Η ανάγκη «Μένουμε σπίτι» είναι μια πρώτης τάξης ευκαιρία για επαναπρογραμματισμό των καθημερινών συνηθειών, ώστε στο Αύριο που σίγουρα θα έρθει, όλοι, συμπεριλαμβανομένου και αυτού καθ’ αυτού του πλανήτη, να έχουν κερδίσει κάτι. Στο ρεπορτάζ που ακολουθεί δεν διατυπώνονται εκτιμήσεις, διότι εκείνο που στα σίγουρα πέτυχε ο κορωνοϊός είναι να απογυμνώσει όλους τους μετά Χριστόν προφήτες. Αντιθέτως, παρακάτω παρουσιάζονται μια σειρά από μικρές και μεγάλες δράσεις τις οποίες όλοι μπορούμε να υιοθετήσουμε όσο «Μένουμε σπίτι». Αν οι δράσεις αυτές εμπεδωθούν ως συνήθεια, τότε το όφελος θα είναι διπλό: Αφενός, ως πρόσωπα θα συμβάλουμε καθημερινά και ουσιαστικά στη μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Αφετέρου, θα γίνει αντιληπτό ότι η προσπάθεια προστασία του περιβάλλοντος δεν έχει ωράριο, ούτε και ημερομηνία λήξης.
Το ρεπορτάζ της ‘δημοκρατικής’ έγινε σε συνεργασία με τον κ. Σωτήρη Μυλωνά, σύμβουλο αειφορίας ξενοδοχειακών επιχειρήσεων και εκπρόσωπο του διεθνούς οργανισμού Travelife σε Ελλάδα και Κύπρο.
«Η εργασία από το σπίτι και η συνεχής παραμονή εντός του είναι σίγουρο ότι θα αυξήσουν τους λογαριασμούς ενέργειας. Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς η αύξηση στην ηλεκτρική ενέργεια μπορεί να φτάσει μέχρι και 30% διότι η χρήση των συσκευών είναι σχεδόν διαρκής» εξηγεί προς τη ‘δ’ ο κ. Σωτήρης Μυλωνάς και τονίζει: «Παρόλα αυτά, το ‘Μένουμε σπίτι’ είναι ευκαιρία να κατανοήσουμε την αειφορία και να υιοθετήσουμε μια σειρά από απλές και καλές καθημερινές συνήθειες».
Οι προτάσεις – συνήθειες αφορούν ένα πλαίσιο απλών δράσεων μέσα στο σπίτι και αποδίδουν οφέλη σε τέσσερις περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς τομείς:
Α. Ας μειώσουμε το ανθρακικό μας αποτύπωμα στο σπίτι μας
«Το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής δε πρόκειται να εκλείψει επειδή ο πλανήτης κάνει shut down για μερικές εβδομάδες. Οι εκτιμήσεις μιλούν για μείωση εκπομπών από 0,2% έως 1%, αλλά αυτό μπορεί να είναι παροδικό. Η καθηγήτρια Katharine Hayhoe όταν ρωτήθηκε αν ο COVID-19 σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή απάντησε “The short answer is, very little; but the long answer is, everything is related”» εξηγεί ο κ. Σωτήρης Μυλωνάς
Οι προτάσεις του για απλές, οικιακές συνήθειες που όμως μπορούν να οδηγήσουν στη μείωση του ενεργειακού και ανθρακικού μας αποτυπώματος είναι οι ακόλουθες:
• Βγάζουμε από την πρίζα όποια συσκευή δε βρίσκεται σε φόρτιση. Είναι μάλιστα πολύ καλή ευκαιρία να διδάξουμε αυτή τη συνήθεια στα παιδιά μας και να τους κάνουμε “κοινωνούς” στην εξοικονόμηση ενέργειας στο σπίτι μας
• Χρησιμοποιούμε το laptop χωρίς τη φόρτιση. Το φορτίζουμε μόνο όταν υπάρχει ανάγκη. Στην περίπτωση αυτή ο κανόνας 40/80 είναι ο καλύτερος και για την καλύτερη απόδοση της συσκευής σας, δηλαδή φορτίζουμε όταν φτάσει στο 40% του ενεργειακού αποθέματος και αφαιρούμε την φόρτιση στο 80%
• Αξιοποιούμε τον φυσικό φωτισμό. Με τον τρόπο αυτό γίνεται σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας, ενώ βελτιώνεται η οπτική άνεση και η διαβίωση στα κτήρια
• Αποφασίσατε να κάνετε αγορά λευκής ηλεκτρικής συσκευής; Είναι πραγματικά ευκαιρία να μελετήσετε την ενεργειακή κλάση και την Ετήσια κατανάλωση ενέργειας (εκφρασμένη σε kWh/έτος)
• Ελέγχουμε πάντα, πριν το μαγείρεμα ότι ο φούρνος είναι ερμητικά κλειστός
• Εάν έχουμε πλυντήριο πιάτων, τότε δεν πλένουμε τα πιάτα στο χέρι. Τα σύγχρονα πλυντήρια πιάτων χρησιμοποιούν λιγότερο νερό και ενέργεια — και τα περισσότερα διαθέτουν πρόγραμμα «Eco». Θυμόμαστε πως θέτουμε σε λειτουργία το πλυντήριο μόνο όταν είναι γεμάτο!
• Γεμίζουμε το πλυντήριο ρούχων πλήρως πριν βάλουμε πλύση
• Κάνουμε συνετή χρήση του internet – κάθε email είναι 50gr CO2e αν έχει μεγάλο attachment!
Β. Γίνομαι πρωταθλητής στην ανακύκλωση
«Δεν υπάρχει καλύτερη ευκαιρία να καταλάβουμε και να μάθουμε την ανακύκλωση. Βλέπουμε τις σημάνσεις στις συσκευασίες, μελετούμε τα διαφορετικά πλαστικά και αναλόγως πράττουμε».
• Συνεχίζουμε την ανακύκλωση και ακολουθούμε τις οδηγίες διαχείρισης απορριμμάτων
• Μειώνουμε και επαναχρησιμοποιούμε τις συσκευασίες για όλες τις χρήσεις και σκεφτόμαστε αειφόρα. Δε ξεχνάμε ότι υπάρχει Νόμος και κυρίως το οφείλουμε στη Φύση να σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε πλαστικά μιας χρήσης.
Γ. Ώρα να μελετήσουμε τις διατροφικές μας συνήθειες
«Βασική αρχή της αειφορίας είναι ο επαναπροσδιορισμός των αξιών και των συνηθειών της καθημερινότητας. Η διατροφή είναι κλειδί στη τόνωση του ανοσοποιητικού μας συστήματος και είναι ευκαιρία για δράση και φυσική άσκηση».
• Βελτιώνουμε τη διατροφή σας μειώνοντας τις θερμίδες, ενώ δίνουμε έμφαση στη μείωση του food waste. Δεν ξεχνάμε να μειώνουμε την ενεργειακή κατανάλωση στη μαγειρική.
• Δε σπαταλάμε τρόφιμα. Αγοράζουμε μόνο την ποσότητα που χρειαζόμαστε και διατηρούμε τα τρόφιμα που περισσεύουν για αργότερα!
• Αποφεύγουμε τα μη εποχικά προϊόντα. Η παραγωγή τροφίμων εκτός του φυσικού τους περιβάλλοντος ή των κανονικών εποχών καλλιέργειας απαιτεί τεράστιες ποσότητες νερού, ενέργειας και άλλων πόρων. Επίσης, αγοράζουμε τοπικά βοηθώντας την οικονομία του τόπου μας, που έχει τόσο μεγάλη ανάγκη
• Πλένουμε τα φρούτα και τα λαχανικά σε λεκάνη και όχι σε τρεχούμενο νερό με ανοιχτή τη βρύση. Με το νερό που συγκεντρώνεται ποτίζουμε τα φυτά στο μπαλκόνι ή τον κήπο
• Αν τρώτε κρέας, αντικαταστήστε μερικώς την κατανάλωση κόκκινου κρέατος με κοτόπουλο, ψάρι ή όσπρια. Αν αντικαταστήσετε το βόειο κρέας με κοτόπουλο μπορείτε να περιορίσετε το αποτύπωμα άνθρακα του γεύματός σας κατά 75 %.
Δ. Ευκαιρία για ξεκαθάρισμα και προσφορά σε όποιον έχει ανάγκη
• Διαχωρίζουμε τον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό που δεν χρησιμοποιούμε και τον δωρίζουμε εκεί όπου υπάρχει έλλειψη, για παράδειγμα σε σχολεία ή σε δημοτικά κέντρα, ώστε να επαναχρησιμοποιηθεί από άλλους
• Αν ανανεώνουμε τη ντουλάπα μας, επ’ ουδενί δεν πετάμε ρούχα στα σκουπίδια. Τα ρούχα που δε φοράμε τα δωρίζουμε στην Εκκλησία ή σε φορείς. Επειδή ‘Μένουμε σπίτι’, κρατάμε χωριστά τα ρούχα αυτά μέχρι να λήξει η καραντίνα
• Βοηθάμε ηλικιωμένους με τακτική τηλεφωνική επικοινωνία ώστε να μη νιώσουν μοναξιά, ή με την κάλυψη των αναγκών τους για αγορές ειδών διαβίωσης
• Βοηθάμε τα παιδιά να αντιμετωπίσουν καλύτερα την κατάσταση. Ανακαλύπτουμε τη χαρά των δραστηριοτήτων μακριά από την οθόνη. Δεν χρειάζονται δραματικές και απότομες αλλαγές. Αρκούν μερικά λεπτά την ημέρα και σύντομα θα έχετε μια καινούρια συνήθεια στο σπίτι
«Είναι γνωστή η λαϊκή ρήση που λέει “ό,τι σπέρνεις θα θερίσεις”. Με τον κορωνοϊό έχουμε καταλάβει ότι δεν υπάρχουν εποχές σποράς και θέρους. Κάθε μέρα είναι ημέρα σποράς και θέρους. Γι’ αυτό θα τα καταφέρουμε και όταν έρθει η ώρα να βγούμε από το σπίτι μπορούμε να είμαστε καλύτεροι».
