Βρυξέλλες, 28
Μετά το δημοψήφισμα στη Βρετανία, υψώνονται φωνές και σε άλλες χώρες για να διοργανωθούν παρόμοια δημοψηφίσματα. Αν και οι ονομασίες μένουν στα πρότυπα του Grexit και του Brexit – Frexit για τη Γαλλία, Nexit για την Ολλανδία και Oexit για την Αυστρία – τα προτεινόμενα δημοψηφίσματα διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους όσον αφορά τα κίνητρα και τις πιθανότητες να διοργανωθούν.
Ολλανδία
Την επομένη του δημοψηφίσματος στη Βρετανία, ο Νάιτζελ Φάρατζ δήλωσε ότι η Ολλανδία θα είναι η επόμενη χώρα που θα αποχωρήσει από την ΕΕ. Δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε την Κυριακή σε ολλανδική ιστοσελίδα βρήκε ότι το 50% των Ολλανδών επιθυμεί να πραγματοποιηθεί δημοψήφισμα (έναντι 47% που δεν το επιθυμεί) αλλά οι περισσότεροι (46%) θα ψήφιζαν υπέρ της παραμονής στην ΕΕ (έναντι 43% που θα ψήφιζαν αποχώρηση).
Το Nexit όμως κάνει θραύση (64%) στους λιγότερο μορφωμένους Ολλανδούς. Αυτοί είναι πιθανότερο να ψηφίσουν τον ακροδεξιό ηγέτη Γκερτ Βίλντερς που προηγείται στις δημοσκοπήσεις για τις βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου. Το Κόμμα της Ελευθερίας του Βίλντερς είναι το μοναδικό στην Ολλανδία που ζητά δημοψήφισμα για το Nexit. Ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε θεωρεί την όλη ιδέα «ανεύθυνη».
Γαλλία
Η ηγέτης του Εθνικού Μετώπου Μαρίν Λεπέν δηλώνει πως, αν κερδίσει τις προεδρικές εκλογές του Απριλίου, θα διοργανώσει εντός έξι μηνών δημοψήφισμα για την παραμονή της Γαλλίας στην ΕΕ. Σε όλους τους υπόλοιπους πολιτικούς των μεγάλων κομμάτων της χώρας, η ιδέα ενός Frexit προκαλεί φρίκη.
Ιταλία
Η μεγαλύτερη απειλή για την παραμονή της Ιταλίας στην ΕΕ προέρχεται από το Κίνημα Πέντε Αστέρων που πρόσφατα κατέλαβε τις δημαρχίες της Ρώμης και του Τορίνο και επιθυμεί δημοψήφισμα για αποχώρηση από την ευρωζώνη. Το πρόβλημα για τον Μπέπε Γκρίλο, ηγέτη του Κινήματος Πέντε Αστέρων, είναι ότι το 61% των Ιταλών υποστηρίζει την παραμονή στην ευρωζώνη.
Η άλλη ευρωσκεπτικιστική δύναμη στη χώρα, η Λέγκα του Βορρά, θεωρεί ότι οι Ιταλοί πρέπει να εκφραστούν μέσω δημοψηφίσματος για την συμμετοχή στην ΕΕ και θα ξεκινήσει την συλλογή υπογραφών για την διοργάνωσή του. Η Λίγκα όμως έχει αμελητέο ποσοστό (4%) και οι εκκλήσεις της δεν εισακούγονται.
Αυστρία
Ο Νόρμπερτ Χόφερ, ο ακροδεξιός που παραλίγο να εκλεγεί πρόεδρος της Αυστρίας τον περασμένο μήνα, δηλώνει ότι πρέπει να πραγματοποιηθεί δημοψήφισμα για την παραμονή της χώρας του στην ΕΕ αν οι Βρυξέλλες κάνουν οποιαδήποτε κίνηση προς την πολιτική ενοποίηση. Τα αυστριακά ΜΜΕ ονομάζουν τυχόν αποχώρηση της Αυστρίας Auxit ή Oexit (από το Osterreich). Ο Aυστριακός καγκελάριος Κρίστιαν Κερν αποκλείει την περίπτωση δημοψηφίσματος.
Ο Χόβερ αμφισβητεί στα δικαστήρια το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών αλλά, ακόμη και αν κερδίσει, ο πρόεδρος μόνος του δεν έχει την εξουσία να προκηρύσσει δημοψηφίσματα.
Σουηδία
Ο ηγέτης των ακροδεξιών Σουηδών Δημοκρατών Τζίμι Άκεσον θεωρεί ότι η Σουηδία πρέπει να επαναδιαπραγματευτεί την σχέση της με την ΕΕ και μετά να πραγματοποιήσει δημοψήφισμα. «Δεν βλέπω τίποτε το αρνητικό στο να αποχωρήσουμε από την ΕΕ» δηλώνει, ζητώντας η Σουηδία «να ξαναγίνει κυρίαρχη χώρα».
Οι Σουηδοί Δημοκράτες έλαβαν 12,9% στις εκλογές του 2014 αλλά πέρσι το ποσοστό τους εκτινάχτηκε στο 20% λόγω του προσφυγικού. Όλα τα μεγάλα κόμματα υποστηρίζουν την παραμονή της χώρας στην ΕΕ.
Γερμανία
Το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) χαιρέτισε το Brexit ως «Ημέρα Ανεξαρτησίας της Βρετανίας» και επανέλαβε την έκκληση να διοργανωθεί παρόμοιο δημοψήφισμα και στη Γερμανία. Ωστόσο, παρά την αύξηση της υποστήριξης προς το AfD, οι Γερμανοί παραμένουν υπέρ της παραμονής στην ΕΕ.
Δανία
Το ισχυρό ακροδεξιό Λαϊκό Κόμμα της Δανίας (DPP), που πανηγύρισε το Brexit ως «χαστούκι στο σύστημα», ζητά δημοψήφισμα για χαλαρότερη σχέση της χώρας με την ΕΕ – και όχι αποχώρηση. Όμως ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός Λαρς Ράσμουσεν, αν και στηρίζεται στο DPP έχοντας σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας, αποκλείει την διοργάνωση δημοψηφίσματος.
Μέρκελ: «Θα κάνουμε
ό,τι χρειάζεται για να
αποφύγουμε περαιτέρω διάσπαση της ΕΕ»
Τη δυσαρέσκειά της για την απόφαση των Βρετανών να ψηφίσουν υπέρ της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση εξέφρασε από το βήμα της Ολομέλειας της Bundestag η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, τονίζοντας πως πρέπει να γίνει σεβαστή η απόφαση.
Η γερμανίδα Καγκελάριος υπογράμμισε την Τρίτη την αποφασιστικότητα της Γερμανίας να διατηρήσει στενούς δεσμούς με την Βρετανία, αλλά και να εργαστεί για να ισχυροποιήσει την ΕΕ.
«Διαισθανόμαστε πόσο κρίσιμο είναι οι υπόλοιπες 27 χώρες της ΕΕ να δείξουμε ότι θέλουμε και είμαστε ικανές να κάνουμε τα σωστά βήματα προς τα εμπρός», είπε η Μέρκελ στο γερμανικό κοινοβούλιο.
Καλωσόρισε όλες τις προτάσεις που βοήθησαν στην ισχυροποίηση της ΕΕ, αλλά είπε ότι είναι σημαντικό να αποφύγουμε μέτρα που θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν και άλλες χώρες να αποχωρήσουν, αναφέροντας ότι το Λονδίνο δεν μπορεί να αναζητά επιλεκτικά όρους στις επικείμενες διαπραγματεύσεις εξόδου.
Η κ. Μέρκελ πρόσθεσε ότι η Βρετανία πρέπει να κάνει το επόμενο βήμα για να ξεκινήσει η διαδικασία αποχώρησής της από την ΕΕ, πριν αρχίσει οποιαδήποτε ανεπίσημη ή επίσημη διαπραγμάτευση για την μελλοντική της σχέση με την ΕΕ.
Η Ευρώπη έχει περάσει πολλές κρίσεις και προκλήσεις κατά το παρελθόν, είπε, υπογραμμίζοντας πως πρέπει να γίνει το «μεγάλο βήμα μπροστά» με την ευρωπαϊκή ενοποίηση.
Χαρακτήρισε «επιβλαβή» την όποια υπόνοια που δίνει ώθηση σε αυτούς που θέλουν να φύγουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ υπογράμμισε πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να δείξει πως είναι πρόθυμο και ικανό να λειτουργήσει.
Η κα Μέρκελ σημείωσε πως είναι στο χέρι της Βρετανίας να αποφασίσει το πώς θέλει να διαμορφώσει το μέλλον της με την Ευρώπη και πως αναμφίβολα αυτό είναι μια εγχώρια βρετανική απόφαση.
Η γερμανίδα καγκελάριος δήλωσε επίσης πως μπορούν να ξεκινήσουν οι επίσημες διαπραγματεύσεις μόνο όταν η Βρετανία ενεργοποιήσει το άρθρο 50, κάτι που δεν έχει συμβεί ακόμα, και όσο συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις η Βρετανία παραμένει μέλος της ΕΕ με πλήρη δικαιώματα και υποχρεώσεις.
Η κα Μέρκιελ τόνισε πως «παραμένουμε σε στενή συνεργασία με τη Βρετανία στο ΝΑΤΟ» και πως η Γερμανία θέλει να διατηρήσει στενή σχέση με την Βρετανία.
Παράλληλα, δήλωσε με έμφαση πως η Γερμανία θα κάνει το παν για να αποτρέψει την περαιτέρω διάσπαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπενθυμίζοντας πως δεν πρέπει να “ξεχαστούν” άλλα σημαντικά ζητήματα, όπως η προσφυγική κρίση.
Αλ. Τσίπρας:
«Το Brexit να γίνει
αφύπνιση για την ΕΕ»
Την ελπίδα ότι το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος θα είναι μια «αφύπνιση» για την Ευρώπη εξέφρασε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής.
«Φοβάμαι πως βρισκόμαστε σε ένα δύσκολο σταυροδρόμι για την Ευρώπη και φτάσαμε σε μια προβλέψιμη κρίση λόγω του δημοκρατικού ελλείμματος, της έλλειψης κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης», τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας. Συνεχίζοντας ανέφερε πως είναι αναγκαίο «η Ευρώπη να λάβει τολμηρές αποφάσεις έτσι ώστε να γίνει πιο ελκυστική για τους πολίτες».
«Πρέπει να λάβουμε πρωτοβουλίες για να αντικαταστήσουμε τη λιτότητα με την ανάπτυξη, το διχασμό με την σύγκλιση, την ανεργία με τις ποιοτικές δουλειές και τις ατελείωτες διαβουλεύσεις πίσω από κλειστές πόρτες με την διαφάνεια και την δημοκρατία», κατέληξε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
