατοπέδου προσφύγων 50.000 – 60.000 ατόμων στην Αθήνα έγινε ευτυχώς εγκαίρως», τις παραμονές της συνόδου, και η Ελλάδα πήγε την Κυριακή στις Βρυξέλλες προετοιμασμένη να το αποκρούσει. «Ακριβώς ό,τι ανέφερε το δημοσίευμα ήρθε στο τραπέζι της συνόδου. Τόσο μεγάλο στρατόπεδο υπάρχει μόνο ένα σε ολόκληρο τον κόσμο, δημιουργήθηκε στην Ιορδανία πριν από τρία χρόνια, και λειτουργεί πολύ άσχημα».
Η Ελλάδα πέτυχε οι 50.000 θέσεις φιλοξενίας να μη δημιουργηθούν σε ένα τεράστιο γκέτο αλλά θα είναι το σύνολο των 7.000 θέσεων στα hotspot στα νησιά για την ταυτοποίηση και την καταγραφή των προσφύγων με μέσο όρο διαμονής τις 48-72 ώρες (ήδη λειτουργεί το hotspot στη Λέσβο και τις επόμενες εβδομάδες αναμένονται άλλα τέσσερα στην Κω, στη Χίο, στη Λέρο και στη Σάμο). Άλλες 3.000 θέσεις υπάρχουν στην Αθήνα. Θα προστεθούν δύο χώροι των 10.000 θέσεων έκαστος, ένας στην Αττική και ο δεύτερος στη Βόρεια Ελλάδα, που θα δημιουργηθούν με την βοήθεια της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Η Ελλάδα προσπαθεί να «σπάσει» τους δυο αυτούς χώρους σε μικρότερους ενώ πέτυχε και την έγκριση της ΕΕ για 20.000 επιδοτήσεις ενοικίων προκειμένου να φιλοξενηθούν κυρίως οικογένειες προσφύγων σε διαμερίσματα. Το ενοίκιο θα το επιδοτεί η ΕΕ και το πρόγραμμα για τα διαμερίσματα θα το τρέχει η Ύπατη Αρμοστεία. Η Ελλάδα ζητάει από την ΕΕ πλήρη έκτακτη χρηματοδότηση των 50.000 θέσεων προσωρινής φιλοξενίας. Παράλληλα, θα δεχθεί μερικές χιλιάδες πρόσφυγες για μόνιμη εγκατάσταση στη χώρα μας (δεν έχει αποφασιστεί ακόμη ο ακριβής αριθμός).
Η Frontex μακριά από τα σύνορα
Ένας δεύτερος σκόπελος που συνάντησε η Αθήνα την Κυριακή στις Βρυξέλλες αφορά την φύλαξη των χερσαίων βόρειων συνόρων της χώρας. «Το αρχικό κείμενο αναφερόταν σε συνδιαχείριση των ελληνικών συνόρων με πΓΔΜ και Αλβανία με τη Frontex. Το τελικό κείμενο αναφέρει ότι η φύλαξη των συνόρων είναι αποκλειστικά ευθύνη των ελληνικών αρχών ενώ η Frontex θα παραμένει μακριά από αυτά για να καταγράφει όσους πρόσφυγες δεν δακτυλοσκοπήθηκαν/ταυτοποιήθηκαν στα νησιά λόγω αυξημένων ροών», εξήγησε ο κ. Μουζάλας.
Τέλος η Ελλάδα πέτυχε να μην θεωρείται πόρτα εισόδου των προσφύγων στην ΕΕ αλλά μέρος του διαδρόμου. «Αλλάξαμε το νόημα της συνόδου. Από “Διαδρομή Δυτικών Βαλκανίων” το αλλάξαμε σε “Διαδρομή Ανατολικής Μεσογείου – Δυτικών Βαλκανίων”, το οποίο σημαίνει ότι πόρτα εισόδου είναι η Τουρκία και η όποια λύση πρέπει να έχει τη συνεργασία της Τουρκίας. Γινόταν προσπάθεια να περάσει ότι ο ροές πρέπει να ελεγχθούν από την Ελλάδα. Ύστερα από μεγάλη διαπραγμάτευση, καταδείξαμε ότι πόρτα είναι η Τουρκία».
Ο κ. Μουζάλας εξήγησε ότι το περί «αποθάρρυνσης της μετακίνησης των προσφύγων» που αναφέρει το τελικό κείμενο της συνόδου δεν σημαίνει ότι θα πραγματοποιούνται επιχειρήσεις για να μην αναχωρούν οι πρόσφυγες προς Σκόπια. «Το έγγραφο που τους δίνουμε αφού καταγραφούν γράφει ότι δεν πρέπει να μετακινηθούν προς τα σύνορα», είπε εξηγώντας ότι αυτό συνιστά την αποθάρρυνση και ότι δεν προβλέπονται αστυνομικές επιχειρήσεις.
«Ζω και κοιμάμαι με τον φόβο ενός σκηνικού εγκλωβισμού των προσφύγων στην Ελλάδα», παραδέχθηκε ο κ. Μουζάλας αναφερόμενος στην περίπτωση να κλείσουν τα σύνορά τους οι χώρες της βόρειας Ευρώπης και στη συνέχεια των Βαλκανίων και οι πρόσφυγες να «παγιδευτούν» στην Ελλάδα.
