Η κλιματική αλλαγή καίει τη Μεσόγειο

Μετά την κόλαση της Πορτογαλίας και τους 64 νεκρούς που θρήνησε η χώρα λόγω των πυρκαγιών τον Ιούνιο, η κόλαση της Γαλλίας. Δεκάδες χιλιάδες στρέμματα έχουν γίνει στάχτη τις τελευταίες τρεις ημέρες στο νότιο τμήμα της χώρας, στο Βαρ, το Βοκλίζ και το Αλπ Μαριτίμ, καθώς και στην Κορσική, με τους ισχυρούς ανέμους να δυσχεραίνουν το έργο της πυρόσβεσης. Στο Βαρ, οι Αρχές απομάκρυναν εσπευσμένα τη νύχτα της Τρίτης περίπου 12.000 ανθρώπους, ανάμεσά τους και 3.000 κατασκηνωτές, λόγω μιας νέας πυρκαγιάς που ξέσπασε κοντά στο Μπορν-λε-Μιμοζά.

Τουλάχιστον επτά πυροσβέστες από τους εκατοντάδες που έχουν ριχτεί στη μάχη τραυματίστηκαν ελαφρά στην ίδια περιοχή και ένας συνάδελφός τους υπέστη εγκαύματα δεύτερου βαθμού, ενώ 15 αστυνομικοί που βοηθούσαν στο έργο της πυρόσβεσης υπέστησαν ελαφρά δηλητηρίαση λόγω εισπνοής καπνού. Ο γαλλικός Τύπος έχει γεμίσει μαρτυρίες τρομοκρατημένων κατοίκων∙ αλλά και ειδικών, που προειδοποιούν ότι το μέλλον δεν είναι ευοίωνο.

Από τις αρχές της χρονιάς μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί 60 μεγάλες πυρκαγιές στην περιφέρεια της Μεσογείου. «Το ποσοστό των μεγάλων πυρκαγιών αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια» προειδοποιεί στη «Monde» ο Τομά Κουρτ, διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Ινστιτούτο Ερευνών στις Επιστήμες και την Τεχνολογία για το Περιβάλλον και τη Γεωργία (Irstea).

ΑΠΟ ΤΟ 1970. Η κλιματική αλλαγή ευνοεί τις δασικές πυρκαγιές, ξεκαθαρίζει ευθύς εξαρχής ο Κουρτ και το φαινόμενο έχει επιταχυνθεί από το τέλος της δεκαετίας του 1970 και μετά. Η εξίσωση είναι απλή: όσο πιο πολλή ζέστη κάνει, τόσο πιο ξερή είναι η βλάστηση και τόσο πιο εύκολα εξαπλώνονται οι πυρκαγιές. Τόσο για αυτές τις τελευταίες όσο και για την κλιματική αλλαγή ωστόσο, ισχύει το ίδιο: δεν επηρεάζονται όλες οι χώρες με τον ίδιο τρόπο. Αλλού η ξηρασία είναι πιο έντονη, αλλού όχι.

Η μέση άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη υπολογίζεται στους 0,88 βαθμούς Κελσίου από την αρχή της βιομηχανικής περιόδου, το 1850, και στους 2,5 βαθμούς Κελσίου το καλοκαίρι για τη Νότια Ευρώπη.

Στη Γαλλία, η Υπηρεσία Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών είχε προειδοποιήσει από τις αρχές Ιουνίου πως τα δύο τρίτα της χώρας βρίσκονται σε κατάσταση «σοβαρής» έως «πολύ σοβαρής» ξηρασίας. Το σενάριο είναι το ίδιο σε ένα μεγάλο κομμάτι της λεκάνης της Μεσογείου – στην Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ελλάδα.

Ο υδροφόρος ορίζοντας έχει υποχωρήσει, το έδαφος είναι στεγνό και η βλάστηση έχει ξεραθεί, γεγονός που την καθιστά εύφλεκτη. Ενας μεγάλος αντικυκλώνας που έχει εγκατασταθεί στη Βόρεια Αφρική εδώ και πολλές εβδομάδες στέλνει ιδιαίτερα θερμές μάζες αέρα προς τη Νότια Ευρώπη. Σε συνδυασμό με την ξηρασία και τους ισχυρούς ανέμους, οι πυρκαγιές είναι απλά ένα κακό που περιμένει να συμβεί ακόμα και σε χώρες με άρτιο στόλο εναέριων μέσων κατάσβεσης, και κατά κανόνα άμεση ανταπόκριση των επίγειων δυνάμεων βάσει της αρχής τής «μαζικής αντεπίθεσης», όπως η Γαλλία.

Οι ειδικοί πάντως δεν κουράζονται, και δικαίως, να εφιστούν στην προσοχή στον ρόλο που παίζουν οι πολίτες: ποσοστό άνω του 92% των πυρκαγιών, επισημαίνει το Irstea, οφείλονται στον άνθρωπο. Από αυτές, περίπου το 30% είναι εμπρησμοί. Οι υπόλοιπες αποδίδονται σε διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες, από τη χρήση ηλεκτρικών εργαλείων μέχρι την απόρριψη αναμμένων τσιγάρων.

Τα ΝΕΑ