Οι δεσμοί των Κρητικών με τους Πόντιους χάνονται στα βάθη του χρόνου. Κι οι δυο λαοί έχουν πολλά κοινά στοιχεία. Αγαπούν την παράδοσή, τα ήθη και τα έθιμά τους. Προσπαθούν να τα διατηρήσουν αναλλοίωτα, όσο γίνεται και να τα μεταδώσουν από γενιά σε γενιά.
Πάνω από χίλια χρόνια υπάρχουν οι δεσμοί μεταξύ των δύο λαών. Οι πρώτοι Πόντιοι που εγκαταστάθηκαν στην Κρήτη ήταν στρατιώτες από τον Πόντο που είχε μαζί του ο Νικηφόρος Φωκάς το 960 μ.Χ. κατά την εκστρατεία του στην Κρήτη για να εκδιώξει τους Σαρακηνούς.
Οι μεταναστεύσεις συνεχίστηκαν κι όπως αναφέρεται, το 1414 ο αρχηγός των Τραπεζούντιων Αμβράκιος Αντέρον Αρμίητος ζήτησε από την ενετική σύγκλητο την εγκατάσταση στην Κρήτη 880 οικογενειών από την Τραπεζούντα του Πόντου. Έτσι χτίστηκε κοντά στη Σητεία το χωριό Τραπεζούντα του οποίου σώζονται ερείπια σήμερα.
Μετά την άλωση της Τραπεζούντας το 1461 πολλοί Πόντιοι μετανάστευσαν στην Κρήτη. Πόντιοι επίσης πολέμησαν στην Κρήτη στην επανάσταση του 1821, όπως ο Αλέξης Μαυροθαλασσίτης ο οποίος σκοτώθηκε και θάφτηκε στα Κρητικά χώματα.
Με τη Μικρασιατική καταστροφή και τη γενοκτονία των Ποντίων (1914-1923) πολλοί Πόντιοι πήγαν στην Κρήτη και έμειναν για πάντα, βρίσκοντας στην κρητική γη και τους ανθρώπους της αγάπη και φιλοξενία.
Υπάρχουν πολλές ομοιότητες μεταξύ των δυο λαών στην παράδοση, τη φιλοξενία, την ενδυμασία, τη μουσική με τη λύρα και το χορό χωρίς αμφιβολία.
Σε συνεργασία οι δυο σύλλογοι, η Αδελφότητα Κρητών «Ο Ψηλορείτης» με τους «Σταυραετούς» και ο Σύλλογος Ποντίων «ο Διγενής» με τη χορευτική του ομάδα, θα παρουσιάσουν ένα χορευτικό αντάμωμα από κρητικούς και ποντιακούς χορούς την Κυριακή 2 Οκτωβρίου στις επτάμιση το βράδυ στο Θερινό Θέατρο ΡΟΔΟΝ. Συμμετέχουν, ο δάσκαλος της μουσικής – λυράρης Γιώργος Παραγυιός με τους Βαγγέλη Ξεπαπαδάκη και Γιάννη Ροδίτη στο λαούτο και Νίκο Χασάπη στα κρουστά στο κομμάτι της κρητικής μουσικής και ο λυράρης Παναγιώτης Γεωργιάδης με τον Λεωνίδα Τριανταφυλλίδη στο νταούλι, στο κομμάτι της ποντιακής.
Είναι μια συνδιοργάνωση που και στη Ρόδο τροφοδοτεί τους δεσμούς που υπάρχουν ανάμεσα στην Κρήτη και τον Πόντο. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη για το κοινό.
