Την έντονη δυσαρέσκεια του αντιπροέδρου του δημοτικού συμβουλίου Ρόδου και πρώην δημάρχου Ιαλυσού κ. Σάκη Στάγκα, έχει προκαλέσει η πρόσφατη απόφαση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου για την κατάχωση των αρχιτεκτονικών λειψάνων που έχουν βρεθεί στην πλατεία Αποστολίδη στην Ιαλυσό. Μάλιστα ο κ. Στάγκας, ζήτησε από τον αντιδήμαρχο κ. Τέρη Χατζηϊωάννου και τον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου Ρόδου κ. Βαγγέλη Μανδρακό, να έρθει το θέμα προς συζήτηση σε μία από τις επόμενες συνεδριάσεις του οργάνου.
«Είναι ανεπίτρεπτο να μην αναδειχθεί ο αρχαιολογικός αυτός χώρος, που αποδεικνύει ότι η Ιαλυσός είναι αρχαιότερη πόλη ακόμη και από αυτή της Ρόδου. Οι ανασκαφές έχουν αποδείξει ότι για 4.000 χρόνια ήταν συνεχώς κατοικίσιμη ενώ ο συγκεκριμένος χώρος είναι 600 τ.μ. με πλάτος 20 μέτρων και βάθος 3 μέτρων. Η απόφαση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου μιλάει για επιχωμάτωση με χαλίκι και χώμα, πράγμα που είναι απαράδεκτο για έναν τόσο μεγάλο χώρο, ενώ τα αρχαία απομακρύνθηκαν και φυλάσσονται στα υπόγεια του Αρχαιολογικού Μουσείου της Ρόδου. Ο πρώην Δήμος Ιαλυσού, είχε συντάξει μια προμελέτη με στόχο την ανάδειξη του χώρου συνολικά» όπως υπογράμμισε με δηλώσεις του στην «δημοκρατική».
Να σημειωθεί ότι το θέμα έθιξε ο κ. Στάγκας στην πρόσφατη έκτακτη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, λέγοντας πως θα ζητήσει από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου να αναλάβει η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου τόσο την εκπόνηση της μελέτης (καθ υπόδειξιν της Αρχαιολογίας) όσο και την χρηματοδότηση και εκτέλεση του έργου.
«Τα ευρήματα που εντοπίστηκαν είναι μοναδικά στο Αιγαίο και αφορούν την Μέση Εποχή του Χαλκού –του 2.000π.Χ. Αυτά τα ευρήματα παρουσιάστηκαν τα Χριστούγεννα του 2009 στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης. Δυστυχώς με την εφαρμογή του ‘Καλλικράτη’ δεν προχωρήσαμε στην προμελέτη που είχε ετοιμάσει ο πρώην Δήμος Ιαλυσού σε συνεργασία με την Αρχαιολογία και το Υπουργείο Πολιτισμού για να γίνουν οι αντίστοιχες εργασίες και η ανάδειξή του. Σε αυτό το σημείο βρέθηκε ένα ιερό με 70 περίπου κεραμικά κανάτια, με δύο υδροορές καθώς και 70 μεγάλα δόντια αγριόχοιρου καλυμμένα με χρυσό, χαλκό και ασημένια καρφάκια. Πιθανολογείται πως είναι η αρχαία πόλη Κίρβη με τους πρώτους κατοίκους και τους Τελχίνες που ανέδειξαν την μεταλλουργία και άλλες επιστήμες του καιρού τους. Δυστυχώς, αυτά τα ευρήματα αντί να αναδειχθούν, όπως πρέπει, δόθηκε έγγραφη εντολή στην Τοπική Κοινότητα Ιαλυσού να μεταφερθούν και να σκεπαστεί η επιφάνεια. Τελικά ποια θα είναι η χρήση αυτού του χώρου; Η Πλατεία Αποστολίδη είναι 18 στρέμματα και ο χώρος δεν θα αναδειχθεί τελικά. Να υπενθυμίσω πως σε παρακείμενη ανασκαφή, έχει βρεθεί το αρχαιότερο πολύθυρο πύλης ανακτόρων σε όλο το Αιγαίο, με αντίστοιχες σπάνιες γραφές και ευρήματα μοναδικά γι αυτό τον τόπο. Μία ιστορία 4.000 ετών δεν μπορεί να…. καταχωθεί αλλά μόνον να αναδειχθεί» ανέφερε ο κ. Στάγκας.
Το θέμα αυτό το έθεσε στην προχθεσινή συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου (αλλά δεν συζητήθηκε) για να του απαντήσει ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Τέρης Χατζηϊωάννου ότι το έχει ήδη εξετάσει. Παράλληλα, κατέθεσε τον προβληματισμό του για την βιωσιμότητα των μουσείων καθώς όλοι οι αρχαιολογικοί χώροι είναι κλειστοί (!) στην Μεσαιωνική Πόλη, ενώ χαιρέτισε την πρόθεση της Περιφέρειας, να χρηματοδοτήσει την σχετική μελέτη –ει δυνατόν. «Δεν αφορά μόνο την Ιαλυσό υπάρχουν και άλλες περιοχές που έχουν ανάλογα προβλήματα», όπως ανέφερε.
Πάντως να σημειωθεί ότι η είδηση της κατάχωσης της αρχαιολογικών ευρημάτων και η επίστρωση με χαλίκι και χώμα του συγκεκριμένου χώρου που επί πολλές δεκαετίες είναι μια πολύ δυσάρεστη εικόνα για την Πλατεία Αποστολίδη στην Ιαλυσό, δεν βρήκε αρνητικούς του κατοίκους καθώς αρκετοί, που μίλησαν στην «δημοκρατική», εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την απόφαση της Εφορείας Αρχαιοτήτων καθώς ο εν λόγω χώρος ήταν πλέον πολύ επικίνδυνος, χωρίς ικανή περίφραξη, έχει μετατραπεί σε σκουπιδότοπο ενώ τον χειμώνα γεμίζει νερά από τις βροχές και μετατρέπεται σε…. έλος.
Η απόφαση της Εφορείας
Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
Η απόφαση για την κατάχωση των αρχιτεκτονικών λειψάνων που έχουν βρεθεί στην πλατεία Αποστολίδη στην Ιαλυσό, την οποία εξέδωσε πρόσφατα η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου κ. Μαρία Μιχαηλίδου, αναφέρει αναλυτικά τα εξής:
«Εγκρίνεται η κατάχωση των αρχιτεκτονικών λειψάνων της Μέσης Εποχής του Χαλκού που έχουν έλθει στο φως στο νοτιοδυτικό τμήμα στην πλατεία Αποστολίδη στην Ιαλυσό με τους παρακάτω όρους:
1. H κατάχωση θα γίνει με σπαστό χαλίκι λατομείου3Α, αφού προηγουμένως καλυφθούν οι τοίχοι με γεωύφασμα. Η στρώση με το χαλίκι θα φθάνει έως περίπου 0,30 μ. επάνω από τον ψηλότερα σωζόμενο τοίχο της ανασκαφής, στη συνέχεια θα καλυφθεί με χώμα έως την επιφάνεια της πλατείας και θα διαμορφωθεί σε πάρκο για το κοινό με ενημερωτική πινακίδα σχετικά με τις αρχαιότητες που βρίσκονται στο χώρο.
2. Για τη φύτευση του καταχωμένου χώρου της ανασκαφής θα επιλεγούν φυτά οι ρίζες των οποίων δεν θα βλάπτουν τις υποκείμενες αρχαιότητες.
3. Όλες οι εργασίες θα γίνουν με επίβλεψη εκπροσώπου της Υπηρεσίας μας, ύστερα από έγκαιρη ειδοποίηση και συνεννόηση με τη Δημοτική Κοινότητα Ιαλυσού.
4. Δεν θα γίνει καμία οικοδομή ή κτιστή κατασκευή στην περιοχή της ανασκαφής.
Το έγγραφο αυτό δεν αντικαθιστά τυχόν απαραίτητη άδεια άλλης αρμόδια Αρχής.
Η Προϊσταμένη της Εφορείας
Μαρία Μιχαηλίδου».
