Συνέντευξη στη Μαίρη Φώτη
Κάθε μέλος και μια ανθρώπινη ιστορία, κάθε σύζυγος και ένας βουβός πόνος, κάθε οικογένεια κι ένας Γολγοθάς. Ο Σύλλογος Συζύγων Θανόντων ΑΞ.Ι.Α. αριθμεί 540 μέλη που αγωνίζονται καθημερινά για την επιβίωσή τους, μετά τον ανάλγητο νόμο Κατρούγκαλου που καταδίκασε τις ορφανικές οικογένειες να ζουν στην ανέχεια και τα παιδιά να μεγαλώνουν με την ρετσινιά του «καημένου ορφανού».
Η πρόεδρος του Συλλόγου κ. Λαμπρινή Σαμαρά Κύρκου, έχασε πριν από δύο χρόνια τον σύζυγό της μα δεν πρόλαβε να πενθήσει γιατί, όπως εξομολογείται σήμερα στη «δ», έπρεπε να σταθεί στα πόδια της για να στηρίξει τον εαυτό της και τα παιδιά της. Με αφετηρία την προσωπική της μάχη, «γεννήθηκε» ο Σύλλογος Συζύγων Θανόντων που μάχεται για την κατάργηση του νόμου Κατρούγκαλου και που συσπειρώνει καθημερινά ορφανικές οικογένειες ανά την Ελλάδα με στόχο την κατάργησή του.
- Κυρία Σαμαρά, πότε συστάθηκε ο Σύλλογος;
Τον Ιανουάριο του 2017 ξεκίνησε η προσπάθεια, μετά τον νόμο Κατρούγκαλου που χωρίζει πλέον τις χήρες σε κατηγορίες. Οταν o επιζών σύζυγος, άνδρας ή γυναίκα, είναι άνω των 55 παίρνει την σύνταξη κανονικά εφ όρου ζωής. Όταν είναι από 52 έως 55 ετών, παίρνει την σύνταξη για τρία χρόνια, διακόπτεται και επανέρχεται στα 67 και η άλλη κατηγορία είναι, όταν είναι κάτω των 52 την παίρνει για τρία χρόνια και μετά διακόπτεται οριστικά, εκτός κι αν έχει ανήλικα παιδιά οπότε η σύνταξη θα καταβάλλεται μέχρι την ενηλικίωσή τους. Φυσικά, όλες οι συντάξεις καταβάλλονται με επανυπολογισμό, ουσιαστικά μιλάμε για ένα ποσοστό σύνταξης 35%. Για παράδειγμα, ο σύζυγός μου απεβίωσε το 2016 και η τελευταία του σύνταξη ήταν 1.200 ευρώ. Αν ζούσε, από 1/1/2019 θα έπαιρνε σύνταξη 900 ευρώ και εμένα μου βγαίνει σύνταξη χηρείας το 50% από τα 900 ευρώ που θα έπαιρνε! Πολύ απλά δηλαδή κόβουν και από τους πεθαμένους! Με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου εγώ θα πάρω σύνταξη μόνο για τρία χρόνια, οι εισφορές του συζύγου μου επί 30 χρόνια, πάνε… δωρεά στο κράτος. Για το κράτος είμαι πολύ μικρή για να πάρω σύνταξη αλλά είμαι πάρα πολύ μεγάλη όμως για να βγω στην αγορά εργασίας.
- Πόσων ετών είστε;
Τώρα είμαι 51, όταν πέθανε ο άντρας μου ήμουν 49.
- Πέρα από το πένθος σας λοιπόν, έρχεστε αντιμέτωπη και με ένα ανάλγητο κράτος.
Δεν έχουμε προλάβει να πενθήσουμε γιατί προέχει η επιβίωση η δική μας και των παιδιών μας. Αυτό είναι πολύ άγριο. Εχω δύο ενήλικα παιδιά και το ένα άνεργο. Ο γιος μου ήταν 23 χρονών όταν έχασε τον πατέρα του, ήρθε αντιμέτωπος με την σκληρή πραγματικότητα γιατί έπρεπε να στηρίξει εμένα, την αδελφή του, να καλύψει τα έξοδα… τα πάντα. Γιατί οι συντάξεις όπως ξέρετε δεν βγαίνουν γρήγορα, στους 9 μήνες μου βγήκε 360 ευρώ η προσωρινή. Κι εκεί αρχίσαμε να εξαγριωνόμαστε, διότι άρχισε να αποκαλύπτεται η διάσταση του νόμου Κατρούγκαλου, που ουσιαστικά μας δίνει συντάξεις-επιδόματα. Στην αρχή ήμασταν λίγες γυναίκες, στην πρώτη διαμαρτυρία που κάναμε έξω από το Υπουργείο Εργασίας ήμασταν μόνο 11. Αναφέρομαι στις γυναίκες, διότι είμαστε τα περισσότερα μέλη του Συλλόγου κι επιπλέον ο άντρας έχει τη δουλειά του συνήθως. Οι γυναίκες είναι αυτές που έχουν πρόβλημα, πολλές από τις οποίες δεν δούλευαν και σε αυτή την κατηγορία ανήκω κι εγώ. Ο σύζυγός μου ήταν στρατιωτικός. Όμως δεν έχει σημασία αν οι γυναίκες που έχασαν τους συζύγους τους εργάζονταν, ή ασχολούνταν με τα οικιακά ή ήταν συνταξιούχες οι ίδιες. Εχασα τον άντρα μου και ξαφνικά βρέθηκα στον ωκεανό, χωρίς να ξέρω να κολυμπάω. Σήμερα είμαστε 540 μέλη και ακόμα υπάρχουν άνθρωποι που δεν γνωρίζουν τον Σύλλογο. Πάνω στο πένθος σου δεν μπορείς να ξέρεις τι δικαιούσαι και τι δεν δικαιούσαι, δεν μπορείς να το διαχειριστείς.
- Αριθμείτε λοιπόν 540 μέλη και κάθε μέλος είναι μια ανθρώπινη ιστορία…
Με τις συντάξεις αυτές, δεν μπορείς να μεγαλώσεις παιδιά, δεν μπορείς να ζήσεις. Δεν κόβει μόνο τη ζωή τη δική μας αλλά και τα όνειρα των παιδιών μας. Αφαιρεί το δικαίωμα από τα παιδιά να μάθουν μια ξένη γλώσσα, να πάνε σε εξωσχολικές δραστηριότητες, να πάνε στο φροντιστήριο. Οπότε τους αφαιρείς το δικαίωμα να φοιτήσουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, άρα αφαιρείς και το όνειρο των παιδιών και τα εφόδιά τους, να διεκδικήσουν μια καλύτερη ζωή. Τα καταδικάζεις να έχουν την ρετσινιά των «καημένων των ορφανών».
- Πώς ζουν οι ορφανικές οικογένειες κυρία Σαμαρά;
Δεν ζούμε. Εχουμε ένα μόνιμο άγχος, μια μόνιμη αγωνία. Δεν μπορούμε να αντεπεξέλθουμε στις υποχρεώσεις μας, δεν μπορούμε να καλύψουμε την εφορία, δεν μπορούμε να πληρώσουμε ΕΝΦΙΑ και το κυριότερο είναι ότι έχουμε είτε δάνεια είτε ενοίκια. Δεν πληρώνουμε τίποτα. Η όποια σύνταξη παίρνουμε αρκεί μόνο για την σίτιση, τίποτα άλλο. Θα έρθει η ώρα που θα μας κόψουν το ρεύμα γιατί δεν μπορούμε να το πληρώσουμε. Για θέρμανση, δεν το συζητάμε, την έχουμε ξεχάσει. Για φανταστείτε τη γυναίκα που έχει ανήλικα παιδιά και πηγαίνουν στο σχολείο. Αυτά τα παιδιά στερούνται ακόμα και το ένα ευρώ για κολατσιό. Δεν σας μιλώ καν για ρούχα, για παπούτσια, ή για γραφική ύλη… Τα απλά καθημερινά πράγματα έχουν γίνει πλέον απλησίαστα για τις ορφανικές οικογένειες. Εχουμε περιπτώσεις που έχουν εισαχθεί παιδιά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και δεν πήγαν να σπουδάσουν… Δεν χάρηκαν όλα τα παιδιά που πέρασαν στις πανελλαδικές, διότι υπάρχουν κι αυτά τα παιδιά των ορφανικών οικογενειών που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα οι μητέρες τους να τα στείλουν να σπουδάσουν. Εκαναν την εγγραφή τους, επέστρεψαν στα σπίτια τους ευελπιστώντας ότι θα μπορέσουν να βρουν μια δουλειά για να μαζέψουν χρήματα ώστε κάποια στιγμή να μπορέσουν να φοιτήσουν. Θα μπορέσουν όμως;
- Φαντάζομαι ότι το ψυχολογικό φορτίο είναι βαρύ αλλά η επίσκεψη σε ειδικούς είναι πολυτέλεια.
Την ψυχοθεραπεία την κάνουμε μόνοι μας. Κατ΄ανάγκη συστήσαμε τον σύλλογο σε όλη την Ελλάδα για να υπάρχουν φωνές σε όλες τις πόλεις.
- Και στη Ρόδο;
Και στη Ρόδο, ναι. Σε όλα τα νησιά. Υπάρχουν ομάδες που έχουν γίνει παρέες και μοιράζονται τον πόνο τους. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να πηγαίνουμε σε ψυχολόγους κι ας χρειαζόμαστε στήριξη. Είναι πολλά τα προβλήματα… Δεν κόβουν μόνο τα δικά μας πόδια, κόβουν τα φτερά των παιδιών μας. Τα παιδιά τι φταίνε; Θες να εκδικηθείς εμένα, τη σύζυγο, την μάνα; Να με εκδικηθείς αλλά τα παιδιά μας, γιατί; Για ποιο κράτος δικαίου μιλάμε όταν δεν περιλαμβάνει τις ορφανικές οικογένειες στους αδυνάμους; Υπάρχουν μέλη μας που έμειναν στο δρόμο γιατί τούς έκαναν έξωση, και τα φιλοξενούν άλλα μέλη μας που έχουν δικό τους σπίτι. Μεταξύ μας προσπαθούμε να βοηθηθούμε λες και είμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση… Γυναίκες που δεν γνωριζόμασταν πριν τον νόμο Κατρούγκαλου, μετά τον νόμο έχουμε ενωθεί και η μια φιλοξενεί την άλλη. Τι να κάνουμε; Να αφήσουμε μητέρες και παιδιά στον δρόμο;
- Δεσμούς αίματος αναπτύσσετε μεταξύ σας…
Δεν γίνεται διαφορετικά. Τα αρχικά του Συλλόγου μας είναι Αξιοπρέπεια-Ισότητα-Αλληλεγγύη. Τα έχουμε τιμήσει στο έπακρο. Προσπαθούμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπειά μας, ζητάμε ισότητα από το κράτος και αναπτύσσουμε αλληλεγγύη μεταξύ μας.
- Τι σας προσφέρει το κράτος;
Τίποτα. Μόνο άγχος. Μας δίνει μια σύνταξη-επίδομα και μας λέει κόψτε το λαιμό μας και πέστε κι εσείς μέσα, να πεθάνετε κι εσείς. Βάρος είμαστε για το κράτος, αυτό εισπράττουμε. Το κράτος μάς αναγνωρίζει ως οικογένεια μόνο για τα έξοδα και για τα χρέη που έχει αφήσει ο σύζυγος, τις εισφορές του όμως δεν τις δικαιούμαστε, εκεί δεν μας αναγνωρίζει ως οικογένεια.
- Εσείς μέσα σε όλο αυτόν τον κυκεώνα των προβλημάτων πώς βρήκατε τη δύναμη να τρέξετε τον σύλλογο και να αναλάβετε και την προεδρία;
Ξεκίνησα να διαμαρτύρομαι μόνη μου, έπαιρνα τηλέφωνο στις ενημερωτικές εκπομπές, πήρα τηλέφωνο ακόμα και τον αρχηγό του ΓΕΕΘΑ, πήρα στον ΕΦΚΑ, πήρα παντού. Μία φωνή όμως δεν ακούγεται… Σκεφτόμουν όμως πως δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχουν κι άλλες γυναίκες στην θέση μου. Μέσα στην απελπισία μου, είδα μια ανάρτηση του κ. Παπαπαρίση ο οποίος ήταν συνάδελφος του συζύγου μου και είχε ασχοληθεί με το θέμα. Επικοινώνησα μαζί του και όταν συναντηθήκαμε με ρώτησε αν είμαι διατεθειμένη να βγω μπροστά κι έτσι ξεκινήσαμε. Την ίδια μέρα βγήκαμε σε τηλεοπτικό κανάλι της Λάρισας και απευθύναμε έκκληση και σε άλλες γυναίκες να ενώσουν τη φωνή τους με τη δική μας. Ξεκινήσαμε έξι γυναίκες από Λάρισα και πέντε από Αθήνα. Κι έτσι ξεκίνησε ο σύλλογός μας, σήμερα καθημερινά κάνουμε δεκάδες εγγραφές. Και είμαστε σύλλογος μόλις ενός έτους. Επρεπε να διαχειριστούμε τόσα πολλά… Εμείς ήμασταν οι περισσότερες γυναίκες του σπιτιού, ούτε να σταθούμε μπροστά σε υπουργούς ξέραμε και να κάνουμε διαπραγματεύσεις, ούτε είχαμε σχέση με φορείς. Εμείς μόνο τον πόνο μας λέμε και τις αλήθειες μας. Γι αυτό και ο κόσμος στέκεται στο πλευρό μας.
- Εσείς προλάβατε να πενθήσετε κυρία Σαμαρά;
Όχι. Τι να σας πω… Την περασμένη Κυριακή έκλεισαν δύο χρόνια από την απώλεια του συζύγου μου, το πρωί είχα το τρισάγιο και το απόγευμα είχα ομιλία σε εκδήλωση του συλλόγου. Σκεφτόμαστε ότι θα έρθει και η ώρα που θα πενθήσουμε, τώρα προέχει να ενημερώσουμε τον κόσμο και να διεκδικήσουμε το δικαίωμά μας να ζήσουμε. Αν το καταφέρουμε, θα πενθήσουμε μετά. Θα μου πείτε, μετά από τρία, τέσσερα, πέντε χρόνια; Οποτε έρθει. Τρέχουμε για τα διαδικαστικά του συλλόγου που είναι πλέον παιδί μας, και προσπαθούμε εμείς οι παλιές να στηρίξουμε τις καινούριες. Τα μέλη που βοηθήθηκαν, βοηθούν με τη σειρά τους τα νέα μέλη και πάει αλυσίδα… Μόνο έτσι επιβιώνουμε.
- Σκέφτομαι όσο σας ακούω, πόση δύναμη θα χρειάστηκε να αντλήσετε για να σταθείτε στα πόδια σας, να στηρίξετε τα παιδιά σας και να τρέξετε και τα του Συλλόγου μετά την ξαφνική απώλεια του συζύγου σας.
Πιο ξαφνικά, δεν γίνεται. Ετοιμαζόμασταν να πάμε στο παιδί στη Θεσσαλονίκη και μου λέει «μπαίνω μέσα να ετοιμάσω τα πράγματα» και δεν ξαναβγήκε… Επαθε ανακοπή.
- Σε τι ηλικία;
Στα 52. Όταν ο άνθρωπος είναι δύο μέτρα και στύβει την πέτρα, δεν υπάρχει ούτε η παραμικρή υπόνοια ότι υπάρχει περίπτωση να τον χάσεις από δίπλα σου. Μου έφυγε μέσα από τα χέρια. Επρεπε να σταθώ στα πόδια μου, δεν είχα άλλη επιλογή. Σκέφθηκα ότι είμαι πολύ νέα για να φορτωθώ στα παιδιά μου, έπρεπε να πάρω τη ζωή μου στα χέρια μου. Όμως, βρίσκω συνεχώς εμπόδια. Αν είχα τη σύνταξή μου, από τις εισφορές του συζύγου μου, δεν θα έπρεπε να αντιμετωπίσω αυτή την αγριότητα… Τι να σας πω. Κατεβαίναμε στην Αθήνα για διαμαρτυρία και σκεφτόμουν μέσα στο λεωφορείο «όταν επιστρέψω θα έχω πολλά νέα να πω στον άντρα μου»… Δεν έχω συνειδητοποιήσει ακόμα τι έχει γίνει. Είναι πολλά τα συναισθήματα. Μην νομίζετε ότι μπορούμε να τα διαχειριστούμε όλα. Πάμε μέρα με τη μέρα, ο,τι συναίσθημα έρχεται και όποιο εμπόδιο, το αντιμετωπίζουμε εκείνη την ώρα.
- Δεν έχετε εμπεδώσει ακόμα την απώλεια.
Όχι. Γιατί δεν έχω προλάβει να μιλήσω με τον εαυτό μου, προς το παρόν τρέχω για την επιβίωση όχι μόνο του εαυτού μου –που τον έχω βάλει στην άκρη- αλλά για τα μέλη μας σε όλη την Ελλάδα και τρέχει όλη η Ελλάδα μαζί μου.
- Στις γυναίκες που έρχονται αντιμέτωπες με την απώλεια τι έχετε να πείτε;
Να βγουν στους δρόμους. Η απώλεια θα είναι απώλεια, είτε ένας χρόνος περάσει, είτε δύο, είτε δέκα. Αν δεν διεκδικήσουν τη ζωή τους θα την χάσουν, κι έχουν ευθύνη απέναντι στα παιδιά τους. Την επιβίωσή μας πρέπει να την διεκδικήσουμε μόνες μας, όταν εξασφαλίσεις τη ζωή σου, το εισόδημά σου, την αξιοπρέπειά σου, τότε, ναι, θα μπορούμε να κλάψουμε και να πενθήσουμε.
Οσες και όσοι επιθυμούν να εγγραφούν στον Σύλλογο, μπορούν να επικοινωνούν στα τηλέφωνα 6907324548 και 6978426931. Ε-mail:aksia124387@gmail.com
