Ενώπιον σοβαρών θεμάτων που αφορούν στο μέλλον της επιβατηγού ναυτιλίας θα τεθεί από την πρώτη κιόλας στιγμή ο νέος υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Θεόδωρος Δρίτσας, ο οποίος αναλαμβάνει τα ηνία ενός χαρτοφυλακίου που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την υποστήριξη και την ανάπτυξη των νησιών. Η παρούσα χρονική συγκυρία απαιτεί για τους ακτοπλόους άμεσες πολιτικές αποφάσεις, καθώς τα εισιτήρια των πλοίων είναι εξαιρετικά επιβαρυμένα. Εάν η κατάσταση αυτή δεν ανατραπεί, τότε το άμεσο μέλλον θα φέρει τα νησιά αποκομμένα από την πραγματική ανάπτυξη.
Πιο συγκεκριμένα, η τιμή των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων έχει φτάσει σήμερα σε ύψος ρεκόρ. Είναι χαρακτηριστικό ότι το εισιτήριο μετάβασης από τη Ρόδο στον Πειραιά έχει διαμορφωθεί στα 59 ευρώ. Η τιμή αυτή αφορά απλή θέση στο κατάστρωμα, χωρίς καμπίνα. Εάν επιλεγεί καμπίνα, εσωτερική, χωρίς παράθυρο η ίδια τιμή διαμορφώνεται στα 72,5 ευρώ, ενώ για τη μεταφορά του αυτοκινήτου από Ρόδο προς Πειραιά η τελική τιμή διαμορφώνεται στα 106,5 ευρώ. Οι τιμές αυτές αφορούν μόνο τη χειμερινή περίοδο, ενώ από τον Απρίλιο κι έπειτα, αυτές αυξάνουν λόγω αντίστοιχης αύξησης της ζήτησης. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι για την ίδια γραμμή υπάρχουν ειδικές προσφορές, οι οποίες όμως αφορούν περιορισμένο αριθμό επιβατών και δεν αναιρούν τη γενική κατάσταση που επικρατεί.
Γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι οι τιμές αυτές είναι πιο υψηλές ακόμα και από εκείνες των αεροπορικών εισιτηρίων. Εάν μάλιστα, για τα αεροπορικά εισιτήρια γίνει έγκαιρη κράτηση θέσεως, τότε η μετάβαση αεροπορικώς στην Αθήνα δεν κοστίζει περισσότερα από 25 ευρώ!
Το γεγονός αυτό έχει προκαλέσει άμεση επίπτωση για τις ακτοπλοϊκές εταιρείες οι οποίες σήμερα, μετά από πέντε χρόνια κρίσης έχουν συσσωρευμένες υποχρεώσεις ύψους ενός δισεκατομμυρίου ευρώ.
«Στην Ελλάδα έχουμε τα καλύτερα πλοία συγκριτικά με κάθε άλλη περιοχή της Ευρώπης» δήλωσε στη «δημοκρατική» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ) και διευθύνων σύμβουλος της Blue Star Ferries Μιχάλης Σακέλλης και τόνισε ότι «οι εταιρείες της ακτοπλοϊας καταβάλλουν τεράστια προσπάθεια ώστε να καλύψουν τις παλιές υποχρεώσεις και να κάνουν βήματα μπροστά». Μάλιστα ο ίδιος εξήγησε ότι «όλα αυτά θα τεθούν στο νέο υπουργό Ναυτιλίας τον οποίο εμείς θα βοηθήσουμε όπου μπορούμε, θα εργαστούμε μαζί ώστε να βρούμε λύσεις για τα προβλήματα του κλάδου μας».
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΕΝ, όπως αυτά δόθηκαν στη «δημοκρατική», το έτος που πέρασε πραγματοποιήθηκαν συνολικά 30.000 ακτοπλοϊκά δρομολόγια. Τα δρομολόγια αυτά έγιναν στις ελληνικές θάλασσες και στο σύνολό τους ολοκληρώθηκαν χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα.
Αίτημα η μείωση
των τιμών
των ακτοπλοϊκών
εισιτηρίων
Η μονοπωλιακή εκμετάλλευση της γραμμής Ρόδος – Πειραιάς είναι μόνο ένας παράγοντας που έχει οδηγήσει τη διαμόρφωση τόσο υψηλών εισιτηρίων. Δυστυχώς, υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες που επιδρούν σε αυτήν και αφορούν κυρίως τόσο στον τρόπο υπολογισμού του κόστους των καυσίμων, όσο και στην πλειάδα των φόρων που προστίθενται επί του τελικού εισιτηρίου. Αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν το ίδιο τις ακτοπλοϊκές συνδέσεις κορμού (Ρόδος – Πειραιάς), όσο τις τοπικές συνδέσεις (Ρόδος – λοιπά νησιά), καθώς επίσης τις διεθνείς μετακινήσεις (Πειραιάς, Πάτρα – λιμάνια Αδριατικής).
Εάν αυτοί οι παράγοντες δεν ανατραπούν, τότε δεν υπάρχει περίπτωση να μειωθούν οι τιμές των εισιτηρίων, έστω κι αν για κάθε ακτοπλοϊκή γραμμή υπάρχουν περισσότερες από μία εταιρείες για την κάλυψή της.
Το υψηλό κόστος των καυσίμων και οι φόροι που επιβάλλονται στα καύσιμα αποτελούν το πιο σοβαρό πρόβλημα για την ακτοπλοϊα. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι από το 2009 έως το 2013 το κόστος των καυσίμων έχει σχεδόν διπλασιαστεί. Αυτό μετακύλησε αμέσως στις τιμές των εισιτηρίων.
«Στους τελευταίους μήνες του 2014 μειώθηκαν οι τιμές των καυσίμων. Ηταν μια μείωση που στο τέλος του έτους υπολογίσθηκε περίπου στο 5% – 6% και αυτό λειτούργησε θετικά για τις εταιρείες της ακτοπλοϊας» περιέγραψε στη «δημοκρατική» ο κ. Μιχάλη Σακέλλης. Όμως αυτό από μόνο του δεν είναι ικανό να καλύψει τις συσσωρευμένες υποχρεώσεις των ακτοπλοϊκών εταιρειών.
Ζητούμενο για τους ακτοπλόους είναι να υπάρξουν αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού του κόστους των καυσίμων, να μειωθούν οι κρατήσεις φόρων υπέρ τρίτων, και να μειωθεί ο ΦΠΑ που επιβάλλεται σε κάθε εισιτήριο.
«Δεν μπορεί ο ΦΠΑ στον τουρισμό να κυμαίνεται στο χαμηλό συντελεστή και την ίδια στιγμή να υπάρχει 13% και 23% ΦΠΑ για τα εισιτήρια της ακτοπλοϊας» υποστήριξε ο κ. Σακέλλης δείχνοντας με τον τρόπο αυτό ένα από τα πρώτα αιτήματα που θα τεθούν στο τραπέζι των συζητήσεων με τη νέα Κυβέρνηση.
Όπως τόνισε και ο ίδιος «είναι αδιανόητο να επιβάλλεται ΦΠΑ 23% για τη μεταφορά ενός αυτοκινήτου με το καράβι».
Σημειώνεται ότι λόγω της αύξησης της τιμής των καυσίμων, η μείωση της επιβατικής κίνησης, από το 2009 κι έπειτα, έφτασε το 22,5% για τις εσωτερικές γραμμές της χώρας και το 39% για τις γραμμές της Αδριατικής.
Γενικά, πάντως, πάγια αιτήματα του Συνδέσμου Επιχειρηματιών Επιβατηγού Ακτοπλοϊας είναι ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου, η μείωση του ΦΠΑ και των κρατήσεων υπέρ τρίτων, οι επιδοτήσεις των εργοδοτικών εισφορών και ο επαναπροσδιορισμός των μισθωμάτων των γραμμών Δημόσιας Υπηρεσίας με βάση τα πραγματικά έξοδα των πλοίων.
Αγονες γραμμές
«Σήμερα επικρατεί μια αδικία. Τα μικρά νησιά των Κυκλάδων έχουν κάθε μέρα δρομολόγια, ενώ μικρά νησιά της Δωδεκανήσου, όπως είναι η Κάσος και η Χάλκη, έχουν δρομολόγιο μόνο μια φορά κάθε εβδομάδα». Η περιγραφή αυτή έγινε από τον πρόεδρο του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, ο οποίος μάλιστα θεωρεί ότι το όλο θέμα είναι καθαρά δημοσίου συμφέροντος και δεν μπορούν από μόνες τους οι εταιρείες να το επιλύσουν. Μάλιστα, ο ίδιος σε ομιλία του προς τη συνέλευση των μελών του Συνδέσμου, πριν από δύο χρόνια είχε σταθεί ιδιαίτερα στο θέμα αυτό, λέγοντας: «Είναι σημαντικό να πούμε ότι για παρθούν οι σωστές αποφάσεις πρέπει να γίνει κατανοητός ο ιδιωτικός χαρακτήρας των ακτοπλοϊκών εταιρειών, διότι επικρατεί μεγάλη σύγχυση, με αποτέλεσμα οι εταιρείες μας να αντιμετωπίζονται ως δημόσιες όταν πρόκειται να επιβληθούν υποχρεώσεις, και ως ιδιωτικές όταν πρόκειται για επίλυση προβλημάτων».
Πάγιο αίτημα των ακτοπλόων είναι να υπάρξει ίση μεταχείριση με τα άλλα μέσα μεταφοράς τα οποία επιδοτούνται. «Δεν είναι καθόλου υπερβολή να πούμε ότι εάν τα χρήματα που στοιχίζει ο ΟΣΕ στον κρατικό προϋπολογισμό διατίθεντο στην ακτοπλοΐα, τότε όχι μόνο θα ταξίδευαν δωρεάν όλοι οι επιβάτες και τα οχήματα αλλά θα υπήρχε δυνατότητα καταβολής σε κάθε επιβάτη 7 €», τόνισε ο κ. Σακέλλης.
Το θέμα των άγονων γραμμών θα τεθεί προς τη νέα ηγεσία του Υπουργείου Ναυτιλίας, αλλά και συνολικά προς την Κυβέρνηση και από τον περιφερειάρχη Γιώργο Χατζημάρκο. Ο ίδιος σύμφωνα με πληροφορίες έχει ήδη έτοιμο ειδικό σχέδιο ανάπτυξης των ακτοπλοϊκών μεταφορών το οποίο και θα δοθεί στον κ. Θεόδωρο Δρίτσα. Οι προτάσεις του περιφερειάρχη αφορούν τη βελτίωση των μεταφορών προς όφελος και της πολιτείας, όσο και προς όφελος των ίδιων των πολιτών, καθώς σήμερα εξακολουθούν να ισχύουν πρακτικές και χρεώσεις που δεν ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες. Οι προτάσεις θα αφορούν και στον τρόπο βελτίωσης των ακτοπλοϊκών συνδέσεων των νησιών της «άγονης γραμμής».
Τα μικρά νησιά, όσα δεν εξυπηρετούνται από τα ταχύπλοα καταμαράν της «Δωδεκάνησος Ναυτιλιακή», αντιμετωπίζουν έντονα φαινόμενα απομόνωσης. Η αδυναμία σωστής τροφοδοσίας των μικρών τους αγορών, όσο και η αδυναμία μεταφοράς τουριστών στη διάρκεια του καλοκαιριού, καταδικάζει τις μικρές τους κοινωνίες σε διαρκή στασιμότητα.
Ηλεκτρονική κάρτα
επιβίβασης στα πλοία
Το καινούργιο που θα φέρει το έτος 2015 για τις ακτοπλοϊκές μετακινήσεις αφορά στον τρόπο έκδοσης της κάρτας επιβίβασης για το καράβι. Εκείνο που ετοιμάζεται για να υιοθετηθεί είναι ένα σύστημα ανάλογο με εκείνο που ισχύει για τους ταξιδιώτες των αεροπορικών εταιρειών.
Στην πράξη, εκείνο που σήμερα ήδη παρέχεται ως δυνατότητα είναι η ηλεκτρονική έκδοση του εισιτηρίου. Ο κάθε ένας που πρόκειται να ταξιδέψει με καράβι, μπορεί μέσω του ηλεκτρονικού του υπολογιστή να συνδεθεί διαδικτυακά με την ακτοπλοϊκή εταιρεία, να αγοράσει το εισιτήριό του, να το εκτυπώσει και την ημέρα που πρόκειται να ταξιδέψει, να μεταβεί στο λιμάνι, όπου θα εκδώσει την κάρτα επιβίβασης για το καράβι.
Εκείνο που θα επιχειρηθεί να εφαρμοστεί στους μήνες που ακολουθούν, είναι να εκδίδεται από το σπίτι και η κάρτα επιβίβασης. Αυτό σημαίνει ότι ο κάθε ένας επιβάτης θα κάνει από μόνος του όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για την επιβίβαση στο καράβι, χωρίς να περάσει από έλεγχο και να στέκεται σε ουρές αναμονής.
Ωστόσο, η μέθοδος αυτή εμπεριέχει κάποιες συγκεκριμένες δυσκολίες. Για παράδειγμα, στην εφαρμογή του για τα αεροπορικά δρομολόγια, ο επιβάτης με την κάρτα επιβίβασης, λίγο πριν εισέλθει στο χώρο αναμονής των αναχωρήσεων, περνάει από αστυνομικό έλεγχο ταυτότητας. Ο έλεγχος αυτός γίνεται από τα όργανα ασφαλείας του αεροδρομίου. Κάτι αντίστοιχο, ωστόσο δεν υπάρχει στα λιμάνια.
Σε ερώτημα της «δημοκρατικής» προς τα στελέχη της «Δωδεκάνησος Ναυτιλιακή», ξεκαθαρίσθηκε ότι «εμείς ως εταιρεία έχουμε υιοθετήσει και ήδη εφαρμόζουμε το ηλεκτρονικό εισιτήριο. Όμως για την ηλεκτρονική κάρτα επιβίβασης υπάρχουν ακόμα αρκετές πρακτικές δυσκολίες που πρέπει να ξεπεραστούν. Ποιος θα κάνει τον έλεγχο, πότε θα γίνεται αυτός ο έλεγχος, όταν τα καταμαράν της εταιρείας μας προσεγγίζουν ένα λιμάνι και μέσα σε ελάχιστα λεπτά πρέπει να φορτώσουν και να φύγουν για να τηρηθεί το πρόγραμμα;».
Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι εξηγήσεις που έδωσε ο κ. Μιχάλης Σακέλλης, κληθείς να απαντήσει προς τη «δημοκρατική»: «Πράγματι υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες για τα καράβια που κάνουν άμεση προσέγγιση και απόπλου από το λιμάνι. Εκεί υπάρχουν ακόμα θέματα που πρέπει να συζητηθούν. Για τα υπόλοιπα καράβια που μεσολαβούν αρκετές ώρες μεταξύ προσέγγισης και απόπλου, μπορούμε να εφαρμόσουμε το σύστημα». Ο ίδιος αποκάλυψε ότι σε πρώτη φάση, για να εξυπηρετηθούν οι επιβάτες που θα επιλέξουν το σύστημα της Ηλεκτρονικής Κάρτας Επιβίβασης, θα τοποθετηθούν στα λιμάνια ειδικά, τερματικά στα οποία θα γίνεται ο έλεγχος της κάρτας και η πιστοποίηση της ταυτότητας.
Τα τερματικά άμεσα, μόλις το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα γίνει Νόμος του Κράτους, θα τοποθετηθούν στο λιμάνι του Πειραιά. Για τα υπόλοιπα λιμάνια της χώρας, μεταξύ των οποίων κι εκείνα της Ρόδου και της Κω, θα υπάρξει μια προηγούμενη συζήτηση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
