με επιδότηση 962.400,00€ από το Πράσινο Ταμείο
Αδιαμφισβήτητα, οι χώροι του παλιού νοσοκομείο αποτελούν «πληγή» στην εικόνα του κέντρου της πόλης, αφού μετά τη μεταστέγαση του νοσοκομείου στους νέους χώρους το 2000, υπέστησαν σοβαρή υποβάθμιση και μετατράπηκαν σε εστίες μόλυνσης και καταφυγίου περιθωριακών ατόμων.
Η Δημοτική Αρχή του Αντώνη Β. Καμπουράκη προωθώντας λύσεις που συμβάλλουν στην βελτίωση της ποιότητας ζωής κατέθεσε μέσω της Δ/νσης Προγραμματισμού και Ανάπτυξης του Δήμου πρόταση στο Πράσινο Ταμείο με τίτλο «Αποκατάσταση όψεων κτιρίου “Villa Dei Medici” νυν κτίριο Δ.Ο.Π. Ρόδου του συγκροτήματος OSPEDALE REGIO και διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου», η οποία με την υπ΄αριθμ. 244.3.2/27-7-2022 απόφαση του Δ.Σ. του Πράσινου Ταμείου εγκρίθηκε με συνολικό προϋπολογισμό 1.604.000€ και με επιδότηση 60% ήτοι 962.400,00€.
Πρόκειται για φιλόδοξη πρόταση αποκατάστασης μέρους των χώρων των κτηρίων του παλιού νοσοκομείου, συγκεκριμένα του κτηρίου και του αύλειου χώρου του Δημοτικού Οργανισμού Πρόνοιας, που μαζί με τα έργα αποκατάστασης των χώρων της Ροδιακής Έπαυλης, του κτηρίου Ακάβη και την επανάχρηση του τετραώροφου κτηρίου, που θα αλλάξουν την όψη των περίπου 50.000τμ. που βρίσκονται γύρω από τους οδούς Παπαλουκά, Ερυθρού Σταυρού και Ιωάννη Μεταξά.
Η σύλληψη της ιδέας και το εγχείρημα ξεκίνησε από τον Αντιδήμαρχο και Πρόεδρο του ΔΟΠ κ. Γιώργο Τριάντο, ο οποίος ως Αντιδήμαρχος Προγραμματισμού τον περασμένο Νοέμβριο προτεραιοποίησε την ανάγκη για παρέμβαση στο συγκεκριμένο χώρο. Με την αγαστή σύμπραξη του Αντιδημάρχου Πολιτιστικών Μνημείων και Υπηρεσίας Δόμησης Δρ. Στέφανου Δράκου και μετά από επτάμηνη συνεργασία δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, κατατέθηκε ολοκληρωμένη πρόταση από τον Αντιδήμαρχο Προγραμματισμού κ. Γιώργο Πατσάη. Συγκεκριμένα για την πρόταση συνεργάστηκαν, εκτός από τη Δ/νση Προγραμματισμού και Οργάνωσης και οι:
•Δ/νση Μεσαιωνικής Πόλης και Μνημείων Δήμου Ρόδου
•Δ/νση Πολεοδομικού Σχεδιασμού – Τμήμα Μελετών και Εφαρμογών
•Δ/νση Πολεοδομικών Εφαρμογών ΥΔΟΜ Ρόδου
Εξαιρετικές ήταν οι επισημάνσεις και παρατηρήσεις του Τμήματος Προστασίας Νεωτέρων Μνημείων και Κινητών Πολιτιστικών αγαθών της υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Δωδεκανήσου του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής ΠΕ Ρόδου Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, καθώς και η εργασία του τεχνικού γραφείου Αριστέα Παπακωνσταντίνου και συνεργάτες. Σημαντική ήταν η συμβολή της ΚΟΛΟΣΣΟΣ 2047 ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε. Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην εκπόνηση της μελέτης, καθώς και του κ. Φωτίου Αναστάσιου, πολιτικού μηχανικού της Διεύθυνσης Μεσαιωνικής Πόλης και Μνημείων Δήμου Ρόδου.
Ιστορική αναδρομή
Κατά την περίοδο της Οθωμανοκρατίας το νοσοκομείο του νησιού μεταφέρεται από την Μεσαιωνική Πόλη στη σημερινή θέση του συγκροτήματος κτηρίων του παλιού Νοσοκομείου και κατασκευάζεται ένα διώροφο λιθόκτιστο κτίριο 480τ.μ. σε ένα χώρο 35.000τ.μ. Την περίοδο της Ιταλοκρατίας ο Mario Lago αναθέτει στους Carlo Buscaglione και Amedeo Favero το σχεδιασμό και την κατασκευή του “Ospedale Regio” (Βασιλικό Νοσοκομείο), το οποίο ανοίγει επίσημα το 1926 στο χώρο που βρίσκεται μέχρι σήμερα και περιβάλλεται από τις οδούς Παπαλουκά και Ερυθρού Σταυρού. Η μελέτη προέβλεπε τη σταδιακή κτιριολογική ανάπτυξη και έτσι χτίζεται το περίπτερο “Maternitá” και το κτίριο “Villa Dei Medici” (1927). Μέχρι το 1938 ολοκληρώνεται η πρώτη φάση του κτιριολογικού προγράμματος με την κατασκευή του συγκροτήματος κτηρίων, που μέχρι σήμερα υφίσταται και ένα πολύ καλά διαμορφωμένο περιβάλλοντα χώρο με πράσινο και σιντριβάνια.
Το κτίριο «Villa Dei Medici», ένα διώροφο οίκημα που από τον αρχικό σχεδιασμό του χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία ιατρών, διαθέτει έναν εγκάρσιο άξονα συμμετρίας τόσο στην ανάπτυξη της κάτοψης του, όσο και στις όψεις του συνολικά. Αποτελούσε δύο κατοικίες ιατρών στον αρχικό σχεδιασμό του. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980, παραμένει με χρήση κατοικίας στην οποία στεγάζονται οι ειδικευόμενοι ιατροί. Στη συνέχεια μετατράπηκε σε κτίριο γραφείων έως και σήμερα που στεγάζει επί σειρά ετών το Δημοτικό Οργανισμό Πρόνοιας του Δήμου Ρόδου.
Η πρόταση
Στο πλαίσιο της πράξης προβλέπονται ήπιες παρεμβάσεις διαμόρφωσης, που θα συμβάλουν στην αναβάθμιση και λειτουργικότητα του χώρου, με σεβασμό στο ιστορικό περιβάλλον και προσβασιμότητα των ΑΜΕΑ τόσο στο κτίριο όσο και στο περιβάλλοντα χώρο. Συγκεκριμένα, προβλέπονται:
•Επεμβάσεις αποκατάστασης των όψεων του κτιρίου (αντικατάσταση κουφωμάτων, αποκατάσταση σοβάδων και αρχιτεκτονικών στοιχείων, μόνωση του δώματος, αποκατάσταση δαπέδων, επισκευή κιγκλιδωμάτων, χρωματισμός κλπ)
•Ανάδειξη του κτιρίου και του περιβάλλοντα χώρου με εγκατάσταση αρχιτεκτονικού φωτισμού
•Αποκατάσταση και ανάδειξη της χαρακτηρισμένης ως μνημείου κρήνης στην περίφραξη του χώρου
•Εργασίες πρασίνου (μεταφυτεύσεις, κλαδεύσεις νέες φυτεύσεις εγκατάσταση συστήματος αυτόματου ποτίσματος κλπ) και διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου ώστε να αποτελέσει εστία πρασίνου με δυνατότητα περιήγησης και στάσης μέσω νέων διαδρόμων περιμετρικά του κτιρίου “Villa Dei Medici”
•Αποκατάσταση της περίφραξης του περιβάλλοντα χώρου
•Αποκατάσταση εξωτερικών κλιμάκων και κατασκευή ράμπας, ώστε το κτίριο να είναι προσβάσιμο από ΑΜΕΑ.
•Δημιουργία υπαίθριου χώρου συγκέντρωσης, τόσο για εκδηλώσεις όσο και για βιωματικά εργαστήρια για κατοίκους και επισκέπτες της πόλης.
Καινοτομία
Καινοτομία της πράξης αποτελεί η δημιουργία πρότυπου ανοιχτού «Κοινωνικού πάρκου Αλληλεγγύης & Εθελοντισμού», όπου ο πολίτης θα έχει την ευκαιρία μέσα στο ίδιο “γεωγραφικό σημείο” να αντιμετωπίζει πολλές και διαφορετικές ανάγκες ή να βρίσκει διέξοδο σε προγράμματα και δράσεις που υλοποιεί τόσο η δημοτική αρχή, όσο και άλλοι φορείς. Οι υπηρεσίες που θα παρέχονται στο «κοινωνικό πάρκο» θα αγκαλιάζουν ολιστικά τις σύνθετες ανάγκες των συμπολιτών, με σεβασμό στη διαφορετικότητα και στη προσβασιμότητα. Παράλληλα, οι εξωτερικοί χώροι θα αξιοποιούνται ως χώροι πολιτισμού για περιβαλλοντικές, εκπαιδευτικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Στόχος το παλιό νοσοκομείο να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο προορισμό αλληλεγγύης και εθελοντισμού με μια σειρά αλληλοσυμπληρούμενων δράσεων διασφάλισης της κοινωνικής συνοχής.
