Αισιοδοξία επικρατεί στα Δωδεκάνησα για την επίλυση του προβλήματος με τους δασικούς χάρτες. Μετά την θετική εξέλιξη στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των περιουσιών των νησιών των Κυκλάδων, το Περιφερειακό Συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου στην τελευταία συνεδρίασή του, επανέλαβε την πάγια θέση του και ανανέωσε το αίτημα του να υπαχθούν και τα Δωδεκάνησα στις διατάξεις του Άρθρου 62 του Ν.998/1979, προκειμένου να υπάρξει ισότιμη αντιμετώπιση επί του κοινού ζητήματος.
Για το θέμα, τοποθετήθηκε ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος και ο πρόεδρος της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου και δήμαρχος Ρόδου κ. Αντώνης Καμπουράκης από την πλευρά των φορέων, εκφράζοντας την ικανοποίησή τους καθώς και ο νομικός κ. Μιχάλης Παπαγεωργίου, που συμμετέχει στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή του Υπουργείου Περιβάλλοντος.
Σήμερα, ο κ. Παπαγεωργίου, (δικηγόρος, διδάκτωρ Συνταγματικού και Διοικητικού Δικαίου με τις ιδιότητές του, ως Νομικός της ΠΕΔ -ειδικά για τον Περιφερειακό Χωροταξικό Σχεδιασμό και τους Δασικούς Χάρτες, και Μέλος της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής του υπουργείου Δικαιοσύνης που θα διαμορφώσει το ρυθμιστικό πλαίσιο για την ‘μετάπτωση’ του Κτηματολογίου Δωδεκανήσου στο Εθνικό Κτηματολόγιο) μιλάει στην «δημοκρατική» και εξηγεί πώς διαμορφώνεται το ζήτημα με τους δασικούς χάρτες μετά τις τελευταίες εξελίξεις, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων πως ‘Είναι αναγκαία η κινητοποίηση της τοπικής κοινωνίας, του νομικού κόσμου αλλά και των Βουλευτών της Δωδεκάνησου για την αποκατάσταση αυτής της αδικίας. Απαιτείται η άμεση διαφύλαξη των ιδιοκτησιακών κεκτημένων και στην περιοχή της Δωδεκανήσου…’
Αναλυτικότερα, δήλωσε:
«Με αφορμή την ενσωμάτωση Οδηγιών για τη διαχείριση των αποβλήτων και την ανακύκλωση κατά τον παραδοσιακό… άτακτο τρόπο σε ένα σύνολο προβλέψεων ακόμα και άσχετων μεταξύ τους από άρθρο σε άρθρο, ψηφίστηκε ο Νόμος 4819/2021, που συμπεριλαμβάνει και κρίσιμες τροποποιήσεις για το βασικό Δασικό Νόμο 998/1979 (άρθρα 148-154), οι οποίες μεμονωμένα πράγματι κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση γύρω από το συνδυασμό των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων με τη δασική προστασία στις ήδη ‘εξαιρούμενες’ περιοχές (από το γενικό τεκμήριο κυριότητας του ελληνικού Δημοσίου επί των κάθε είδους δασικών εκτάσεων), του άρθρου 62 του οικείου νόμου, όπως είναι ήδη οι Κυκλάδες για το Νότιο Αιγαίο.
Προσωπικά νιώθω δικαιωμένος για την αντιστροφή επί της ουσίας του βάρους απόδειξης προς το Ελληνικό Δημόσιο ειδικά για τις ‘Εξαιρούμενες’ Περιοχές από το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου, αναδεικνύοντας στην πράξη τις προβλέψεις τις συγκεκριμένης εύλογης εξαίρεσης, ιδίως επί των Νησιών της Ελληνικής Επικράτειας και της Μάνης. Αναγνωρίζονται μάλιστα δόκιμα και πρόσφορα σε διοικητικό επίπεδο τίτλοι ιδιοκτησίας οι οποίοι έχουν συνταχθεί έστω μέχρι την 1η.7.2001 χωρίς το Δημόσιο να εγείρει αξιώσεις επί των ιδιοκτησιών αυτών εκτός αν πράγματι διαθέτει εκείνο με τη σειρά του ‘τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητάς του, όπως πράξεις μίσθωσης, παραχώρησης ή άλλης εκμετάλλευσης, αξιοποίησης και προστασίας της έκτασης ως δημόσιας’.
Με τις συγκεκριμένες εύστοχες παρεμβάσεις, που ήταν και βασικό μέρος της προσέγγισής μας ως Περιφέρεια για τα συμφέροντα των κατοίκων του Νότιου Αιγαίου, έστω για τις Κυκλάδες, γίνεται ένα πρώτο βήμα για τη διαφύλαξη των έννομων κεκτημένων τους, δίχως να διαταράσσεται επ’ ουδενί η ουσιαστική δασική προστασία. Ενώ όποιος ισχυρίζεται το αντίθετο είτε λαϊκίζει δήθεν φιλοπεριβαλλοντικά, είτε δεν έχει κατανοήσει το νομοθετικό καθεστώς που ίσχυε σε ένα πλέγμα αντιφάσεων μέχρι σήμερα.
Βέβαια οι επιφυλάξεις μου ως προς την αλυσιτέλεια και των νέων ρυθμίσεων συνεχίζουν να απαιτούν τη νομική και πολιτική πίεση επί του κρίσιμου εθνικά και τοπικά ζητήματος, ιδίως για τα νησιά του συμπλέγματος του Νότιου Αιγαίου ως προς τον ίδιο τον χαρακτηρισμό μίας δασικής έκτασης ή μίας χορτολιβαδικής / φρυγανικής ή βραχώδους / πετρώδους έκτασης και την αξιολόγηση της οργανικής της ενότητας, αφού δεν αναδεικνύονται οι ιδιαιτερότητες του μεσογειακού οικοσυστήματος και της γεωμορφολογίας του Νησιωτικού Συμπλέγματος του Νοτίου Αιγαίου συνολικά∙ ειδικά σε σχέση με τις αλλοιώσεις που διαμορφώνονται μεταξύ της οικείας νομοθεσίας, του Π.Δ. 32/2016 και των Αποφάσεων–Κατευθύνσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου. Το συγκεκριμένο λοιπόν ζήτημα χρήζει περαιτέρω νομοθετικής διευκρίνισης για την αποφυγή επιπλέον στρεβλώσεων.
Παράλληλα εντελώς ανεξήγητα… δυστυχώς παραβλέπεται σε άλλη μία Νομοθετική Τροποποίηση η συμπερίληψη των Δωδεκανήσων στις εξαιρούμενες περιοχές από το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου του ως άνω άρθρου 62 του Ν. 998/1979. Κυρίως με τη σθεναρή εναντίωση παραγόντων από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και δευτερευόντως της Δασικής Υπηρεσίας, διατηρώντας μία άκρως αντισυνταγματική στάση έναντι των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων στα νησιά της Δωδεκάνησου, παρότι υφίσταται η ίδια ιστορικο-δικαιική βάση για τις απόλυτα σύννομες αξιώσεις, όπως έχουν καταδείξει οι πλέον σύγχρονες νομολογιακές κρίσεις του Αρείου Πάγου, που προσεγγίζει εύστοχα την εν λόγω προβληματική με βάση το «Μη δορυάλωτο» των νησιών της Δωδεκανήσου, υπό το καθεστώς των εκτάσεων ως «ελεύθερης κυριότητας»/ «μουλκ» επί Οθωμανικής Κυριαρχίας, αλλά και με την αναγνώριση των Κτηματολογικών δεδομένων του Κτηματολογικού Κανονισμού για τη Ρόδο, Κω και Λέρο.
Όλα αυτά και ένα σύνολο 10 νομοθετικών προτάσεων-τροποποιήσεων τα έχω καταθέσει επίσημα στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενώ η Γνωμοδότηση-Μελέτη μου που έχω την τιμή να εκφράζει τις θέσεις της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Νοτίου Αιγαίου και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου έχουν δημοσιευθεί στο έγκριτό νομικό Περιοδικό Περιβάλλον και Δίκαιο, (Τεύχος 2, 2021, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 176-210). Ωστόσο δεν έτυχε της ανάλογης επεξεργασίας από τους φορείς του Υπουργείου. Ούτε διατυπώθηκε κάποιος εμπεριστατωμένος αντίλογος.
Να σημειώσω πως παρότι συνεδριάσαμε πολλές φορές ως Άτυπη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή το νομοσχέδιο δεν μας μοιράστηκε, ούτε ζητήθηκε η διατύπωση γνώμης μας ως επιστημονικά μέλη της οικείας Επιτροπής. Αντίθετα το είδαμε να κατατίθεται στη Βουλή το βράδυ της 19ης Ιουλίου χωρίς ουσιαστική διαβούλευση. Στην Επιτροπή να σημειώσω πως συμμετείχε από τα Δωδεκάνησα και ο έγκριτός νομικός από την Κάρπαθο κ. Μιχάλης Ιωαννίδης ως εκπρόσωπος της Επαρχίας Καρπάθου-Κάσου, όπου και εκεί φαίνεται πως πάει …για δήμευση ένα τεράστιο ποσοστό ιδιωτικών-αγροτικών εκτάσεων κατ’ επίκληση-κατ’ επίφαση της δασικής προστασίας, πριν την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου στην περιοχή. Όπως εξ άλλου συμβαίνει στο σύνολο των νησιών της Δωδεκανήσου.
Συνεπώς για να το καταστήσω ακόμα πιο σαφές, με το ισχύον καθεστώς με τη ΜΗ συμπερίληψη των Δωδεκανήσων στις ‘Εξαιρούμενες’ περιοχές από το Τεκμήριο Κυριότητας του Δημοσίου, παρότι ισχύει και υφίσταται κοινή και συναφής ιστορικο – δικαιική βάση με αυτές, τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και μέσω αυτών ο Μη δασικός χαρακτήρας ιδιωτικών και αγροτικών εκτάσεων (για τις εκτάσεις δηλαδή χορτολιβαδικού / φρυγανικού ή βραχώδους / πετρώδους χαρακτήρα) στα νησιά της Παραμεθόριας Δωδεκανήσου θα πρέπει να αποδειχθούν με έγερση μακροχρόνιων και αβέβαιων αγωγών χρησικτησίας, ανατρέχοντας στον κρίσιμο χρόνο του 1885, δηλαδή… 136 χρόνια πριν (με βάση την εφαρμογή του α.ν. 1539/1938) με επαγωγές στο Οθωμανικό και στο Ιταλικό Δίκαιο.
Είναι λοιπόν πασιφανές πως διαρρηγνύεται η ασφάλεια του δικαίου, οι εγγυήσεις του διαχρονικού δικαίου, η αρχή της ισότητας, της αναλογικότητας και της καλής διακυβέρνησης. Ενώ πρέπει να σημειώσω πως οποιοδήποτε αντίθετο επιχείρημα είναι πέρα για πέρα έωλο διαμορφώνοντας ένα καθεστώς ‘σοβιέτ’ με τη δήμευση των περιουσιών των νησιωτών κάτω από μία αδικαιόλογητα… επεκτατική συμπεριφορά του ελληνικού Κράτους με δούρειο ίππο δήθεν τη δασική προστασία.
Είναι αναγκαία η κινητοποίηση της τοπικής κοινωνίας, του νομικού κόσμου αλλά και των Βουλευτών της Δωδεκανήσου για την αποκατάσταση αυτής της αδικίας. Απαιτείται η άμεση διαφύλαξη των ιδιοκτησιακών κεκτημένων και στην περιοχή της Δωδεκανήσου, συμπεριλαμβάνοντάς την δίκαια και ισόρροπα στις εξαιρούμενες περιοχές και προστατεύοντας τόσο την ουσιαστική προστασία του περιβάλλοντος, όσο και τα περιουσιακά συμφέροντα των κατοίκων του πλέον παραμεθόριου νησιωτικού συμπλέγματος, δίχως την άδικη και άνιση υφαρπαγή τους όλως καταχρηστικά από το Ελληνικό Δημόσιο.
Αξίζει δε να καταγραφεί πως το Ελληνικό Δημόσιο ήδη διαθέτει απόλυτα προστατευμένη τεράστια ακίνητη περιουσία στις περιοχές της Δωδεκανήσου, όπως η Ρόδος, η Κως και η Λέρος, όπου τέθηκε σε εφαρμογή ο Κτηματολογικός Κανονισμός ήδη επί Ιταλοκρατίας.
Για την πληρότητα δε μίας συγκροτημένης και συνεπούς νομοθετικής μεταρρύθμισης του δασικού νόμου σε σχέση με την πρακτική διοικητική εφαρμογή των δασικών χαρτών χρειάζεται η πλήρης εναρμόνιση του ρυθμιστικού και νομοθετικού καθεστώτος γύρω από την δασική προστασία, ώστε να μην προκύψουν εσωτερικές αντιφάσεις ανάμεσα σε ένα σύνολο νομοθετικών εφαρμογών και προσαρμογών μεταξύ των νησιών που: είτε έχουν διαθέτουν Κτηματολόγιο, είτε είναι υπό Κτηματογράφηση, είτε έχουν υπό ανάρτηση του Δασικούς Χάρτες, είτε έχουν ήδη Μερικώς Κυρωμένους ή Κυρωμένους Δασικούς Χάρτες. Ενώ σημειώνεται κρίσιμα πως τυχόν εμμονή στην παράλειψη της Δωδεκανήσου από τα ως άνω, αναμένεται να προκαλέσει επιπλέον σύγχυση σ’ ένα συνολικότερο πλαίσιο Ανάπτυξης και Βιωσιμότητας της Περιοχής, σε σχέση λ.χ. και με τη νομιμότητα και την προοπτική του Χωροταξικού Σχεδιασμού αλλά και όπως προανέφερα και με την ένταξη των νησιών του Νότιου Αιγαίου στο Εθνικό Κτηματολόγιο».
