• «Η τοπική κοινωνία δημιούργησε μια τεράστια αλυσίδα αγάπης και αλληλεγγύης»
Στις 22 Ιουλίου συμπληρώθηκε ένας χρόνος από την μεγαλύτερη επιχείρηση εκκένωσης σε φωτιά, που έγινε ποτέ στην Ελλάδα. Στη διάρκεια της καταστροφικής πυρκαγιάς της Ρόδου πραγματοποιήθηκε προληπτική εκκένωση περίπου 19.000 ανθρώπων. Οι 16.000 μεταφέρθηκαν με επίγεια μέσα και οι 3.000 με πλωτά.
Η τεράστια αυτή επιχείρηση εκκένωσης, έγινε συντονισμένα χάρις στη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων αλλά και των αντανακλαστικών που επέδειξε η τοπική κοινωνία δημιουργώντας μιας τεράστια αλυσίδα αγάπης και αλληλεγγύης.
Ο Σταμάτης Μαρασιώτης, οδηγός ταξί και ιδιοκτήτης στα τελευταία 16 χρόνια, απόφοιτος Ανωτέρας Σχολής Τουριστικών Επαγγελμάτων Ρόδου, ήταν ένας κρίκος όπως λέει ο ίδιος στην μεγάλη αυτή αλυσίδα ανθρωπιάς.
Στη συνέντευξή του σήμερα στη «δημοκρατική», φέρνει στη μνήμη του όλα όσα κλήθηκαν να διαχειριστούν οι άνθρωποι που πήραν μέρος στην τεράστια επιχείρηση της εκκένωσης και της ασφαλούς μεταφοράς των 19.000 ανθρώπων.
• Σταμάτη, να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη από την ημέρα που δόθηκε η εντολή για την μεγαλύτερη επιχείρηση εκκένωσης που έγινε ποτέ σε πυρκαγιά, στην Ελλάδα. Πού ήσουν εσύ;
Εγώ εκείνη την ημέρα ξεκίνησα στις 4 το απόγευμα τη βάρδιά μου. Εφυγα απευθείας για το αεροδρόμιο γιατί και εκεί υπήρχε ανάγκη για ταξί, διότι ήταν ημέρα Σάββατο και παράλληλα υπήρχαν πολλές αφίξεις. Μέχρι εκείνη την ώρα δεν είχαμε καταλάβει ακόμα τι θα ακολουθήσει. Δεν είχαμε πλήρη εικόνα, για να μην σου πω καθόλου. Νομίζαμε ότι θα ήταν ακόμα ένα Σάββατο, όμως δεν ήταν… Θυμάμαι αποσπασματικά εκείνη την ημέρα. Θυμάμαι ότι πηγαίνω ένα ζευγάρι προς Φαληράκι και αρχίζει τότε το κέντρο, περίπου στις 16:30, να μας λέει ότι υπάρχει ανάγκη για να φύγουν ταξί προς νότια Ρόδο να βοηθήσουν στις εκκενώσεις ξενοδοχείων. Εγώ χωρίς δεύτερη σκέψη, αφού άφησα τους πελάτες, έφυγα προς τα έξω. Μετά τα Κολύμπια, είχα ανάψει και τα αλάρμ γιατί κάποιοι πήγαιναν αργά, εμείς έπρεπε να πάμε λίγο πιο γρήγορα αλλά και με ασφάλεια, γιατί περίμεναν άνθρωποι.
• Και τότε γίνεται αντιληπτό τι συμβαίνει στη νότια Ρόδο;
Δεν είχαμε ακόμα εικόνα, αλλά όταν ακούς για εκκένωση ξενοδοχείων, η πρώτη σου σκέψη είναι ότι αυτό το Σάββατο δεν θα είναι το ίδιο με τα άλλα… Εκεί κατάλαβα, και εγώ και αρκετοί συνάδελφοι, ότι το Σάββατο σήμερα θα είναι μεγάλο. Εκεί ακούστηκε για πρώτη φορά η λέξη «εκκένωση». Οταν είχα φτάσει, θυμάμαι ότι είδα κάποια ταξί κοντά στην Κάλαθο που είτε μετέφεραν κόσμο σε πιο ασφαλή σημεία είτε στο αεροδρόμιο. Το Σάββατο είναι μέρα αιχμής οπότε υπήρχαν πολλές αφίξεις και αναχωρήσεις και παρά την αναστάτωση έπρεπε οι επισκέπτες που αναχωρούσαν να φτάσουν στο αεροδρόμιο για να μην χάσουν την πτήση τους.
• Πότε αντιλαμβάνεσαι ότι τα πράγματα είναι πιο σοβαρά απ΄ότι είχες εκτιμήσει;
Η πρώτη μου εικόνα εκεί που καταλαβαίνω ότι τα πράγματα έχουν σοβαρέψει, είναι όταν είδα ένα ρεύμα του κόσμου -υποθέτω πως ήταν ντόπιοι οι άνθρωποι- να θέλουν να στρίψουν δεξιά προς Πυλώνα. Είχαν δημιουργηθεί τρία ρεύματα στον κυκλικό κόμβο της Πυλώνας. Ρώτησα τον αστυνομικό πού χρειάζεται να πάμε, γιατί ήταν η πρώτη μου επαφή και δεν είχα ιδέα προς τα πού πρέπει να κατευθυνθώ. Μου λέει ότι χρειάζεται όλοι να κινηθούμε προς Λάρδο ή, αν τα καταφέρουμε, και Κιοτάρι. Περνώντας από τη Λίνδο, από την πλατεία της Κράνας, δεν έχω ξαναδεί ποτέ τόσο κόσμο μαζεμένο. Νομίζω ότι είδα περισσότερα από 4.000 με 5.000 άτομα, χωρίς υπερβολή. Δεν υπήρχε σπιθαμή χώρου άδεια, μόνον ο δρόμος είχε μείνει ανοικτός. Αμέσως κάποιοι άρχισαν να κάνουν νόημα με τα χέρια ότι χρειάζονται ταξί, προφανώς και τους προσπερνάω γιατί η εντολή ήταν να φτάσουμε είτε Λάρδο είτε Κιοτάρι. Φτάνω περίπου λίγο πριν από τις 5 το απόγευμα έξω από το Lindos Princess. Εκεί είχε κρυφτεί ο ήλιος από τους καπνούς. Είχε μια μουντάδα, μια σκοτεινιά. Εκεί πέρα είδα πραγματικά πανικό… Ο κόσμος που περίμενε μόλις είδε ταξί, έκανε λες και βρήκε, τι να σας πω, χρυσό! Ομως κι εμείς μπορούμε να μεταφέρουμε μέχρι τέσσερα άτομα. Την ίδια ώρα που κάνω μια αναστροφή το ταξί για να έχει κατεύθυνση προς Λίνδο, θυμάμαι ξεκινάω με μια οικογένεια Νορβηγών και ακριβώς πίσω μου ήταν ένας οδηγός του ΚΤΕΛ που έβαζε αποσκευές στο χώρο του λεωφορείου. Ηρθαν κοντά τα οχήματά μας. Τον χτύπησα λίγο στην πλάτη, κι αυτός το ίδιο και του λέω “τι κάνουμε; ξαναγυρνάμε; ξαναγυρνάτε κι εσείς;” Μου λέει ναι, θα πηγαίνουμε Λίνδο και θα ξαναγυρνάμε. Οι οδηγοί των λεωφορείων, του ΚΤΕΛ, της ΡΟΔΑ αλλά και των τουριστικών λεωφορείων, αυτοί έκαναν την περισσότερη δουλειά. Βεβαίως και τα ταξί και οι εθελοντές με τα αυτοκίνητά τους, αλλά άλλο να μεταφέρεις τέσσερα άτομα και άλλο 44 ή 50, δεν είναι το ίδιο. Αυτοί οι άνθρωποι, οι οδηγοί των λεωφορείων, μπόρεσαν και μετέφεραν χιλιάδες κόσμου. Είχαν επιστρατευθεί από την πρώτη στιγμή. Και εμείς, σαφώς.
• Εσύ με τους Νορβηγούς προς τα πού κατευθύνθηκες;
Πήγαμε στη Λίνδο, διότι αυτή ήταν η εντολή από την αστυνομία. Αυτή ήταν η εντολή που μας έδωσαν από το τηλεφωνικό κέντρο.
• Οι επιβάτες τι σας έλεγαν;
Μας έλεγαν πράγματα όπως “you are heroes”, “this is lifesaving”… ενώ εμείς -και δεν το λέω καθ΄υπερβολήν- θεωρήσαμε ότι κάναμε το καθήκον μας. Διότι και το ταξί είναι μια δημόσια περιουσία και εμείς είμαστε εκμεταλλευτές, αν μας πουν φεύγετε για εκεί είναι εντολή, οφείλουμε να πάμε. Αλλά επίσης όλοι θέλαμε να βοηθήσουμε, δεν θα μπορούσαμε να είμαστε κάπου αλλού την ώρα που καίγεται το νησί μας. Ο κ. Αντώνης Κάλλας, μέλος του Δ.Σ. του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Ταξί, έκανε μια έκκληση από την εφαρμογή που χρησιμοποιούμε για να μιλάμε μεταξύ μας λέγοντας “παρακαλώ όλους τους συναδέλφους σήμερα να σταθούν στο ύψος της περίστασης, όπου κι αν βρίσκονται κι αφού εκκενωθούν τα μέρη που πρέπει να εκκενωθούν με εντολή της αστυνομίας, οφείλουμε να κινηθούμε νότια”. Αυτό είπε, αυτή ήταν η εντολή μέχρι εκείνη τη στιγμή. Και θυμάται χαρακτηριστικά ότι όταν είδε να έρχονται πίσω του κι άλλα οχήματα, κι άλλα ταξί που άκουσαν την εντολή του, είπε πως ένιωσε πάρα πολύ υπερήφανος για όλους μας. Αλλά εμείς κάναμε το καθήκον μας.
• Θυμάσαι πόσα δρομολόγια έκανες εκείνη την ημέρα;
Μετέφερα μια οικογένεια Νορβηγών, μετά μια οικογένεια Φινλανδών οι οποίοι μάλιστα είχαν ξεχάσει τον εξοπλισμό τους για τη θάλασσα όπως βατραχοπέδιλα, μάσκες κλπ και τότε είπα ότι μπορούν να ζήσουν και χωρίς αυτά και πως δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω για να τα πάρουμε. Μετά, μετέφερα μια οικογένεια Αγγλων πάλι από Λάρδο για Λίνδο. Μπορώ να πω ότι στη Λίνδο έπεφταν πάνω στα οχήματά μας για να τους πάμε Ρόδο, Φαληράκι… Οπουδήποτε μακριά από τη φωτιά όμως δεν μπορούσαμε διότι η εντολή ήταν ξεκάθαρη, ότι θα μείνουμε εκεί μέχρι να εκκενωθεί η Λάρδος, το Κιοτάρι ή μέχρι να έχουμε κάποια νεότερη ενημέρωση. Θυμάμαι ότι η ατμόσφαιρα πραγματικά ήταν αποπνικτική. Οχι ότι δεν μπορούσαμε να αναπνεύσουμε αλλά δεν ήταν υγιές αυτό που υπήρχε στην ατμόσφαιρα.
• Μέχρι ποια ώρα έμεινες εκεί;
Εμεινα περίπου μέχρι τις 6 και μετά χρειάστηκε να μεταφέρω πελάτες πρακτορείου προς το αεροδρόμιο γιατί υπήρχαν και άνθρωποι που είχαν προπληρωμένο transfer. Μέσα σε όλο αυτό τον πανικό έπρεπε να εξυπηρετηθούν και οι πελάτες των πρακτορείων που ταξίδευαν. Έπρεπε να είμαστε σε πολλά σημεία ταυτόχρονα εκείνο το Σάββατο και μαζί με τη βοήθεια όλων, τα καταφέραμε.
• Φοβηθήκατε καθόλου;
Εγώ προσωπικά, όχι. Δεν φοβήθηκα ότι η φωτιά θα με βλάψει εμένα, ούτε ο καπνός. Το μόνο που ένιωσα ήταν απογοήτευση και θυμός για τη Ρόδο μας που καιγόταν. Εκεί δάκρυσα και έκλαψα όταν κατάλαβα ότι καίγεται το νησί μας. Και μέχρι σήμερα, μου προκαλεί… το ίδιο συναίσθημα, σου το λέω τώρα και με πιάνει ένα ρίγος.
• Αρα πας αεροδρόμιο και επιστρέφεις νότια Ροδο;
Ναι, εκείνη την ώρα με παίρνει τηλέφωνο ένας συνάδελφος, είχε ακόμα φως η ημέρα δεν είχε νυχτώσει και μου λέει ότι πρέπει να κινηθώ προς Κάλαθο, όπου βρίσκονται δύο κοπέλες που ψάχνουν επί δύο ώρες ταξί. Ηταν από την Ουγγαρία, δεν μιλούσαν αγγλικά, συνεννοηθήκαμε μέσω google translate. Μου έγραψαν από τα ουγγρικά στα αγγλικά, σε ευχαριστούμε πάρα πολύ που μας πας στο αεροδρόμιο, δεν θα το ξεχάσουμε ποτέ. Και τους απάντησα κι εγώ “σας ευχαριστώ πολύ, αλλά είναι καθήκον μας να σας μεταφέρουμε ασφαλείς στο αεροδρόμιο”.
• Οπότε μέχρι τις πρώτες πρωινές της Κυριακής, από το απόγευμα του Σαββάτου, εκτελείς δρομολόγια βοηθώντας όπου υπήρχε ανάγκη για μεταφορά.
Ναι. Υπήρχε πάρα πολύ μεγάλη πληροφορία που διοχετευόταν σε πολύ λίγο χρόνο. Μετά από την εκκένωση έπρεπε να βοηθήσουμε τον κόσμο που ήταν στα κλειστά γυμναστήρια, στα σχολεία. Θυμάμαι ότι πέντε ταξί, ξεκινήσαμε για Πεύκους με πελάτες πρακτορείου περίπου στις 9 το βράδυ, και ρωτήσαμε τους υπεύθυνους “παιδιά πού μας στέλνετε; ερχόμαστε από την εκκένωση, δεν περνάνε τα αυτοκίνητα”. Και αφού πέρασε λίγος χρόνος και έπειτα από συνεννόηση, φτάνουμε μέχρι τα Αφάντου κι εντέλει καταλήξαμε με τους επισκέπτες στο κλειστό γήπεδο της Ιαλυσού. Και οι πρόσκοποι ήταν εκεί, και πολλοί εθελοντές. Οπως επίσης πολλοί εθελοντές ήταν στο Κλειστό Καλλιθέας όπως ο φίλος μου ο Δημήτρης… Είχαμε όλα αυτά, είχαμε πάρα πολύ πληροφορία την οποία έπρεπε να διαχειριστούμε. Μερικές φορές ήταν και λάθος αυτή η πληροφορία αλλά εντέλει φάνηκε ότι όλοι μαζί, κάτι κάναμε σωστά. Δημιουργήθηκαν ομάδες στις εφαρμογές συνομιλίας, ώστε να υπάρχει καλύτερη συνεννόηση σε μικρότερες ομάδες συναδέλφων που δουλεύουν ταξί. Υπήρχε μια ομάδα πέντε ατόμων, που έκαναν ένα ρεκόρ. Ο καθένας τους είχε μεταφέρει σε ασφαλές σημείο περίπου από 15 οικογένειες.
• Οταν επιστρέφεις στο σπίτι σου, μετά από τόσες ώρες στο τιμόνι, τι περνούσε από το μυαλό σου;
Ημουν 13 ώρες στο τιμόνι και έκανα περισσότερα από 600 χλμ. Είχε κόσμο που έκανε περισσότερα χιλιόμετρα από εμένα. Είχε συναδέλφους και οδηγούς τουριστικών λεωφορείων ή ΚΤΕΛ που μπορεί να έκαναν και περισσότερα… Οταν έφτασα στο σπίτι ήμουν σε μια υπερένταση. Εικόνες από όλα όσα είδαμε περνούσαν από το μυαλό μου, εικόνες που δεν μπορώ να πω ότι τις θυμάμαι συνεχόμενα αλλά αποσπασματικά, σαν στιγμιότυπα. Θυμάμαι μόνον τον πανικό και θυμάμαι ότι άργησα πάρα πολύ να κοιμηθώ από την υπερένταση και από όλο αυτό που έζησα και που ζήσαμε όλοι μας. Οταν βλέπεις τον πανικό κάποιου άλλου προφανώς επηρεάζεσαι κι εσύ. Θυμάμαι ότι με πήρε ο ύπνος πάρα πολύ αργά.
• Και λογικά με τους συναδέλφους σου την επόμενη ημέρα, θα συζητήσατε για τις εμπειρίες για όλα όσα ζήσατε.
Ναι, βέβαια. Ενας συνάδελφός μου, ο Τσαμπίκος, οδήγησε μια οικογένεια προς την Ιξιά. Τα παιδιά έκλαιγαν όλη την ώρα. Αυτός ο άνθρωπος πληρώθηκε μια αγκαλιά, δεν πήρε χρήματα για το δρομολόγιο από το τουριστικό λιμάνι στην Ιξιά και του είπε ο επισκέπτης μας από την Αγγλία σε ευχαριστούμε για ο,τι έκανες για εμάς. Εχω κι άλλες εμπειρίες να σου πω, και ειδικά από το τηλεφωνικό μας κέντρο… Η Μαρία, που είναι από τις πιο παλιές μας τηλεφωνήτριες, καταπληκτική στη δουλειά της και της μίλησα πριν από λίγο για να τη ρωτήσω με αφορμή τη συνέντευξή μας τι θα ήθελε να μεταφέρω, μου απάντησε με λυγμούς πως θυμάται μια κυρία που την κάλεσε και της είπε “παιδί μου καιγόμαστε, σας παρακαλούμε κάντε κάτι” και με δάκρυα της απάντησε “θα κάνουμε ό,τι μπορούμε, στέλνουμε ταξί. Κάντε κουράγιο και να έχετε δύναμη”. Η κυρία Κάτια που είναι επίσης από τις πιο παλιές μας τηλεφωνήτριες διαχειρίστηκε πολλά τέτοια περιστατικά. Ξέρετε, στο τηλεφωνικό κέντρο είχαν να διαχειριστούν και τον πανικό του κόσμου που ζητούσε ταξί. Επρεπε να καθησυχάσουν τους ανθρώπους που ήταν στη γραμμή, να τους ηρεμήσουν πρώτα και μετά να μπορέσουν να καταλάβουν πού ακριβώς βρίσκονται για να τους στείλουμε το πιο κοντινό ταξί, αν υπήρχε βεβαίως διαθέσιμο. Εγώ υπολογίζω ότι εκείνο το απόγευμα το τηλεφωνικό μας κέντρο απάντησε σε χιλιάδες κλήσεις. Είχαν επιστρατευθεί όλοι, ακόμα και κάποιοι που κανονικά δεν δούλευαν εκείνη την ώρα. Ηταν όλοι πάνω και είχαν ανοίξει όλες οι γραμμές για να απαντάνε στα τηλέφωνα.
• Τι έχεις κρατήσει από τους ανθρώπους που μετέφερες εκείνη την ημέρα;
Εχω κρατήσει τις εκφράσεις τους, την ευγνωμοσύνη, τα συναισθήματά τους. Υπάρχουν συνάδελφοι οι οποίοι έχουν κρατήσει και επαφές, και φωτογραφίες και έχουν κρατήσει και τα μηνύματα που αντάλλαξαν μέσω viber.
• Πολύ έντονα συναισθήματα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Ναι, ακριβώς αυτό. Θυμάμαι να μιλάω με τον φίλο μου τον Δημήτρη που ήταν ένας από τους εθελοντές στο κλειστό γυμναστήριο Καλλιθέας και να μοιραζόμαστε την αγωνία μας για το τι θα γίνει. Δεν ξέραμε και ακριβώς τι γίνεται με τη φωτιά. Τη φωτιά την είδα ανεβαίνοντας εκεί στους Αγίους Θεοδώρους, είδα τη λάμψη που κατέβαινε προς Πυλώνα κι εκεί κατάλαβα ότι τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά. Θυμάμαι κοιτούσα αριστερά τη φωτιά και συνέχιζα να οδηγώ. Δεν ήθελα να ξανακοιτάξω την περιοχή που καιγόταν.
• Μετά την εκκένωση πότε ξαναπήγες στην περιοχή;
Την Δευτέρα, χωρίς καμία όρεξη να βγω για δουλειά. Παρόλα αυτά έπρεπε διότι το ταξί δεν μπορεί να είναι ακινητοποιημένο. Βγαίνω για δουλειά το πρωί, θυμάμαι την υπερβολική ζέστη και την υγρασία και μιλάω με έναν συνάδελφο από Ελεούσα ο οποίος είχε δημιουργήσει μια ομάδα εθελοντών, και με ρώτησε αν θα πάμε το βράδυ προς Απόλλωνα και Προφήτη Ηλία. Και του απάντησα “δεν το συζητάμε, όπως είμαστε φεύγουμε. Αν θες τελειώνουμε και τη βάρδια πιο νωρίς, για να φύγουμε να βοηθήσουμε όπως μπορούμε”.
• Πήγατε και ως εθελοντές στην κατάσβεση της φωτιάς;
Ναι, βέβαια. Συγκεκριμένα ήταν για την κατάσβεση των αναζωπυρώσεων στον Προφήτη Ηλία. Βοηθήσαμε και την Πυροσβεστική για να τους μεταφέρουμε ό,τι ζητούσαν και σε δρόμους πολύ δύσκολους, πάνω στις κεραίες του Προφήτη Ηλία.
• Αφού έκλεισε ο κύκλος της φωτιάς στην περιοχή, για να μεταφέρεις πελάτες πότε ξαναπήγες;
Για περίπου 12 με 15 μέρες μετά, δεν ξαναπήγαμε, υπήρχαν πάρα πολλές ακυρώσεις. Ακόμα και φίλοι που έχουν επιχειρήσεις κάτω στο Κιοτάρι, καφέ, εστιατόρια, για αυτούς η σεζόν είχε κλείσει ήδη τον Ιούλιο. Ο φίλος μου ο Γιώργος που έχει ένα καφέ εκεί, κάηκε αλλά μέσα από τις στάχτες κατάφερε και το ξανάνοιξε και μπράβο του. Πέρα από τις ακυρώσεις ομως, υπήρχε και κόσμος που έλεγε ότι προτίμησε να μην ακυρώσει τις διακοπές του και ταξίδεψε στη Ρόδο για να ενισχύσει το νησί. Βγήκε προς τα έξω η ανθρώπινη διάσταση του θέματος, η αλληλεγγύη που έδειξαν οι Ροδίτες και στους επισκέπτες αλλά και μεταξύ τους. Τα μέσα ενημέρωσης, εκτός από τις εικόνες της φωτιάς πρόβαλαν και την υπεράνθρωπη προσπάθεια όλων μας να τα καταφέρουμε. Και υπήρχε κόσμος που ήρθε ακριβώς για αυτό τον λόγο, για να μας ενισχύσουν επειδή δείξαμε ανθρώπινο πρόσωπο στην επιχείρηση της εκκένωσης και δώσαμε τον καλύτερό μας εαυτό.
• Οι πληγές από τη φωτιά παραμένουν εμφανείς στη νότια Ρόδο. Πώς αντιδρούν οι τουρίστες;
Τις περισσότερες φορές μένουν αποσβολωμένοι από το μέγεθος της καταστροφής, ακούμε τα επιφωνήματά τους. Μας ρωτάνε, ειδικά όταν περνάμε από τη Γλύστρα, και τους εξηγούμε ότι εκεί είναι που κατέληξε η φωτιά και πως ο,τι βλέπει το μάτι τους δεξιά και αριστερά, κάποτε ήταν πράσινο.
• Από εκείνη την περίοδο τι έχεις κρατήσει;
Θυμάμαι πάρα πολύ τα μάτια, τις εκφράσεις των ανθρώπων. Ενώ εμείς κάναμε αυτό που θεωρούμε ως καθήκον μας, μας απαντούσαν ότι κάναμε κάτι ηρωικό, ότι τους σώσαμε… Ενώ για εμάς ήταν το αυτονόητο. Ηταν το καθήκον μας, πρώτα απ΄ όλα ως Ροδίτες και μετά ως ταξί. Εγώ έχω κρατήσει την ευγνωμοσύνη που εισπράξαμε, γιατί την είδα με τα μάτια μου. Συγκεκριμένα πριν από πέντε μέρες μετέφερα ένα ζευγάρι στην Ιαλυσό που ήταν πέρσι στο Γεννάδι και είχαν απομακρυνθεί από την περιοχή, όπως μου είπαν μέσω της θάλασσας. Ηταν από τη Σλοβενία. Ηταν από εκείνους που μεταφέρθηκαν με σκάφη. Και τους λέω “παρόλα αυτά ξαναήρθατε στη Ρόδο” και μου είπαν ξαναήρθαμε στη Ρόδο γιατί πέρσι εισπράξαμε όλη αυτή την αγάπη. Ο κόσμος της Ρόδου μάς αγκάλιασε, μας βοήθησε. Eνιωσαν ότι όφειλαν, όπως μου είπαν, να ξαναέρθουν για να περάσουν κανονικά τις διακοπές τους και να απολαύσουν το νησί. Και υπάρχουν πάρα πολλοί σαν αυτούς τους ανθρώπους που ήρθαν στη Ρόδο επειδή ένιωσαν την αγάπη του κόσμου και έζησαν τον αλτρουισμό. Γιατί αυτό ήταν, η ύψιστη μορφή αλτρουισμού. Εχω μια μαρτυρία της φίλης μου της Ελένης, η οποία δούλευε σε ξενοδοχείο στο Γεννάδι το οποίο καιγόταν κι έπρεπε όλοι να φύγουν από τα δωμάτιά τους. Υπήρχε μια οικογένεια που η μητέρα με τα δύο παιδιά είχαν χάσει τον σύζυγο και πατέρα, στη διαδικασία της εκκένωσης. Η Ελένη γέμισε όλους τους χώρους του ξενοδοχείου με φωτογραφίες του πατέρα και με τηλέφωνο επικοινωνίας, σημειώνοντας επίσης τι ρούχα φορούσε, με σκοπό αν τον δει κάποιος να ειδοποιήσει. Επίσης υπήρχε περιστατικό, στο ίδιο ξενοδοχείο, με μια μητέρα να είναι σε κρίση πανικού επειδή ένιωσε κακή μητέρα που δεν θυμήθηκε να δώσει τα φάρμακα του παιδιού της καθώς έφυγαν μέσα στον πανικό από το δωμάτιο, και το παιδί είχε άσθμα. Κι όλο αυτό έπρεπε να το διαχειριστούν οι άνθρωποι που δούλευαν στην υποδοχή συν του ότι είχαν να διαχειριστούν και τη δική τους λύπη, και τον πανικό τους για όλα όσα συνέβαιναν και για το νησί μας που καιγόταν. Επρεπε όλα να γίνουν πολύ γρήγορα και έπρεπε ο καθένας να πράξει με σοφία, με ανιδιοτέλεια, με ωριμότητα και γι΄αυτό αξίζουν πολλά συγχαρητήρια και στους υπαλλήλους υποδοχής. Ολοι μαζί δημιουργήσαμε μια αλυσίδα, κι αυτή ήταν αδιάσπαστη. Μιλάμε για την μεγαλύτερη εκκένωση σε τουριστική περιοχή σε όλα τα χρόνια που η Ελλάδα έχει τουρισμό. Ελπίζουμε να μην χρειαστεί να το ξανακάνουμε. Μέσα από την μαυρίλα της ψυχής μας και του καπνού που μας περικύκλωσε, υπήρχε γύρω μας ένα φως ανθρωπιάς που άφησε το δικό του ανεξίτηλο στίγμα στον τόπο μας.
Σε αυτή την αλυσίδα ήμουν ένας υπερήφανος κρίκος.
