Τι σημαίνει το Brexit για την ταξιδιωτική βιομηχανία του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι ο τίτλος έρευνας που διεξήγαγαν η Ένωση Ταξιδιωτικών Πρακτόρων της Βρετανίας ( ABTA) και ο γνωστός διεθνής οίκος Deloitte. Στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε το συνέδριο της ΑΒΤΑ το 2015 Ο επικεφαλής της ABTA Mark Tanzer και ο επικεφαλής του τμήματος Ταξιδιών και Τουριστικής Βιομηχανίας της Deloitte Graham Pickett, στην μελέτη, παρουσιάζουν όλα τα πιθανά σενάρια, αλλά και τις επιπτώσεις από το Brexit.
ΒΑΣΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Τα βασικά ευρήματα της μελέτης έχουν ως εξής:
Υπάρχουν ισχυρές ροές στα Ταξίδια και τον Τουρισμό μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ε.Ε. είναι ο κύριος προορισμός για τους τουρίστες του Ηνωμένου Βασιλείου και η κύρια αγορά για τους τουρίστες που έρχονται προς το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο Τουρισμός και τα Ταξίδια επαγγελματικής φύσης μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ε.Ε. έχουν διευκολυνθεί από την ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών και των υπηρεσιών, των επενδύσεων και των ανθρώπων σε ολόκληρη την Ε.Ε.. Ένα Brexit θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο αυτή την ελεύθερη κυκλοφορία και θα επηρέαζε τη ροή του εμπορίου και των ταξιδιών.
Σε περίπτωση που το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρήσει από την Ε.Ε., υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αμέσως μετά το δημοψήφισμα να ακολουθήσει αβεβαιότητα κατά την περίοδο των διαπραγματεύσεων. Αυτό θα μπορούσε να διαρκέσει μέχρι η αντικατάστασή του συνόλου των σχέσεων και των κανονισμών του εμπορίου τεθεί σε ισχύ, κάτι που θα μπορούσε να διαρκέσει αρκετά χρόνια.
Στην περίπτωση του Brexit, η αξία της στερλίνας θα επηρεαστεί. Στο πλαίσιο αυτό θα αυξηθεί το κόστος για την ταξιδιωτική βιομηχανία, η οποία αύξηση θα εξαρτηθεί από τις συμφωνίες που θα υιοθετήσει η τουριστική βιομηχανία και από την ευκολία με την οποία θα γίνει η μετάβαση στο νέο καθεστώς. Σε περίπτωση Brexit είναι πιθανό ότι οι κανονισμοί προερχόμενοι από την Ε.Ε.
– που ωφελούν και προστατεύουν τους ταξιδιώτες καταναλωτές
– θα πρέπει να αντικατασταθούν με συναφείς κανονισμούς του Ηνωμένου Βασιλείου για να διασφαλιστεί η διατήρηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών. Σημαντικό αριθμό μεταναστών απασχολούν οι τομείς των Ταξιδιών και του Τουρισμού.
Οποιεσδήποτε αλλαγές περιορίζουν την ικανότητα του κλάδου να προσλαμβάνει ή να απασχολεί αλλοδαπούς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από την Ε.Ε., θα μπορούσαν να δημιουργήσουν δυσκολίες σε πολλές ρυθμίσεις αναφορικά με ταξίδια και τη φιλοξενία. Μάλιστα σε πολύ συγκεκριμένες θέσεις αναμένεται να υπάρξουν προβλήματα , ιδίως αν ληφθούν υπόψη τα σημερινά επίπεδα του Ηνωμένου Βασιλείου για την απασχόληση και τις υφιστάμενες ελλείψεις δεξιοτήτων. Ο Βρετανός ταξιδιώτης – καταναλωτής θα βρεθεί αντιμέτωπος με το αυξημένο κόστος , καθιστώντας τους προορισμούς στους οποίους χρησιμοποιούν ξένο νόμισμα πιο ακριβούς για τις στερλίνες. Οι καταναλωτές θα πρέπει επίσης να καλύψουν τυχόν πρόσθετο κόστος ασφάλισης υγείας αν το Ηνωμένο Βασίλειο εξέλθει από το σύστημα της Ευρωπαϊκής Κάρτας Ασφάλισης Ασθένειας.
ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΑΓΑΘΩΝ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Περίπου το ήμισυ των συνολικών εξαγωγών του Ηνωμένου Βασιλείου κατευθύνονται προς τις χώρες της Ε.Ε., καθιστώντας την για το Ηνωμένο Βασίλειο την πιο σημαντική αγορά. Το 53% των συνολικών εισαγωγών του Ηνωμένου Βασιλείου προέρχονται από την Ε.Ε., καθιστώντας το έναν «καθαρό» εισαγωγέα. Η Βρετανική αγορά έχει φτάσει τις υπηρεσίες της σε σταθερό πλεόνασμα από το 2005. Αυτό έφθασε τις 15,4 δισ λίρες στα 2014. Οι εισαγωγές του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. αποτελούν περίπου το 10% των συνολικών εξαγωγών της Ε.Ε., καθιστώντας το τον τρίτο μεγαλύτερο εισαγωγέα ευρωπαϊκών αγαθών και υπηρεσιών, μετά τη Γερμανία και τη Γαλλία.
ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Το 2014 στη Βρετανία, σχεδόν το 40% του συνόλου των εργασιών που σχετίζονται με τους μετανάστες ήταν πολίτες της Ε.Ε.. Οι πολίτες της Ε.Ε. αποτελούν το 5,9% του συνολικού εργατικού δυναμικού του Ηνωμένου Βασιλείου. Το 2014, το 27% του συνόλου των μεταναστών του Ηνωμένου Βασιλείου μετανάστευσαν σε χώρες της Ε.Ε. για τις εργασιακές τους δεσμεύσεις.
ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Οι χώρες της Ε.Ε. συνέβαλαν στο 48% του συνόλου των εισροών FDI (άμεσες ξένες επενδύσεις) του Ηνωμένου Βασιλείου. Το 2014, το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν ο πιο σημαντικός FDI προορισμός στην Ευρώπη, λαμβάνοντας 35 δισ δολλάρια σε επενδύσεις κεφαλαίου. Οι χώρες της Ε.Ε. αντιστοιχούσαν στο 40% των βρετανικών FDI εκροών.
ΟΙ ΕΙΣΡΟΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε. Στις επιβατικές μεταφορές, οι θαλάσσιες και οι αεροπορικές είναι ιδιαίτερα εξαρτημένες από τις ροές επιβατών μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και άλλων κρατών μελών της Ε.Ε.. Στις θαλάσσιες, οι χώρες της Ε.Ε. συμβάλλουν πάνω από το 85% της συνολικής διακίνησης επιβατών στα λιμάνια του Ηνωμένου Βασιλείου. Στις αεροπορικές, τα ταξίδια σε προορισμούς εντός της Ε.Ε. αντιστοιχούν στο 64% της εκροής του Βρετανού επιβάτη.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΙΘΑΝΗΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ: ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΤΟ BREXIT ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΤΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΤΩΝ ΒΡΕΤΑΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ; Η ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων ανά την Ε.Ε. έχει συμβάλει σε συχνές μετακινήσεις μεταξύ των κρατών μελών και στην απόφαση από πολλούς πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου να αποκτήσουν περιουσία σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ισπανία, και η Πορτογαλία, είτε ως κύρια είτε ως δεύτερη κατοικία τους. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν 1,3 εκατομμύρια Βρετανοί πολίτες που ζουν σε χώρες της Ε.Ε.. Το 2014, έγιναν πάνω από 8,7 εκατομμύρια επισκέψεις σε φίλους και συγγενείς (VFR) σε άλλες χώρες της Ε.Ε. από κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου. Η VFR κυκλοφορία είναι άκρως σημαντική για τη διασφάλιση της οικονομικής σκοπιμότητας πολλών αεροπορικών γραμμών. Η εμφάνιση εταιρειών χαμηλού κόστους έχει αυξήσει τον ανταγωνισμό και βοήθησε να μειωθούν οι τιμές για τους καταναλωτές στην αεροπορική βιομηχανία. Δεδομένου ότι τα έξοδα ταξιδίου έχουν μειωθεί, οι καταναλωτές έχουν τη δυνατότητα να κάνουν πιο συχνά ταξίδια και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και να πηγαινοέρχονται ανάμεσα σε δύο διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες.
«Οι αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους έχουν βοηθήσει να δημιουργηθεί μία τεράστια κοινωνική αλλαγή στην ταξιδιωτική συμπεριφορά και έχουν αποτελέσει μεγάλο όφελος για τον καταναλωτή», λέει ο Andrew Swaffield, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Monarch Group, μητρικής εταιρείας με βάση το χαμηλό κόστος Monarch Airlines. «Εκτιμούμε ότι θα συμπληρώνουμε περίπου 2 εκατομμύρια θέσεις το χρόνο, με επιβάτες που ταξιδεύουν μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και των σπιτιών τους στην Ευρώπη. Παρατηρείται ένας τεράστιος αριθμός επιβατών με βρετανικά ονόματα να ταξιδεύουν μαζί μας σε διαδρομή μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και των βασικών ευρωπαϊκών προορισμών.»
. Εάν το Ηνωμένο Βασίλειο βγει από την της Ε.Ε., η Monarch θα εισέπραττε τα αποτελέσματα στον τομέα των ταξιδιών ως πολύ αρνητικά, κυρίως λόγω της αβεβαιότητας που θα ακολουθήσει στη συνέχεια. «Η περίοδος της εφίδρωσης αυτής μετά την έξοδο θα είναι πολύ επιζήμια για τον τομέα. Πιθανότατα [μία έξοδος] να οδηγήσει σε αύξηση των αεροπορικών ναύλων και σε λιγότερες προγραμματισμένες πτήσεις μεταξύ της Ε.Ε. και του Ηνωμένου Βασιλείου. Θα μπορούσε επίσης να φέρει ένα τέλος στην ευρωπαϊκή κάρτα ασφάλισης υγείας και τους κοινούς φορολογικούς νόμους από τους οποίους επωφελούνται πολλοί Βρετανοί ιδιοκτήτες σπιτιού και ομογενείς που ζουν στην Ε.Ε..» .
Brexit: Πώς θα λειτουργεί;
Εάν το Ηνωμένο Βασίλειο έμενε στην Ε.Ε., η χώρα θα υιοθετούσε τους επαναπροσδιορισμένους όρους ένταξης, μετά από διαπραγματεύσεις και θα εφάρμοζε τις απαιτούμενες αλλαγές στις πολιτικές και τις πρακτικές. Η επαναδιαπραγμάτευση αυτή θα σήμαινε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα συμμετάσχει περαιτέρω στην πολιτική ολοκλήρωση της Ε.Ε., θα καθιστά τις μελλοντικές εισφορές του Ηνωμένου Βασιλείου προς την ευρωζώνη εθελοντικές, θα περιορίζει κάποια οφέλη μεταναστών, κ.λπ.. Ενώ τα περισσότερα από αυτά εφαρμόζονται στο σύνολο της οικονομίας, σε περίπτωση εξόδου, οι επιχειρήσεις – συμπεριλαμβανομένων εκείνων στον ταξιδιωτικό τομέα – θα μπορούσαν να δουν κάποιες αλλαγές σε επίπεδο γραφειοκρατίας. Σε περίπτωση ψηφοφορίας εξόδου, το άρθρο 50 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει η μόνη επίσημη διαδικασία για ένα κράτος μέλος να παραιτηθεί συμμετοχής. Αν η κυβέρνηση επικαλεστεί το άρθρο 50, αυτό μπορεί να πάρει μέχρι και δύο χρόνια διαπραγματεύσεων μεταξύ των υπολοίπων κρατών μελών της Ε.Ε. ώστε να συμφωνήσουν τους όρους . Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα μπορούσε να λάβει μέρος σε αυτές τις διαπραγματεύσεις. Εάν το διετές χρονοδιάγραμμα παρέλθει, αυτό μπορεί να επεκταθεί με την ομόφωνη συμφωνία των κρατών μελών της Ε.Ε.. Εάν δεν συμφωνηθεί παράταση, το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να επανέλθει σε ένα βασικό σύνολο εμπορικών κανόνων εν αναμονή των περαιτέρω διαπραγματεύσεων έκτος άρθρου 50.
Ωστόσο, δεδομένου ότι κανένα άλλο κράτος μέλος δεν έχει αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση πριν από αυτό, δεν είναι σαφές πώς η διαδικασία που επικαλείται το άρθρο 50, ή οποιοδήποτε άλλο σενάριο εξόδου, θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην πράξη. Επομένως, πιθανότερο είναι να επικρατήσει η αβεβαιότητα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ενώ τα κράτη μέλη της Ε.Ε. αποφασίζουν μία προσέγγιση χωρίς καμία επιρροή από το Ηνωμένο Βασίλειο. Υπάρχουν διάφορα παραδείγματα που έχουν συζητηθεί ως πιθανές εναλλακτικές λύσεις για την ένταξη στην Ε.Ε.. Ωστόσο, η λεπτομέρεια σε τυχόν μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες θα απαιτούσε τη συμφωνία της Ε.Ε. και, κατά συνέπεια, είτε οι ενδεχόμενες προτεινόμενες συμφωνίες θα ήταν εφικτές ή οι επιθυμητές επιλογές για το Ηνωμένο Βασίλειο ή τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. θα ήταν θέμα για όλους τους ενδιαφερομένους μετά από μία ψήφο εξόδου. Όπως παρουσιάζεται παρακάτω, τα περισσότερα από τα υπάρχοντα μοντέλα εξακολουθούν να απαιτούν τη συνεισφορά του προϋπολογισμού και τη συμμόρφωση με ένα μεγάλο ποσοστό των κανονισμών της Ε.Ε..
