Για πρώτη φορά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ δεν απορρίπτουν το σενάριο των πρόωρων εκλογών. Ποιοι είναι οι σχεδιασμοί του Μεγάρου Μαξίμου
Σε οιονεί προεκλογική περίοδο εισέρχεται η χώρα από τις αρχές του έτους. Η αίσθηση εντείνεται από μια σειρά παραμέτρους, αλλά και από ένα στοιχείο το οποίο διαπιστώνεται για πρώτη φορά στο διάστημα των τελευταίων μηνών: Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, κομματικά και κοινοβουλευτικά, όταν ερωτώνται για το ενδεχόμενο προσφυγής στις κάλπες, δεν το απορρίπτουν, όπως συνήθιζαν να κάνουν έως πρόσφατα.
Αντιθέτως, επιδεικνύουν έναν προβληματισμό για το κατά πόσο ένας εκλογικός ελιγμός θα ήταν μια λύση για τον ΣΥΡΙΖΑ, δεδομένων της φθοράς και των πολλαπλών αδιεξόδων της κυβέρνησης.
Τέτοιες σκέψεις προέρχονται κατά βάση από τη λεγόμενη ομάδα των 53+ και τους συνοδοιπόρους τους. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρουν κάποιοι από τους πρωταγωνιστές του εσωκομματικού παιχνιδιού στον ΣΥΡΙΖΑ, «το θέμα δεν είναι το “αν”, αλλά το “πότε”». Επιβεβαιώνουν έτσι ότι η συζήτηση είναι υπαρκτή και ότι μια κίνηση σε αυτή την κατεύθυνση μελετάται ή πάντως έχει τεθεί υπ’ όψιν του Αλέξη Τσίπρα.
Συνοδεύεται δε αυτή η ανησυχία των συγκεκριμένων προσώπων και από μια αγωνία για το διάστημα των πρώτων μηνών του 2018. Κατά την περίοδο εκείνη, όπως λένε, η κυβέρνηση αναμένεται να δεχθεί νέες πιέσεις και ο ΣΥΡΙΖΑ να βρεθεί ενώπιον οριστικών διλημμάτων, στο πλαίσιο της τέταρτης αξιολόγησης. Στο διάστημα αυτό θα πρέπει να διευθετηθούν όλες οι εκκρεμότητες, κυρίως στο πεδίο των δημοσιονομικών, της επίσπευσης της μείωσης του αφορολογήτου και άλλων περικοπών, της διασφάλισης ενός χρηματοδοτικού «μαξιλαριού» άνω των 12 δισ. ευρώ, της απόπειρας δανεισμού της χώρας και του καθορισμού του πλαισίου επιτήρησης έπειτα από το τέλος του σημερινού Μνημονίου. Επιπλέον, καθοριστικής σημασίας παράμετρος για τις αποφάσεις της κυβέρνησης είναι η πρόσφατη ματαίωση των προσδοκιών της περί της έναρξης μιας συζήτησης για το χρέος από τον νέο πρόεδρο του Eurogroup Μάριο Σεντένο. Ο πορτογάλος υπουργός Οικονομικών ξεκαθάρισε ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί πριν από τον Αύγουστο του 2018 και εφόσον έχει ολοκληρωθεί επιτυχώς το τρέχον Μνημόνιο.
Κυβερνητικές πηγές περιγράφουν πάντως έναν άλλο σχεδιασμό: Διεξαγωγή εθνικών εκλογών το νωρίτερο την άνοιξη του 2019 και μετάθεση των αυτοδιοικητικών εκλογών για το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς. Στόχος μιας τέτοιας μεθόδευσης είναι η δημιουργία ενός περιβάλλοντος πολιτικής αστάθειας, με συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις και με κατάληξη την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας στις αρχές του 2020, με την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ ευελπιστεί ότι θα μπορεί να «παίξει» και πάλι, όπως το 2014-2015.
Παροχολογία, πόλωση και… παράπονο για ΚΚΕ
Η αίσθηση περί της έναρξης μιας άτυπης και άγνωστης διάρκειας προεκλογικής περιόδου εντείνεται και από έναν άλλο συνδυασμό παραγόντων, όπως:
l η αγωνιώδης παροχολογία της κυβέρνησης, εν πολλοίς ερήμην των δανειστών, με πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα το επίδομα των 400 ευρώ στους ανέργους 18-24 ετών, το νέο επίδομα στους πλημμυροπαθείς της Δυτικής Αττικής, η εξαγγελία για ίδρυση πανεπιστημίου στην ίδια περιοχή κ.ά.
l η σφοδρότητα της πολιτικής αντιπαράθεσης με προσωπικά χαρακτηριστικά, στην οποία καταφεύγει ο κ. Τσίπρας.
l το νέο μέτωπο με το ΚΚΕ, υπό τον φόβο διαρροών ψηφοφόρων προς τα αριστερά.
Αυτό έγινε σαφές στην παρέμβαση του υπουργού Εσωτερικών Π. Σκουρλέτη στη Βουλή την προηγούμενη Τρίτη, όταν, απευθυνόμενος στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ και… εγκαλώντας τον Περισσό για τις αντικυβερνητικές αντιδράσεις, είπε: «Πέστε μου μια φορά που το κάνατε αυτό με την κυβέρνηση Σαμαρά. Χρωστάτε απαντήσεις, όχι σε εμάς, αλλά στον κόσμο της εργασίας, που δεν βρήκατε τίποτα να τους πείτε για το θέμα των συλλογικών συμβάσεων που υπογράφηκαν για πρώτη φορά. Αυτός ο ολισθηρός δρόμος απομονώνει μια πλευρά της Αριστεράς». Η απάντηση ήλθε από τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΚΚΕ Θ. Παφίλη: «Χρειάζεται πολύ μεγάλο θράσος, διαστημικό, να φέρνεις τη νύχτα σαν τον κλέφτη τροπολογία για να καταργείς την απεργία και να έχεις στείλει με τις πολιτικές σου στον Καιάδα τον κόσμο, να κατηγορείς αυτούς που προσπαθούν και υπερασπίζονται τα συμφέροντά του όταν κάνει μια διαμαρτυρία».
Υπό το πρίσμα αυτό, μεταξύ των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και της αντιπολίτευσης, προκλήθηκε αίσθηση από τον τρόπο με τον οποίο ο Πρωθυπουργός θέλησε, κατά την ομιλία του επί του προϋπολογισμού την προηγούμενη Τρίτη, να υπενθυμίσει και πάλι τη συνταγματικά προβλεπόμενη ημερομηνία των εκλογών: «Ο ελληνικός λαός έχει και μνήμη, και γνώση, και διαίσθηση. Σας γνωρίζει πολύ καλά. Αυτή ήταν η αιτία. Γνωρίζει τι κάνατε όλα αυτά τα χρόνια» είπε ο Αλέξης Τσίπρας απευθυνόμενος στον Κ. Μητσοτάκη και συμπλήρωσε: «Και αυτή θα είναι η αιτία που θα σας οδηγήσει και σε νέα ήττα στις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2019».
Το ότι οι εκλογές διεξάγονται (θεωρητικώς) κάθε τέσσερα έτη είναι γνωστό σε όλους. Το ότι ο Πρωθυπουργός αισθάνεται την ανάγκη να το επαναλαμβάνει πυροδοτεί σενάρια για δύο λόγους: α) επειδή, σύμφωνα και με συντρόφους του, φανερώνει μια αγωνία και β) επειδή όλοι γνωρίζουν ότι αν ο ΣΥΡΙΖΑ κατόρθωνε να παραμείνει στην εξουσία έως τον Σεπτέμβριο του 2019, θα πήγαινε στις εκλογές έχοντας εφαρμόσει έναν νέο γύρο περικοπών σε συντάξεις και αποδοχές, τις οποίες έχει ήδη ψηφίσει από την προηγούμενη άνοιξη. Συνεπώς, με ακόμη μεγαλύτερη φθορά.
Μία επιπλέον παράμετρος η οποία εντείνει την εκλογολογία είναι πάντοτε ο Πάνος Καμμένος. Η κινητικότητα στο Σκοπιανό και η ρητή δήλωση του υπουργού Αμυνας πως δεν πρόκειται να δεχθεί ονομασία που να περιέχει καθ’ οιονδήποτε τρόπο το συνθετικό «Μακεδονία» καθιστούν σαφές ότι ο χρόνος δεν θα τρέχει προς όφελος της κυβερνητικής συνοχής – στον βαθμό βεβαίως που ο κ. Καμμένος εμφανιστεί συνεπής προς τις δημόσιες δηλώσεις του…
Ποιοι υπουργοί αναμένεται να μετακινηθούν ή να απομακρυνθούν
Με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, στον προγραμματισμό του Αλέξη Τσίπρα επανέρχεται ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης. Αναμένεται προς τα τέλη Ιανουαρίου, όμως οποιαδήποτε κίνηση θα τελεί υπό την αίρεση (και) των εσωκομματικών συσχετισμών. Αλλαγές στα βασικά υπουργεία (Οικονομικών, Εξωτερικών, Αμυνας, Εσωτερικών) θεωρείται δύσκολο να γίνουν. Και αυτό, μεταξύ των άλλων, επειδή καθεμία περίπτωση θα δημιουργούσε εστίες τριβών. Προς μετακίνηση ή απομάκρυνση θεωρούνται πιθανοί υπουργοί ο Γ. Σταθάκης από το Ανάπτυξης, με γνωστή τη φιλοδοξία του Ν. Παππά να αναλάβει κάποιο από τα λεγόμενα παραγωγικά υπουργεία, ο Ι. Μουζάλας από το Μεταναστευτικής Πολιτικής, με πιθανό αντικαταστάτη τον Δ. Βίτσα, η Λυδία Κονιόρδου από το Πολιτισμού, όπου υπό συνθήκες και προϋποθέσεις θα μπορούσε να τοποθετηθεί ο Ν. Φίλης.
ΒΗΜΑ
