Από εκεί που δεν το περίμενε δέχεται κριτική η Κριστίν Λαγκάρντ. Η επικεφαλής του ΔΝΤ είδε 10 μέλη του ΔΣ με προεξάρχοντα τον Βραζιλιάνο εκπρόσωπο να την κατηγορούν μια ειδική μεταχείριση υπέρ της Ελλάδας, κάτι που οδήγησε σε καταπάτηση των συνθηκών που ισχύουν για όλες τις άλλες χώρες.
Οι Financial Times αναφέρουν πως ακόμη και η ίδια η Κριστίν Λαγκάρντ εξέφρασε αυτήν την εβδομάδα σκεπτικισμό για το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της νέας ελληνικής κυβέρνησης, δείχνοντας πόσο άβολα νιώθει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα διάσωσής στην ιστορία του. Η εμπειρία του ΔΝΤ στην Ελλάδα ήταν οδυνηρή, εξέθεσε όλες τις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ Αμερικανών και Ευρωπαίων χρηματοδοτών και των αναδυόμενων αγορών που ζητούν μεγαλύτερη επιρροή στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα.
«Η Ελλάδα, προς το παρόν, δεν ήταν φωτεινό κεφάλαιο στην Ιστορία του ΔΝΤ», δήλωσε ο Πάουλο Νογκέιρα Μπατίστα, ο εκπρόσωπος της Βραζιλίας και 10 ακόμη χωρών στο διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ. «Παρακάμφθηκαν κανόνες ώστε το αποτέλεσμα να ταιριάζει στις ανάγκες της ευρωζώνης». Υποστηρίζει πως το αποτέλεσμα ήταν να πληγεί η αξιοπιστία του θεσμού.
Το ΔΝΤ εντάχθηκε στη διάσωση της Ελλάδας το 2010 και το διοικητικό του συμβούλιο έχει έκτοτε εγκρίνει δύο ξεχωριστά προγράμματα, κάθε ένα εκ των οποίων αγγίζει τα 30 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας κατά πολύ τα κανονικά όρια δανεισμού του.
Υπό την κηδεμονία του ΔΝΤ -το οποίο επέβλεψε το πρόγραμμα μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τα άλλα δύο μέλη της αποκαλούμενης τρόικας- η Ελλάδα μετέτρεψε ένα σημαντικό δημοσιονομικό έλλειμμα σε πλεόνασμα και επέστρεψε σε ανάπτυξη μετά από μία καταστροφική πενταετή ύφεση.
Μικρή πρόοδος στις ιδιωτικοποιήσεις
Ωστόσο, οι διαδοχικές κυβερνήσεις στη χώρα σημείωσαν μικρή πρόοδο με τις ιδιωτικοποιήσεις ή τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις και οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης αντιστάθηκαν στα αιτήματα του ΔΝΤ για βοήθεια ώστε να μειωθεί το υπέρογκο κρατικό χρέος της.
Το συνολικό αποτέλεσμα ήταν η αντίδραση της κοινής γνώμης στην Ελλάδα και η ανάδειξη μίας αριστερής κυβέρνησης που αντιτίθεται στη λιτότητα, αποκηρύσσοντας την προσπάθεια του ΔΝΤ για εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας και του κράτους αλλά και το ρόλο του ως μέλους της μισητής τρόικας.
Όπως υπογράμμισε και η Κ. Λαγκάρντ αυτήν την εβδομάδα, όλα αυτά δεν επηρεάζουν τη στάση του ΔΝΤ. Η πρώην υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας κατέστησε σαφές την Τρίτη ότι τα σχέδια μεταρρυθμίσεων της νέας ελληνικής κυβέρνησης, που κατατέθηκαν ώστε να κερδίσει η χώρα 4μηνη παράταση της στήριξης, είναι ανεπαρκή. Εκανε λόγο για απουσία ξεκάθαρων δεσμεύσεων για μεταρρυθμίσεις στη φορολογία, στις συντάξεις και στην αγορά εργασίας ή για τις ιδιωτικοποιήσεις.
Οι αναλυτές, ωστόσο, υποστηρίζουν πως η επικεφαλής του ΔΝΤ και τα στελέχη της ακολουθούν σκληρή στάση αυτήν την εβδομάδα εν μέρει επειδή έπρεπε να έχουν κατά νου τα παράπονα που εκφράζουν κάποιες από τις μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες, οι οποίες αναφέρουν ότι τα τελευταία πέντε χρόνια το ΔΝΤ έχει προβεί σεειδική μεταχείριση στην Ελλάδα και στα άλλα μέλη της ευρωζώνης που επλήγησαν από την κρίση.
«Η Λαγκάρντ χρειάζεται να πετύχει ομοφωνία εντός του ΔΝΤ», δηλώνει ο Αντρέα Μοντανίνο, πρώην εκτελεστικός διευθυντής του ΔΝΤ για την Ιταλία που τώρα εργάζεται στο Ατλαντικό Συμβούλιο με έδρα την Ουάσιγκτον.
Κριτική για τον επικουρικό ρόλο του Ταμείου
Το ΔΝΤ επικρίνεται επίσης επειδή ανέλαβε επικουρικό ρόλο στην ελληνική διάσωση της Ε.Ε. το 2010, ενώ δάνεισε υπερβολικά πολλά χρήματα στην Αθήνα. Υπό κανονικές συνθήκες, το ΔΝΤ μπορεί να δανείσει συνολικά 600% των ποσοστώσεων της κάθε χώρας στα προγράμματα στήριξης και πρέπει να αποδείξει ότι το χρέος της είναι βιώσιμο. Το 2010 όμως, το ΔΝΤ έκανε μία εξαίρεση για την Ελλάδα με το επιχείρημα ότι η χρεοκοπία της χώρας και η έξοδός της από την ευρωζώνη θα προακλούσαν «συστημική» απειλή για την παγκόσμια οικονομία.
Η αρχική στήριξη από το ΔΝΤ με 30 δισ. ευρώ το 2010, η οποία αντικαταστάθηκε από ένα 4ετές πρόγραμμα περίπου της ίδιας αξίας το 2012, ήταν το αντικείμενο μίας κρίσιμης εσωτερικής αξιολόγησης το 2013. Αυτή η διαδικασία αυτοαξιολόγησης, όμως, έκτοτε έχει ενταθεί.
Το Μάιο του 2014, έκθεση στελεχών του Ταμείου που εξέτασε την αντίδραση του ΔΝΤ στην κρίση χρέους επέκρινε την εξαίρεση που έγινε για «συστημικούς» λόγους για την Αθήνα.
Το Νοέμβριο, ο εσωτερικός επόπτης του ΔΝΤ, το Ανεξάρτητο Γραφείο Αξιολόγησης, ξεκίνησε ευρύτερη αξιολόγηση για το ρόλο που διαδραμάτισε το ΔΝΤ κατά την κρίση της ευρωζώνης, τα αποτελέσματα της οποίας θα ανακοινωθούν αργότερα φέτος.
Ίδια λάθη
Ορισμένοι επικριτές διερωτώνται εάν το ΔΝΤ επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη στην Ουκρανία – όπου εξετάζει νέο πρόγραμμα 17,5 δισ. δολ.
Οι επικριτές δηλώνουν πως το ΔΝΤ αρχικά ήταν υπεραισιόδοξο για τις προοπτικές ανάκαμψης της χώρας, όπως έγινε και στην περίπτωση της Ελλάδας.
Η Ελλάδα, όμως, παραμένει ειδική περίπτωση, κυρίως επειδή το ΔΝΤ είναι ακόμη εκτεθειμένο. Το δικό του μέρος της στήριξης διαρκεί μέχρι το Μάρτιο του 2016.
Η ελληνική κυβέρνηση, όμως, δεν έχει ρευστότητα και καλείται να βρει μέσα στους επόμενους 10 μήνες 3,9 δισ. ευρώ για να πληρώσει δάνεια του ΔΝΤ.
«Διατηρούν ακόμη το μύθο ότι κανείς μέχρι τώρα δεν έχει χρεοκοπήσει σε δάνεια προς το ΔΝΤ και πως κατά συνέπεια δεν θα συμβεί ούτε και τώρα», αναφέρει ο Desmond Lachman, πρώην αξιωματούχος του ΔΝΤ που τώρα βρίσκεται στο American Enterprise Institute στην Ουάσιγκτον και συμπληρώνει: «Το Ταμείο όμως, δεν έχει δανείσει κανέναν άλλον κατ’ αυτόν τον τρόπο».
iefimerida.gr
