Κύριε Διευθυντή!
Τις πρώτες μέρες του Οκτωβρίου επισκέφτηκα την Ρόδο για δέκα μέρες. Η πρώτη επίσκεψή μου ήταν πριν σαράντα χρόνια ως τελειόφοιτος Λυκείου. Μου έκανε εντύπωση τότε η αντίθεση του ιστορικού χρόνου στην αρχιτεκτονική του νησιού.
Από την πρώτη αρχαιότητα μέχρι σήμερα όλες οι εποχές άφησαν το αποτύπωμά τους. Την πρώτη φορά πριν σαράντα χρόνια μού έκανε εντύπωση η προσπάθεια των Ιταλών να ιταλοποιήσουν αρχιτεκτονικά το νησί με τα νεο-αποικιακού ρυθμού κτήρια τους, το οδικό δίκτυο και την προβολή της εποχής των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννου.
Στο νέο μου ταξίδι στην Ρόδο με την ιδιότητα ως αρχιτέκτονα προσπάθησα να δω το καινούργιο πρόσωπο της Ρόδου. Ζήτησα και προσέλαβα για την καλύτερη μελέτη μία ξεναγό, γεννημένη στη Ρόδο με πείρα και γνώση. Από την πρώτη στιγμή μου έκανε εντύπωση η απαισιοδοξία της για το μέλλον του νησιού.
Ο μονόδρομος του τουρισμού, η πρωτοφανής παραβίαση του νόμου προσφοράς και ζήτησης με την αλόγιστη κατασκευή τερατόμορφων ξενοδοχείων, η καταστροφή των νεοκλασικών σπιτιών της νέας Πόλης, η μεταβολή της Παλιάς Πόλης σε τουριστικά μαγαζιά κακόγουστης εμφάνισης και περιεχομένου με άθλιους αλήτες να τραβούν από το μανίκι τους τουρίστες, δεν είναι το καλύτερο για την μοναδική Μεσαιωνική Πόλη της Ευρώπης.
Η Ρόδος με το καταπληκτικό κλίμα της την μεγαλύτερη ηλιοφάνεια της Μεσογείου έφτασε κάποτε να έχει τουρισμό από τον Μάρτιο μέχρι τον Νοέμβριο. Η ξεναγός μου με βεβαίωσε ότι τώρα η τουριστική περίοδος είναι από Μάιο μέχρι Οκτώβριο.
Η πανδημία ήρθε να δώσει την χαριστική βολή.
Ζήτησα από την ξεναγό μου να μου δείξει ένα εστιατόριο, μια καφετέρια με ροδιακό παραδοσιακό χαρακτήρα. Όταν μου έδειξε το “ΚΟΥΚΟΣ”, είπα επιτέλους να και κάτι που δείχνει ότι κάποιοι προσπαθούν να σώσουν το παρελθόν.
Ως αρχιτέκτων ενδιαφέρθηκα για την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Λίγα σπίτια σώθηκαν στα Κοσκινού. Για την σημερινή αρχιτεκτονική αναφορά τι γίνεται στον οικιστικό τομέα ρώτησα την ξεναγό μου.
Μοντέρνες νεοπλουτίστικες κατασκευές που δεν έχρυν τίποτα το κοινό με τους νεοκλασικούς πύργους των Τριαντών. Μου υποσχέθηκε όμως ότι θα προσπαθήσει να επιτύχει την επίσκεψή μας στο μοναδικό παραδοσιακό σπίτι που χτίστηκε πρόσφατα, την περίφημη Αγροικία “ΒΙΡΓΙΝΙΑ” στους πρόποδες του Φιλερήμου.
Επιτέλους είπα, κάποιος έσωσε οικιστικά τη Ρόδο. Αυτό το σπίτι είναι Ρόδος.
Συμπέρασμα:
Ένα νησί με φοβερή φυσική, κλιματική, ιστορική, αρχαιολογική αξία, αντί να γίνει πόλος έλξης τουρισμού ποιότητος, κατέληξε τουριστικός σκουπιδότοπος. Ουδείς υπεύθυνος, ουδείς ατιμώρητος.
Ο “ΚΟΥΚΟΣ” και η Αγροικία “ΒΙΡΓΙΝΙΑ” δεν μπορούν να σώσουν την κατάσταση. Διότι ένας κούκος δεν φέρνει την Ανοιξη.
Υ.Γ. Δυο ΜΠΟΥΤΙΚ Ξενοδοχεία, «AVALON» και «ΝΙΚΟΣ-ΤΑΚΙΣ» στην Π. Πόλη, παράδειγμα προς μίμηση.
ΝΙΚΟΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ
ΑΡΧΙΤΕΚΝΩΝ
ΑΘΗΝΑ
Θα ηθελα να μας πει ο κυριος Αντωνιαδης εαν τα τελευταια χρονια εχει επισκεφτει αλα νησια της Ελλαδας για να μας πει της εντυπωσεις του και να συνγκρινει την Ροδο μας πχ με την Μυκονο η ακομα την Σαντορινη
Αναφερόμενος είς τό άρθρο συνεργάτου σας, περιέχον εντυπώσεις τού κ.ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ, αρχιτέκτονος έξ Αθηνών, ό οποίος, μετά 40 χρόνια επεσκεφθείς καί πάλι τήν Ρόδον, απεκόμισε τίς χείριστες εντυπώσεις, ως λέει, λόγω τών επιγενομένων αλλαγών κατ’ αυτήν τήν περίοδον τών 40 ετών, θά ήθελα νά τού υποβάλλω ένα ερώτημα.
Μπορεί νά μάς αναφέρη ΕΝΑ καί μόνο παράδειγμα γειτονιάς, χωριού, πόλεως, νομού, περιφερείας, κράτους η ακόμη καί ηπείρου πού παρέμεινεν ΑΝΑΛΛΟΙΩΤΟ κατά τό ίδιο χρονικό διάστημα;
Εάν ΟΧΙ, πού πιστεύω ότι έτσι είναι, τότε πρός τί η εκφρασθείσα απογοήτευσις;
Καλός ό ρομαντισμος, καλύτερος όμως ό ρεαλισμος!
Όσον δ’ αφορά είς τόν χαρακτηρισμό του “τουριστικός σκουπιδότοπος” προτιμότερο νά μείνη ασχολίαστος. διά λόγους ευπρεπείας, έξ άλλου “όσα ξέρει ό κύρης δέν τά ξέρει ό κόσμος όλος”.
Ευχαριστώ διά τήν φιλοξενίαν.
Ι. Παριανός
Κύριε Αντωνιάδη σας ευχαριστούμε που ήρθατε στο νησί μας. Τυχαίνει να είμαι και εγώ αρχιτέκτων. Βλέπω όμως ότι με αυτή την αυξημένη κριτική στα μάτια σας, μάλλον δεν περάσατε και τόσο καλά αφού τύπο τα δεν σας άρεσε και η πόλη μας ήταν σε όλα από γοητευτική, εκτός από ένα κούκο με πέτρες Καρύστου και πέντε αντικείμενα χωριάτικα αραδιασμενα στους τοίχους και καλά με αυτό το θεατρικό σκηνικό, τιμούμε την παράδοση. Όσο για τους αλήτες που τραβούν τα μανίκια, ναι δεν είναι καθόλου κόσμιο, αυτό υπάρχει από Τουρκοκρατίας είναι οι ντελαληδες που φωναζουν για την πραμάτεια τους, βέβαια με τα χρόνια το προσαρμοσαν στα νέα δεδομένα, σίγουρα όμως δεν είναι αλήτες είναι του μεροκάματου. Η Ρόδος είναι κάτι μοναδικό δεν είναι ένα απλό νησάκι, έχει πλουραλιτα στην ιστορία της, είναι ένα νησί για όλο το κόσμο, αυτό βέβαια το θέμα θέλει πολύ αναλύσει και καθόλου κριτική. Όσο για τις καταστροφές τον κτιρίων και τα νέα κτίσματα, μοναδική ευθύνη σε όλη τη Ελλάδα έχουν οι αρχιτέκτονες για όλες αυτές τις αλλόκοτες και αν ευθύνες κατασκευές.. Την επόμενη φορά που θα κρίνεται το νησί μου, θα ειθελα να δω δικά σας έργα, για να καταλάβω πόσο έχετε σεβαστεί όλες αυτές τις αξίες που εξηγείται με τόσο πάθος. Έτσι η αυστηρή κριτική σας, θα μας είναι πιο ειλικρινής.
Ο κύριος Αντωνιάδης αρχιτέκτων εξ Αθηνών όπως δηλώνει καλό θα ήταν να ζήσει στο παρόν και όχι στο παρελθόν. Επίσης τον προκαλώ να μας εξηγήσει τι αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύγχρονη Αθήνα στην οποία ζεί εκτός βέβαια του ιστορικού της κέντρου που κατά τύχη σώζεται. Τι ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι γειτονιές όπως πχ η Νέα Σμύρνη, το άθλιο Περιστέρι, τα εξάρχεια και άλλες πολλές που αυτά τα εκτρώματα – πολυκατοικίες μοιάζουν σα να ψυθυρίζουν η μία στην άλλη στοιβάζοντας μέσα τους του ανθρώπους. Τι το ενδιαφέρον έχει η Ομόνοια η οποία πια έχει γκετοποιηθεί μέσα στη βρώμα και τα ναρκωτικά και κάθε είδους παραβατικότητα, χωρίς βέβαια να ξεχάσω αυτό το υπέροχο και πανάκριβο πολυδιαφημισμένο παταγωδώς αποτυχημένο έργο ανάπλασης του νυν δήμαρχου της Αθήνας! Αν μη τι άλλο κύριε Αντωνιάδη η Ρόδος είναι ακόμα ανθρώπινη. Με τα προβληματά της. Που όμως ακόμα υπάρχουν γειτονιές παντού που τα παιδιά παίζουν έξω κάνουν ποδήλατο και θα δεις ανθρώπους να κάθονται έξω απο το σπίτι τους απολαμβάνοντας την καθαρή ατμόσφαιρα και τη θέα, όπου υπάρχει. Που ξεχνάνε καμιά φορά να κλειδώσουν το αυτοκίνητο χωρίς να υπάρχει ο φόβος να πέσουν θύμα ληστείας. Και η κυρία όπως αποκαλείται ξεναγός καλό θαήταν να διαβάσει περισσότερο για τη Ρόδο. Γιατί όταν λέμε Ρόδος εννοούμε το υπόλοιπο νησί. Εκτός βέβαια αν οι προθέσεις της είναι καθαρά προωθητικές για αυτές τις δύο τρείς επιχειρήσεις που αναφέρει το άρθρο. Ας απαντήσουν στο ερώτημα, οι γράφοντες, αφού η Ρόδος είναι τόσο άσχημη τότε γιατί όλο και περισσότεροι ξένοι προσπαθούν να αποκτήσουν μόνιμη κατοικία εδώ;
Συμφωνώ ότι δεν έχει προσεχτεί όπως θα έπρεπε η Ρόδος. Συμφωνώ ότι υπάρχουν προβλήματα και μάλλιστα πολλά. Ομως αυτά μπορεί να διορθωθούν και θα διορθωθούν. Η Αθήνα όμως θα συνεχίσει να είναι άθλια με το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων της να παρουσιάζουν ψυχολογικά προβλήματα. Σημείωση πως και εγώ δεν είμα από τη Ρόδο αλλά ήρθα πριν λίγα χρόνια λόγω δουλειάς και με μάγεψε