Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε το πλέγμα διατάξεων για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, νομοσχέδιο που είχε προαναγγελθεί αρκετούς μήνες νωρίτερα. Το σχέδιο νόμου που παρουσιάστηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο στα τέλη Αυγούστου θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έως τις 7 Ιανουαρίου 2025, όταν και αναμένεται να πάρει τον δρόμο για τη Βουλή.
Σκοπός του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι η θέσπιση διατάξεων που συμβάλλουν στην αποτελεσματική πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, αδικημάτων που αφορούν τη γενετήσια εκμετάλλευση γυναικών, παιδιών και ευάλωτων ατόμων, αλλά και της τέλεσης αυτών των αδικημάτων στον χώρο της πληροφορικής.
Ηλικιωμένες γυναίκες: Τα σιωπηλά θύματα της ενδοοικογενειακής βίας
Το πακέτο των αλλαγών περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:
ποινές άνω των δύο ετών χωρίς αναστολή ή μετατροπή,
προσδιορισμό δίκης σε σύντομο χρονικό διάστημα χωρίς την έκδοση βουλεύματος,
αλλά και δημιουργία αρχείου αναφορών ενδοοικογενειακής βίας.
Στο πλέγμα των αλλαγών που οδηγούν συνολικά στην ενίσχυση του πλαισίου προστασίας εντάσσεται η διάταξη που θέλει κάθε υποτροπή του δράστη να καθιερώνεται ως επιβαρυντική περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας, που οδηγεί σε μεγαλύτερη ποινή.
Αν πρόκειται για πλημμέλημα, που τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα έτος, το ελάχιστο όριο της ποινής αυξάνεται κατά έξι μήνες, ενώ στις λοιπές περιπτώσεις πλημμελημάτων το ελάχιστο όριο αυξάνεται κατά ένα έτος. Στην περίπτωση κακουργήματος το ελάχιστο όριο ποινής αυξάνεται κατά δύο έτη.
Στον δρόμο που ακολούθησε η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο για την αθλητική βία «περπατάει» και το νομοσχέδιο για την ενδοοικογενειακή βία.
Οι δράστες τέτοιων αδικημάτων θα εκτίουν τις ποινές τους χωρίς να τους δίνεται αναστολή και χωρίς να μπορεί να μετατραπεί η ποινή τους όταν είναι μεγαλύτερη των δύο ετών, ενώ δεν μπορεί να δοθεί αναστολή έως την έφεση.
Η αρχική σκέψη για υποχρεωτική επιβολή προσωρινής κράτησης για κακουργηματικής φύσεως αδικήματα φαίνεται πως υποχώρησε, με τη διάταξη να κινείται προς την επιβολή βραχιολιού ηλεκτρονικής επιτήρησης.
Η ακτινογραφία 21.865 καταγγελιών ενδοοικογενειακής βίας
Σύμφωνα με την προωθούμενη διάταξη, «στα κακουργήματα, και σε όσα πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας προβλέπεται ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους, επιβάλλεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, εφόσον κριθεί αιτιολογημένα ότι δεν επαρκούν οι περιοριστικοί όροι, κατ’ οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση ή, εφόσον κριθεί αιτιολογημένα ότι δεν επαρκεί ούτε αυτός, προσωρινή κράτηση». Στα πλημμελήματα το ανώτατο όριο τέτοιου είδους μέτρων είναι διάρκειας έως έξι μήνες, χωρίς δυνατότητα παράτασης και με ενδιάμεσο έλεγχο της διάρκειας αυτών στους τρεις μήνες.
Ενσωματώνεται η οδηγία 2024/1385 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην οποία περιγράφεται συγκεκριμένη πλέον διαδικασία υποβολής καταγγελίας.
Αλλαγές υπάρχουν και στο στάδιο της προδικασίας, όπου οι υποθέσεις αυτές θα ερευνώνται κατά προτεραιότητα και η εκδίκασή τους θα προσδιορίζεται άμεσα.
Μάλιστα εντάσσονται στο άρθρο 309 του ΚΠΔ που προβλέπεται άμεση παραπομπή των κατηγορουμένων σε δίκη μετά την ανάκριση, χωρίς να μεσολαβεί κρίση δικαστικού συμβουλίου.
Στο σχέδιο νόμου προβλέπεται και παράταση της κράτησης, έως τις πέντε ημέρες, για τα αυτόφωρα εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας, εκτός αν το δικαστήριο, αφού ακούσει και το θύμα, κρίνει αιτιολογημένα ότι δεν συντρέχει κίνδυνος τέλεσης νέων αδικημάτων.
Παράλληλα, ο εισαγγελέας Πρωτοδικών που επιλαμβάνεται καταγγελίας για ενδοοικογενειακή βία προβαίνει αυτεπάγγελτα σε εισαγγελική έρευνα για το αν πρέπει να αλλάξει και το καθεστώς επιμέλειας των παιδιών, ενώ του παρέχεται δυνατότητα να μη δεχθεί συμφωνία των μερών για διαμεσολάβηση ή να την ανακαλέσει, όταν συντρέχουν στοιχεία που θα μπορούσαν να μειώσουν την ικανότητα του θύματος για συνειδητή επιλογή.
Στο νομοσχέδιο ενσωματώνεται η οδηγία 2024/1385 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην οποία περιγράφεται συγκεκριμένη πλέον διαδικασία υποβολής καταγγελίας.
Η καταγγελία μπορεί να υποβάλλεται προφορικά μέσω τηλεφώνου ή άλλων συστημάτων φωνητικών μηνυμάτων ή μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, προσβάσιμης και σε άτομα με αναπηρία, στην αρμόδια υπηρεσία της ΕΛ.ΑΣ.
Αντίστοιχα, η αρμόδια υπηρεσία της ΕΛ.ΑΣ. οφείλει να προβεί στην άμεση διερεύνηση του περιεχομένου της αναφοράς και λαμβάνοντας τα προβλεπόμενα στον νόμο μέτρα για την προστασία του θύματος και την πρόσβασή του σε νομική συνδρομή με την τήρηση των υποχρεώσεων εχεμύθειας.
Αυστηροποίηση έρχεται και στο αδίκημα που αφορά την απειλή, με το άρθρο 333 Π.Κ. να διατηρεί την ποινή του ενός έτους ή τη χρηματική ποινή για όποιον προκαλεί σε άλλον τρόμο ή ανησυχία απειλώντας τον με βία ή άλλη παράνομη πράξη ή παράλειψη.
Η ποινή αυξάνεται έως δύο έτη φυλάκισης για όποιον προκαλεί σε άλλον τρόμο ή ανησυχία με την επίμονη καταδίωξη ή παρακολούθηση των κινήσεων και των δραστηριοτήτων του, όπως ιδίως με την επιδίωξη διαρκούς επαφής με τη χρήση τηλεπικοινωνιακού ή ηλεκτρονικού μέσου ή με επανειλημμένες επισκέψεις στο οικογενειακό, κοινωνικό ή εργασιακό περιβάλλον του.
Οι «λευκοί γάμοι»
Στο «μπουκέτο» των αλλαγών του νομοσχεδίου περιλαμβάνεται και η τιμωρία για τον καταναγκασμό σε γάμο ή όσων υποχρεώνουν άλλους σε «λευκό γάμο».
Σύμφωνα με το προωθούμενο άρθρο, «όποιος με τη χρήση οποιασδήποτε μορφής βίας ή απειλής βίας ή άλλων εξαναγκαστικών μέσων ή με επιβολή ή κατάχρηση εξουσίας, ή αποσπώντας τη συναίνεση με τη χρήση απατηλών μέσων ή παρασύροντάς τον, εκμεταλλευόμενος την ευάλωτη θέση στην οποία βρίσκεται, εξαναγκάζει, προσελκύει ή ωθεί άλλον να συνάψει γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους και χρηματική ποινή». Αν η πράξη αφορά τη σύναψη γάμου ή συμφώνου συμβίωσης στο έδαφος κράτους άλλου από εκείνο στο οποίο διαμένει ο εξαναγκαζόμενος ή αν η πράξη διαπράχθηκε από μέλος της οικογένειας ή από πρόσωπο που συνοικούσε με το θύμα ή από δύο ή περισσότερα πρόσωπα ή με τη χρήση όπλου ή απειλή χρήσης όπλου, συντρέχει ιδιαίτερα επιβαρυντική περίσταση που τιμωρείται αυστηρότερα.
Πηγή: kathimerini.gr
