Γράφει
ο Νεκτάριος Καλογήρου
Περισσότερα από 15.000 αμνοερίφια θα έχουν σφαγιαστεί μέχρι αύριο στη Δωδεκάνησο και όλα θα διοχετευτούν στα τοπικά κρεοπωλεία, όπως και στα αντίστοιχα τμήματα των super market. Η σφαγή των αμνών θα συνοδευτεί από μάχη μεταξύ παραδοσιακών κρεοπωλών και εμπόρων, καθώς η οικονομική ασφυξία της χώρας έχει οδηγήσει τους πάντες στα όρια των αντοχών τους.
Πιο αναλυτικά, οι τιμές που διατίθεται το ντόπιο κατσικάκι, Α’ κατηγορίας, κυμαίνεται μεταξύ 7,5 έως 8,5 ευρώ. Περίπου, μισό ευρώ πιο φθηνό διατίθεται το αρνί, ενώ σε ακόμα χαμηλότερα επίπεδα διατίθενται τα αμνοερίφια εισαγωγής από τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και τα Σκόπια. Ο πρόεδρος των παραδοσιακών κρεοπωλών της Ρόδου Θανάσης Χατζηνικήτας, ομιλώντας χθες προς τη “δημοκρατική” ξεκαθάρισε ότι «τα κρεοπωλεία της Ρόδου διαθέτουν μόνο εξαιρετικής ποιότητας ντόπια κρέατα». Μάλιστα, ο ίδιος καλεί τους καταναλωτές να επιλέξουν τα κρεοπωλεία «γιατί ο κατ’ επάγγελμα κρεοπώλης σέβεται τη δουλειά του και πάντοτε επιλέγει το καλύτερο κρέας για τους πελάτες του. Αυτός είναι ο λόγος που αξίζει τον κόπο ο καταναλωτής να πληρώσει μισό ευρώ παραπάνω στο κιλό και να απολαύσει πραγματικά ποιοτικό κρέας».
Από την άλλη πλευρά, οι Ροδίτες ιδιοκτήτες των τοπικών super market έχουν αναλάβει δέσμευση ότι θα φροντίσουν για την πλήρη ενημέρωση των καταναλωτών ως προς την προέλευση του κρέατος που θα διατίθεται προς πώληση. Αυτό σημαίνει πως εάν το φυλλάδιο του καταστήματος αναφέρει «ντόπιο αμνοερίφιο μέχρι εξάντλησης των αποθεμάτων», τότε ο υπεύθυνος κρεοπωλείου του super market θα έχει την υποχρέωση να ενημερώσει τον καταναλωτή για εάν το κρέας που προσφέρει είναι από το απόθεμα των ντόπιων αμνοεριφίων, ή εάν προέρχεται από άλλα μέρη της Ελλάδας, ή ακόμα αν πρόκειται για κρέας εισαγωγής.
Οι παραδοσιακοί κρεοπώλες και ιδιοκτήτες των τοπικών super market έχουν καταλήξει σε μια συμφωνία κυρίων, έτσι ώστε οι δεύτεροι να σεβαστούν την αγωνία των πρώτων για επιβίωση. Η τήρηση των κανόνων ενημέρωσης του καταναλωτή αποτελεί βασικό κανόνα της συγκεκριμένης συμφωνίας.
Το πρόβλημα που ήδη έχει αρχίσει να διαφαίνεται ξεκινά από τα super market της Ρόδου που δεν ανήκουν σε τοπικές αλυσίδες. Οι προσφορές που κάνουν αυτές οι επιχειρήσεις είναι ιδιαίτερα δελεαστικές. Είναι χαρακτηριστικό ότι χθες στο νησί, σε υποκατάστημα εμπορικής αλυσίδας ξένων συμφερόντων, το Ελληνικό αρνί (το ολόκληρο) επωλείτο έναντι 5,5 ευρώ το κιλό. Κληθείς να σχολιάσει την τιμή αυτή ο πρόεδρος των κρεοπωλών κ. Θανάσης Χατζηνικήτας ξεκαθάρισε ότι «οι καταναλωτές πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, με την ποιότητα των κρεάτων, θα πρέπει να προβληματίζονται ιδιαίτερα με τις τόσο χαμηλές τιμές και να αναλογιστούν αν αξίζει το ρίσκο για 10 ευρώ διαφοράς να δώσουν στα παιδιά τους κρέας δεύτερης κατηγορίας».
Παραπλανητικές
οι σφραγίδες
Όλα τα αμνοερίφια που διατίθενται προς πώληση θα πρέπει να φέρουν την ειδική σφραγίδα χρώματος ανοιχτού γαλάζιου (τιρκουάζ). Το πρόβλημα είναι ότι η σφραγίδα αυτή παραμένει ίδια είτε πρόκειται για ντόπιο, είτε για εγχώριο, είτε για σφάγιο προερχόμενο από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Βέβαια, επάνω στη σφραγίδα αναγράφεται ο τόπος προέλευσης, δηλαδή εάν ένα αρνί σφάχτηκε π.χ. στη Λέρο, τότε στη σφραγίδα αναγράφεται «Λέρος», ή «Εμπωνας», ή «Ρόδος» αντίστοιχα. Για τα μη ντόπια σφάγια η σφραγίδα αναγράφει «Ελλάς» ή «Ελλάδα» και για τα εισαγωγής, η σφραγίδα αναγράφει τη χώρα προέλευσης «Romania», «Bulgaria» κλπ.
Αυτή τη σφραγίδα θα πρέπει οι καταναλωτές να ζητούν να τη δουν από κοντά, καθώς από την απόσταση των δυο όλες οι σφραγίδες φαίνονται ίδιες. Μάλιστα, είναι σημαντικό ο κάθε καταναλωτής να ελέγχει και τα πόδια του ζώου, καθώς εκεί τοποθετούνται οι πυροσφραγίδες για τα σφάγια που προέρχονται από τα Σκόπια. Εάν το σφάγιο φέρει σφραγίδα στα πόδια και ταυτόχρονα γαλάζια σφραγίδα επάνω στο σώμα του ζώου, τότε ο συγκεκριμένος έμπορος, όπως και ο προμηθευτής του θα πρέπει να καταγγελθεί αμέσως.
Αγορά απευθείας από
τον κτηνοτρόφο;
Μέχρι πριν από τρεις δεκαετίες ήταν σύνηθες το φαινόμενο να στήνονται υπαίθρια πανηγύρια και σε αυτά, μεταξύ τσίπουρου και χορών, να σφάζονται τα αμνοερίφια μέσα στα χωράφια. Οι πιο μεγάλοι σε ηλικία ακόμα θυμούνται τα σφάγια να κρέμονται από τα κλαδιά των ελαιόδεντρων και ο σφαγέας να κάνει μια τομή στο πόδι του ζώου και από εκεί με το στόμα του να φυσά με δύναμη σε μια προσπάθεια να ξεχωρίσει το τομάρι από το κρέας. Εκείνο το κρέας, το κρεμασμένο επί ώρες στον ήλιο, το γεμάτο υγρά προσφέρονταν προς πώληση και άμεση κατανάλωση.Οι εποχές έχουν αλλάξει και πλέον οι κανόνες επιβάλλουν τα ζώα όλα να σφάζονται σε ειδικούς χώρους, με την τήρηση συγκεκριμένων διαδικασιών. Το κάθε σφάγιο πρέπει να σιτεύει, να αποστραγγίζεται από τα φυσικά του υγρά και μετά να διατίθεται για κατανάλωση. Οι κανόνες αυτοί, όπως και η αλλαγή στην ποιότητα των ζωοτροφών, επιβάλλουν πια για όλους τους καταναλωτές να έχουν τη στοιχειώδη γνώση και να μην αγοράζουν αμνοερίφια που δεν φέρουν σφραγίδες ελέγχου.
Η επισήμανση αυτή γίνεται μέσω της “δημοκρατικής”, καθώς στη Ρόδο έχει παρατηρηθεί έντονα το φαινόμενο να πωλούνται «χέρι με χέρι» αμνοερίφια που υποτίθεται σφάχτηκαν σε κάποιο στάβλο και προσφέρονται ως εξαιρετικής ποιότητας. Οι καταναλωτές πρέπει να γνωρίζουν ότι κρέας που δεν έχει παρακολουθηθεί η πορεία του (από τη σφαγή μέχρι την παράδοση στην πόρτα τους) θα πρέπει να θεωρείται ως επικίνδυνο.
Μοσχάρι ή νεαρό βόειο;
Μοσχαρίσιο κρέας θεωρείται εκείνο που προέρχεται από βόειο ηλικίας μέχρι 12 μηνών. Από την ηλικία αυτή και πάνω για το βόειο, ο χαρακτηρισμός «μοσχάρι» χάνεται. Η ονομασία «μοσχάρι», «νεαρό βόειο» και «βόειο» σηματοδοτεί μια τεράστια διαφορά τιμών. Μεταξύ των τριών ηλικιών του βόειου κρέατος οι τιμές διαφοροποιούνται ακόμα και σε ποσοστό 80%. Εάν για παράδειγμα, το νωπό «μοσχάρι» το κιλό πωλείται έναντι 8 ή 9 ευρώ το κιλό (ανάλογα με την προέλευση), τότε το «νεαρό βόειο» πωλείται έναντι 6,5 έως 7,5 ευρώ το κιλό και το «βόειο» έναντι 5,5 ευρώ έως 6,5 ευρώ το κιλό.
Στη συμφωνία κυρίων που έγινε μεταξύ παραδοσιακών κρεοπωλών και ιδιοκτητών τοπικών super market προβλέπεται ότι «οι καταναλωτές θα ενημερώνονται από τους πωλητές για το τι είδους κρέας αγοράζουν και δεν θα διαθέτουν το «νεαρό βόειο» για «μοσχάρι» παραπλανώντας τους αγοραστές στο θέμα των τιμών». Η παραπλάνηση αυτή συμβαίνει διαρκώς και λειτουργεί ως στοιχείο αθέμιτου ανταγωνισμού, διότι και οι σοβαροί επαγγελματίες επιμένουν να τηρούν με αυστηρότητα τους κανόνες που οι επιτήδειοι χρησιμοποιούν για να κερδίσουν εντυπώσεις για υποτιθέμενες χαμηλές τιμές.
Αδυνατούν οι υπηρεσίες
να ελέγξουν τους πάντες
Όλα τα προβλήματα σχετικά με τις τιμές και τις ποιότητες του κρέατος, όπως αναλύονται στο ρεπορτάζ της “δημοκρατικής”, δεν θα υπήρχαν εάν οι συναρμόδιες υπηρεσίες (Κτηνιατρική, Εμπορίου, Αστυκτηνιατρική) ήταν στελεχωμένες με επαρκές προσωπικό. Τα ελάχιστα άτομα που έχουν απομείνει στις υπηρεσίες αυτές είναι αδύνατον να ελέγξουν όλα τα κρέατα που διατίθενται, σε όλο το Νότιο Αιγαίο.
Στο σφαγείο που βρίσκεται στον Εμπωνα, αυτές τις ημέρες, από τις 06.00’ το πρωί υπάρχει ελεγκτής για να επιβλέπει την τήρηση της διαδικασίας που προβλέπεται για τα σφάγια. Το ίδιο πρέπει να συμβαίνει σε όλα τα σφαγεία (Ρόδου, Λέρου, Σύμης, Κω και Καρπάθου), όμως δυστυχώς δεν υπάρχουν τόσοι ελεγκτές. Επιπρόσθετα, τα στελέχη της Διεύθυνσης Εμπορίου είναι επιφορτισμένα για να ελέγχουν σειρά άλλων εμπορευμάτων, μεταξύ των οποίων και την ποιότητα των κεριών που διατίθενται ως λαμπάδες για το Πάσχα.
Τα ελάχιστα στελέχη αυτών των Υπηρεσιών και των Διευθύνσεων ανέκαθεν έπρεπε να υπερβαίνουν τα ωράρια εργασίας τους προκειμένου να προστατεύουν τη δημόσια υγεία και τους καταναλωτές από τους επιτήδειος κερδοσκόπους. Ωστόσο, γίνεται κατανοητό ότι δεν μπορεί ολόκληρο το σύστημα ελέγχου των τροφίμων να στηρίζεται στο φιλότιμο πέντε ανθρώπων.
Συνάντηση κρεοπωλών
μετά το Πάσχα
Όλα όσα καταγραφούν ως συμπεριφορές στη διάρκεια των εορτών του Πάσχα, οι τυχόν καταγγελίες, τα προβλήματα, αλλά και η πορεία του κλάδου των παραδοσιακών κρεοπωλών θα τεθούν επί τάπητος σε συνάντηση που θα γίνει το Μάιο στη Ρόδο. Στη συνάντηση θα κληθούν όλοι οι παραδοσιακοί κρεοπώλες και υπό την καθοδήγηση των μελών του διοικητικού τους συμβουλίου θα εξετάσουν όλα όσα αφορούν το επάγγελμά τους και τις δράσεις που θα πρέπει να αναλάβουν έτσι ώστε να το διαφυλάξουν στο πέρασμα του χρόνου.
Σημειώνεται ότι στη Ρόδο, την τελευταία πενταετία, οι κρεοπώλες έχουν χάσει τουλάχιστον τη μισή τους πελατεία, την οποία κέρδισαν τα τμήματα κρέατος που λειτουργούν μέσα στα super market.
