Ο αερολιμένας “Διαγόρας” Ρόδου προβλέπεται να σπάσει το φράγμα των επτά εκατομμυρίων διακινηθέντων επιβατών αυτή τη χρονιά αναφέρει σε συνέντευξή του προς τη «δ» ο γενικός γραμματέας της Ελληνικής Αεροπορικής Ένωσης, κ. Γιάννης Σταυλάς και συμπληρώνει ότι συνολικά 62 αεροπορικές εταιρείες επέλεξαν να προσεγγίσουν το αεροδρόμιο του νησιού μας.
Επιπλέον, μιλάει για την ανάγκη εξέτασης της λύσης για την επέκταση του αερολιμένα προς τη θάλασσα, σε συνδυασμό με κατασκευή μαρίνας και λιμένα ημερόπλοιων, δεδομένης της αύξησης των ροών του εισερχόμενου τουρισμού.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
• Κύριε Σταυλά στο διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου διακινήθηκαν μέσω του αεροδρομίου της Ρόδου περίπου 6 εκατομμύρια επιβάτες. Πώς βλέπετε την πορεία των αερομεταφορών στη Ρόδο τα τελευταία χρόνια;
Αρχικά θα ήθελα να σας ευχαριστήσω Κύριε Γκαρτζώνη για τη φιλοξενία. Πράγματι ο αερολιμένας “Διαγόρας” Ρόδου προβλέπεται να σπάσει το φράγμα των 7 εκατομμυρίων διακινηθέντων επιβατών αυτή τη χρονιά. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που δημοσίευσε η Fraport, στο Διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου διακινήθηκαν συνολικά 5.9 εκατ. επιβάτες, δημιουργώντας ένα νέο εντυπωσιακό ρεκόρ, αφού ξεπέρασε κατά πολύ το αντίστοιχο προηγούμενο ρεκόρ του 2023 με ποσοστό 12,4%.
Συνολικά 62 αεροπορικές εταιρείες επέλεξαν να προσεγγίσουν τον αερολιμένα μας. Οι κινήσεις αεροσκαφών θα ξεπεράσουν πιθανότατα τις 47.000. Στο διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου καταγράφηκαν 39.655 κινήσεις αεροσκαφών σημειώνοντας αύξηση 8% από την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Με εξαίρεση τις δύο χρονιές 2020 και 2021, όπου λόγω της πανδημίας οι αερομεταφορές βίωσαν την μεγαλύτερη κρίση της ιστορίας τους, η εξέλιξη της κίνησης του αερολιμένα Ρόδου την τελευταία δεκαετία ήταν εντυπωσιακή. Η αύξηση που καταγράφεται το 2024, σε σχέση με την κίνηση του 2016, ξεπερνά το 40% στην επιβατική κίνηση και περίπου 30% σε κινήσεις αεροσκαφών.
• Θεωρείτε ότι θα συνεχιστεί η αισιόδοξη εικόνα της αεροπορικής κίνησης που αναφέρατε στα επόμενα χρόνια; Και αν ναι, που μπορεί να στηριχθεί αυτή η θετική εξέλιξη;
Θα σταθώ σε ορισμένα δεδομένα που διασφαλίζουν την εκτός απροόπτου συνέχιση της αυξητικής τάσης του τουριστικού ρεύματος στο νησί μας.
1ον αναφορικά με την ευρωπαϊκή αγορά: σύμφωνα με ανάλυση της διεθνούς κύρους εταιρείας Statista, o αριθμός των διεθνών αφίξεων τουριστών παγκοσμίως παρουσιάζει αυξητική τάση. Την επόμενη χρονιά μάλιστα προβλέπεται να υπερκαλυφθεί η προ πανδημίας COVID αεροπορική κίνηση. Συνολικά, η Ευρώπη ανέφερε τον υψηλότερο όγκο εισερχόμενων ταξιδιωτών, με περίπου 707 εκατομμύρια αφίξεις το 2023.
2ον αναφορικά με την ελληνική αγορά: Η χώρα μας παρουσιάζει υπερδιπλάσιο ποσοστό αύξησης διανυκτερεύσεων από το μέσο ευρωπαϊκό ποσοστό για το πρώτο εξάμηνο του 2024 σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2023.
3ον αναφορικά με την τοπική αγορά: Ο αερολιμένας Ρόδου παρουσιάζει την μεγαλύτερη αριθμητική αύξηση (658.311) και τη δεύτερη ποσοστιαία αύξηση (12.4%) διακινηθέντων επιβατών μεταξύ όλων των περιφερειακών αερολιμένων της χώρας στο διάστημα Ιανουάριος-Σεπτέμβριος σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Συμπερασματικά, τίποτα δεν προμηνύει ενδεχόμενη στασιμότητα της αεροπορικής κίνησης. Βέβαια θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε και μια αρνητική επισήμανση για την τουριστική αγορά της χώρας. Η “Fortune” ανάρτησε δημοσίευμα στις 22.10.2024 με τίτλο “Tourism revenue drops in Greece despite sharp summer tourism crunch”, αναφέροντας ότι οι αφίξεις εξωτερικού στην Ελλάδα από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο του 2024 αυξήθηκαν κατά 9,9% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, ενώ τα έσοδα αυξήθηκαν μόλις κατά 3,2%. Μια εξέλιξη που συμβαδίζει αφενός με την οικονομική κατάσταση στην Ευρώπη, στέλλει όμως και μήνυμα προσέλκυσης τουριστών με χαμηλή Μέση Κατά Κεφαλή Δαπάνη (ΜΚΔ). Ο ελληνικός τουρισμός δεν πρέπει να συνεχίσει να εστιάζει στο δίπτυχο “Ήλιος και Θάλασσα”, διαφορετικά θα αναγκαστεί να υποβαθμίσει περισσότερο τις προσφερόμενες υπηρεσίες, προκειμένου να παραμείνει ανταγωνιστικός.
Σεβασμός στο Περιβάλλον, εκθρόνιση του αυτοκινήτου από πρώτη προτεραιότητα στο σχεδιασμό και λειτουργία των πόλεων και επέκταση σε άλλες μορφές τουρισμού, όπως ο περιπατητικός, πολιτιστικός, συνεδριακός, θρησκευτικός, θαλάσσιος και ο αεροπορικός τουρισμός, δίνουν στο αρμόδιο Υπουργείο τον προσανατολισμό για βελτίωση του τουριστικού προϊόντος.
• Με δεδομένο ότι η τουριστική ανάπτυξη του τόπου εξαρτάται από τις αερομεταφορές, ποιες προκλήσεις καλείται να αντιμετωπίσει ο αερολιμένας Ρόδου στο άμεσο μέλλον;
Παρότι τα τελευταία χρόνια οι παρεμβάσεις της Fraport Greece στην επιχειρησιακή λειτουργία του αερολιμένα ήταν σημαντικές, ιδιαίτερα στο χώρο στάθμευσης αεροσκαφών (apron) και στο κτήριο εξυπηρέτησης επιβατών (terminal), oι προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο αερολιμένας Ρόδου είναι πολλές.
Α) Χωρητικότητα: Με τα σημερινά δεδομένα η χωρητικότητα του αερολιμένα δεν μπορεί να υπερβεί τις 14 με 16 αφίξεις αεροσκαφών την ώρα. Ήδη με τον επικρατούντα περιορισμό των 12 αφίξεων την ώρα παρατηρούνται φαινόμενα υπερκορεσμού σε Εναέρια Κυκλοφορία και επίγειες δομές αεροσκαφών και επιβατών. Η έντονη εποχικότητα και η συχνότητα ωρών αιχμής επιδεινώνει την κατάσταση, δημιουργώντας ασφυκτικές καταστάσεις στις δομές εξυπηρέτησης επιβατών, κυρίως σε χώρους στάθμευσης και σύνδεσης του Αερολιμένα με το οδικό δίκτυο. Ο διαχωρισμός ροών αφίξεων και αναχωρήσεων σε δύο επίπεδα θα βοηθήσει στην μεσοπρόθεσμη βελτίωση της κατάστασης.
Β) Περιβάλλον: Όπως ανέφερα, οι κινήσεις αεροσκαφών φέτος θα φτάσουν τις 47.000. Είναι πολύ πιθανόν την επόμενη χρονιά να ξεπεράσουν το όριο των 50.000 κινήσεων, που υποχρεώνει τον αερολιμένα να προσαρμοστεί με τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής οδηγίας 2002/49/ΕΚ, όπως αυτή ενσωματώθηκε στην Ελληνική Νομοθεσία με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΝΕΠ/27136/1793/2018. Αυτή προβλέπει μεταξύ άλλων την εκπόνηση Περιβαλλοντικής Μελέτης με χάρτες θορύβου και δράσεις μείωσης της ηχορύπανσης. Γενικά τα πράγματα αρχίζουν να δυσκολεύουν για την επιχειρησιακή λειτουργία του Αερολιμένα.
Γ) Τεχνολογία: Στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι η μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 55% μέχρι το 2030 και κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050. Ο Αερολιμένας Ρόδου θα πρέπει λοιπόν να επενδύσει σε τεχνολογίες απεξάρτησης από τον άνθρακα και σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.).
Πέραν αυτού θα πρέπει να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις των σύγχρονων αεροσκαφών με βάση τον σχεδιασμό του Διεθνούς Οργανισμού Αερομεταφορών (ICAO) Carbon Offsetting and Reduction Scheme for International Aviation (CORSIA) και την πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ReFuelEU Aviation. Έτσι υποχρεώνεται να εξασφαλίσει σύντομα τον ανεφοδιασμό αεροσκαφών με Βιώσιμα Καύσιμα (Sustainable Aviation Fuels – SAF) και μελλοντικά να εξυπηρετήσει αεροσκάφη με ηλεκτροκινητήρες και υδρογονοκίνηση. Ήδη από το 2025 πρέπει να διαθέτει ποσότητες SAF και, από το 2030, ελάχιστο μερίδιο συνθετικών καυσίμων.
Ταυτόχρονα υποχρεούται μέχρι το 2027 να διαθέτει σύγχρονες διαδικασίες προσέγγισης αεροσκαφών RNAV (Area Navigation) και μέχρι το 2030 διαδικασίες PBN (Performance Based Navigation) που βασίζονται κυρίως στην δορυφορική τεχνολογία. Οι διαδικασίες αυτές επιτρέπουν την αποφυγή εμποδίων και υπέρπτησης αστικών περιοχών π.χ. πόλη Ρόδου, όπως και την περιβαλλοντικά αποδεκτή συνεχή κάθοδο των αεροσκαφών (Continuous Descend).
• Πιστεύετε ότι η Ρόδος χρειάζεται ένα δεύτερο αεροδρόμιο; Υποδεικνύουν τα νούμερα των διακινηθέντων επιβατών αυτή την ανάγκη;
Η κατασκευή νέου αερολιμένα στη Νότια Ρόδο θα ήταν μία λύση. Βέβαια, τέτοιου μεγέθους υποδομές αποφασίζονται με τη βοήθεια της Τεχνικής Συστημάτων και Ανάλυσης Κόστους – Οφέλους (Cost – Benefit Analysis).
Παράλληλα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η Σύμβαση Παραχώρησης του “Διαγόρα” στη Fraport Greece δεν επιτρέπει λειτουργία άλλου αερολιμένα σε ακτίνα 100 Km.
Επίσης η λειτουργία δεύτερου αερολιμένα δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα, όπως:
α) Διπλασιασμό του λειτουργικού κόστους της αεροπορικής σύνδεσης του νησιού. Κόστος ενέργειας και καθαριότητας ανά m2, κόστος προσωπικού σε Έλεγχο Εναέριας Κυκλοφορίας, εξυπηρέτησης αεροσκαφών/επιβατών, Τεχνικού προσωπικού, Ηλεκτρονικοί, Τεχνικοί και Διοικητικοί, Παροχής υπηρεσιών, κλπ
β) Περιβαλλοντική υποβάθμιση άλλης μιας παρθένας περιοχής του νησιού.
Ας μην ξεχνάμε ότι η μόνη περιοχή που προσφέρεται για αερολιμένα είναι η Κατταβιά, πολύ μακριά από το βόρειο τρίγωνο του νησιού, που συγκεντρώνει ποσοστό πάνω από το 70% των οικονομικών δραστηριοτήτων του νησιού.
Λογικά η συνολική μεταφορά του αερολιμένα στην Κατταβιά θα απορριφθεί από πολίτες και επιχειρηματίες του βόρειου τριγώνου.
Μια λύση που πρέπει να διερευνηθεί σοβαρά είναι η πρότασή μου από το 1989 για επέκταση του αερολιμένα προς τη θάλασσα, σε συνδυασμό με κατασκευή μαρίνας και λιμένα ημερόπλοιων. Ανατολικά και δυτικά λόγω οικιστικών περιοχών, και νότια ο λόφος Παραδισείου δεν επιτρέπουν κάποιας μορφής επέκταση. Μόνη διέξοδος είναι η θάλασσα.
Επισημαίνω ότι έχουν γίνει αρκετές παρόμοιες κατασκευές, όπως σε Τουρκία, Κίνα, Ιαπωνία, Μπανγκόκ και Γαλλία.
